P A R T I C U L A X I X .
Conclufio Quinta.
SO i ,L ic iT U d o pia conferentis temporalia poteft
cum bona venia, imrao 6c cum gratia conditiones
certas apponcre , explicativas intentiönis fuæ. Suffi-
cere in primis debet ad confenfum luijus verita-
tis ufus totius communis Ecclefiæ , qui fic habet, 6c
recipit ; cui fi quis.detrahit, imprudcnter fe decipit.
Sunt autem très conditiones, propterquaspie poteft
conférais apponere limitationes certas. Una .concer-
nit perfonam recipientem. Altera, perlonam conferen-
tem. Tertia, peribnam affinem, vel attinentem.
P A R T I C U L A X X .
AT t l n d e , 6c videbis expediens efle perfonæ
recipienti, quod limitetur ad certa fuffragia, qua-
tenus reddatur animus ejus magis follicitus debitum
folvere, 6c intentionem liiam in Oeum dirigere. Qua-
tenus prætereà maneat ejus çonfcientia fecurior, quo
poterit agnoi cere,quod, obligatione foluta,quietus ma-
net. Necparvipendendæfuntduæ rationes iftæ j qui-
bus additur tertia. Confiât namqueapud D eum, qui
novit omnia, qui 6cdicit: Ego Deus t & non mutor,
Malach. i u . p.nihil effe neceffitatis aperire noftras
intentiones, 6c affectiones exponere. Hoc ergo requi-
ritur propter nos orantes, ut fcilicetexhibeamusnos
tales vob.is ipfis , qualem cupimus elle Deum nobis,
pios, amicos, fedutos, compatientes, 6c ita de reliquis
afteôhbus. Sedquis nefciat, quodorans pliismove-
tur, 6c afficitur inieipfo, dùm adparticulariarefpicit,
dum benefabcorum munera, dùm obligationes, dum
intentiones, dùm neceffitates confiderat, quàm in qua-
dam univerfttate fe tenendo ?
ponere j fed cum hoc loca certa, 6c honorabilia luæ ie-
pelitionis eligere, cum appenfione infigniorum , feu
titulorum confcriptione, juxtà fui flatus qualitatem :
fie de pompa funeralium diceretur. Sequiturhæc conclufio
per dedudliones præcedentes. Et quoniam in-
veniuntur fandtiflimi Patres talia curafie 5 nam piè re-
cogitata cedunt omnia ad honorem magnificum D ei,
6c Ecclefiæ, tarn Militantis, quàm Triumphantis, Sc
L ad Fidem, Spem quoque refurreblionis allruendam, 6c
ad incredulorum confutationem proficiunt. Veritas
eft, talia omnia converti nunc in bonam, nunc in ma-
lam partem, pro faciendum, pro conferentium, pro
recipiendum , pro infpicientium , pro iiiterpretan-
tium diverfa , 6c adverfa qualitate -, neque omnino
aliter invenies in operationibus humanis extrinfeciis
exhibitis. Ad quod adduci poteft illud comicum:
Talia funt h<ec omnia qualiseft animus utentis. Quemad-
modum de divitiis, aut paupertate, dixit Sapiens, quod
fubfiantia pauperis fecundum cor ejus. Eccli.xxxvm.20.
P A R T I C U L A X X I V .
■ pu n d a m e n t u m fufcipit hoc loco faluberrimum
illud Chrifti Præceptum, àb Apoftolo repetitum :
TSjolite judicare, Matth.vu. I. Rom. 11.1. Quod u-
utique de talibus , ad utrumlibet indifferentibus in-
telligitur effe præceptum, ut qui man due at, non mandu-
cantem non fpernat, Rom. Xiv. 3.6c è contrà. Qui offert
temporalia,nonofferentemnon fpernat. Hinc Abbas
Paftof : Die, inquit , femper tibi ; tu quis es, & neju~
dices quern quam. Sic 6c falvabitur humilitas , 6c cu-
riofitas fuperba , periculofà, temeraria 6c inquiéta,
confundetur.
P A R T I C U L A X X V .
Conclufio Septima.
P A R T I C U L A X X I .
V I d e b i s rursus circa perfonam conferentis expediens
elfe frequenter, 6c neceflarium aliquando
fuffragia limitare. Primo, fiad ilia fuffragia teneaturc
vel ex voto, vel ex.Sacerdötis injundlo, vel exalte-
rius Teftamento, Legato,velMandato. Certum eft
proindè fuffragia Ecclefiæ, vel fingularis perfonæ,
non tantiim valere pro mille, aut omnibus, quantum
fi prounofiant,6chocadpræfens fupponatur ex aliis
Opufculis. Neceft controverfia qualilcunque apud
Dodtores de fuffragio fatisfadlionis, 6c redemptionis,
ficut exempla civilia 6c quotidiana concurrunt de de-
bente centum francos,qui liberaretur, centum profe
folutis } fed additis fecum décem fociis in participa-
tione liberationis, propria ejus tantumdem Hberatio
tardai'etur.
P A R T I C U L A X X I I .
V I d e b i s denique, circa perfonam affinera, vel attinentem
perfonæ conferentis referre quampluri-
mùm, fividerit, 6c fenferit per fucceflores temporum,D
6cgenerationum, quod talis parens ej us, vel affinis, tabs
fuit piæ fbllicitudinis, ut pro fe , 6c fuis talia fieri
conftitueret pietatis officia. Nonne movetur, ac com-
movetur proindè preces cum gratiarum ablione, 6c
laudibus ad Deum referre ? Nonne probabile eft,
eumdem animandum fore, ut quemadmodiim ille fecit,
itaôcipfefaciat? Deduclio latior patet advertenti.
P A R T I C U L A X X I I I .
Conclujio Stxta.
SO l l i c i t u d o pia conferentis temporalia poteft
cumbono corde, nedum in fuffragiis conditiones ap-
C O l l i c i t u d o pia cpnferentis temporalia de-
^ fraudatur , fi non impleatur obligatio , vel pfo-
miflio, vel conventio. fecum fabta , ceffante ca.ufä
legitimanon implendi. Conformiter ad primam con-
clufionem eft hzec feptima conclufio. Rellat folüm
difficultas in affignatione caufarum, feu cafuum, qui-
bus , 6c quando poteft prtetermitti ä recipiente illud
quod conferens inftituerat. Una caufa eft neceffitatis.
Altera majoris, velurgentiorisutilitatis. Tertia
per difpenfationem fuperioris autoritatis j qute
duplex eft: una fupremaPapa:, aha ordinaria Prie-
latorum.
P A R T I C U L A X X V I .
E c e s s i t a s incumbit nunc ex impotentia,vel
infirmitate rccipientis, nunc ex fortuitis demoli-
tionibus Ecclefiarum , ex diffipationibus heredita-
tum, atque redituum, quibus fuftentandus erat Mi-
nifter Ecclefiafticus, cujus Beneficium quod daba-
tur propter Officium , fi prorsus deperiit-non vide-
tur aftriblus remanere Servitio, mfi fortafhs obligatio
remaneat aliunde.
P A R T I C U L A X X V I I .
T> O R R b major, aut urgentior utilitas provenit quan-
doque per temporis fucceffum. Ubi oportet (juxtà
illud Juriftarum) quod alia ratio reform et padum.
Nec eft illud mirabile, infolitum, vel itnpoffibile, cùm
in juramentis, 6cvotis generaliter emiffis de futuro,
plerumque fie eveniat, ut quæ generaliter promiffa
bona efîè videbantur , fiant in cafibus particularibus
vel non obfervanda, vel mutanda , quia noxia fuut,
Vel inutilia moribus , vel diffona Ecclefiafticis ri-
tibus , feu boni majoris impeditiva. Suppetunt
exempla frequenter, fi quis adverterit: u t, fiquoti-
diè dicenda fit Mifia de Requiem, veniet dies natalis
Do-
Domini, dies Refiirredignis ejus, dies Pentecoftes.
Conveniunt parochiani ad auditionem Miflk:, quas P A R T I C U L A X X X I I .
tune forte non habetur ab alio > puto, nullus diceret
tune cantandum effe De Requiem. Conclufio Ottava.
P A R T I C U L A X X V I I I .
AT t e n d e r e n t utinamconferentestemporalia,
quid plus honoris, 6c eelebritatis affert circa divi-‘
num Religionis cultum > 6c vidèrent, quod aliquando
fruéluofius effet pro fuffragiis habendis fundare die
öbitus fui Miffas, vel alia Servitia quæ de San&is funt,
aut de tempore, quàm fi ' in folis funeralibus Servitiis
fifteretur. Quemadmodum fi fiat unum Annuale juxtà
ritum 6c fignificationem Miffalis quotidiè , videtur
habere plus devotionis in fufcipiente, quoniam natura
fic habet, ut identitas, vel affidua fimilitudo caufet
faflidium. Nihilominùs oportet juxtà , 6c propter
præmiffa, pias conferentium, 6c recipiendum conven-.
tiones non leviter abrumpere j fed traélare réverenter.
Qiiamvis non eft arbitrandum, omnes hujufmodi ce-
remoniales inftitutiones obligatorias effe fub poena pec-
cati mortalis, fi tranfgrediantur, quia nec de aliis Con-
ftitutionibus longe elfentialioribus Ordini Mönaftico
hoc eft fentiendum. Contemptus autem nihil follicitus
fuper impletionem talium, crimen habet tàm a-
pud Monafterium, feu Collegium, quàm apud fln-
gulares.
P A R T I C U L A X X I X .
C'' E t e r ii m de difpenfatione Superiorfs additum
-'eft pro tertia caufa, quoniam non omnium eft paf-
fim tales cafus decidere, fub regutis generalibus emer-
gentes i fed ad Prælatos fpedlat interpretatio juridica,
ad Doctores fcholaftica, præfertim quando poteft efîè
rationalis dubitatio de duplici cafu priori, neceffitatis
videlicet, 6c majoris utilitatis. Grandis vero nunc
aperiri poffet difeuffio fuper hac materia difpenfatio-
num, öccommutationum, tàm in refpeclu difpenfa-
tionum, quàm in ordine difpenfationem quærentium,
6c recipiendum, quæ fpecialem poftulat feparatum-
que Traélatum, ‘ficut 6c quædam alia curfim hîc per-
tranfita.
P A R T I C U L A X X X .
SO l l i c i t u d o pia temporalia.conferentisfior-
dinavit Miffam effe dicendam (exemph gratia) die
Lunse pro leipfo, defraudatur per recipientem fic o-
bligatum, fi det talem Miflam pro altero, five fiat hoc
A ex priore , five fiat ex obligatione , vel fufeeptione
fubfequenti. Rado perfpicua eft per dedudlionem ad
impoffibile, vel inopinabile.
Da fi quidem, ita effe , quod una Mifja fufficiat
pro duobus, dabis confequenter quod fufficiat, 6c
liberabit pro tribus , pro decern, pro centum, pro
mille, 6c ita proquolibet, 6c pro toto mundo. Dabis
ulterius, quod non erit mehor conditio procurantis
fibi Miflam peculiarem. Dabis denique quod pro una
Mifla potuerunt centum habitae fub voto, fub promifi-
mo, fub injundlo per Forum Pcenitenti^, vel alterius
Jullitise, folvi. Cur ergo tot Presbyteri, tot Miflje
conftituuntur: cum unus Sacerdos cum fua Mifla uni-
cafatis efletpro omnibus ?
B P A R T I C U L A X X X I I I .
■ \ T E l l e t addereforfitanaliquis, quod recipiens,
’ dum habebat prius ad fufficientiam pro fuftenta-
tione flatus fiii, vel ex Beneficio, vel patnmonio, vel
pie collato, fraudat, 6c peccat tam proximum quam
fe > cum tota ratio conferendi temporalia Miniflris Ecclefiafticis
videatur effe fua fuftentatio, non divitiarum
accumulatio , vel ornatus pompaticus. Sed hsec af-
fertio durior eft quam oportet, fuper qua memini
me pridem in quadam le&ione qutefivifle. Denique
qualis , 6c. quanta fit menfuratio fufficienti^ flatus,
non poteft fiib arte tradi.
Nam quod uni parum eft, fit alteri nimium j imrno
fit in eodem pro varietate temporum, 6c circumftan-
tiarum talis varietas quandoquerationabiliter, quan-
doque verb culpabiliter, dum quis accipit, 6c afeendit
ftatum fibi moribufque fuis 6c meritis improportiona-
U turn, faciens fibi non de neceffitate virtutem, fed de
Vitio neceflitatem. Adde quod recipiuntur aliquando
temporalia prater, vel ultra neceflitatem prasfentem,
aut non profoloflaturecipientis, fed ad aliorum pro-
vidam, piamque relevationem.
DI c a m us unum h îc6cmunc pro expedient!, tu-
tius efle femper aflumere difpenfationem Supe-
rioris, feu commutationem , quæ ut haberi commo-
dius poffit, procurandum eft ab autoritäre Bapali, præfertim
in Religionibus exemptis, quod detur aliquis
ab eo lubftitutus, fit de Religione , fit alius qui fa-
cultatem habeat totiens quotiens videbitur, difpen-
fandi, ad quem facilis pateatacceffus. Hocconfilium
in'aliis etiam cafibus confcientiæ fcrupulofis falubre
eft, fint illi cafus occulti, fint publici, fint fuper pecca-
tis, fint fupef poenis, 6c Irregularitatibus peccatomm.
P A R T I C U L A X X X I .
1P\ E m ù m Papa rite confultus non fe reddat diffici-
^ lem concedere talia, qiiando, 6c ubi non appa-
ret fraus,- vél laqueus ilia quærentium, non in vela-
men falfæ libertatis. malitiæ, fed ferenàtionem coh-
feientiæ, 6c dilatationem viarum poenitentiæ. Qua in
re colligitur ex confequenti de particularibus exemp-
tiombus à Prælatis ordinariis : quod frequenter noxiæ
funt * nedum propter præjudicium juris alieni, nedum
propter conturbationem ordinis Ecclefiaftici, 6c Hie-
rarchici j verum propter incommodum Côllegii fic
exempti. Cur ita ? quia nimirùm præcludit fibi re-
eurfum facilem adPrælatum ordinarium, dum quæ-
fivit quafi libertatem, excutiendo jugum fljum.
P A R T I C U L A X X X I V ,
Conclufio Noria.
SO l l i c i t u d o pia conferentis temporalia pro-
curando fibi Miflam juxtä cafum priorem non de-
fraudatur, fi Presbyter recipiens adjunxerit alios in
orationibus fuis publicis, aut fecretis, ut Memento,
aut fi offerentes (utfolet) poft Evangelium recipiti
Moderatur h x c conclufio pr^cedentem, ritum fimul
D Ecclefiae confervat, 6c exercet charitatem, quam rur-
süs aterrenacupiditatedifccrnit. Denique Doctor um
confiliat apparentem in aliquibuS difeordiam , cujus
afpedlusad diverfa, hujus ad h x c , ilhus ad ifta ver-
tebatur,
P A R T I C U L A X X X V .
U je R a M u s ä conferente temporalia qu^ftio-
v ^ n e s aliquas, ut ex fua refponfione veritas magis
emineat. Et primo vis, 6 Frater, ut in Mifla quam pro
te dici conflituis, nulla dicatur locis fuis alia penitus
oratio, quam pro te ? puto refpondebit, ficut 6c refpon-
dere debebit, quod h^c fieri non prohibet.
Vis rursiis , 0 Frater, quod in Memento tarn pro vi-
vis, quam pro defundtis, nullus commendatus habeatur,
nifi tu,6ctui? Refpondeat oportet, quod hoc non intendat,