207 faannïs Gerfonii 208
gloriam propriam quærens anteponis cam divinæ,
nolens fubjici Legi fiiæ, neque captivare omnemin-
tellebtum in obfequium Fidei. Hinc hærefes 8c er-
rores impii, hinc fcandalorum turbaEiones horridæ,
hinc in Ordine violato plurima foedaque confufio; hinc
tandem in hominibus 8c ex confequenti per omnia
quæ propter homines fecit Deus fuboritur frequenter
non gloria D e i, non pax hominibus j fed tetra
quædam aiteratio mortificans 8c abjiciens vivifican-
tem gratiæ fpiritum, 8c cadaverol'am monflrolorum
defeétuum non tàm formam quàm deformitatem in-
•ducens. Déplorât banc perverfifiimam rerum vicif-
fitudinem Chriftianiffimus Francorum R e x , cum Ecclefia
cota Regni lui miferetur, dolet, compatitur,
8c ab hoc Sacro fanbbo Concilio légitimas provihones
efflagitat. Non confundantur pi'ecor ab exfpe-
btatione iua, nolite careat piiifimis delideriorum iuo-
rum affebtibus j fed 8c Pattern lequitur fiia proles,
Regem videlicet filia fua Parifienfis Umverfitas 5
nec tanttim lequitur > fed præit, humilitate falva,
quandoque confiliis, nunc exhortationibus, aliquan-
do doclrinis,fciens quod veritas cuflodit Regem,feiens
prætereà fc pofitam Apofloli julfu, u t p o tem f i t e x h o r ta r i
in d o lt r in a fa n a , (fi eo se ju i co n tra d icu n t arg u er e . T it. I . p.
quæ poluit Arifloteles O p era d u o fa p ie n t is . Denique
parata ell , tanquam pollta iu lucem Ecclefiæ , ad 1
làtisficStionem omni pofeenti rationem , de ea quæ
in ipfa ell Fide 8c Spe, 1. P e t . h i . i f . ut in omnibus
8c per omnia glorificetur Deus.
Inlurrexerunt ecce poll aliqua tempora plurimæ
dobtrinæ peregrinæ, variæ, peltiferæ 8c damnatæ,
obtenebrantes Ecclcfiam per rnulta Chnilianitatis
membra, per Régna, per Provincias , per Regio-
nes infignes. Proceflum ell ad expellendas hujuf-
modi dobtrinarum tétras caligines , nunc luce dilpu-
tationis dobtrinalis per Dobtores 8c Univerfitates ,
nunc flabello judicialis reprobationis per Dioecefànos
8c Inquifitores hæreticæpravitatis in Anglia, in Scotia
, in Praga, in Francia. Nondum tamen vel il-
luminari vel emendari fufficienter inlpeximus cæcarn
8c Itulcam improbitatem afîèrtorum fecfcatorumque
fuorum, quin error alîiduè, ficut cancer , ferpat 8c
alicubi palam , quafi nudato enfe, per nationes 8c
populos imprudenter erumpat. Proptereà necefle
eit per lplendidiffimam 8c inobfufcabilem hujus Sa-
cri Concilii lucem provida celeritate de remediis
inftitui i ut qui fpreverunt Prælatos 8c Dobtores
diviiim pofitos tanquam lucernas in dorno Dei reve-
reantur eos,' confpiciant 8c obediantj dùm in unam
banc Eccleliæ domum. collebti , dabunt autoritatis
fiiæ robur 8c pondus, ibunt in fplendore fulguran-
tis haftæ reprobationis judicialis, qualem nemo qui
Chriltianus videri vult, audebit côntemnere. Efto
contemnat, ipfe tamen de contemptu fuo fulgura-
tionem concremationemque, fubibit ut juftum ell.
Et quoniam, charitas ficut incipit .à fe 8c à fuis,
in dilebtionis exhibitione -, fie in correctionis 8c e-
mendationis procuratione priorem habere locum
debet, ne fubeat illud improperii proverbium.
M e d i c e cu r a te ip jum . .Luc. rv. 23. Et- illud' de A-
poûoli fententia. Q u i p r a d ic a s non f u r a n d u m f u r a -
rts j non o c c td e n d um , o c c id is $ non p e r ju r a n d um , d ije r a s
8c ita de reliquis. R om . n . 21. Hinc Chriftianifîî-
mus Rex nôfter fuaque per adoptionem dignativam
charifîîma filia Parifienf is Univerfitas, voluerunt ha-
btenùs à Regno 8c à fuis, perverfà quorumlibet er-
rorum zizania mox ut erumpere feu germinate fen-
tiebantur, diligenter o.pprimi. refecarique > nunc fai-
ce dobtrinæ, nunc fêc.uri paftoralis fententiæ, ita ta-]
men ut non fimul eradicetur 8c triticum. Sunt plu-J
rima rei quam loquimur. documenta, ê quibus unum
quod novitate acritateque præcellit cenfuimusin medium
deducere.
Ecce Patentes Regis noftri Litteras quas audire li-
beat. .
L e g i debebat b a c L i t e r a T a t e n s , e u j u s in i t iu m e f i p o fi
tn t itu la t io n em .- 'R e g ia M a j e f ia s n o fira. D e b in c fu b ju n g e n -
■ dùm e rat.
Audivit Sacro fanélum hoc Concilium juftorum, qua-
tenùs in Chriltianiflïmo Regc noftro ferveat zelus
^ad ea quæ Fidei funt, abfque omni perfonamm accep-
tione, abfque refpe£tu propriæ etiam carnis 8c fan-
guinis, Terreat ipfè Deus magnus 8c terribilis qui
glorificatur in Concilio jultorum , qui falubriter 8c
potenter intonat : A m b u la t e d um lu c em b a b e t is ; fub-
dit monitionis caufam, n e ten eb ra v o s com p r e h en d a n t .
Joan. xii. 3f. E t quaiesorodenfîores, fugibilioref-
que tenebræ, quàm errorum 8c hærefum circa prima
Præceptorum moralium principia, ut funt : N o n p e r -
ju r a b is . Hfion oc c i d e s . M o n in fid ia b e r ts ? Terreat ip-
fos Ecclefiallicos Paflores 8c Dodtores , pofitos in lucem
aliorum, fi ad exemplar1 tam infigne atque per*
lucidum Chriftianifîîmi Regis noftri, non eos illu-
minet accendat 8c inflammet zelus domûs Dei. V o x
d ic e n t is C l a m a } Ifaiæ. XL. vi. n e c e jfe s , & a n n u n c ia p o p
u lo m eo p e c c a ta f u a . Ibid. LViin. I . Si non urgeac
eos proccdere conftanti celeritate ad effugationem
errorum ténebroforum 8c ad illuminationemerrantium:
neque enim poteft integra falubritate fine feeundo ,
primum fieri j quoniam dum impunè pertinacia ma-
net in errantibus, convalefcant 8c fæviant errores ne-
cefle eft,
Sed in ipfa meditatione. mea videturoccurrereani-
malis homo non fapiens quæ Dei fu n t, Deum non
invocans , illic prætereà trépidât timoré ubi non eft
timor : magnus eft , inquit fufurratione tremula,
magnus crédité 8c terribilis , quem tangunt 8c notant
erroreshujufmodi, Princepseft. Scimusautem
quid Sapiens enunciet : In d ig n a tio P r in c ip e s mors , ( f i
v i r p r u d e n s p la'cab it earn : Prov.xvi. 14. Quid quæfofi
fæviat, fi fêditiones concitet, fi bellamoveat, fife-
cum plurimos, hos terroribus, hos promiftis in erro-
rem fuum trahat, ita ut fi fieri poteft , mbveantur
etiam eledfci ? Vide fedulô ac iterum iterumque reco-
gita Eait animalis homo , ) ne fortaflïs obindepræfte-
tur tam defiderantiflimæ jam jamque in januis exif-
tenti paci Eccleliæ grandis obex vel totalis dirup-
tio.
At vero nihil hîc taie timendum. O ftrenuiflîmi
pugiles Fidei. O potentifîimi Legum divinarum de-
fènibres. Nihil inquam ' taie timendum timencibus'
Deum, 8c obedientibus juffioniquâ dixit : N o l i t e te r -
, r e r i a b e is epui corpus o c c id u n t , a n tm am v e ro o c c id e r e non
’ p o f iu n t , i ta d ic o v o b is , h u n e t im e t e , Matth. x. 28.8c-
Luc. xii. y . timeatur Deus 8c non terreat. H om o t i - .
m e D e u m (fuadet- Auguftinus), .# m in a n t em mu n d um -
u n iu e r fum n d e b i s . Tollatur hæc fufpiciofa pigri for-
midatio dicentis, L e o e fi in v i a Prov. xxvi. 13. devo-
randus fumj quia profeéto magna 8c unica fecuritas
eft nil timere præter Deum , cujus hæc juffio eft.
V f i/ u e a d m ortem c e r ta p ro ju f t- it ia . Eccli. IV. 33 . Et i-
terum. ë fio f id e l i s u fifu e a d m o r t em , 8c fimilia.
Potueramus rem banc in longius dedücere , pro
qua interim fatis lint breves' & paueulæ ■ conftdera-
tiones, quafi totidem radii moralis luminolæque ve-
ritatis.
Providendum eft hæreticali divifioni per Eccle-
fiaftica membra ferpeiiti, non minus celeriter 8c effica^-
citer quàm fehifmati fuper contendentia de Papatu
Ecclefta quippe magis in Fide quàm in fecundario ca-
pite fundata eft.
Providendum eft conftantiùs per hoc Sacrum Concilium
ad extirpationem errorum, emendàtionem er-
p'antium, quantô qui errant plures funt, potentiores
8c majores: quôd li qüis-dixerit quod bella fufeita-
bunt, diffamât eos nimis, neque ei levitercredidébet
.P
rovidendum eft ad emendàtionem errantium per
eos qui fc dicunt amicos eorum , vigilantiori lol-
licit-udine quàm per ex-traneos, ceteris paribus.
Præft-
2 1 0
E t ponan-
209 De Auferïbilitate Papoe ab Ecclefia.
Præftantes feienter impedimentum , ne errantes fit fponfus Eccleliæ à ftliis fuis, vel ab ôa,
refipifeant 8c corde credant ad juftitiam, 8c ore fa- tur hic Confiderationes X X .
ciant confeftionem ad falutem -, habendi funt hoftes
capitales errantium 8c falutds eorum.
Præftantes lcienter impedimentum ne tollantur errores,
Confideratio Prima.
A U f e r i b i l is non eft fponfiis Eccleliæ Chriftus
8c errantes corrigantur, reddituri funt rationem
dp damnis omnibus tàm fpirituahbus quàm . , ^
homo ab ipfa tota Ecclefia, lege liante. Si quitur
temporalibus, quæ obindeproveneiuntautvenient. p ' caputEcclefia Chrifiuseft: adEphef. v.23. 8cCol-
Omifîio feu. diftimulatio præftantium impedimen- lo f i- 18. 8c 11.10. Putoautem, nemo conceflerit,
tum nedum pofitivè , . fed privative vel omiftivè, di- qLlocl abfque capite valeat permanere corpus aliquod
rcélè vel indireblè, per cautelas humanas ne tollan- A veium V®1 myfticum • fed Eccleliæ corpus myfticum
| - -■>- r-— - 1 .....• m^nere femperufqueadconfûmmationem fèGuli, necefle
eft, lege liante. ififyCatt. ult. 20. Hoc ergo
fiet per vivificum influxum capitis in ipfum. Pro
quo facit parabola qua Chriftus fe viti comparât,
errores, caufät fufpicionem de fautoria hiereticas
pravitatis, quandoque levem, quandoque vehementem,
quandoque convincentem, juxta varictatem o-
bh’gationum.
Inexcufabilior 8c aliquando perniciofior eft error
in principiis Legis naturalis j licut funt PneceptaDe-
calogi, fecundüm planum 8c ufitatum intelledtum ver-
borum äpud omnes utentes ratione, quam fit error
in Articulis Fidei,qui funt fupra naturie facultatem,
8c in agibilibus quam fpeculabilibus.
Conditionalis proteftatio vel confeflio , non fufli-
Difcipulos palmitibus. Quod fi quis dixerit oppofi-
tum , dicens Eccleliam inccepifle ab Abel juito fe-
cundum Gregorium, quo tempore nondum Chriftus
erat incarnatus : refpondet Joannes in Apocalipfi,
xiii. 8. qui dicit : Agnum fuifle occifum ab origine
mundi pnevifivè, fcilicet 8c acceptativè ä Deo, licet
nondum corporaliter exhibitivèi quia nec ipfis anticit
ad purgätionem legitimam fuper publicatione vel erat 5. iq Eide , multum tamen impli-
»tatione errorum, quorum oppo-r» ^ § eneiah Mediatoris 8c CapitisEcclefiæChri-
- - 10' 1 -ö fti tune fucuri-, quibus erat neceflàrium credere faldfefenfione
vel annotatione
fitas veritates tenetur errans explicita Fide tenere.
Diffamatus publicè 8c notorié fuper publicatione
aut defenfione errorum contrariorum rectæ Fidei 8c
moribus, tenetur feipfum purgare, li poteft coram
Judice legitimo, etiam nemine eum perfonaliter ac-
cufantej tenetur enim fervare famam propriam.8c ab
aliis fcandala præftita removere.
Qua clauduntur duabushinc inde lineis, adjeffa
Jnrit ex MSS. Viff. Cq.i 8. nunc... & Colbert.99.
[Ad efficacem errorum extirpationem qui funt jam
damnati per Ecclefiam, magis procedendum eft in
generali Concilio per invocationcm Brachii fecularis
adverfùs pertinaces quàm percuriofam ratiocinatio-
nem : 8c notetur quod non fufficienter auferuntur errores
quandiu perfeverant errorum affertores.
Procurator generaiis Concilii debet ex officio pro-
cedere contra notorios 8c publicos errantes ut refipifeant
tem illud Symbolum quod Deus eft, 8c quod eft rein
unerator in fe credentium. H e b r . xi. 6. Rursùs
dcducitur quod dibtum eft ex ipfa conditione Matri-
monialis vinculi inter Chriftum fponfum 8c Ecclefiam
fponfam} ficut Joannes in Apocalipfi, xxi. 2. Ecclefiam
füb typo civitatis novæ Jerufàlem vidit d e f -
cen d en tem d e ctxlo f i c u t JponJam o rnatam v i r o fi t o . Nam
ad exemplar coeleftis , Ecclefia terrena formata eft.
Q u o d a u t em D e u s co n ju n x i t f iom o non fep a r e t , Matth. xiX.
6. ita u t , lege liante, non poflet aut debeat dari L i-
bellus repudii inter fponfum 8c fponfam conjundtos
légitimé. Quæautem conjunblio matrimonialis magis
légitima, quam Chrifti lit ad Ecclefiam confcederatio?
Proptereà dicit per Ofeam : x n . ip. D e fp o n fa b o te
m i h i in a t e r n u m , 8c per alterum Prophetam : S i p o t e f i
o b liv i fe i m a t e r u t non m i f e r e a tu r filie r u t e r i f u i , ego tam en
tu in o n o b liv i fe a r Ifaiæ. xlix. i f . Loquitur de Bccle-
fia fponfa fua : nam r e linc jue t hom o cP a tr em efi A d a tr em
& a d h a r eb it V x o r i f u a , Gen. 11. 24. lie 8c Chriftus
aut corrigantur 5 longe diligentius quàm contra
violatores Papalis Juriidicftionis temporalis. Eccleliæ j j
E tC E,cclefîæj cum Matrimonium carnale ideofumatinrequifitum
hoc requifitum eit Parifius Parilius coram coram. Rege Kege
Chriftianif- dilfolubilitatem ,
fimo Francorum.
Pax Regnorum per Chriftianitatem vix poteft effi-
cacius 8c divinius procuräri, quam per legitimam
extirpationem errörum 8c correbtionem errantium.
Quierere provifionem fuper extirpatione errorum
8c co’rreptione errantium, non eft impedire profe-
cutionem unionis Ecclefiaftica: j fed eft eam juva-
re 8c accelerare, multis attentis: ita ut verum, fit quod
oportet unum facere 8c aliud non obmittere.J *-
quia S a c r am e n tum m a g n um e f i 1
C h r ifio (fi E c c le f ia , Epeff v. 3
nii iàcri lignum.
quia eft illius Matrimo-
Conßderaüo Secunda.
\ UFERiBi Li s e f t, abiôîuicloqiicado, iponfus
1 1 Ecclefiæ Chriftus homo àb ipfa Ecclefia: neque
enim minus hoc eft poffibile quàm quod Chriftus de-
Cneret effe homo, ficut fpontaneavoluntate Verbum
Caro factum j act -quod defilieret cliii nedum Ecclefia
ipfa; fed onmis tjCneraiitcr creatura. Porrb ficut
non eft ablbluta Scinauferibilis habitudo cujufcunque
crcatui-æ ad alteram creaturam,. neque tanquam limbi
lis ad fuum finem, neque tanquam effeâus ad fuam
caufam; fib non eft hoc modo eflèntialis vel ïnau-
feribilis liabitudo -Ecclefiæ ad Chrifti htimanitatem,
quam utique confitemur creaturam. Etitaftaretab-
L I B E L L U S
J . Gerfonii Uotloris ér Cane. ‘Parifenfs.
D E
A U F E R I B I L I T A T E P A P Æ
a /b e c c l e s i a n i , , — H H H |
^ raiolute Chriftum hominem elle, & Ecclefiam fimili-
Ad MSS. Codd. V ia o r . 4(îp. ■ 137. ufque ad iv. ter efl'e, neç tamen ipfam-à ChriftouthomoelCvil
.nnlifi Ixcitrorfiónm nn iim fV I rBlftprl Confid. Navarricum unum 8c Colbert. pnrp». : n r n ■ A
A R G U M E N T U M .
N o n in eo v e r fa tu r i f i e T r a c la tu s u t P a p am a b E c c c le fia
p e n itu s a u fe r r i pofie o f ie n d a t , u t s/uidam pe rpe ram e x i -
f i im a r u n t , fe d in eo f c i l i c e t , h oc contingere p o ffe , u t E c clefia
c a r e a t p e r a liq u o d tem p u s P o n t ific e , n e c non in
n o n n u llis cafib u s a b E c c le f ia pofie deponi.
" E N I E N T a u t em d ie s c u m a n fe r e tu r a b
tales influxus fufeipere.
Confideratio lertia.
A U f e r i b i l i s eft fponfus Militantis Ecclefia:
Chriftus a quolibet filiorum fuorum hie in via
licet rton ab omnibus collective, quandiu permanen
t Militans Ecclefia 8c lege ftante, ficut deinceps
1 f. TV A 1 ^ loq1u i Ip ropi onim--u--s-. -P--e--r--f1p icu a —eft* Ip'*r*i*m**«a, ppaairOs JhUuUjIuUsd
Jm. Matth, ix. I f . Cu-ca quem textum pro dis]unfti; quoniam nullus eft homo vivens qui non
materia nuncciinentcqtiKiicur. Si auferibilis videat mortem, & fi hoc nonfufficiat, quiadicitA-
T o rn t I I . P a r s I I , O ^ _n. i
11111 *. ƒ
i l l
■f
l i i i
Il
poftolus
j I ip