Jit condemnatM , ut fame pere&t, nwpeccat ,f t cdwmfi-*
hi occult'e fubmimftratum funtat > /ton fumere^ effe$
feipfum occidere.
Corollarium Cftartum.
Contra Jus naturale fecit, habens fuperfluum, re-
naturae, (licet non refpedu flatus) non commu-
ijicans alteri quemiCognofcit patiiindigentiam, re(pe-
idu nats^ae.
JJJud corollarium yidetur efle cantra fandum'Th©-
mam z. z. quaeft. 32,: Artie. 6. Similiter in 4. Sent.
Diftind. 1 f . & ratio .coroHarii e f t q u i a flatus .qujJi-
bet eft dc Jure pure pofuavo , quod ju ft nature de-
rogarc’inon foteft. H ip s fenteatiae eft Purandus in
4. Dill. i f .
Iftis pramiflis, probatur ifta prima. pars pgr iftud
quod feribitur, Genef.i. 2.9. Ecce 4*4* voids omnent
herb am adferenter» femen fuper t err am, & univerfa ligna,,
qua habent ip femefipfisfemep generisfut , uffint vojjis
in efcam.. Ex quo fequitur jporpUarip, ^uadPeiasbo-
minem lioc dominio naturali privare poteft : quic-
quid cnim dat Deus ad extra, mere,contingqi>terdat;.
Unde ctiamfi pracepit Sampfoni per intenoremreve-
lationem, ut evulfis columnis faceret domum ruere«,
quamvis ad hoc fequeretur mors ejus 3 eadem ratione
pracipere poteft, ne quis .comcdat & bibat, quamvis
fequatur meffs.
Secundb. Sequitur probabilitas opinionis Du-randi,
inTradatu, De Legibus ^ quod cxiftentibus duobus,
meliori 8c mipusbono, quibus prafens eft aliquid p recise
quod tantu-m fufficit ad alterius fuftentationem,
alter afterius ftjnt jmcïnbi», jpxta diftumPauli, ad
: Rom. xti. Secspndo , lbpppneodum eft , quod in ilia
-Communitatejure naturali eft poteftasquasdam, qua
licitè illos , quorum vita eft in perturbationem ejus,
poteft a corpore przefcindeie, etiam per mortem 5 &
iftud deducitur p r io r i , ex ratione fanftiTomae. z .z .
q.<5f . Articulo 1. Omnis, inquit , pars ordinatur ad
totüm cujw. efi pars , velut imperfettum ad ferfeElum:
& f i faiutj. tetiits corporis expediat »bfcijfio alicypts mem-
A bri , pyta eptiia eft putridtsm , ant eaterorum corrupts-
vum, Uudafilker abfeinditur. Gum ergo quaelibet per-
fona fingularis comparetur ad totam Commuhitatcm
ftcut pars ad toxum i ideb, fi aliquis ftt perniciofus Com-
munitati, & ipfius corruptivus, kudabiftter occiditur
a Cpmmunrt^te. E t probatur idem ä pofteriori quia
cum Communitas det Principi auftoritatem occjdendi,
fequitur quod eft prius in Communitate , & non ex
dationecujufcumque alterius, nifi dicatur Dei: ergo in
ea eft ilia poteftas naturalis. Prima confequentia tenet
per illud : Nemo dat .quod non habet. Ep fi dicatur:
(Cur^tus non Presbyter dat fup Vioarioppteftatem ab*
folvendi quam non habet j iftud negatur, quia fblum
datjurifdidtion^n .quam hab.et>
debet minus bonus meliori cederc, quamvis illud indu-
ftria minus boni fit acquifitum, quia magis bonus ha-
bet magis deibooitate veri dominii fupremi, cum eum
magis Deus diligat. Etiam cum ifta inferiora fint fada
propter hominem, tanquam minus perfeda, propter
magis perfqdum, erunt magis fada , propter magis
perfedum hominem, quam propter minus perfedum.
E t confequenter deducitur probabilitas opinionis San-
d i Thomse, quod aliquis poteft fibi fubtraherc fimpli-
• citcrneceflarium ad fui confcrvationem, ut det magnse
perfonse , a qua dependet Refpublica Civilis aut Ec-
rdefiaftica.
Secunda Pars eft: quod eft fimpliciter inabdicabile,
eft fimilater -quantum ad certain fpeciem : proinde in
omni eventu non licet homini feipfum interficere, nec
pofttive, omittendo fcilicet id quod eft neceflarium ad (
fui confervationcm. Nam fi abdicaret in omni eventu
hoc dominium, quantum ad certam fpeciem 3 feipfum
intcrficerct mterpr.etative inaliquo cafu., fcilicet fi ne-
-ceflarib indigeat cibo , & nihil fit ilii prafens,
prater illud comeftibile. Hujus opinionis eft Dominus
Armachanps . in fuo %. Lib. P e Pmpertate Chrifti,
Cap. i f . Ex quo fequitur Carthufienfem poflecome-
derecames, fi nihil fit aliud prafens , & fi egeat cibo:
8c hoc deducit Panormitatus in Ca. Si verb. De
jurejurando: nolim tamcn negare, fi immineret fcan-
dalum , debere potius mortem fufterre , juxta illud
Pauli : Si fiandaliz^avero fratrem meum} non come dam
carnes in aternum, i.Cor.vm. 13. Secundum Corollarium
eft 3 contra Legem naturae faciunt, qui in
tantum vacant abftincntiae , ut vitam fuam notabili-
tcr abbrevi?qfc.:
Jus gladii conceffam ejje ReipMica,
ad fui confettiationcm.
Ertia parsConclufionis eft, quod conveniens fuit
tam dominium civile proprietatis , quam Jurifdi-
£tionis fuperaddi dominio naturali. Pro cujus pro-
katione: quaelibet Communitas aliquorum ad invicem
converfantium, eft velut unum corpus, cujusfinguli
Corollarium Primum.
E x ifto primo fequitur coroilariè, quod poteftas oc-
cidendi, quantum ad inftitutionem, non eftpofitiva,
quamvis fit pofitiva quantum ad communicationem
* cerra perfonse, ut putaRegi, aut ccrtis perfonis de
Communitate , paucis, autpluribus, qui earn regant
ariftocraticè, aut timocraticè : quia cum hoc Prace-
ptum, Non decides, Exod xx. 13. fit de Jure naturali
, nifi ab eo per Jus naturale aliquis cafus exciperetur 5
per Jus pofitivum quodcumque , faltem humanum ,
cxcipi non poflet, cum humana poteftas (ut fingulis
certum eft) fuperjus naturale non cjsdftat. Dedivina
autem inter Doótores eft dubium.
Corollarium Secundum.
Nulla Communitas perfe6ta hanc poteftatem a fc
abdicare poteft, ficut nec fingularis homo poteftatem
quam habet ad fe confervandum in efle.
Corollarium 'Tertium.
’ Princeps non occidit au^or.itate propria, nec ijlam
poteftatem poteft ei eonferre Refptft)lica. Hipcdicit
Gulliclmus Parifienfis , quod dominium Jurifdidtionis
Principum eft foliim minifterialè, inordine ad Commu-
nitatem, ficut dominium Sacerdotis., r.efpcdlu remif-
fionis pcccatorura, eft foliim minifterial.e 3 in ordinead
Deum.
Corollarium Quartum-
Non poteft rcnunciareCommwiitas poteftati quam
habet fuper fuum Principem ab ea conftitutum , qua
fcilicet poteftate eum (fi non in iedificationem, fed ad
dcftruólionemrcgat) deponerepoteft, cum'talispoteftas
fit naturalis: & iftius fententi^ eft gloffa. % p q. 3 •
) Can. Oflendit, ubi dicit; Populm habet Jurifdiftmem,
lick dicat Lex , quod e/im tranfinlit in Imperdtorem.
Nam fi civitas , vel populus non haberet Jufifdiöio-
nem, quare puniretur próptw deUi^um J.udicis ? 2,3.
q. z. Can. Dominus, ubi dicitur fic : Gens & [civitas
petenda efi bello , qm vel vindkarfi neglexit quod ft
fuis improbe fakum efi , vel reddere quod per injw.ias
ab lat um eft : non enim puniendaforetcivitas., nifiju-
rifdidlionem haberetjad compellcndum. E t iterum .fequitur
, quod non efi dabilis, in .quQcnmque cafu natu-
raliter , Monarchia pure Regaljs, capiendo Monar-
chiam pure Regalem, prout vifus eft capere .qöid.ani ,
iftis diebus, quando unicus praeft, & nullus fubeft :
nam apud Philofophum, non ita capitur PolitiaTimo-
cratica, ficut ipfe capiebaK
Corollarium Gftinlum.
Quod falfiffimum eft illud Scoti. q. 3. Dift. 1 f . quod
Si per hoc,quod homo confecratur in Sacerdotem (de
fimphei tonfurato facio difficultatem) efficcretur Jure
divino non fubje&us Principi; fequeretur, quod nullus
veniret ordinandus, nifi ex licenria Principis. Confe-
quens eft falfum & abfurdum ? patet fequela. Ante
Ordinationem Princeps habet aliquodjus in iftum hominem
, quo, etiam ipfo invito, privatur per Ordinationem
ex parte oppofita : fed nullus Jure fuo j nifi ex
non licet quemquamoccidere,authoritatepublica, nifi A confenfu proprio, aut culpa, proquaaSuperioripriin
cafibus exceptis ä Deo ab ifto Prxcepto, Non occides.
Exod. xx. 1 3 . f i intelligat de exempeione fadla per Jus
pofitivum divinum, qualia erant Judicialia Veteris T e-
ftamenti (prout videtur pratendere:) quia tunc ante
Legem Moyfi non licuiflet quemquam interficere,
cum tunc nullum diet adhuc Jus pofitivum, & in Lege
Evangelica nonliceretquemquam interficere, faltem
nifi pro homicidio, quia Judicialia antique Legis funt
revocata, & nullus cafus videtur exceptusinLege E-
vangelica, nifi dicatur.homicidium fuifle exceptum,
Matth, xxvi. f z. ubi dicitur: Omnes enim quigladium
acceperint, gladio peribunt. Si verb intelligat de exempts
ä Deo per Jus naturale, non facio difficultatem j
fed tunc nulla erit ejusprobatio, adprobandumquod
pro fimplicifurto non licet quemquam interficere.
Iftis fuppofitis, probatur ilia Pars. Si enim res finvari
poteft, debet privari. Hinc eft quod Epifcopus
ordinans fervum defpoticum , fine confenfu Domini,
tenetur Domino ad reftitutionem.
Secundo. Si Jure Divino fit exemptus , eo quod
Presbyter 5 ergo per quamcumque degradationem non
poteft fieri laico Principi filbjedtus, & per confequens,
nec a laico jufte judicari , cum ad juftum judicium
fubjedio requiratur. Patet fequela. Cum enim Jure
divino fit exemptus, & Jure divino prohibitus erit Principi
ufus gladii in Sacerdotemfed tota Ecclefia Jus
divinum immutare non poteft 3 ergo non poteft per
quamcumque degradationem, aut Sententiam huma-
nam, fubjici Judicio, ficut nec non Sacerdos fieri.
Sentential oppofira videtur efle Innocentius III. in
cap. Sol it a. De major it ate & obedientia ,dicens: quod
autem dicitur ad vmdikam malefakorum , tandem verb
gulisCommunitatisnonappropriarentur, fed remane- bonorum, intelligendumnoneft, quod Rex vel Inherent
communes , cultura carum negligeretur : quia, rat° r fuper bonos & malos gladii acceperit poteftatem ;
quod commune eft negligitur^ & corpore fortiores ä ß S in j qui utentes gladio, ejus Jurifdidioni
debilioribus cunda auferunt. Ergo conveniens fuit fii-
peraddere dominium civile proprietatis.
De dominio Jurifdidionis probatur j quia Coirimu-
nitas regulariter facile congregari non poffit ( penes
quam refidet naturalis authoritas malos coercendi &
unicuique particulari fuppofito Jus dicendi ad pacificam
cohabitationcm) congruum fuit, ut earn delegaret ali-
cui, autaliquibus, qui facile congregari poflent.
ZJtrum Ecclefiaflici funt Jure Divino,
exempti d JurifdiBione Civili.
u LtimaPars eft quam non aflertive propono 3 fed
folum probabiliter , Scinquirend« veritatis gratia
3 etiam causa conferentiie cum dodiflimo viro Ma-
giftro Roberto Jacquinot in facra Theologian Facultate
Licentiate meritiflimo , necnon venerabilis Collegii
funt commiffi : & ejufdcm fententi« cum Innocentio
eftPanormitanus, in eodem Cap.6. notabili: fimili-
ter ultimo Cap. de Foro competent , ubi dicit, quod
Privilegium datum Ecclejiafticis, non fuit alicujus novi
collation fed tantummod'o Juris declaratio. Idem tenet
GloflainCan. Si Imperator. 96. diftind. ubifle dicitur
: Jlntequam ejjet aliqua Conftitutio, Clerici non erant
de JurifdiElione la'ica : unde omnes Conftitmiones qua
emanarunt non funt niji declaratio. Et Carlenus copio-
fum Tradatum ea de re edidit contra Bohemos. Nihi-
lominus Gullielmus Occam, Marfilius de Padua, &
Joannes de Parifiis , dicunt hoc efle privilegium, 8c
fuifle datum tempore Julii I. adhuc vivente Conftanti-
no Magno : unde refert Platina, ipfum fuifle primum,
qui prohibuit Ecclefiafticos litigare coram Ju-
dicibus laicis.
Notandum efttamen circa hanc partem, quod Prin-
cipes laid non poflunt jam hoc Prjvilegio Ecclefiafticos
Bellovacenfis vigilantiffimo Primario y nempc, quöd ^ privare , quia nullus poteft alterum ob quamcumque
Ecclefiaftid a TnrifHidinnr maZ-Kva riuili . nnn culpam, aliqua libertate fibi competente privare nifi
in eum habeat Jurifdidionem, cum privatio talis, adus
fit Jurifdidionis. Sed Principes laid in Ecclefiafticos
jam nullam habent Jurifdidionem, faltem quantum ad
eorum perfonam, cum earn quam prius habuerunt a fe
abdicaverint : ergo libertate donata eos privare non
poflunt. Similiter Ecclefiaflici nunquam Principibus
laicis fuerunt fubjedi, quantum ad ea quas eis Jure
divino competurtt, ut funt Sacramentorum admini-
ftratio, 8c decimarum fufeeptio: h^c materia amplif-
fimum requireret Tradatum.
à Jurifdidionc coadiva civili, non Jure
divino eximuntur.
Et primo probatur ex illo Pauli ad Rom.xm. 1.
Omnis anima poteftatibus fhblimioribus fubdita Jit. Et
quod per Poteflates fecularcs intelligat Principes fècu-
lares, ex fêquentibus manifeflè apparet. it. 3. Nam
Principes , 'non funt timoriboni operis , fed malt. Et iterum
, it. 4. non enim fine caufa gladiumportât. Et
quod ifta fubjedio non fit folùm ad vitandumfeanda-
lum, patet iterum ex fequentibus. f . f . Ideoque ne-
cejfitate fubditi eftote, non folum propter tram, fed etiam
propter confcientiam.
Secundo probatur, 8c apparenter, exemplo Bea-
tiflimiPauli, Attuumxzv. ubirefugiensJudicium co-
adivum Sacerdotum, dicit : ad tribunal Cafaris appel- 1° , ibi oportet me judicari , Judais non nocui j Ji enim
& iterum C&farem appelle : gloflà interlinearis : Quia ibi
eft locus Judicii. Ergo refugiens Judicium Sacerdotum,
confeflus eft fe Jurifdidioni coadivæ Cæfaris fuifle fub-
jedum: fed, credendumne eftApoftolumfidedixifi
fê , à quo oportet me judicari^ autmetu mortis ? quia
jam pro veritate mori elegerat, ipfo tefte, dum dixit :
Ego enim non foliim alligari, fed & moripar at us fismin
Jerufalem , propter nomen Domini noftri Jefu Chrifti.
A d .XXI. 13. Multæfunt aliæ authoritates, quasbre-
vitatis causa omitto, 8c probo ratione.
Appendix ad Tom, II.
Conclujio Secunda.
D Ominium Ecclefiafticum , feu Evangelicum , a
puro homine non eft inftituibile, quo cundiFi-
aut digum morte aliquid fe c i, non recufo mori, D deles coerceri poflunt, nec aliquis cximi poteft Fide-
71 CStlarp.maDtielln 'olnUo intv»rlin#*ari« •OulniLi lie fpd i’nfirtalilis, fed infidèle»se tantîim :• &R.r Xà Rj? egali dominio i;_m_m__u-
tabile eft in Ariftocraticum autTimocraticum, 8c ex
inflitutione divina, nullam habet in temporalibus Jurifdidionem
annexam.
p p p 1 Poteftas