■ Dcinde tertibobjicient alii contra idem fecundum
6c tertium expediens, 6c dicent qupd implicatioeft
in terminis ut Domino Bcnedicto Hat obedientia tan-
quam Summo Pontifici , 6c nihilominus coardtetur
ejus poteftas ad certa 6c per certos modos , 6c quod
fibi Coadijutores iocientur. Sed refpondemus primo
juxta pofitionem illorum qui, fiibtradfcionem cjuod li-
cite fieri potuiflet confirmant , ficut revera aut in *
ifto aut in multis caiibus poteft evenire. Dicimus
itaque quod Papalis dignitas non pro extollentia aut
favore perfoiice, fed pro Ecclefia: utilitate a Chrifto
ftatuta eft ; quamobrem fecundum exigentiam utili-
tatis Ecclefice tanquam finis, debet ha:c dignitas agi-
bilia fua moderari, pra:fertim in eis qua; non funt
exprefla in Jure divino: hoc enim dicere eft dejure
namiali cujuflibet politic quodviolari non poteit aut
mutari. Si ergo contingit quod prcedi&a fieri, fit ex-
pediens pro Ecclefia , attentis. circunftantiis nego-
tiorum, aut videlicet propter culpam Domini Benedict
feu aliquas ejus conditiones minus civiles 6cu-
tiles Ecclefia:, etiam ubi non eflent culpabiles ; aut
propter generalem affedtionem 6c deliberationem omnium
fubditorum, etiam ubi errarent 6c minus bene
judicarent ; dicimus non foliim ifta licere fieri, im-*
mo pofle confurgere obligationem ad agendum ; ne-
que in hoc derogatur autoritati Papaii, neque ple-
nitudini poteftatis iiias coUatas fibi a Chrifto, fed im-
pletur; nam pofle mala 6c inexpedientia Ecclefia; fa- ]
cere', quis diceret die pofle? Quis crederet hoc a
Chrifto collatum extitifle? Porro de iftis temporalibus
adminiftrationibus Ecclefiarum , Pofleflionum , Ju-
riurn, Beneficiomm 6c fimilium Chriftus per feip-
fum immediate nuliatenus le intromifit, nec ordinate
curavit, fciens 6c volens talia efle variabilia fecundum
exigentiam tempomm, perfonarum 6c locorum, ad
communem Ecclefia; utilitatem, non ad unius aut
paucorum lingularem pompam, autinutilem vanita-
tem five voluntatem. Ratio poftulat, necnegamus,
ut Domino Papas 6c fuis Cardinalibus fiat fumciens
provifio de bonis Ecclefiafticis, ficut olim Summo
Sacerdoti, inferiores fuas decimas offerebant ; fed
hasc provifio nonne poterit adhnpleri abfque hoc
quod necefle fit ex toto Jus Ordinariorum caflari vel
fuipendi ? Profedto fic.
Poftremo dicent alii quod hcec via qua; dicitur media,
compleri non poteft abfque Concilio hujus Obedientia
generali, 6c ita cadit in illud quod videtur
velle fugere. Hie relpondemus quod fi Concilium ge-
.nerale non quasreretur fieri nififub modificationibus i
tadtis in hac via media, non videretur inconveniens aut
periculum celebrate hujufmodi Concilium: ceflarent
.enim omnia aut fere omnia qua contra ipfius utilitatem
audivimus allegari. Nihilominus illud Concilium ne-
quaquam judicamus neceflarium pro complemento ce-
leriori 6c faciliori hujus v i a , 6c abfque impenfis innu-
.metis 6c tradlu teniporis; quia nunc interim prius quam
ifta concordata lin t , dubia quadam orirentur fuper
convocatione Concihi, 6c quibufdam fimifibus qua
hie ceflant. Dubitavit forte ahus quod Dominus Be-
. nedictus audita ifta via illam aut impediet aut non
. concordabit: propterea forte tutius e lt, utanteom-
. nia fecrete quantum fieri poterit habeatur conlenfus
Majorum omnium iftius Obedientia, aut laltem prin-
cipalium, ut communi confenlii totius fua Obedient
ia fiat oblatio talis ; cui univerfali confeiifui fi re-
nuat aflentire , quis non videbit tunc ejus modum.
procedendi penitiis improbabilem efle ? Quis non judi-
cabit ab eo jure recedendum fore ? Non enim poterit
aliqua tergiverfatione fautoria fchifmatis 6c lub-
verfionis Ecclefia denegari. Quod fi quis ad extremum
dubitaverit fimiliter. de Principibus aliis quod
non approbabunt viam hanc mediam, fatemur hoc non
ufquequaque certum efle ; nifi prout in moralibus fu-
menda eft certitudo ex his qua ut in pluribus fecundum
verifimiles 6c probabiles conjedfcuras eveniunt.
Sed li in omnibus prædidfca via nihil petit difficile
aut onerofum vel, inhoneftum , quaritur propter
quid Principes 6c Pralati debeant improbare, maxime
pro taiito bono reunitionis Obedientia hujus
totalis obtinendo ? Quid enim grave erit quod omnia
indulgeantur praterita ? 6c non difeutiantur, quod
Dominus Benedictus habeat bonos Confiliarios non
fiilpedbos cuicumque parti, fecundum quorum judicium
agat quod adiurus eft, quod ipfe à vindicando
proprias aut aliénas injurias immunis fit, 6c Deo com-
mittat, aut certè univerfah bono Ecclefia 6c pads
illas donet. Idem dicimus de fubditis quibufeum-
que erga Dominum Benedidtum. Profedto nihil ifto-
rum difficile eft, nifi forte apud illos apud quos hu-
militas 6c chantas 6c Ecclefiallica uniras fuerint one-
rola , fcilicet qui turbationibus gaudent, 6c quarunt
qua fua funt, non qua Jefu Chrifti 5 aut qui luis
fententiis cervicofa animofitate nimis credunt. Aut
fi difficilia efle ifta quifquam contenderit, animad vertat
ille obfecro fi plures fint in aliis viis difficultates
6c ambages, aut viam aliquam omni difficultate ca-
rentem afterat in medium , nos illam latis animis
compledVemur : quod fi hoc vel facere non v u lt ,
vel, quod magis credimus, non poteft; tunc cum. ali-
quid agere necefle fit , pergat nobifeum in hanc lenten-
tiam 6c attendat quid plus habeat damni pro Ecclefia,
vel fic ftare, immo quotidièmagnis lapfibus eor-
■ mere 6c Dominum Benedidtum incai'ceratum elle,6c
Cardinales fuis honoribus fpoliatos, 6c Principes ad
conventionem periculofam dilpofitos videie ; aut quod
ita præparemus nos per hanc reunitionem primam 6c
totalem hujus Obedientiæ : quod cum alia celeriter
6c utiliter tradtare valeamus, 6c qualiter (fi quisquæ-
fiverit) jam in parte refponfum eft, 6c à prudentioiibus
erit diligentiùs inquirendum 6c inveniendum faciliùs.
C O N S I D E R A T I O N E S
D E
RESTITUTIONE OBEDIENTIÆ
B E N E D I C T O .
£x Co dice VtBonno 6gcf
AD videndum quid expediat in fadbo præfêntis
Ichilmatis, utamur relolutione tali : cum expediat
progredi ad unionem acquirendam 6c non
cefl'arefub exfpedbatione futurorum eventuum ; quæri-
tur quomodo fiet progreflus ifte ? Aut fiet per unionem
præviam hujus Obedientiæ ad Dominum Bene-
didtum 6c ad invicem : aut fiet per totalem deftitu-
tionem Domini Benedidbi. Si primum expediat fier
i, oportet quod reftitutio fibi f ia t ; fi fecundum,
oportet quod moriatur vel depofitus in carceribus
recludatur. Nunc difeutiamus quid expedientius eft,
aut fieri reftitutioflem univerlalem Domino Benedic-
to , aut tendere ftatim ad ejus;mortem temporalem,
corporalem 6c civilem : ad utrumque enim videntur
fequi incommoda.
Ad primum, fequitur primum incommodum, quod
ipfe Benedictus profequetur odio capitali, ficut multi
formidant omnes qüos in lubtradtione fibi putabit
reftitiflè, 6c ita divifiones innumeræ inter Clerum 6c
Principes orientur 6c piigiles male 6c ingrate tradta-
buntur, imo jam erit hoc malum tanto pejus divi-
fionc.quam habemus, quanto irrimediabilius 6c lub Ipe-
cie juftitiæ vindidtas operabitur divifionefque crude-
les. Imo difficillimum eft quod unquam fit unacon-
fidentia pacis inter eum 6c luos Cardinales : lemper
dicunt av inimico reconciliato ; Libera, nos Domine.
Secundum incommodum; quia fi Benedidtus in liber-
tate fua per triennium vel eo circa noluit acquielcevitiaSyllam
&Chari5dim, videtur initio qüærenauni
aliquod medium cxpediens quod haberi nonnegamus
diflicilc j non tarnen impoflibile judicamus. Si ergo
bona & grodà aéqûitate & atitiqua fide proccdcrc vo-
33
rc Confilio totius Regni SC fere omnium dicentium
fibi quod via ceflionis erat optima; qualiter habebi-
tnr fecuritas, quod fi videiit lc reftitutum, debeat im-
plere quod nunc incarceratus dicitur promittere Riper
ceffione facienda. Tertium incommodum,qud-
niam fi libertate fua reftitutus lit poterit create no-
vos Cardinales & multa facere ad fui ipfius fortificaluerimus,
quatuor expedientia notemus.
Ante omnijjvidetur neceiTaiium quod fafla hue uf-
que : nuliatenus difeutiantur, nec inquiramus quotempor
. .
& deftituere pro libito , illos exaltando & ill os de-
primendO: & ita quis non videat miferabilem in fua
Obedientia divifionem fecuturam, imo forte retinc-
bit fibi abfolutionem multorum cafuum in hac materia
utliberiüs puniat; fimiliter proceffus fitclos non
annulabit aut novös faciet: & ita deinceps nullus aude-
bit dicere fibi cur ita fadtpm eft quantumcumque
foveat aut teneat divifionem in Ecclefia fiuióta Dei.
Deinde volet ad ipfum reftitui ad plenum collationes
Beneficlorum & ad cxactiones Decimarum vel An-
natartim ficut priiis : hoc auteur pcrmittcre fieri',
multis prorsus inexpediens & damnofum. Sed Prx-
Xati j inquiunt, dcbentltcncrc. Jus fuum commune interim
dum illud ad fe devolutum eft & a jUgo gra-
vi ulurpato debent cervices Idas excutcre aut jam c-
reptas denuo non fumittere.
tos’ réduit.
Secundum : eft neceflarium deponere omnes animo-
fitates & partialitatcs & rancores & improperia ab
utrifque partibus, ac fi nulla de prxteritis haberetur
memoriaut diftum eft. Quod fi quis dicat quod multi
volent hoc facere. fpecialiter Dominus Benedidtus :
Refpondemus hoc elle difficile , non tarnen ufquc
adco ficut funt allegatx difficultates in aliis duabus
viis extremis : fi enun fua Obedientia pro majori par-
' te requirat eum fuper hoc, fperandum eft quod con-
dclccndet, quiavexatio dabit aut dedit intelledhim
ad cognofeendum qualiter inexpediens non credere'
confilio. Sed dicatur ulterius quod forte fient milieu
tales promiflioncs, fed non tenebunt : Rcfponde-
mhs ut prius. quod de hoc. non poteft haberi plena certitudo
; attamen exponere fe tali cventui minus eft
l ipLilo UU1UU oon HIUIIU.V.IV'I T> , r- . 1 ___:_____h. \ H 1o1 H rB TT-V. -
Ad fecundum fimiliter inconvenientia fequuntur ^ malum quam lint inconvcnientia prius allegata. Ua-
primum incommodum Hiper difficultate executionis bitur infuper fecuritas qualis poteft dari fuper promil-
Hujus* v i x ; quoniam fieri non poterit nifi vel de faa
o interficiatur : & quxrcrctur quomodb & per qua;
les ; aut quod1 per viam Juris fiat ejus depolitio lci-
licct per Concilium generale faltem hujus Obedientia.
Primum videtur omninb crudelc Sc irrationa-
bile: Secundum aütem videtur nimis difficile profit
in aliis feriptis videri habet, in quibus difficultas of-'
'• tenditur convocations hujus Confilii, præcipuè protêt
difeordiam hujus Obedientiæ ad invicem & incar-
ceratibnem P-ipx. E t It quæreretur inchoari prin-
cipaliter per accufationem Bencdidti ; fecundum in-'
commodum : quoniam depofito aut mortuo Bene-
d iä o etiam ubi fine feifluradeteriorificpericuiiseon-*
feientiarum , fi poflet, quod nullo modo eft verifi-
•mile : quxritur utrumi alius ftatim eligcrctur départe
ifta vel non ? . Si alius eligâtur ponimus nos in pcfionibus
adimplcndis , aftociando quofdam Domino.
Bcncdicto abfque quorum confilio & aflenlli expref-
fo & manitefto nihil erit validum quod prxfumeret
aggredi in oppolimm illorum qux promififlet : hoc
enim longe radii iis eft quam ab iplb totaliter perpe-
ttib removen.
* Tertium : videtur quod obedientia nec fitnplicitcr
n'ega'nda eft nec ex toto reftituenda ; fed modificatio-
ries quædam funt apponendæ: Primo : fuper duobus
primis articulis nunc tact is de indulgentia plene facienda
hinc & inde & de appvobando, vel faltêm' non
reprobando qux facta funt. Secundo fuper habilitations
Dominorum Cardinaliuiii ad omnem caütelam
& quod hinc & inde venia petéretur'; non enim de-
bent'hxc erubefeere Chriftiani & difeipuli humilis
Chrifti & Dilcipulorum Apoftolorumque, pauperum
riculo habendi divifiones St^ericula ficut nunc ha- c fcquaces; prxlertim ubi per
bemus; qüfiniam tMperftrlitabilc & fravtim efl cor'ho-:
minis & quis cogmfcit illud. Jerem. x vn .p : nonnc Dominus
Benedidtus fperabatur ab omnibus promptiffi-
mus ad cedcndum, quid tarnen poft aflumptionem fc-
cerit feimus omnes St dolcntes experimur: rarb enim
eledtorum Dominorum mores Autantm in meliores.
Poterit itaque novitcr .electus facere fibi amicos car-
nales, St forte quantb cailtiüs quam ifte,tanto pro unio-
ne habenda detenus' St ita a remedio longinquius.
Tertium: quia nifi Cavdinalcs prius rcconcilicntur
St quodammodo ad cautelam vere vel interpretative
rehabilitentur remanebit fcrupulus apud multos quod
non habaitpotcftatcm cligcndi. Et multa circa hanc
materiam fimilia apud inferiores ex Dominis StPrx-
latis^ -x -j v, ' : ' . v_: . ..... . ,
Quarfum: quoniam remanebit nota apud poftcros
faltem de fiidto quod Gallici aut alii Pdpam iuuiq in-
terfecerunt -aut defpuerunt, nec etiam apparct elate
apud maximam partem hujus Obcdientix quod
caufie fufficientes allegentur qux convincere poilcnttlc
Hxrefi vel lchifmatc Dominum Benedictum quidquid
bonos St honeftos modos
prxavilàndos ilia complebuntur. T e r t io ,fuper
collationibus Bcneficiorum pcrOrdinarios Sc fuper aliis
tactis , cifca primum extremum de Annatis Sc fimi-
libus exaclionibus : Quarto, fuper criminibus impo-
fitis Papx ad ferenandum confcientias omnium Sc ut
abfque fempuio omnes fibi obediant, poterit Dominus
Benedictus dare fic modificatas tamcn ut nulli
faciat injuriam nec fibi infaniiam gcnerct. Nullum ifto-
liim quxrcrc debemus aut velle : Expediens videtur
hoc totum ' pofle compleri per paucos ex Dominis
Principibus Sc Prxlatis Sc longé faciliùs Sc amicabi-
iifis quim per' vias rigoris Sc aliefijus extremitatum
prxfa&arum.
' Avifatis itaque , Sc ponderatis in Confilio Regis
modis remediandi mediis Sc expedientibus , fperan-
diim eft multum verifimiliter quod fi Legati mittan-
tur ad alios Principès Hujus Obedientiæ faciliter con-
défeendent, Sc fi velint aliqua vel addere vel am-
plius mcfilficare non debebit illud Regnum ita per-
fillcrc-ih fuis inlh uftionibus Sc avifamentis ; quindet
àlüsÆe’gnis hoiio'rém Sc partem aliquam in hoc nepauci
videre & fcire fe dicant fuper hac vi. DeindéD gbtio: videmus enim proh dolor ! qüod hafitenus
eflent obie&iones & refponfiones utrobique 6c dili- , nocuit velle nimis pra;occupare alios 6c quafi duceie
egeenntteerr eexxaammiinnaannddaa:: nnoonn ppeerr affe&atos nimis hinc poft nos 6c immanere totaliter m lis qua: nos ïpii bovel
inde fed neutrales ; 6c fi qiijd objicitur in tanta
materia 6c tanta unione quod fufficientem Fidem non
fit fii&urum apud omnes, quale eft fcandalum nemo
videt.' .
Inter lias duas vias extrema's tanquam inter duo
Tomi //. Pars /.
na credebamus, ficut utique, bonaerant: feditafe
habçnt homines, ut varice fint eis fententiæ 6c in rébus
communibus communem volunt deliberawdi au-
toritatem non perdere. Ex corde noftro intelliga-
mus ea quæ funt proximorum. Poftremo fi fuerit
C heec