Difcipulis fuis , infùfflavit in eos 6c dixit : Activité
S p i r i tum f a n t l u m , q uorum r em i fe r i t i s p e c c a ta , r em it tu n -
t u r e i s , qu o rum r e t in u e r it is r e te n ta f u n t . Joan. xx. 2 3.
Specialiter autem, 6c excellenter, data eft ifta poteftas
clavium Ecclefiæ promiffe priùs Petro ibi : T i b i
d a b o c la v e s R e g n i coelorum. Matth. XVI. 19. dùm poft
Refnrredionem ter interrogatus de diledione dixit
Chriftus fibi ter refpondenti, quod eum diligeret : ^
P a f c e agnos m e o s , p é f c e o v e s m e a s. Joan. xxi. 1 y . 16 .
Fundaverat autem Chriftus poteftatem alligandi juri-
dicè per Excommunicationem, dùm dixerat : Quod
f i E c c l e ß a m n o n a u d i e n t ,& C c . Matth, xvm. 17. Fun-
datur denique fuper præmiftis poteftas omnis Indul-
gentias conferendi. Super quibus quia varii varie tra-
diderunt, placuit fequentes annotare pauculas Confi-
derationes.
illam debitam mortali æternam in temporalem, patet
adhuc quod hujufmodi remiflio fe extendit ad infini-
tos dies Indulgentiarum, ft taies dicere poftùmusdies
infinitos, vel æternos, juxtà illud: A n n o s a tern o s in
m e n te h a b u i. Pft lxxvi. 6.
Confideratio Sexta.
Solus Papa Chriftus gratis , 6c abfque merito alio
quàm fùo, facit hujufmodi commutationem poenæ æ-
ternæ in poenam temporalem, vel in plenam Abfolutio-
nem. Ratio, quia fi talis remiffio fieret ex merito il-
lius oui remittitur, ipfa non effet jam purè gratuita,
fed quodammodo débita, vel ex operibus vendita : nos
autem hoc intelligimus de merito condigni.
Confideratio Prima.
Poteftas clavium Ecclefiæ juridicialis , 6c forinfeca
non extendit fefimpliciter, 6c diredè ad remiffionem
culpæ. Ratio, quiarequiriturSacramentalisConfef-
fio, 6c Abfolutio ad hujufmodi remiffionem, quæfci-
licet Confeflio non fit in publico, 6cjudicialiForo.
Confideratio Secmda. b
Poteftas clavium judicialis, 6c publica non extendit
fe principaliter, 6c direélè ad diminutionem poenæ,
nifi illius quam inflixit, aut infhgere potuit,
cujufmodi funt poenæ Excommunicationum, 6c qua-
rumcunque Irregularitatum, inhabilitationum circa le-
gitimos adus Ecclefiafticos, aut civiles. Ratio quoad
partem quæ excipit, 6c affirmât -, quia c u ju s e f l
c o n d e r e , h u ju s e fi d e flr u e r e , vel in t e r p r e ta r i. Sed
negativa patet per idem argumentum à contrario fen-
fu dedudum.
Confideratio Tertia.
Confideratio Septima.
Solus Papa Chriftus in juftificatione impii prius natura
infundit gratiam, quam remittat culpam. Prius in-
fuper dimittit reatum pcenaä zeternas per infufionem hujufmodi
gratias, quam homomereaturapeccatorefur-
gere, vel ab hoc reatu liber effe. Quocircanonfetis
advertebant qui dicebant, primum adum Contritio-
nis poft peccatum effe plus incomparabiliter merito-
rium, quam aliquem pofteriiis elicitum: fundantesjfe
in hoc, quod Contritio prima merebatur liberationem a
poena asterna, 6c confecutionem vita: a^ternse, non ita
autem adus Contritionis fequentes merebantur hujufmodi
remiffionem, quia jam feda erat.
Confideratio OBava.
✓ Solus Papa Chriftus poteft illam tot dierum, 6c An-
norum mille millium Indulgentiam concedere, qua-
lis pofita reperitur in diverfis conceffionibus Summo-
rum Pontificum, vel aliorum, fub variistemporibus,
locis, 6c caufis. E t forte talis enormitas conceffionis
ab aliquibus quxftuariis, aut aliter male mods, con-
fida eft.
Poteftas clavium Ecclefiæ fuper Indulgentiisconce-
dendis, modis quibus confuevit uti Ecclefia, vel E c clefiæ
Prælati, à fùmmo ufquedeorfûm, perconno-
tationem Annorum, quadragefimarum, 6c dierum præfùpponit
necefîàrio remiffionem, vel Indulgentiam inC
Foro fecretoconfcientiæ, feu Confeffionis Sacramen-
talis, de fe d o , velinvoto, feupropofito, 6cfæpiùs
in fado , juxta tenorem Bullarum , quibus inferitur
hæc claufula, v e r è p oe n i te n t ib u s , & c o n f e j f i s , nifi collator
Indulgentiarum intendat hoc fatis effe quod homo
fit in charitate contritus, fcilicet cum propofito,
fùo tempore, 6c loco faciendi Confeffionem adualem.
Eft autem ifta fevorabilior interpretatio.
Confideratio Quarta.
Poteftas clavium Ecclefiæ Sacramentalis, 6c in Foro
confcientiæ, eminentioreft, utilior , 6c eligibiliör
in collatione 6c confecutione Indulgentiarum , quàm
poteftas fola judicialis. Ratio patet expræcedentibusj
quoniam fine Confeffione Sacramentali de fado , vel
in voto, feu propofito, nulli dies Indulgentiarum, vel
àpoena, vel a culpa, fortiuntur effedum.
Confideratio Quinta.
Solus Papa fupremus, fcilicet Chriftus, cum Pâtre,
6c Spiritu fendo, poteft dare plenaria autoritate Indulgentiam
omnimodam àpoena, 6c culpa, quam dum
çonfert, dat innumerabiles, 6c infinitos Indulgentiarum
dies. R a tio, quia vel abfolvit, ôc quitat to-
tam poenam debitam peçcato mortali, five fit originale^
five aduale. Et hæc quidem eft infinita exten-
fivè, atque durativè. Aut fi mutât Chriftus poenam
Confideratio Nona.
Indulgentiarum conceffio rationalis præfùpponit primo
in conferente autoritatem à Chrifto fundatam,
6c in Evangelio , vel ex ipfb explicatam. Secundo
idoneitatem ad impletionem conditionis appofitæ in In-
dulgentiis, ut quod fit verus contritus, autconfeflùs,
6c feciat hæc, aut ifta,6cc. Præfùpponit tertio cau-
fàm conceffionis , feu diftributionis hujufmodi Indulgentiarum
legitimam, clave fcilicet Ecclefiæ non errante
, neque Chrifto reprobante j ubi tamen non cer-
ta , 6c evidens notitia requiritur , fed æftimatio bo-
næ fidei, 6cprobabilisconjedura, quemadmodùmin
diftributione thefauri materialis de Fifco Regio , vel
Ecclefiaftico, Papa, vel R e x , vel alius diftributor attendent.
Confideratio Décima.
Indulgentiarum conceffio per tôt millia, nedum dierum
, fed 6c Annorum, videtur difficulter fàlvabilis poft
remiffionem æternæ poenæ , 6c commutationem in
^ temporalem. Confiât enim, quod nec homo fingu-
laris in hac vita poteft, aut débet ad tôt Anno's obli-
gari poenitentiam agere, cùm non vidurus fit per mil-
lefimam partem tot Annorum, 6c nemo ad impoffibi-
le obligetur. Confiât prætereà quod dum mundus
finem habebit, ceflàbit Purgatorium, 6c ex confequenti
dies poenarum fuarum.
Confideratio Undecima.
Indulgentiarum conceffio non extendit té ad poenas,
ex
1 1 7
cx corruptione naturas contradas per peccatum .origi-
nale. Certum eft enim, quod Papa non abfblvit a firi,
a fame,, ab infirmitatibus, 6c a morte. Extenditigi-
tur fe hujufmodi Abfolutio ad. poenas poenitentia-
les fupradidas., 6c infligendas jufto pcenitqntialis fe-
tisfadionis judicio pro peccatis adualibus, vel. hie,
vel in Purgatorio,. quoniam in Inferno nulla redemptio.
Utrum verb daves Ecclefia: fe poffint extendere non
fblum fuper. terrain, fed fub terra in Purgatorio, maxi-
me quoad remiffionem poena:, aut venialis culpa:, aut
aliis modis Deo cognitis. purgabiçur in hac vita, &
longe mitiùs quàm in altérapuniretqrGmul&præ-
mium dîçntialq per patientiam merebitnr augmentari.
Confideratio Décima fexta.
Si quis petit dilationem fatisfeâjonis. &1E fieri non
in hac vita, fed'in Purgatxrrio, poteft hoc continge-
re culpabiliterp-opter.debilitatem Fidei de poenisPur-
gatorii, aut quia nimis amatdelicias, divitias&hono- •
Excommunicationis priùs la tæ, dum viveret reus^rès vitæ. praéfentis, vel quia plus debito aiperitates
nunfe exiftäminPmgjicoÄ^Junt qpinionasai'utram- exhorret. Si verb veniathæc petitiq ex çonfideratioque
partem probabiles. E t favorabile eft djqere quod
fic, faltem. per indireblum , propter commtaionem
in charitate. Sed non debet aliqus lie innitilndulgqn-
tiis conceffis in to.to., velinparte,apoena,&; aculpa,,.
quin iludioffis litlatisfacere per fe , aj ios, hie in. vita.
Confideratio Duodecima.
Indiilgentiarum conceffio non eft parvipendenda,
feu contemnenda> fed ampleblenda devote in Fide,
Spe, 6c Charitate Domini noftri Jefu Chrifti, qui poteftatem
talium clavium Ecclefiafticarum dedit homi-
nibus. Conftat enim , quod fru&uofior eft , 6c ac-
ceptabilior Deo 6c hominibus , operatio talibus in-
nitens Indu-lgentiis , quam altera hujufmodi non inni- _
tens (6c hoc verum eft, ceteris paribus.) Confilium e f t "
igitu r fobrium, 6c fanum, quod abfque curiofa difcuf-
fione de pr^ecifa, vel evidenti 6c certa quantificatio-
ne, feu menfui-atione hujufmodi ludul^eutiarum ftu-
dcat homo pins tales acquirere fecundum qualitatem
fua: vocationis : pondus autem valoris illi relinquere
qui omnia fecit, 6c fecit in numero , pondere , 6c
merifura. Poftremo concedentes Indulgentias, tali-
ter, 6c intentione, 6c in verbis, vel in feriptis^ fuas
conceffiones moderentur, ut nec divina: juftitia: cum
mifericordia derogetur, nec feandalum max.ime pu-
fillis pra:beatur, vel ne fecilis conceffio majorislndul-
gentiue pro minimis, vel exiguis caufis pariat inar-
duis, 6c legitimis, pro Ecclefia, vel Republica ne-
gotiis detrimentum.
Confideratio Decima tertia.
ne ffagilitatis propriæ, 6c debilitate fllæ paîientiæ in
adverfis, ne fuccymbat, 6c peccet, tolcrabijis videtur
efîè timor ifte, licet imperfeélus fit, 6c nonom-
nino excufabilis 5 quia quodammodo diffidit dc Deo
quod npn tolerabiliter fecum ageret, neque quodda-
ret debitam patientiam. Colligitur autem ex haçcon-
fideratione quædam,ratiomoralis, 6c Theoiogica, cur
viri fandtiffimi tot flagellis atteruntur in hac vita, quia
confidentes in D.eim ife tico rdi.a ,qubd eis cum tenta-
tione proventum, 1. Cor-.x. 13. petunt hîc puniri, 6c non
in finem peccata. fcilicet etrara venialia differri purgan-
da , quorum Deus petitionem exaudiens commutât
fententiam, 6c poenam Purgatorii in poenam temporalis
hujus exilii, 6c in augmentum effentialis præmii,
fcilicet cum acceleratione Paradifi. Hinc eft illud
Auguftini : H,ic vze. , hlc feca, ut in aurnum parens.
Noteturde lyJaaritio Imperatore, qui pro exceffibus
fuis elegit in præfeoti punii-i,6cproditoriè cum uxore
fua ëcliberis occifus eft, qui dùm viveret omnibus die-
bus fuis Gregorium Papam Sandliffimum omni genc-
re tribulationis'perfeciitus eft, ut videri poteft in vita
ejufdem fendli Gregorii. Sic aliqui jufti vivunt, 6c
moriuntur ignominose quoad mundum, fed mors jufti
fubita quam præceffit bona vita, non minuit ejus
mérita, fi moriatur in fua juftitia. Proptereà nil te-
merè judicandum. Certiflimum enim lignum Indui-
gentiæfelutaris eft, bona fecere 6cmala pati.
Suhduntur alia Confiderationes ejufdem
pro amplificatione materia fuper In-
dulgentia peccatorum.
Si quis petit pro fe, 6cperfeveranter, 6c pie, hoc eft p
adfelutem, 6c ex charitate, efficaxeft ejus oratio. Patet
hoe ex régula magiftrali, quæ fundatur fuper hoc
verbo Chrifti : S i q u id p e t i e r i t is P a t r em in n om in e meo^
d a b i t v o b is . Joan. xvi. 2.3.
Confideratio Decima quarta.
Si quis petit Indulgentiam peccatorum fieri fibi in
hac vita potiùs quàm in Purgatorio, rite petit 6c pie,
quoniàm poena Purgatorii longe gravior eft, quàm
præfens quælibet, 6c minus habens, immo nihil habeas
de mea'ito. Deducitur ad hoc petirio Pfelmiftæ
notans dc triplici Foro judiciali, feu punitivo. Domine,
ne in furore tuo arguas me , Pfel. iv .1 .2 . quoad Infer-
num , ubi regnat liorrenda 6c quodammodo ffiriofe
juftitia proptea* cftèélum, nonobjudicantis affedhim.
N e q u e mira tua corripias m e . Pfelm.vi. 1. quoad Purgatorium
, ubi fedet juftitia quodammodo rigorofe,^
cc irata. tldiferere met Domine, quoniam infirmas fùm.
P f i , . 1. quoad præfentem vitam, ubi fceptrum tenet
Sc Throracim gratiæ, dulcjs mifericordia.
Confideratio Decima quinta.
Si quis petit Indulgentiam peccatorum fuorum fieri
»n hac vita ex charitate, 6c perfeveranter, obtinebit
utique, 6c moriens ftatim evolabit ad coelum. Sequi-
tiir cx præcedentibus, quia vel per martyrium, vel
T im I I . Pars IJ T . ■
A d eoßlem Codd. JIISS. ViSl. 6pp. er Ad. Targny.
Confideratio Prima.
EL i g i b i l 'i u s eft, orarepro vivis qjjàm pro
mortuis, ut liberentur vivi ipfî à culpa, 6c
perfeverent in gratia. A,ccipitur autem hoc
loco oratio nomine generali pro ornhi adjutorio fpiri-
tuali, quale intelligitur fieri tribus modis. Per àmi-
cabilem interceffionem , per meritoriam adionem,
per recompenfetoriam fatisfedionjem. Patet ifta confideratio
, quia mortui flint extrà terminum vi-
tæ5 qui fi fint in Purgatorio, vel in coelo, non indigent
liberari à culpa, maxime à culpa mortali, 6c
funt in gratia confirmatijdamnaris vero non prodeflent.
Confideratio Secundar
Eligibility eft orare pro mortuis exiftentibus in Purgatorio,
ut liberentur à poena, quàm pro vivis. Ratio
eft, quia plus indigent, quia minus fe juvare.pof-
funt. Recompenfabunt prætereà, cùm eis benèfue-
rit in gloria, quando habebunt vocem in coeio. Denique
non poteft pro ipfis effe talis oratio fruftrà,
cum fint in gratia 5 cùm prætereà fiat ex fua juffio-
ne, vel ordinationefpeciafi. Multi rursùs ita fibi fieri
mettierunt dum adhuc life effent in via, bona fua
argiendo, 6c ita de pluribuscaufis, feumotivis.Por-
lo amicabilis interceffio fpedat maxime ad Sandos in
K k 2 glo