2 5 9 z 6 ®
A R B O R
D E
POTEST ATE ECCLESIASTICA.
P O T E S T A S
Ordinis.
E C C L E S I A S T I C A .
Jurifdi&ionis.
Quoad Fomm
interius.
Quoad Fomm
exterius.
Super corpus
Chrifti verum,
quoad confe-
crationem.
Super corpus
Chrifti myfti-
cum , quoad
miniftrationem
Sacramen-
torym.
Clavium, quoad
Abfolutio-
nem. t
Arbitraria, quoad
pcenæ com-
mutationem.
Secundum L e gem
proprie
Evangelicam,
qua: eft Ex-
communica-
tio.
Secundum L e ges
Canonicas
Sc Civiles ca-
nonizatas, quæ
fimilis eft tein-
porali.
USUS P O T E S T A T I S E C C L E S I AS T I CÆ.
Licitus & ratus. Licitus Sc non ratus. Illicitus Sc ratus. Illicitus & irritus.
P L E N I T U D O P O T E S T A T I S E C C LES I A STI C Æ.
E ft fubjeSlivè Sc monarchies
in Papa.
Eft in Ecclefia fynodaliter congregata
ordinativè, regulative Sc fuppletivè.
P O T E S T A S
Alia eft plena.
Plena.
E C C L E S I A S T I C A .
, Alia eft limitata & ordinaria.
Eft in Papa fubje&ivè
Sc executive.
In Ecclefia regulative
Sc fuppletivè.
Limitata.
In Epifcopis.
Ordinaria.
In Curatis.
H A B E T T R E S A C T U S H I E R A R C H I C O S
ad quos cseteri red u cu n tu r, fcilicec.
Purgare. Illuminate.
Per remunera-
tionem, ficut
per Indulgen-
tias.
Per punitionem,
ficut per Excom
municationem Sc
invocationcm
Brachii fecu-
laris.
f. Per Prædica-
tionem do-
ólrinalem.
Per Legum Sc
Canonum in-
ftitutionem.
Perficere.
Per Sacramentornm admi-
niftrationem.
Quæ flint
Baptifmus. Confirmatio. Euchariftià.
quoad confe-
crationem, Sc
adminiftra-
tionem.
Poenitentia. . Ordinum Matrimocollatio.
Quæ nium.
includit infti-
tutionem Mi-
niftromm
Ecclefiæ.
Solus Epi-
fcopus confère
fieptem
Ordines.
Extrema
unélio.
JOAN.
261 262
JOANNIS GERSONII
Dvâorïs & Cancellant Panfienfis,
D E
J U R I S D I C T I O N S
S P I RI TUAL I.
Ex MS. Cod. Vittor. 699.
L E C T I O . Anno 1382.
Pefumptio prim Corollarii pro prima Leffiione Cancellarii Parißenßs.
I's^c^^^>^8aigCT6^ï| I JuridiStionis fpiritualis ipfius
Lcclefiaftici mm ejufdem ufus
vel retentio notabiliter obérât
o ip ^11 & alhs ? in iis præfer-
| 1S| V 1 ^ 1 tim quæ ad Fidem vel Reli-
gionem fpe£labant, Sc hoc feie-
bat, vel fcire debebat, illam
dimittere tenebatur. Probatur
£X trjpjjc j racjjce 9 fcilicet Præ-
fidentiæ paftoralis, fraternæ charitatis , debitæ fer-
Vitutis. Præfidentia paftoralis obligat hominem ad
ponendam animam pro ovibus fuis fecundùm doSlri-
nam Chrifti. Joan. x. i i. Et hoc verum, ut dicit ibidem
De Lyra Sc alii Dodtoi'es concordant, quando Fidei vel
Religionis periculum imminefet in fubditis fuis, fi mortem
oeclinaret Sc refugeret. Ergo à fortiori, imminente
periculo, de quo Corollarium loquitur, teneturdimittere
ftatum vel Jurididtionem fuam. Quoniam tarnen
magis diligenda eft vita Sc fugienda eft mors quarn
aliud quodcumque, ita aliter formari fic poteft ratio:
Pallor fpiritualis tenetur non fugere, imminente
periculo Fidei vel Religionis , fi fuga ejus
cedat in detrimentum iftiufmodi : ergo à fimili debet
vel totum dimittere, fi ex præfentia ipfius, vel
JuridiStionis retentione , periculum tale immineat.
Secundo probatur hoc idem ex iradice fraternæ charitatis
: quia fraterna charitas obligat hominem in ca-
fu à licitis abftinere , Sc non edere carnes , fi inde
proximusfeandalizaretur fecundùm Apoftolum, i .Cor.
vni. 13. Ergo licitum fit renuntiare Juridiéhoni fpi-
rituali, fi fcandalizat ejus retentio. Debet dimitti
prælertim quando ell fcandalum in concernentibus Fidem
Sc Religionen! Ghriftianam, Sc non eftfeanda-
lum ex pura malitiaSc mere gratis proveniens. Licitum
fit renuntiare etiam fupremæ : eft Decretalis (
exprefla Bonifacii, Sc patuit in exemplis pluribus de
Ccelefti no, Sc de Leone qui poll refignationem iterum
fuit eleélus. Et hoc deducit quidam, vocatus frater A-
lexander. T radlatu III. fui Libri De poteftate Eecleßafti-
ca , quamvis aliaua dicat, quæ iftud impugnare vi-
dentur , aut probare quod Epifcopus invitus deponi
non poteft. Notadiftimile elfe de Sacramento Sc Or-
dine, ScdeJuridiStione, quantum ad renuntiationem.
Confirmatur : quia charitas fraterna1 obligat pafeere
egentem in cafu neceffitatis Sc imminente periculo
. TomsIf. Pars. II,
mortis corporalis, ita quod retentio panis materiaiis
effet in hoc cafu peftiferà. Ergo à fortiori obligat rc-
levare à periculo mortis fpiritualis, fic quod retentio il-
lius, quæ induceret alterum ad illam mortem , effet
mortifera. Igitur fi retentio Juridiflionis alicujus
fit aliis, præfertim fubditis, in detrimentum tangens
Fidem Sc Religionem, debet omitti, Sc hoc fi fciat,
vel fcire teneatur. Item ad hoc poteft argui per fimi-
litudinem partis Sc totius in corpore vero Sc materiali ;
quia fi membriim unum per nutrimenti rctentionem
Vel aliter redit in deftrudtionem aliorum, debet am*
putari, ut totum corpus falvum fiat. Unde Sc natu-
raliter inditumeft rebus, ut ad falvationfem totius propria
loca déférant, ficut lapis ad replendum vacuum,
quamvis ibi poflit did tradtus quidam. Ergo à fimili
erit in corpore myftico ciijiis fanitas confiât ex fttnita-
te partium. Tertio probatur Corollarium, vel propo-
fitio', ex radice debitæ fèrvitutis, quia Beneficium da-
tur propter Officium. Ita ell de Jure divino Sc humano.
Fundatur fufficienter invirtute naturali, præfuppofi-
tâ veritate Fidei. Ad hoc enim Beneficia Ecclefiæ, Sc
hierarchici llatus inftituti fun t, ut Officium reddat
pro illis. Et hoc eft verum non folùm'de Officio Hora-
rum, fed etiam de Officio docendi Sc pafeendi gregem,
juxtaillud Chrifti pafee oves mens Joan.xxi. 17. Sc iterum
: <puis putas efi fidelis difpenfator Luc. xn. 42. See.
Si ergo retentio Beneficii Sc Jurididlionis fpiritualis
plus obfit inllituto quarn Officium quod reddit, aut
feddere potell homo habens hujufmodi Beneficium
proficiat, jam ipfe non fervat finem propter quern datum
eft Beneficium. Et confirmatur : quia fecundùm
regulam Juris Sc Doctorum , Quod pro charitate infii-
tutum efi , contra hanc militate non debet : Sc fimiliter.
Quod pro Fide & Religione & commuai utilitate infiitHm
turn eft, contra hoc non debetprocedere. Cum ergo fu-
perioritas Jurididlionis fpiritualis, vel homo earn habens
, fint inftituta propter bonum commune Fidei,
Charitatis, Sc Religionis : fi ejus retentio non proficiat
, fed cedat in eorum detrimentum, debet dimit-
t i j quia Ceffante fine & causa inftitutionis , ceffare debet
infiitutw. Ethæc veraflint, quando liciteppflunt fieri
hujufmodi dimiftiones, ficut di£lum eft. Etadde-
rem hie, nifialiterpoffit remediari, in propofitione prin-
cipali, fed non contra : quia jam non effet in periculum
Fidei velReligionis hujufmodi retentio, u'alitef
R 2, poflet