8 6 3 Joannïs de Varenms
autem aliud æftimatis, nifi quod fouie fcelcri lcclus eft
debit um ? In omni fere hodie Curia, boni juftitia comice
, exulant : fed fi Miniftri fuies dominantur, atque
impe.rant j pofeonon ambigite hiis aliter vulneribus
Ecclefia hodie vnlneracurgraviffimis, quodque fune-
ftiusellnonfentire.
Vulnus grande , obfecro , pertimefeite, fuper
capita veftra è coelo quod debet, non hælito, brevi-
terdefeendere, hoftili mucrone loricam penetrante.
Vos proptereà non annate j fed ultrô leeleribus veftris
lpoliare mox non vos poftponite, cui vulnerum
864
defcendatillequiteChriftum exulem in fanda Scde
intronifet Apoitolica, Sc Antichriftum ejufdem nunc
Dominum deportare perpetuum in exilium non eru-
befeat. Nimis enim profedo regnavit transfigurata
ypocrifis.
Sacro hoc propterea nunquid videmus in tempore,
agnos i n vinculis bonos m ergi, lupos liberos, & ma-
los erig i, reptare aquilas, afinos volare, vulpes in
rerribus, & colubras in lterquilinio. Imeiligitehacqui
oblivifeimini Deum, ne ejuando rapiat Ctr nonfit qm, enpiat.
Pf.XLix.zx. Minis atque prodigiis nunc lentio cor
comes accedat humilicas, unacumfororibusfuis, ut .Pharaonis, quod utique obduratum e l , cundosfua-
i in vobis locum habeat Pfalmilhe : Humthafit cbdormit: fed neu me Julius non ad vertcre non
expavefeir.
O Cardinalium coetus propagie veteri atque gene-
rofa, ceteris atque luce clarior, noli, gemenspofeo,
Ecclefia: hac in egeftate nunc degenerate. Praede-
cefiorum enim merita, fuccelTorum degenerantiur^i
not a: funt macula:. O totius Orbis decus populo Ddi
Chriftifero clam non oftendc ! Ubi jam nunc, quac-
fo, falutiferus in pace refidet amor tuns? Oviriin-
cliti, allriscundis in terra fplendidiores, ubi nunc
clara rutilant in Orbe dona veftra ? Totius autem
populiChriftiani lalus, in veftra, non ambigo, fa*
lute fundata eft *, at falus mea in veftra non minus in*
cluia ell: non igitur fimulatotremorein veftra infir-
mi cate , neque enim alieno periculo, ciimvos in
fient vulneratum fuper bum. Pfitl. Lxxxvili. 11. Vulnus
quoque fpeciofum e ft, atque utile, quodplurium,
autmajorum vulnerum medicinaeft, veraciter ælti-
mantes neminem lædi pofle, nifi lædatur à feipfoj vix
autem fallitur, qui fe in ipfo non fidit. Male autem
agendo, Sc pacem Ecclefiæ fperando, arbitror nil llo-
lidius.
Ubi jam quiefcuntdivinæ atque præclaræ animo-
rumveftrorum dotes, qui pauperem intuemini nunc
Ecclefiam tantis lubnixam periculis? Ludibrio pro tan-
to , à cundo populo habemur ; Sc quid aliud hoc nobis
indulger, quàm fcelera veftra, atque mollifies?
Soladeniquevirtusverareor, quod nos facietvido-
Miferemini eia nunc, ciim tempus adeft,
populo, Scpugiles, quælo, eftote*, attentoqu'
vobis Leges prorsùs pendent, Sc Prophctæ : cum navis
indo B Chrilto exhortaricogor, fimpliciterprsemoneo, fed
quidem Redore D. Noftro Benedido Papa X I I I ,
crebra, obfecro , habeatis colloquia, utnautæveiut
non inexperti, portumnobispatefaciatisfalutis, auri-
busfuisjugiteracclamantes, Abba Pater, falvanos,
quia naufragio periclitatur navis noftra.
Etfi immemor, quod abfit, fuæ exifteret falutis Ec-
clefiæ, quare non adhærebitis, veluti fydera firma-
mentoannexa. Ilia quippe vos genuit Sc incorrupta
eft Mater noftra : audete , quælo, eidem fuccurre-
r e , ne tarn diù permaneat adultéra, culpâ veftra, non
mediocriter labefàda.
Ecclefia fiquidem malignantium alis fallacibus at-
tollitur, Sc fterilium difputationum ventofa jadantia,
inane circumvolvitur. Sed Beatiftima Genitrix noftra,
certis atque modeftis compendio gradibus, ad falutem
pergere, ii per nos non ftec, aflîduè non définit.
O triftis coecus, ego devius in monte Domini nau-
fragus, propter crebra fcelera mea à Deo ejedusj
quis ad portum verb me tutum transfretabit falutis ! In
tenebris quoque per defertum pergo, Sc lumen cceli
videre erubefco. A quibus autem in tremebundoju-
dicio, infolertam repetam animam meam, nifi ab
Orbis terræ Redoribus, qui nautæ hujus eflè debetis
navis , fine quaportus nullus fertur elle falutiferus?
Heu me ! quando, quando audire illud divinum
merebor Oraculum adimpletum. Cornua peccatorum
confringam. & exaltabuntur cornua ju fii, Pi. LXXI v. 11.
O utinam Celebris ille dies coleretur, pro reparatione
vere propno.
Blandiloquentem utinam non æftimetis me, oble-
cro, feribentem, nam amarè fleo, dùm vos audio fébricitantes,
fedingrabato magis, prohdolor! cùm
audivi nuper vos jacentes. Cum veio dolor teterri-
mus, abfque longæ moræ difpendio vos apprehendet,
nifi plagæ, quam Geniti ici noftræ falutiferæ non nuper
intuliftis, medelam adhibere curetis? Quis me
ad mortem faucium uique confeftim curabit , nilt
mihi præ ceteris defiderata falus veftra , nec minus
mesî? Si autem ægritudine in longæva , quod ab-
fit , permanferitis, ad metallum ex nunc , remedio
Qabfque, ProvinciæàPræfideæltimome damnatum,
cum à veftra làluteunica dependere fragilis dignolci-
tur fpes mea. Optabilius equidem fatui confilio judi-
care reor vos faîvari , quàm Jurifperitorum confilio
tantum coetum unà cum populo Dei naufragio peri-
clitari. Pauperem oblecro fatuum ne irrideatis, Mi-
nervam fatagentem inllruere } fed Charitate, Deo
telle, compulfum, veltris hæc prodigia magnificent iis
, indicantem, ne cum labentibus ejulans naufragetur
anima fua.
Scio equidem Dominum deleétari, cùm hos cer-
nitdejeSlos, quos per fraudem fimulatam , quodhy-
pocrilim confiât, celfos Regnorum apices confcen-
difle. In illo itaque propter ea confidite, cujus fb-
lius Potentes eft deponere, Sc pauperem de llerco-
r e , dùm volet erigere. Quisnamque Regumpoteft
facile manus effugere ultoris criminum Dei.
Hon orem nec pariter Sc timorem membris meis
Mundi totali, Sc eras poft Miflam meam capitedig-^non novilhme attulit , cum auribus noftris innotuit
nus forem plebti, etiam audabler, cum omni igno'
minia Sc dedecore grandi. Symeonis autem ad inltar,
utinam ilium adhuc Sanótum Angelicum Paltorem o-
culispropris cernam, antequam moriar, cum oculis
meis aliam nunc cerno corporeis, vehementer tabefi
eens, Prophetiam adimpletam. O Dtus venerunt Cjentes
in heredttatem tuam, polluerunt 7 emplum Sanft um tu um,
Sc illud pofuerunt inpomorum cufiodiam. P i. l x x v 111. 1.
Quis verb opprcffiim relevabit Orbem, nifi file facer
Dominus Pallor Angelicus? Quis fparfas recolliget
oves ? Quis autem Paftores arguet erroneos ? Quis
everlbs mores reformabit ? Sed quis Ecclefiam col-
lapfirm reparabit, nifi cito ad nos exules pergere fefti-
net ? O Paftor unice, ovibus tuis nunc miferere, coe-
losequidem Sc nunc difrumpe, Sc utinam breviter
Capitis noftri febris nonmodica, quæ, prout dubi-
to , incurabilis e ft , ferroque inviolabilis, nifi confeftim
accedat Dei mifericordia.
Sæpiùs autem çidem Domino noftro Papæ Icribe-
re , propter zelum quem apud eum gero, fifus fum, Sc
magis Rcipublciæj fed modicum, aut venus, fcele-
ribus meisobfiftentibus, aut fuis, profecit incelebris
anima mea. Duo veftris nunc referibo Paternitatibus
Beatilfimis, eifdem fortaffis prorsùs occulta, Sc hac
de caufa præcipuè, gloriofiflimo coetui veftro feribe-
re decrevi : quare primo eidem Domino Papæ, etiam
in (ui Apoftolatus primordio ita rigorose leripfi} Sc le-
cundo, quem proceflumcum eotenui.
Primum quoque duo includit: quare videlicet primo
fibi leripfi 5 Sc illud ex caula præfenti habeo inpagi
865 Epflola ad S'. Romanoe Ecclefia Cardinales. 866
gina lubticcre : jfr tarpen Orbis ftultiori Deus clavam contingcntibus, ufque ad mortem inclufivè, non omit-
præbuerit, hoc clàracunétis palamedocet experien-. tarn j morinamquenon timeö, cüxnjt>önum Domi-
tia. Eidem verb Domino noftro , tempore quo Pari- mim habeo , Sç fi plané cum eo forem adjunclu ?,
fius Legationis fungebatur Officionudius-terriùs, an- omnes mortalium minas utique fpernerem. Verum-
tequam hue accederem, viva voce, àquomifluseram, tarnen , fi in hac tarn celebri perfccutione corpus
Sc qua de caufa hue pergebam, cum omni tremore pa- perdam, animam meam Deo, vellrifque fuppliciter
riter Sc amore indicavi. Qui tarnen commifiionem Beatilfimis intercelfionibus devotilfime recommcn-
meam in pace prqlèquendahujufmodi voluerit videre, do.
illampalamcunblisinnotelcam, ubifummusDci Au- Si in hac verb Deo grata materia* in vifccribus
ditorChriftusJefusfuam manifeftavitBeatiffimiPatris veftris aliqua gratisavilamentamihi fignificare,fup-
fui, Crucis in arbore, mulblave in acriori : fed meritus A plico , non pigritemini pro reunione : nihil aliud
forem illam tolerare, quanquamautem in (criptis earn quæritodieïro£tùque, nifi vililfimum cruorem meum
Milfam in Curia Romana indignus celebrans, teftibus fundere. Heu me fi tantä gloriadignus efiem ! San-
abl'que ullis humanis, redegerim , quantum à Deo éliflïmi Patris mei Chrilli Jefu imitari cupiens vefti-
potui propendere: pro hujus commodi autem non glo- g ia , qui pro unione Sanguinem luum effundere bea-
riabor, fed fummo attribuatur navis Reblori noftro tiflimum , fuapietate, nondedignatuseft,Scu;inam
in tempore præfenti, gloria, laus, Sc decor. Si alio ad tarn enorme feandalum refecandum , gloriofilfi-
namque proceflerim cum eo ordine, in pofterumve mamque pacem conlequendam, unus modo pro po-
procedam , quàm folitus fum Vicarii Dei Auditor pulomorereturbeatilfimoChriftiano, ne pereattan-
procedere, nullus a’dmirètur: cùm Vbi fpiritut Dei, ta Gens lanéta.
tbi libertas, x. Cor. nt. 17. Sc Vbi vult Spiritus fanftus Sicæcus igitur in hac Chriftifera materia exiftam
fitrat, Joan, n 1.8. Afinam lego qubd reprehendere fe- genitus, præ dolore, Sc balbutiens nimis, anxieta-
cit Prophetam, Sc bovem RomæMagiftrum fuum, tis præ timoré * Cardinales D e i, quælo , indulgete
perperam agere adversùs Rempublicam non veren- B nec afpeblum gratis ad lief ilia verba mea* cùm de ea
tem- s fiquidem fari, feribéreve exordior. Frenum Jinguæ
Quare autem, fecundo, eidem etiam, A poftolatus profeblb , aut calamo etiam inutiliter nefeius fum
fui in primordio, ita exalpere feribere non veritus fumi apponcre : quanquam enim non ignorem quod bre-
duo adhocmecompulerunt. Primum fuit meiipfius vem decec elfe fermonem , qui in divinas aures
dcceptio. Nam primum San&itati fuæ litteras fuaves ore humano, transfunditur. In patientia igitur fto-
mi^fi, turnafperioresjtandemafperrimas,quopollre- liditatem meamtantam, inutili hoc in opere, obfe-
mo procedere decrevi. Sed cùm in fpe fua advenit cro, fufeipite , Altiffimum flagitans in jmmenfum,
converfionis, mox, me gemente , vita, ut audivi, qubd in hac ccelica materia talner , ipfo coopérai) tej
tali quali fuit fundus. . vos. finat procedere, qubd tota Chriftianitas Sanda
Ultimarum namque litterarum copiam fuarum D o- veftro beatiffimo per vos in tempore recedere jocun-
mino meo De Salutiis, veftro concordiali, làlutiferam- dè valeat in pace, indeque dig ni efficiamini pacem
que harum refponfionem, fi effedui mancipaflet, nu- cum Beatilfima Génitrice fua Maria confequi fempi-
pertranfmifi, ultra, pro tanto medium juftideceptus ternam.
pretii, aliter cum ejus fuccelfore, terminis Sc non fer- r-. Patres Reverendiflimi, præfentium in effedu con-
vatis, abfque ftrepitu Sc figura Judicii procedere con- clufio eft ho c , qubd veftri pietate, in capite Sc in
feftiminchoavi. ^ membris, Curiamveftramreformaredignemini,an-
Sed alia nempèfuit ratio, quam ex ipfo cum per tequam cundarum Dominæ atque Magiftræ eidem
Regem in Apoftolatus ejufdem audivi afliimptionem, per vos tantum emergat lcandalum ferè irreparabile
in mente mea mox gefli, ipfius contra ftimulum, quod jam paratum nunc gemens, afpicio in enigmate*.
futuram non mediocrem recalcitrationem , quam Si autem coetui veftro indicavero coram D eo , univer-
per Regis nuntium in inftanti Domino Philippo de fo necnon Orbe, excufatusero, nec immerito. Do-
Maceriis, Sc non Regi leripto nuntiavi, quem tan- mino noftro Papæ vicibus repetitis pari forma infinua-
dem, pro dolor ! auribus cundorum altifonè nimis vi, fed non intendit mihi i reorqubd fimenecexau-
inlbnuit. dieritis, coeli Sc terra audient verba mea.
Quia verb prolixum nimis foret juxta fecundam In dubium quoque non revocans qubd pacisviam
proceflus feriem, quam cum eodem Domino noftro quam eidem nuperrimèdeftinavi, non haberet acccp-
Papa tenui, per extenfum referare , in mente mea tarn, litteram quamdam mox fibidirexi, quam non
geffi ipfius copiam, Veftris propterea dirigere Beati- longé magis gratam habuit, ad pads viam, dare mihi
tudinibus, ut me teneatis, fi libet, excufatum, etiam Drefponfum protinus recufavit ; led pro ultimarum à
fi aliter 6c rigorofiùs tempore compulliis procedam lomno excitatus , refponfionem per curfores nun-
affuturo. ' tium meum quæri fecit, qui fi in Curia per biduum
Pro pacem verb profequentibus, corpus exponam latitavit , infipiens arbitror qubd non fuit. In pe-
Scanimam: properfequentibus autem earn, Domi- renni utinam Bearitudine nos omnes reperire valea*
num Jefumobnixiùs exorabo, veluti pro perfecuto- . mus. Amen.
ribus ejus, pro quibus nihilominùs, quacumque præ- Veftra inclignacreatura, utfupra.
fulgeantdignitate, etiam Apoftolicâ , quidquam dc
F I N I S *
■ Appendix ad Tom. If. i i i P E T R I