1143 jo a m is M a jo r is 1144
Refpondetur , (concedendo Ecclefiam effe fan-
dam , non arguit earn habere authoritatem, 6cc.)
quod multa funt alia quæ coadjuvant : nam cum temper
Ecclefia fanda fit, errare nequit j unde ad earn
fpedat reformare unumquemlibet, tarn in capite quàm
in membris, cum ceteris allegatis. Ergo concluditur
quod in Ecclefia eft fuprema Poteftas in terris. Ad
aliud nego quod Concilia ritècongregataerrarunt: 6c
nego quod non fint in gratia con firmati : & patet ex fu-
periùs allegatis,ubi loquuti fumus de fânditate Ecclcfiæ.
Ex omnibus patet, qubdparumrefert, licet dican-
tur duæ fiipremæ Poteftates, five non, diftinguendo
qubd fint du®} quiaunainaliamreducitur, quod idem
eft. Ariftoteles autem loquebatur de prima caufà: Inconveniens
eft dare duas primas cauiâs: quæro abs te,
an Ariftoteles non vocaflèt Regem Tupremum in fuo
Regno, primum eft caput > 6c certum eft quod fic di-
cere debebat, non obftante quod populus liber, eft
fuper Regem cafualiter, id e f t , in cafu quoRegnum
R e x in tyrannidem converteret ; & etiam incorrigibilis
poteft à populo deponi, tanquam à fuperiore Potefta-
te : ita debebat Ariftoteles dicere j Rex terrenus, eft
primæ caufie, feu primo motori fubjedus, in caufis
liibordinatis , quarum una ordinatur propter aliam,
non inconvenit dare duo prima.
Quarto, arguitur, contra primam probationem,quæ
ftat in ilia authoritate,A4 cttA«.xvm. perquamproba-
tur quod claves funt collatæ Ecclefiæ. Si hoc effet ve-
rum, fequeretur quod claves priés erant collatæ Ec-
clefiæ , quàm Petro } hoc eft inconveniens : igitur.
Quod fequatur patet j licet claves Ecclefiæ erant pro-
miflæ Petro, Matthäi^ xvi. non tarnen erant ei collatæ
in vit;'. Chrifti,nec conveniens erat, cém Chriftusadhuc
vivebat vita mortali. Collatæ ergo fuerunt Pctro poft
Refurredionem : fed ante claves fiint collatæ Ecclefiæ,
per illud Matthæi xvm. 18. Amen dico vobisquacumque
alligaveritis^&c. Quod fit inconveniens, patet j quia
tunc Ecclefia poteratinftituere unum Summum Ponti-
ficem, qui tunc fuiffet caput in Ecclefia , antequam
Chriftus caput inftifuiffet, vel dato qubd Chriftus caput
non inftituiffet. Patet : ficut populus liber in magna
quantitate,poteft fibi conftituereRegem ; fic totuspopulus
habens in feclaves, poterat inftituere unum caput.
Fortè dicisnon, quia Epifcopi non poterant conftituere
Epifcopum. Contra hoc arguitur} fuppofito
quod fuiflènt Epifcopi, poterant caput Epifcopum inftituere
: fimiliter laïeus poteft eflè Papa in fenfu com- *
pofito, ficut non Sacerdos eft Curatus, & poteft habere
Jurifdidionem in Foro exteriore. Refpondetur
concedendo totum illatum ; fed ilia inftitutio
fuiffet folém humana , 6c poterat iterato deponi ab
hominibus : non eft fie de Petri inftitutione & fuc-
ceflöribus ejus, qui Primatum habent ex inftitutione
Ghrifti.
Quintb, arguitur} 6c eft fecundum argumentum contra
eandem probationem. Quando dicitur, Die Ecclefia
Matth, xvm. 17. vel intelligitur Prælatus Ecclefiæ, vel
intelligiturtotaEcclefia, vel Concilium ipfâmrepræ-
lèntans: non fecundum, quia tunc quilibet deberet folém
adiré Ecclefiam, vel Concilium Univerfale, & fi
fie , rariflîma effet ifta corredio Evangelica} ergo primum
habetur, quod per Ecclefiam intelligitur Ecclefiæ
Prælatus} ôcconfirmatur, quia Gloflà ita exponit
Ecclefiam. Refpondetur: fermonesfuntaccipicndife-
cundiimmatcriam fubjedam. Per Ecclefiam intelligi- 1
tur illc qui habet J uriididionem caftigandi, five fit
Prior, Abbas, Decanus, Archidiaconus,Concilium
Provinciale, aut Univerfale : modo Papa non habet fu-
pra fe, nifi Concilium} ergo Ecclefia in ejus corredione
adibit Univerfale Concilium rite congregatum.
Sexto, arguitur ad idem : Concilium Univerfale non
poteft exercere ilia omnia quæ poteft Romanus Pontifex
» ergo non eft tantæ Poteftatis, ficut Romanus Pontifex.
Antecedens patet: Concilium non poteft dare
Indulgentias, conferre Bénéficia, nec dare Ordines,
cum non fit Sacerdos.
Septimo, arguitur : Ecclefia dicitur una, & non nifi
ab unitate capitis} ergo eft unum caput.
Ad Sextum, refpondetur, negando Antecedens : poteft
dare Indulgentias. Papa dat Indulgentias de the-
làuro Ecclefiæ, à fortiore Ecclefia de illo thefauro da-
* re poteft Indulgentias } poteft dare Bénéficia, ferre
Canones latæ Sententiæ , reftringere materiam Matrimonii
,. difpenfare in Beneficiis, creare Cardinales,
6c omnia fiicere poteft, quæ poteft Romanus Ponti-
fex, hoc eft, Maximus Pontifex : quia ubi Papa ibi
Roma.
Ad Septimum, refpondetur: quando nullus eft Papa
, Ecclefia non eft minus una , quàm vivente Papa
, quia Ecclefia dicitur una ah unitate capitis effentia-
lis, fcilicet Chrifti, qui non moritur, & ah unitate F i-
deiy & Charitatis, & non ab unitate capitis accident
a l : ftat virum alicjuem Papa contradicere , & effe de
unitate Ecclefia, dummod'o ftet fub capite Chrifto, eft de
unitate Ecclefia.
O d a v o , arguitur: Sandus Thomas 6c multi Theo-
logi tenuerunt 6c tenent Papam eflè fupra Concilium}
ergo non eft tutum oppofitum.
N on o , arguitur : magis favet pietati 6c Fidei, tenere
Papam eflè fupra Concilium, quàmèconverfb} ergo
illud eft tenendum citiés quàm oppofitum. Vel mo-
* dus quern tenemus eft de Fide, 6c deneceflitate cre-
dendorum, vel folém probabilis 5 fi primum, fequi-
tur quod alii oppofitum aflèrentes funt hæretici, cém
pedefixo oppofitum aflèrant} fi feçundum, ergolici-
tum eft tenere oppofitum.
_ Ad Odhivum, dicitur : Beatus Thomas tenuit quod
Diva Virgo fuit in originali peccato concepta : quod
materia non poteft eflè fine forma, de potentia Dei
abfbluta: quod Deus poteft modb fiicere duos Angelos
ejufdem fpeciei fpecialiflîmæ, & multa fimilia, quæ
omnino improbabilia in Schola putantur.
De Theologis multo plures tenuerunt oppofitum.
Superiés oftenfum eft quod Auguftinus, 6c alii Dodo -
res tenent partem quam infèquimur : hoc tenuerunt
varii Cardinales , ut Joannes, Patriarcha Antioche-
nus} Petrus de Alliaco, Cardinalis Cameracenfis} N icolaus
de Cufà, Cardinalis } Dodor vocatus Chrifti-
aniflimus, Joannes Gerfon, CancellariusParifienfis,
I profedo numquam fatis laudatus} 6c noftraFacultas,
I à diebus Concilii Conftantienfis (in qua plures exer-
citatos hâbebis Theologos, quàm in duobus vel tribus
Regnis) quæ fic han® partem fovet, quod nulli
hoc licuit aflèrere oppofitum probabile : adde etiam
quod æquitas naturalis eft pro hoc modo , & contra
omnem redam rationemeft, dicere quod fi Papa
male agat 6c diffipet bona Ecclefiæ, quod non poteft:
argui. Paulus Petrum publicè arguebat poft Pontifi-
catum Summum. Etfi fit incorrigibilis eft deponen.-
dus, ratione culpæ fùæ , imb fine culpa fua , licet
non fine caufa eft deponendus} utpotè fi fit captivus
apud infidèles, & nulla eft fpesliberationis ejus} vel
fi duo contendant, & aliter pax procurari non poteft}
vel fi fit demens, 6c inutilis.
Ad Nonum , negatur antecedens: extollere Papam
cum depreflione Ecclefiæ Univerfalis (quæ fem-
per eft Sanda, & Judicium habet ultimatum , tàm
in materia Fidei, quàm morum) non eft bene adum:
> Quod vero plures Pontificem extollant quàm Concilium
, non miraberis. Concilium rare congregatur,
nec dat dignitates Ecclefiafticas , Papa dat eas: hinc
homines ei blandiuntur , dicentes quod folus poteft
omniaquadrare rotunda, 6c rotundare quadrata, tàm
in fpiritualibus quàm in temporalibus.
Addendum eft} non fèquitur : hic modus eft cer-
tus, ergo eft de Fide, nam certum eft me eflè, fed
me eflè non eft de Fide.. Homo tamen poteft
hîc repli care dicendo , aflenfus ifte non eft evidens:
Con-
114 r T>e Toteftate Tapse, in temporalibus.
Concilium.eft fupra Papam, & eft certus, noneftfeien-
tia, neque fapientia,&c. Ergo eft Fides : fed tran-
fèat.
Concludendodico: hie modus cuilibetfapientiPon-
tifici debet eflè gratior oppofito, licet dicamus Concilium
eflè cafualiter fuper Pontificem, 6c poflè eum
corrigere} cum hoc enim dicimus Papam eflè ex
114 6
vum temporis Adventus Mefli® , ut daret ignem de
coelo more Heli®, vel more Samuelis tonitrua, tempore
indifpofito ad h oc: ac fi dicerent} oftendc nobis talia
figna, & ilia calumniari non pofliimus.
Refpondit: aliqua funt qux poteftis ex fignis cce-
leftibus praevidere } ut fi nox fuerit rubea , dicitis
craftina die habebitur dies pulcher: fic de aliquo figinftitutione
Chrifti, nondeponibilem,fine graviflima no mane vifo dicitis, noneritpulcher. Sed non pote-
caufa , quæ vix ter contigit mille Annis , 6c fi Papa ^ ftis ex fignis cceli cognofcere quando Deus Meffiam
mil ICS llirnrcf tllpn 1 lKprtQt'Pm Pnnfifimtue Qnmmi millies juraret tueri libertatem Pontificatus Summi, /»A ____ __ 1__...... • i
debet tamen parère rationi, 6c veile corrigi, fiincor-
rigibiliter delinquat :
Non facio plures rationes contra iftum modum
quem teneo * * * quia videndo analogias 6c rationum
aflignatarum fblutiones, facile omnia diluuntur , quæ
ab adverfariis adducuntur, vel adduci pofliint.
A D M O N I T I O
A D L e C T O R E M .
0 AT te fugere debet, LeUor benevole , foannem
Aiajorem duos lucubraße Commentarios in Evangelium
Afatthai : Priorem Anno i f i8 . in quo habetur
Quaftio hac, De Authoritate Ecclefiæ 6c Concilii :
Pofteriorem , Anno i y iç . quo Commentarios edidit in
quatuor Evangelia.
JOANNIS MAJORIS
Do&oris Theologi Parifienßs
D I S P U T A T I O
D E
POTESTATE PAPÆ
I N
REBUS TEMPORALIBUS
Excerpt a ex ejufdem Commentants in Caput xvi.
Matth a i , Folio $ 9. verfo. Editionts Joannis
Granjon, Bibliopola Parifienfir, apud
Claufum. Brunellum, Anno 1518.
Scholia Capitis xvi. in Evangelium Matthæi.
E t accejferunt ad eum Pharifai & Saducai,
Matth, xvi. 1.
H U j u s capitis decimi fexti quatuor funt principales
partes.
In prima confutat Pharifæos quærentes
fignum de coelo , duétos occafione prioris Mira-
culi.
Secundo, inftruit Difcipulos cavere ab hærefî.
Tertio, Fide divinitatis fuæ pafeit eos.
Quarto, fuamPaflionem oftendit : 6ç quia in hac
Fidefundatur Ecclefia, interfèrit Sermonem de-Ecclefiæ
fundamento 6c ejus clavibus..
Circa primam partem, feito quod ifti Pharifæiôc Sa-
ducæi dederunt ft Aftronomiæ , proptereà volupta-
tem pofuerunt quærere fignum de coelo : etiâm ex
malignitate eorum putarunt quod figna fada à Chrifto
non fufficiebant, fed fignum coelefte petebant, non
tamen ampliùs credituri quàm antea } cum fufficien-
tia figna quod erat verus Propheta 6c Meffiasjamha-
berent. Petebant ergo fignum de coe lo , declaratieftmifliirus,
nec talia quæàmera voluntateDei, vel
hominis dependent : 6c hoc eft quod dicit in litera :
f . z . Vefpere, dicitis ferenum erit, puta craftinus dies erit
ferenus : 6c tangitür caufâ rubicundum eft enim coe-
lum. Et mane, dicere poteftis, hodie tempeftas, fup-
ple erit : Rutilât enim trifte coelum. p. j . Hoc oon-
tingit in corufcatione 6c tonitruo, 6c pernubes cog-
noftitur. Faciem ergo cceli dijudicare noftis, puta ex
ittis fignis , figna autem temporum non poteftis feire j
hoc eft , figna pofîta in prædeftinationc Dei de Ad-
ventu Chrifti: intalibusconfulendaProphetarumora-
cula, ut illud Daniëlis ix. 6c illud GenefisxLix. 6c fimilia.
Generatio mala & adultéra fignum quarit : ÿ . 4.
fuperiùs id expofuimus.
Sequitur Textus : Et cum venijfent Difcipuli ejus
frans fretum. p. y. Hîc concluditdodrinamPharifæo-
rum à Difcipulis fuis vitandam , non folùm tanquam
curiofàm 6c inutilem} fed ôc periculofàm : proptereà
“ cam fermentum vocat, propter corruptionem maîitiæ
in ea contentam : Qui dicit illis : Intuemini, & cavete
a fermento Pharifkorum, & Saducaorum : p. 6. hoc eft,
àvaniseorumTraditionibus. A t illi cogitabant inter fe
dicentes, p. 7. Benè cavimus, quia non accepimus ab
eis panem. Putabant enim Apoftoli qubd Chriftus lo-
queretur de pane fermentato : 6c obliti funt panem
portare hac vice , quia nolebant à Chrifto feparari.
Reliqua litera eft clara.
Sequitur Textus : Venit ergo Jefus in partes Cafa-
rea Philippi : f . \ l . dicitur autem Cæfârea Philippi,
quia erat renovata oc aihpliata à Philippo Tetrarcha fra-
tre,Herodis, qui tunc eam nominavit Cæfàream, in honorem
Cæfàris, qui ei quartam partem Regni dédit :
dicitur etiàm Cæfârea Philippi, ad diferimen alterius,
quæ dicitur Cæfarea Palæftinæ, ubi Cornelius Centu-
rio manfit. Aâ^ x . Hæc Civitas antiquités dida eft La-
chis, 6c pofteà Dan , à filiis Dan eam occupantibus.
Judicum xvm. Pofteà dida eft Cæfarea Philippi, cu-
C jus dodiffimus ille Eufebius fuit Epifcopus} proptereà
dicitur Eufebius Cæfarienfis : nunc verb Paneas dicitur.
Et interrogabat Difcipulos fuos : non qubd eum
aliquæ opinioneS laterent} fed ut ex eorum fidelicon-
feffione ampliùs in Fide fblidarentur, dicens : Quem
dicunt homines effe F ilium hominis} ÿ , 13. hoc eft, quæ
opinio confèrtur in vulgo de me ? Hîc datur nobis
exemplum quærendi,quæ opinio in vulgo de nobis habetur
, ut-fi inveiièrimus malam, 6c mali tali focietate
fiamus, eam fugiamus} fi bonam, in ilia continuemus :
quià Cum SanEto fanSlus eris , & cum perverfi perver-
teris5 P f xvii; 27. Non d ixit, me, dicit interlinea-
ris , ne infblenter loqui videatur. A t illi dixerunt,
varia eft opinio in vulgo de te , alii dicunt te eflè Joan-
nem à mortuis refufeitatum, fic putabatHerodes,xiv.
hujus , ficinquiens : ffoannes quem ego decollavi ^fur-
D rexit à mortuis, & virtutes operantur in illo : A lii He-
liam propter zelum veritâtis } A lii verb Hieremiam.
A lii dicunt te eflè unum de Prophetis : p. 14. nefciunt
in particulari qui. eft ille. Dicit illis Je fus: Vos quem
me effe dicitis: f . 1 y. fi alii errent de me quis film,
quæ eft opinio veftra de me? quia vos fuiftis meaim
ab initio miraculorum meorum, 6c longe ultra vulgus
ftntitis. Refpondit Simon Petrus, Tues Filius D e ivivi.
f . 16. Quæftio movebatur omnibus Apoftolis, refpondit
Petrus pro omnibus: ubi Interlinearis, Omnia com-
ptexus eft y & divinitatem & humanitatem m ipfo pofiiit.
A c fi diceret : nos omnes judicamus te FiliumDei na-
C c c c 3 tura