5 6 7
namfacite , qui. Sc alibi déterminât
plenitudo ejus efi dileftio Rom. xm. 10. puto quod
hac ratione priùs inquifivit Dominus a Petro, confi-
derando fcilicet gregem fuum, fi plus aliis'ipfumdi-
ligeret.
8. Qui Epifcopatum defiderat, 8c vocari ad eum.
fallitur plerumque reputans fe ex charitate appetere.
quod quærit ex vanitate vel ex aliavitiofaradice. Trafoannïs
Gerfonù
:juôd finis legi
5 6 8
utilitatem proximorum » 8c Dei honorem, atque di-
ledionem, quia fcilicet poteft efficaciùs prædicare, vel
monere ad virtutes , fi fit altæ dignitatis , 8c bonæ
famæ j talis, inquam, laudabiliter agit j judicatur in-
iuper aôfcus fuus non a£tus vanægloriæ, quafi tendens
ad illam,fed aftusdivinæ dileétionis, 8ccharitatisfra-
ternæ , propter hune finem principaliter intentum per
alios fines internos ad hune deducentes. Attendite,
dit hoc beatus Gregorius in Pafiorali -loquens vocemA fi non fonant eorum veritatem , quæ diximus verba
experientiæ, de plurimis qui ante adeptionem Epif-
copatûs ponunt in animo fe multa facturos pro re-
gimine plebis , in prædicando , 8c animas totis co-
natibus, ut eis videtur, ad viam falutis dirigendo, qui
pollquàm adepti funt quod optabant, nihil agunt de
præcogitatis fuis} veluti fomno, fcilicet , vel inertiæ,
fe totos tradunt, aut ambitioni, vel luxuriæ, fædi de-
ferviunt. Novi ego ipfe quendam qui ad Epifcopatum
anhelabat, cui dumdiceretur,me præfente,fta-
tus vefter inferior longe fecurior efi eligibilior , ut-
potè minus honoris , 8c lads mundanæ iùftentationis
habens. Refpondit: Et quid valet homo defe folo cogitans,
volo me circà Sermones , & Exhortationes pub
lia s exercere : hic efi finis meus particularis. Ità
fibi forte tune pingebat, ut fit , in animo phantafma-
ta confideratio fua confurgens ex ambitione, quæ,
quo magis fiille’ret, tegebat fehac umbratili vefte vir-
tutis, 6c mentiebatur iniquitas fibi : hic enim tantus
Gregorii I . nom. ‘Pracepta inquit, Charitatis, & multa
funt, & tmum s multa per exhibitionem operis & unum in
radicefcilicet-& fine charitatis. Porro valet plurimiim
veritas hujus propofitionis novæ cum declaratione fua,
fi débita fiat ad certos a£tus morales applicatioj hoc
nempe modo falvatur qua fatlone Canonicus licitè
vadit ad Ecclefiafticum Servitium propter diftributio-
nes quotidianas : quo paéto Capitulum célébrât Mif-
fàm propter ftipendia manualiter, vel annualiter exhibita
: qualifer benè quis retrahitur à peccato pæ-
îmrum comminatione, vel promoveturad virtutes ad-
jeétione commodorum temporalium, vel æternorum,
8c ità de mille fimilibus. Obfervetur tarnen vigilan-
ter, nementiatur iniquitas fibi. lnduciturad ifiorum
commendantionem verbum Pfalmifiæ : lnciinavi cor
meum ad faciendas jufttficaùones tuas propter retributionem.
Pf. cxviii. n z . Sunttamen qui dicunt,hanC propôfî-
tionem, 6c firoiles pofitas in talibus Scripturæ loquupromilfor
nefeio fi tbto tempore fui Epifcopatûs u- B tionibus, accipi debere non prout notât caufam finanum
Sermonem egeritad populum, ceterùm pecunias
undequaque congrcgavit, quas alius tarnen violentior
raptor coëgit evomere. Et quoniam sidtbprofundum efi
corhominis & infcrutabile,]crem. 17.9. ita ut nccà feipfo
poflit agnofei, quia vida fe virtutes efle fingunt}. pro-
ptereà lànèti viri, qui femper pavidi funt 8c verentur
cum Job omnia opera fua, non credunt fe fibi in ap-
petitu præfidentiæ Epifcopalis } refugiunt potiùs 8c
horrent maxime. Muitiplëx exemplum in arduo po-
fitum de Moyfe, Marco, & ceteris.
p Qui Epifcopatum defiderat, 8c vocari ad eum propter
dileètionem Dei 8c proximi principaliter , po-
teft fi ad eundem finem referatur, defiderare con-
fequenter fublimitatem ftatus , fufficientiam temporalium
, laudem hominum fublevationem necéflï-
tatis parentum , 5c confànguineorum , 8c alia fimi-
lia quæ adeptionem Epifcopatûs fæpè confequun-
tur. Declaratur propofitio ex duabus præfuppofitionilem,
fed tantummodo motivam, vel indu&ivam, 6c
non præfentem, 6c efficacem. Sed in idem redeunt
ifti nobifcum, quoniam dicit Arifioteles : Scimus caufam
efficientem & finalem coincidere. Et ficut duplex efi
caufa finalis, principalis, fcilicet, 6c minùs principalis
, feu fubjeétiva : fie caufarum efficientium una efi
principaliter agens , alia minus principaliter, velut
inftrumentum, atque fubferviens } qua lublata, nullus
effe&us fequi poffet.
1 o. Qui Epifcopatum defiderat, 6c vocari ad eum, non
femper agit præfumptuofè, pl'æfcrtim dùm probabili-
bus conjeéfcuris tàm alieno judice , quàm proprio de
fe experimento, fentit fe lads ad hoc idoneum, præ-
luppofito femper divino, fine quo nihil rite fit , auxi-
lio. Damnas propofitionem iftamj damnas ex confc-
quenti nedum ilium qui defiderat Epifcopatum , 6c
vocari ad eum ; fcd omnem hominem qui voeationi
confentiret. Damnas proindè Prophetam Evangelicum
bus : una, quod talia appetere, quas dibta funt, nonC Ifai’am, qui Dominoquasrenti, cjuem mittam, relpon-
eft de per fe malum in genere, quin poflit bene fieri, dit Ecce ego,mine me. I fa. vi.8. Damnasomnes poftuvel
quæri. Unum videtur minus, laus horninum licite
defiderabilis, ipfa tarnen ab Apoftolo, 6c Auguftino nedum
indulgetur,fedjubetur : Debemus, inquitAugu-
ftinus, nobis confeientiam bonam j hominibus verb bonam
famam-, aliojuin ejuo paüo Apofiolus tarnftudios'e atejue magnifiée
fe laudaffet z . Cor. Xi. alioquin praterea nemo deberet
infamatores fuos repellere, neejuc effet via ad Deum,
nifi per infamtam, & non per bonam famam. Alia propofitio
eft verbum Ariftotelis dicentis, quod ubi mum fit
propter aliud jam non duo funt, fed unum. U t fi quis nuntius
ad Sanëfcum Jacobum in Hilpania, tranfeat per S.
Jacobum in Francia, reputatur una via. Siccolligens
herbas médicinales, 6c conterens eas, 6c de his 1'uc-
cum eliciens ad potum infirmi, 6c ejus fanationem ,
dicitur facere unum aôtum. Quare? Propter unita-
tem finis principalis, qui eft infirmi-fanatio. Sicprolationes
etiam minorum Prælaturarum, ut funt, curæ
animarum. Damnares prætereà præfumptione , vel
temeritate , eos qui profitentur Sacram Sapientiam
ad prædicandumearn, qui rursùsadbaptifandum,qui
ad confitendum , qui ad Miffas celebrandum at-
tenderent, qui demum, ut ad pauca redeam, offer-
rent fc aéburos ea in herarchico officio , quæ benè
non nifi cum gratia Dei pofllint agi. Qiiæres cur
ita fequi talium damnationem, 6c quali ratione neceflè
eft : quia ninfirùm par eft ubilibet rationis fundamen-
tum. Arguunt itaque damnantes omnem Epifcopatûs
appetitum : nemo, inquiunt, dignê, vel utiliter ad-
miniftrare poteft Epifcopatum fine gratia Dei > nemo
autemfcit, utrumodio, velamore dignusfit, Eccle.p. 1.
juxtàverbum Ecclefiaftes. Præfumit ergo, qui fie appétit.
Vertamus,precor,idemargumentum ad unum
portionaliter quifquis agit a£tum moralem, vel bonum p) de illatispriùs oftendendum. Damihi aliquem qui dide
genere, propter dile&ionem D e i, 6c proximi principaliter
, agit nihilominiis propter fines alios proxi-
mos, 6c fubordinatos jam illi fines non habent tarn
de ratione finis, quam rationem mediorum ad finem
principalem confcquendum. Dicendus eft idcirco finis
unus, 6c non plures. Nunc ad propofitionem.
Si cjuis defiderat Epifcopatum propter fublim itatem ftatus,
6c gloriam humanam5 non quidem fiftendo hie
velut in fine principaliter , 6c ultimate intento, fcd,
confcquenter referathic fublimitatem, 6cgloriam,ad
gnè Sacro fan6la Miffie myfteria fine gratia celebrate
poffit nemo autem feit, utrüm dignus fit odio, vel
amore: praftumit ergo,qui ad htec le ingerit. Oportet
plane propter hzec, 6c fimilia utrinque falvanda, diftin-
guere de feientia in hae parte: qufcdam enim eft mora-
lis, feu -dialeètica, vel probabilis, 6c civilis j qusdani
evidens, vel demonftrativa: caulatur porró feientia, vel
certitudo ex rationibus topicis, non tarnen neceflario
concludentibus ficut brevitatis, 6c exempli gfatia di-
cimus, aliquem fe fcire effe in gratia, feientia tali quie
fuf-
^69 Sermo de reddendo debit0. e)yo
fufficit, utabfque prsdumptione, 6cnovo peccato,ad mo, ne proditor fit Domini fui Dei per peccatum
Miflfc celebrationemaccedat 5 dum non eft fibi con- mortale z.° ne decipiat, 6c feducat populum fuum
feius de peccato mortali , vel altero impedimen- exemplo malx vitze. 3.® N e per fe, vel luos Curiales,
to legitimo , poft difeuflionem fuse confcientia;, fpoliet fubditos calumniose. 4.0 N e defcrat eos in
& vita; , qualis in Articulo tali fieri folita e ft, a egeftate,6cabfquehofpitalitate. f®. Nefinateosop-
prtefertim a timentibus' Deum , 6c offenfam ejus primi per temporalem violcntiam perfecutionis tyrandeclinantibus.
At verb cur non pari ratione poterimus
dicere ilium non agere præfumptuosè qui Epifco-
patum defiderat, 6c acceptât, fi poft difeuflionem fuffi-
cientemfui ipfius, tàm perfe, quàmaliorum judicio,
non invenerit infc legitimum impedimentum, qùo-
miniis poffit ea quæ Epifcopatûs funt exercere, de
illo, 6c in illo fifus, qui ait j Sine me nihil pot eft is face-
re, 1. Joan. xv. f . Cum quo infuper, 6c in quo di-
cebat Apoftolus fe omnia pofle : Omnia poffum , in-
quit , in eo, qui me confortât Chriflus. Philip. 1 v. 13.
11. Qui Epifcopatum defiderat , 6c vocari ad eum
quàmvis hoc poflit in cafu laudabiliter facere 5 hoc
tameneftvaldèdifficile, 6c rara avis in terris, 6c ità;
fæpè vitiofum reputatur. Deduétio primæ partis con-
fequitur fatis ex præcedentibus ; nam cùm Epifcopa-
tus non fit de fe malus, neque appetitus ejus erit de genere
reprobandus quin poflit inducere circumftantias
ceteras omnes bônas, mails præterclufis, ut ambitionicæ.
($.° N e fugiat, lupo adveniente , vel aliud fà-
ciat, quo oves dividat inter fe. Prudcntia verb con-
fiftit inEpifcopo.' i.° Si cognofcat divinam Scriptu-
ram. z.° Si habeat fufficientem de temporalibus indu
ftriam, 6c curam 3.0 fi fit beneprapofitus fua domui.
i .Tim.111.4. 4.0 Si cognofcat, 6c eligat dignos ad facros
Ordines,6cfpecialiterSacerdotii. y.o Si lciat ordinäre
ea quæ per fe, 6c fuos agenda funt in Foro confcientiæ.
6 ° Si feiat ordinäre ea quæ per fe , Sc fuos agenda
funt in foro Curiæ publicæ. Sunt qui nefeiunt divinam
Scripturam plufquàm idiotæ fimplices, vel laici,
vel fcire nolunt : funt qui Scripturam facram in fuis
etiam Profeflbribus defpiciunt : funt qui putant fuf-
ficere , fi per alios ftudeatur , 6c prædicetur facra
Scriptura , cùm tamen obligatio feiendi earn fit annexa
tali officio -, alioquin puer parvulus poflet efle
Epifcopus. Sunt qui negant facram Scripturam efle
neceflariam inter jam Fideles, cùm tamen non fit mine,
8c cupiditate unde puto, ad hoc induci pofle, quod R nus difficile confervare Fidemjamgeneratamaliquan-
allegari fclet, fcilicet defiderareEpifcopatum fuifle lau- " d o, quam illam inducere. Sun t, qui vel fponte fedabiie,
6c meritorium, quando primi ducebanturE-
pifcopi ad martyrium -, hoc itaque fignum erat, quod
non intereà ambitione, nec propriæ commoditatis libidine,
fed folaDei 6c Chrilti dileéfione principaliter
movebantur. Diligere autem D eum, 6c proximum,
quis dubitaverit efle malum. Quis prætereà nefeiat,
exercitium debitum in Epifcopatu nedum virtuofiim
efle , fed in magnum cedere perfectionis robur , 6c
augmentum -, appetere verb benediétionem Status à
Legiflatore, per quam eatur de virtute in virtutem, donee
videaturDeusDeorum in Sionf*f. lxx xi i 1.8. nemo negave-
rit efle laudabile -, neque enim laudantur in aliquo magis
hi qui Religionis ingreflum defiderant, quàm quod
defiderant perfeâionem adipifoi. Audio rursùs Boë-
tium ad Philofophiam, fui confolatricem, fummatè
dicere ; Regimen Reipublicæ non tàm per ambitio-
nem, fed per virtutis exercitium, ne otio torpefee-
ret, conquifivifle. Cadebat demùm ejufdem oratio in
minant errores, vel jam feminatos evelli nonfinunt.
Sunt qui folam de quodam regimine curam laudant,
necattollunt fcadea quæ funt fpiritus plufquàm gentiles,
vel mundani restores, apud quos pluris eft unius
domunculæ reparatio , quàm mille animarum erudi-
tio , atque falvatio.
JOA.NNIS GE RSONI I
Doff oris ér Cancellarii ‘Parifienjis,
S E R M O
DE RED DENDO DE B I TO
Fabfcus Lugduni
IN S A N C T A S YNODO
eandern fententiam, dum ad Deum dicebat : Fac C Anno 14.21. in Mente Octofri, tunc praCente Revelint,
ttl/trPV!tfiwt <m nnnuln tun firuSlunttj***tibi placentem, in populo tuo frufluofum. ITtfeArfunmm Glofla ta I . —. __
fuper id Pfalmiftce P f l v i . 8 . “Tarat um cor meum, Deus
parat urn cor meum ac fi diceret, inquit, David, Deo:
„ Vis medimittere poft foetantes, paratum cor meum,
,, Deus, paratum cor meum: vis me tollere, 8c populum
,, tuum regere.}erat quippeDavid in utrumque paratus,
,, tanquam jumemum faft us apud Deum. Pf.LXX11.23. „
Poteft ergo, Deo infpirante, 6c agente,primatus ap-
peti, 6c nedum poteft, fed aliquando debet tarn ap-
peti, quam fufcipi, ita ut votum de nunquam accipien-
do Epifcopatum fit aliquando illicitum : ficut votum,
quo quis nunquam fe intraturum Religionen! pollice-
retur. Verum de-hoc alibi. Pergamus nunc oftende*-
re, quod, Epifcopatum defiderare, Scvocaiiad eum,
etfi poflit in cafu laudabiliter fieri fecund um dedubtio-
nem modb faftam} hoc tamen eftvaldedifficile, 6c
rarum. Hinc ortum habuit, ficut arbitror quod habet
dens , quem confiituit ‘Dominus fuper familiam fuam?
Matth • XXIV. i f . Catalogus nempe virtutum omnium
ab Apoftolo numeratarum 1. Tim. 111. quod oportet
omnem Epifcopum irreprehenfibilem effe &c. redit ad du-
plicem hanc virtutem} ut qui conftituitur Epifcopus,
& fuperintendehs, fitfidelis, ne decipiat} fit 8c pru-
dens, ne decipiatur.' Porro quia nunc occurrit vir-
tus utraque, cogitur feu confiftit quælibet in fex mem-
ons, 6c quia contrariorum eadem eft difeiplina, oppo-
fita vitia, infidelitas fcilicet, 6c imprudentia, cognof-
cuntur in appetentibus Prælaturas per totidem figna
contraria. Exigitur itaque fidelitas in Prælato. Prirendijjimo
‘Patre Domino Amtdao de Thalani
Archiepifcopo ejufdem Lugduni Civitatis.
Collat. ad MS. Cod. V id . 137. '
EDDE quod debes, Matth, xvui. 28. 6c in Evan- R gelio Dominicae currentis, 6c confbnat Evan-
•gelium prxfentis feriae quartse deficulnea, cui
maledixit Dominus quia non reddebat frudum. Debet,
tefte Gregorio formari fermo Dodorum fecundum
qualitatem auditorum. Nam alteradodis, altera minus
eruditis, altera populo', altera Clero lingua loquen-
dum eft. Hoc autem fieri non poteft fine gratia il-
lius, cujus eftdirigere linguam. Quie quidem lingua
in vaniim laborat ad aures audientis , nifi Spiritus
fandus cordi affueritandientis: 6c nifidoceat qui cathe-
dram in coelo tenet, 6c qui dat Evangclizjmtibus v er bum
. . - "V. 1— I------ virtute multa. Pf. lxv j i . i z . Debet autem gratiam illam
Domini quasftio: Quis, put as, efi fidelisfervus, & pru- D reddere quam perdidimus in Adam, Virgo ilia gratia
piena ^ qux gratiam perditam invenit apud Deum. Euc. r .
3 o. Red dat igitur illam nobis fcis precibus, 6cintercef-
lione, ut detur efficax verbum in apertitione oris mei.
Ephef.v1.19. Quod ut impetremus, falutemus earn
falutationeAngelica, dicendo, AveMaria8cc.
T> EDDE quod debet, ubi fuprä. Poflulat, exigit,
•*^5cclämat Juftitia,cujus officium eft,reddere unicui-
que quod fuum eft , quateniis verba prseaflumpti
thematis obedienter audiat unufquifque noftrüm.
Redde quod debes. Matth, xv i i i . 28. Quod fiquis peti-
verit, quid debeo ? Debet fic inquirens confiderare,
aquofit,juxta quern fit,8c quid f i t , 6c ita reperietfe
N n 3 com