6 43 Joannis
8c attributionem di£ta, quando fcilicet non intenditur,
quod Dccmon, aut Idola, vel lapides, fine omnipotent
«, & fupremum Dominium habentes, tamquam
verus Deus 3 fed quod participant aliquid numinis,
8c fua: Divinitatis ac virtutis, aut quoad potentiam,
aut quoad fapientiam , aut quoad bonitatem : quod
quia faftum eft , 6c impium , judicantur Idololatrare
fic agentes. Dicamus ergo quod propter inopiam .
vocabulorum Idololatria: nomen eft commune ad Ido-A
lolatriam proprie didlam , qua: Latrix contrariatur,
8c ad Idoloiatriam analogice fumptam, qua: Dulise 5
vel Hyperdulia: dicitur adverfari.
Sexta Propojitio Corollaria,, defcribens Idoloiatriam:
Idololairiti efl ex depravatione intcllcblus, vel
affedtus , exhibit io culttis alicui rei , non utjignum efl
alter ins , cujus culms ilia res, nec vere, nec attributive
efl particep. Alias dixi aliqua fimilia, nec piget
repetcrC. Si fiat ha:c Idololatria ex depravatione in-
telkdlus, tunc eft infidelitas, & in omni gerente fe
pro baptifoto eft apoftafia a Fide, quia etfi non eflet
in tali Idololatria exteriori depravatio intellcdtus, Ici-
licet malitia fola affedtus , dabitur Judicium exterius
tamquam fic agens : fic non Ibliim Idololatra , fed
infidelis, & apoftata, nifi palam oppofitum profiteri
fe monftraverit, per hoc, quod dicitur, nonutjignum
efl alterius fed auditur omnis cultus qui tribuitur lma- g
ginibus j non enimadorantur ut res funt, nec proprie
adorantur ut figna , fed res fignatce in earum reme-
moratione coluntur, atque venerantur: Venerantur,
inquit, tali prorsus cuitu , qualem rei prefenti do-
naremus. Creature vero rationales quamvis lint qua:-
dam imagines,non tamen Hint ad placituminftitutar.,
nec fe ingerunt ut figna , fed ut res Divinse 3 negate
tamen non pofliimus , licenter aflurgere ad hono-
rem Divinitatis 3 evitetur tantummodo feandalum exterius
, ne crcdamur favere Idololatriis Gentilium,
aut, ne homines honoratos in timendam elationem de-
ducamus. Additur preterea. in deferiptioneprefata,
cujus cultus ilia res nec vere , nec attributive efl par-
ticepj ad juftificandum cultum Dulia:, 8c Hy perdu-
lias , quern non folum pofliimus , immb jubemur
creaturis precellentibus , preiertim in dignitate aliqua
conftitutis impendere 3 tales equidem participa-
tione quadam Divinitatis appellantur DU , quemad-
modiim Principes , & Prelati propter potentiam ;C
Doocores propter fapientiam, 6c Sandti propter bonitatem
participatas (Deo largiente) Diifunt. Quod
fi quis objiciat, quam plerumque Principes aliqui
peccatis fordefeunt, 8c alii plures non habentes gra-
dus in politia, quibus tamen datur honor , abundant
inflagitiis. Refpondeo, quod tales, etfimali, norj-
dum funt obftinati, 8c precifi, 6c adjudicati definitive
proditores D e i , fed funt capaces adhuc Beatitu-
dinis 3 fecus eft de Dasmonibus 6c damnatis. Ex his
omnibus elicio eorum quibus honor exhibitus crea-
tiiris in fuperftitiofis obfgrvationibus, Magorum, A-
liolorum, Harufpicum, Necromanticorum, 6c Geo-
ihanticorum, & fimilium, quorum effedhis qui pro-
mittuntur, non debent per miraculum , nec per na-
turam rationabilitet expcctari 3 talis, inquam, cultus
& honor, 6c obfervatio, femper eft Idololatria.
E t hoc precipue intellexit Guillielmus Parifienfis in
Gerfonii 644
6c fuperbiam , Sc bkfphémiam , aut aliquid ex tali-
bus. Proptereà non errabat Apoftolus , fiée impro-
priè loquebatur , dum appellavit, 'avaritiam quam-
dam efle Idoloiatriam. Similiter hæc «ndudla funt
occafione fiimpta ex hoc v erb o , cujus non fum
dignus .procumbent folvere■ corrigiam cdlceaméntor.um
cjus, Marc. 1 .7 . ubi de cuitu divino fermo patens.
A t vero rursum ftiboritur difficultés tempori no-
ftro multiim pertinens : Utrom permittendûs effet
aliquis inter Chriftianos, qui in fuis obférvatio-
nibus coenofceretur idololatrare. Videtur, quod
non} turn ex uno de Articulis nuper condem-
natis ; turn ratione tali f ncque enim’ videtur minus
cfîè peccatum Idololatria, quarn infidelitas. Sed infidelis
Chriftianus morte plédtitur nifi refipifcat, fic
igitur erit morte puniendus Idololatra , nolens defi-
ftere> & ex confequenti nequaquam tôlèrandus , fed
permittendûs.
Diftindtio una quadrimembris élucidât hanc diffi-
cultatem, & referat. Dicitur nempe permitti, vel
tolerari quadrupliciter aliquod opus.
Uno modo : U t licitum fieri, quod 'fine tali per-
miffione non eflet licitum j ficut in veteri Lege fuit
uxorum plurium permiflio , & rapina bonotum ab
Ægyptiis, & fimilia quædam.
Secundo: Aliquid permittituf,-nofiquialidet, fed
quia nullo modo punitur, nec capitaliter , nec civi-
liter. Ifto modo Leges Civiles uftifas permit-
tun t, illo modo mali Principes , & Restores per-
mittunt quædam mala fieri j quia talia ipfi nullo
modo puniunt, neque verbis, neque feriptis , ne-
que fadlo.
Tertio : Aliquid permittitur & toleratür, qùia non
punitur Lege , aut fàdto , pcenâ capitali, & exter-
minativa 3 fed bene C iv ili, & Canonica, qubmodb
merefrices permittit Ecclefia.
Quarto : Aliquid permittitur , non ^uod non jü-
dicetur illicitum, & puniendum , etiam poena Capitali
, & fupretni fbpplicii, fecundùm Leges datas, &
publicatas , feu prædicatas 3 Veruntamén omitti-
tur ad tempus executio Legis inftitutæ , quoniam
turn non eflè creditur medicinalis , fed indudtiva
grandioris mali, & feandali 3 aut quia non po-
teft hæc executio fieri. Hoc fblo modo ultimo
tolcrandi, & permittendi effent in catifa ipfi Idolo-
latræ , immo hæretici, & fchifmatici, oc nullaté-
nùs tribus aliis modis prioribus , 8c ita in hoc par-
ticipio permittendi, fecum includat hoc verbum debet
, fimul hoc verbum licet, aut poieft. Patet,
quid fit dicendum , ponderatis hinc inde rerum cir-
cumftantiis.
Finis hujus Trattains de eiecejju Gkricorum j
& Prdatorum,
fuo Libro De Fide & Lege, ubi tot Idololatria: fpe-
cies , divinationes improbat, & evincit. Corolla- D
rii hujus elucidationem non fine magno ftudio, &
perferutatione , primo nuper attigi, dum prioribus
di&is effeftum eft perfpicuum. Poteft fimiliter ef-
fc , & eft nonnunquam Idololatria , honorando ni-
miä adulatione quofdam potentes, aut feipfos , aut
fuas opes , aut fuam induftriam, & potentiam, po-
nendo nimis Spem adjutorii in eis 3 Deo poftpofi-
to 5 quandoque equidem cum mortal!' peccato , 8c
quandoque cum veniali : neque enim improbo,
quamdam Idoloiatriam fblum efle venialem, ficut J O A ^ -
T)e Simonia. 6a.6
J O A N N I S GERSONI I
Doft oris & CancelUrii Parißenßs,
honorem. Similiter aétus officiandi fpiritualis eft ratione
finis, vel objedli, 8c, ut frequenter, ratione ipfiufmct
obfequii, ficut funt, baptizare, prædicare, ordinäre,
cclebrareMiflàm, abfolvére, 8c itadereliquis.
Suppoßtio Quartet.
T R A C T A T U S
D E
S I M O N I A .
A d MSS. Codd. Vitt. 6pp. Navarricum unum3 Jld.
Targny & nuper am Editionem rerum pèrtinentium ad
Conjlantienje Concilium in qua Trablatus ijle ad MS.
Norib ergenfe exabius ejl.
SU p e r materia fimoniaca: labis in collatione Be-
neficiorum per Papam , refolvendo materiam
ad radicem Scripturse Sacra:, qua dimifsa, per-
cuiTere ramos opinionum particularium , fine caret 3
ponitur hie unica Conclufio:
„ Simoniaca labes contra Jus divinum, vel de fimo-
„niaca fpecie fufpedtum, eft in conferente Beneficium
,, Ecclefiafticum ( etiam fi fit Papa) exigere, vel ex-
5, torquere a beneficiandó promptam pecuniam fub ti-
„ tulo primorom frudluum, ac impedire poflèflionem,
„ 8c officiationem fuam, quoufque folverit illam pe-
„cuniam. „ Deducemus conclufionem hanc primo ex
leptem fuppofitionibus fundatis in Jure divino: dehinc
refpondebimus feptem objcdUonibus : fubindè feptem
confiderationes , vel odtrinas, adjiciemus.
Suppojïtio Prima.
Supponitur pi*imó pro probatione, quod in Bene-
ficio, pra:fertim habente curam animarum, funt hsec
duo, fcilicet Officium, & Beneficium. Beneficium
autem ( ficut dici folet, 8c verum eft) datur propter
Officium. Undèad jus, 8c obligationem officiandi,
competit jus Beneficium fecipiendi, ficut infra doce-
bitur ex omni Jure. Propterea non debet obligari quis
ad officiandum per traditionem Ordinis facri, vel alias,
nifi Beneficium, id e ft, jus recipiendi fuftentationcm
vit£e fimul annedlatur.
. Supponitur ampliùs tanquàm fufficienter , 8c ex-
prefsè determinatum de Jure divino per Chriftum, 8c
per Apoftolum, quod ad Officium Ecclefiafticum, fic
trifàriè fumptum pro jure , pro obligatione , 8c pro
ipfb opere , corrdpondet Beneficium trifàriè propor-
tionabiliter fumptum, fcilicet pro jure , & pro obligatione
, 8c pro ipfo opere. UndèBeneficium pro
ipfo jure fic poteft deferibi, quod eft jus recipiendi
fuflentationem vita temporalis concedentem y ratione fui
fpiritualis officii. Obligatio autem ad Bcneficium præ-
flandum confurgit ex obligatione quæ eft officiandum.
Undè illi qui pure (ponté miniftrant fpiritua-
\ lia, non femper obligantur illis quibus fit hæc mini-
ftratio, quin habeant Curates , vel Prælatos ad hoc
ipfum eis miniftrandum obligatos 3 alioquin duplici con-
tritione, velonerc premerentur. Cetei iim a<5lus Be-
neficii, aûui Officii, vel exercitio correfpondet, 6c hoc
utique de Jure divino, 8c infeparabili, ficut deducit A-
poftolus ex multiplici radice fiimpta , nunc à Lege
g Scripture, nunc à Lege nature. Unde fic ait, ubi
prills : Quis militât fuis ßipendiis unquant ? Quis plantat
v 'meam, ' & defrubht èjus non édit ? Quis paßitgre-
gern, & de table gregis non man due at ? Nunquid fecun-
dum hominem hoc dico, an & L ex hoc non dicit ? Scriptum
eft enim in Lege Moyfi 3 Deut. xxv. 4. Non alli-
gabis os bovi Vrimränti. Nunquid de bobus cura efl Deo?
A n propter nos hoc dicit. Nam propter nos feriptafunt,
quoniam debet in fpe qui arat arare-, & qui triturât,
in Jpe frublus percipitndt. Si nos Vobis fpiritualia femi-
namus , non magnum e flfi nos carnalia véftra metamus.
Si alii pottflatis veflrx participes funt, quare non pot ids
nos ? Sed wfii nß fumas hac poteflate , fed omnia fufti-
‘nenras , ne quod vffetidiculum demus Evangelio Chrifti.
Nefiitis quoniam qui in facrario operantur^ quadefacra-
rio funt edunt , & qui altario defervimt, cum altari
participant ? Ita Dominus ordinavit his qui Evangelium
enmeiant, de Evangelio vivere. . Hæc Apoftolus,
i. Cor.ix. 7.8.P. iö . i i . 12.1$. 14. immb per Apoftolum
Dominus.
Suppoßtio Quinta.
Suppoßtio SecunAa.
Supponitur prætereà , qubd Officium Ecclefiafticum
.quandoque fumitur pro jure officiandi, quandoque
pro obligatione ad officiandum, quandoque verb
pro ipfo adfcu officiandi. Eft autem hujufmodi adfcus
officiandi fic deferiptibilis, quod eft exercitium ahquod
impenfum ad utilitatem alterius, vel aliorum , pro con-
(ecutione félicitât is at er na & damnationis evitatione. Undè
per hanc ultimam claufulam differt Officium Ecclefiafticum
ab Officio temporali, vel civili, videlicet ratione
finis proximi, feuprincipaliter intend 3 quoniam
finis proximus Officii civilis eft félicitas feu tranquillv-
tas politica vita prafentis 3 Officium autem Ecclefiafticum
habet finem altiorem, videlicetfàlutemæternam.
animarum.
J Supponitur rursus , qubd in his quæ funt fimo-
niaca de Jure divino, 8c non folùm quia prohibits L e ge
humana ( ut ita loquamur more Juriftarum ) Papa
poteft committefe firiiöniam jquöffiam divinæ Legi fub-
jicitur ficut alius , 6c dum tranfgredituf illam gra-
viùs peccat, quanto major habetur. Confiât autem,
prohibitum efle Jure divino , Ut illud quod eft verè
fpirituale quæratur emi, vel Vetidi, ficut de Giezi,
de Simone Magô Scriptura facra palàm tradit. Et
ficut Chriftus ad Difcipulos loquens déterminât : Gratis
accepiflis, gratis date. Matth. X. 8. Ubi in eodem
capitulo determinaverat, quæ diéla funt de jure Bcnefi-
cii refpedlu Officii, dum ait : Dignus efl operarius cibo
fuo. $. 10. Et Luc. x. 7. dicitur : mercede fua.
Suppoßtio Sexta.
Suppojitio Tertia.
Supponitur infiipcr , qubd ha:c tria pure funt fpi-
ritualia, fcilicet jus ad officiandum, quod datur a Su-
periore vocante, vel eligente, quia nemo f ’.mit fibi ho-
norem, fecundum Apoftolum , fed qui vocatur d Deo
tanqudm^ Aaron. Hebr.v.4. Similiter obligatio ad officiandum
confurgit ex confenfu fufeipientis hoc jus, vel
Tomi I I . Ears IV .
Supponitur ulteriiis, quod licet Officio Papali, ratione
juris, 6cobligations, 6coperisfpiritualis, com-
petat Beneficium trifàriè propottionaliter acceptum 3
nihilominus ipfePapa non poteft, quibufcumquemodis
voluerit, Beneficium illud exigere, vel extorque-
re , fedjuxtà Legem divinam quod juflum efl, juflè exequatur
, 6c A b omni fpecie mala ( ficut jubet Apoftolus
I .Theffi V. i z .) femet abftineat.
S f z Sup