z35 quam abfolvitur. Exemplum quarti, in earn priori,
li Sacerdos fcienter quseric uti clavibus erga aliquern,
cuius fibtionem agnoverit, Sc qui nequaquam fibi lubjebtus
"■ ' hanc, quæ non eft extra,nifi fingtilariter in fiflgulishominibus
eft. Colligitur confequenter aha diftincho va-
lens ad intelligentiam praemiflorum Sc foquentium,
dum qussritur : an poteftas Ecclefiaftica fit asqualis
in omnibus. Quia qusentur de poteftate vel Each,
vel Juris. Fabti lie , quod dum attentatur fieri., fit
five bene, five male. Juris verb, dum bene fit juxta
allegatum. Id pojfumus quod de fare pojfumus. Redit
, & denudat earn à lo co , à tempore & ab
omni generalium accidentium confufione, & ita re-
manet uniyerfalis &: abfolutus conceptus homipis in
anima, qui nihilominùs originatur ex rebus ad extra
fingularibus. Sic de Ecclefiaftica poteftate fentire;
poflbmus, dùm in fe formaliter & abfolutè confide-
ratur. Omnes enim SacerdotescônvêniuntinSacer-
dotio , omnes Epifcopi in Epifcopatu, & ita de reliquis
poteftatibus : fed qmeret forte aliquis , quo
M diafoftio ad alteram pratadfaun, de n e -A pjri» Ecclefia Romana djeatur eadem ifto modo,
dunlici in Confecratione Corporis Chrifti; cum ab initio fuent Petrus m .AntloCtaa ? Refponfio
autem haec . . .
ceflitate duplici in Confecratione Corp<
quoniam altera eft Sacramenti, altera eft Prxcepti. Et
ha;c fimiliter diftinbtio poteftextendi adE.cclefiafticam
poteftatem fuper Corpus Chryfti myfticum , quoad
adminiftrationem Sacramentorum qua; charabteiem
imprimunt, ficut font Baptifmus , Confirmatio Sc
Ord o; quoniam ficut in poteftate Ordinis fuper C01 -
pus Chnfti verum, fiifficit aliquid de neceffitate Sacramenti
, quod non fiifficit de _ neceffitate X necep-
t i , quia peccat qui contra vel pneter ordinationem
Ecclefia confecrat: fic invenimus in poteftate Ecclefiaftica,
fuper Corpus Chrifti myfticum, prader-
tim quoad miniftrationem trium Sacramentorum qua;
dibfca font.
His diftin&ionibus Sc aliis qua; pradicta font atten- - , j f lM H R or
tis pollet ftatim inveftigari quid & in quo fitpleni- B hoc vel illud fuppofitum, poteft dicivanabilis Sc au-
tudo Ecclefiaftica; poteitatis: nihilominusanteajux- feribilis in cafibus multis. Hocperfpicuum eftquo-
•rem diftinbtionem trimembrem , tres affigfacilis
e ft, fi fiatabftra&iotaliumacönnotatione loci
& dicamus quod Ecclefia Romana eft ilia Dicecefis,
Provincia, vel Sedes qua; peculariter habet' regi per
autoritatem Papalem, Sc earn compleblitdr. Sicve-
ritatemhabetvulgatavox: Ubi PapaibiRoma. N ec
in dubium verti debet, quin ifto modo Romana
Sedes, in Ecclefia fit Caput, Mater Sc Magiftra
ceterarura; quia fupremam Petri poteftatem includ
e
Conßderatio OEtava.
PO t e s t a s Ecclefiaftica confiderata refpebfive,
Sc quodammodo materialiter, prout applicatur ad
ta prie___ ____ _
nabimus confiderationes : feptimam, oftavam Scno-
nam.
Conßderatio Septima.
PO t E s t a s Ecclefiaftica , fi confideretur in le
formaliter Sc abfolutè, ipfo eft invariabilis, Sc eadem
"à principle naicentis Ecclefia; ufque in finem
perleverat. Ecclefia fiquidem , dùm fic confidera-
tur in fuis partibus eflentialibus Sc permanentibus qua;
funt Papatus, Cardinalatus, Patriarchatus, Archie-
pifeopatus, Epifcopatus, Sacerdotium, habet inte-
grari ex his omnibus, fic quod ablata penitus una tatidie,
dum fiunt immutationes nunc per novam con-
lecratiohem, nunc per novam elebtionem vel inftitutio-
nem Miniftrorum. Ita confequenter dicere poflumus
de poteftate Papali,quod mutabilis eft Sc auferibilis per
mortem riaturalem ficut conftat ; vel per civilem, videlicet
per depofitionem faltem quoad plenitudinem
fu£e Jurifdibtionis , qua; depofitio qualiter Sc ex qui-
bus caufis fieri poffitjlatius in aliis Opufculisapertum
eft. Unde, ficut Papa renunciare poteft Papatui Sc
dare Libellum repuaii E c clefia, etiam fine culpa
ipfius fponfie , licet hoc facere non debeat fine caulai
fic Ecclefia poteft huncVicarium fponfi fiii dimittere
Scei Libellum repudii dare, etiam fine culpa fua, licet
non fine caufa. Exemplificavimus alias in fex
præfcindatur à reliquis poteftatibus inferioribus, id
quod fupereft non dicetur Ecclefia. Proptereà quæ-
rere fi Papalis autoritas fit major quam Ecclefia,
vel é converfo, redit in idemac fipeteretur. nonne
totum eft majus fua parte, vel parsminor fuo toto?
Proinde fequitur quod fi generale Concilium repræ-
fentet Univerfalem Ecclefiam fufficienter Sc intégrés
necefle eftu t includat autoritatem Papalem, five Papa
fit, five defierit efle per mortem naturalem aut
civilem. Sic dicimus de poteftate Romanæ Ecclefiæ
vel Sacri Collegii ; fic de poteftate Epifcopali; fic
de Sacerdotio, quod eft poteftas Curatorum, qui font
in Ecclefia Prælati minores. Si vero vellet aliquis
curiofus inquirere , qualiter habet fieri talis abftra-
d io poteftatis Ecclefiafticæ, Sc fi fit aliquod univerfa-
le reale, fpecificum, Sc quidditativum, præter om-
nem operationem intelleftijs, ficut inquiritur de a-
nimalitate Sc humanitate > remittimus ad Metaphyfificavimus
in aliis fex cafibus quibusdeponi poteft Papa
fine culpa fua, licet non fine caula, etiam prze-
ter liberam ejus ceffionem. Tradatulus intitulari poteft,
jDe Auferibilitate Papa ab Eccleßa Sc incipit:
Fenicnt autem dies cum auferetur ab eis Jponfüs Matth,
ix. i f . proptereabrevitatis amor hic iifa nonrepetit.
Verum poteftatem hanc Ecclefiafticam qua; refpicit
inftitutionem Miniftrorum Ecclefia;, ä fummo ufque
deorfiim, confundit magna caligine cupiditas ambitio-
fo, qu^rens qu£e fua funt, Sc quae crefcentibus Bene-
ficiorum donationibus impudenter exerevit, ita ut
vix dilcerni modo poffit, quid ex primaria inftitutio-
ne Chrifti vel invariabili jure divino tenendum fit in
hujufmodi Miniftrorum Ordinatione. Mira fiquidem
quoad ufom talis poteftatis varietas inceffit, qu»
ex Chronicis Summorum Pontificum , Sc ex tenore
Generalium Conciliorum,Decretalium SeDecretorum
fe oftendit s nec eft Opufculi prsfentis per haec omcam.
Concedimus itaque quod Abftrabentimm non eß D nia difeurrere: fed dicamus hic aliter eflè difeernenmendacium
, fecund um Ariftotelem, licet negaverimus
J3XC univerfalia realia, ficut nec Mathematici men-
tiuntur , five pun£ta fint realiter, five non. Unde
dicimus, quantum nobis hic fatis eft, quod univer-
fiditas eft in operatione Sc abftraaione quam facitin-
telleftus, ex rerum fingularium exteriori cognitione,
videndo qualiter ipfie res ad invicem conveniunt vel
differunt eflentialiter , vel accidentaliter s ut quod
quilibet homo convenit effentialiter in hoc cum al-
tero, quod eft animal rationale; quod intelle&usattendee
abftrahit innata fibi virtute fimulitudinem
dum in Ecclefiaftica politia, dùm eft ordinaita complete
fob quadam explicatione perfe&a Sc numerola
membrorum foorum in Miniftris per ftatus, gradus
Sc officia: aliter dùm ab initio firmata eft Ecclefia
in magna tarn Ecclefiafticorum quam fidelium pau-
citate, velut in quodam feminario vel germine, feu bo-
tro. Potuit enim tunc rationabiliter fopremus ille Pontifex
Petrus habere faciliter præfentiam Concilii generalis,
ficut in Ele&ione MatthiæScceflàtioneLega-
lium.Potuit Sc inftituereMiniftros pcrdiverfasProvin-
cias Sc loca, de mandato fuo, ficut ad eum facilis patabac
bat acceflus; nec vigebat avaritia , quia primi pri-
mö petebantur ad mortem. Qua; omnia ceflänt in
hac tarn copiofa fidelium multitudine poft tot Jura,
tot Leges, tot Decreta Sc Decretales Summorum
Pontificum Sc generalium Conciliorum editas, ad re-
gendam feliciter Ecclefiam. Suppetit hoc loco eon-
venientiffime confilium Jetro datum Moyfi Exod.
xvili. 18.Sec. quod fic hdbtV.Stultolaboreconfumeristu &
populus urns qui tecum eß: ultra vires tuas e[i negotium ^fo-
lus illud fitflinere non poteris. Sed audi verba mea &
conßlia mea, erit Dominus tecum. Efio tu populo in his
qua ad Deum pertinent ut referas qua dicuntur ad eum ;
oßendafque populo ceremonias & ritum colendi, viamque
per quam ingredi debeant CF opus quod ßacere debeant.
Provide autem de omni plebe viros potentes & tim'entes
Deum, in quibus fit veritas, & qui oderint avaritiam,
conflitucex eisTribunos& Centurtonesquinquagenarios,
& Decanos qui judicent populum in omni tempore : Quid-
quid autem majus faerit9 referant ad te, & ipfi faciliora
tantummodo judicent: leviusque tibi fit, partito in alios
0nere \ f i hac feceris, implebis Imperium Dei, & Pracep-
ta ejus poteris fußinere , & omnis hic populus revertetur
cum pace ad loca fiia. Quibus audit is , Moyfes fecit
omnia qua ille juggefierat.
Edocemur ex hac Scriptura calamo Deifcriptade
multis. Specialiter , quod fi Moyfes loquens Deo
familiariter, ficut amicus ad amicum, obedienterau-
divit confilium Gentilis hominis in regimine totius Sy-
nagogas; quanto magis debet hoc Summus Pontifex
ad di&amen totius Ecclefia;, vel generalis Concilii]
fuo nomine. Rursüs fi judicia minora repröbantur
in Moyfe , videamus in Summo Pontifice Sc Curia
fua, quidde totprophaniffimis Sc indigniffimis Cau-
farum Sc litigiorum continuis Sc anxiis occupationibus ?
Quid de Beneficiorum quorumeunque etiam mino-
rum collationibus Sc fignationibus manu Pap^ ? Quid
de Annatarum exaflionibus. Quid innumeris fimilibus
dicendum judicabitur, reliSfca omni cura, follicitudine,
vel ftudio de omni eo quod fpirituale eft, quod divinum
eft , quod denique Fidem concernit Sc Religionem
ChriftianamPConcludimus tandem ex dato Moyfi Con-
filio^c Pr^cepto Legis Exodi xvm. Sc eifinftitutione
Chrifti Matth, xvm. quod nulla fuit hadtenus, nec erit
inpofterum perniciofiorpeftis in Ecclefia quam omif-
fio generalium Conciliorum Sc Provincialium, vel in
re ipfa vel automate. Autoritas itaque nulla erit fi folus
Summus Pontifex omnia velit inferiorum Ecclefiafti-'
corum uforpafe inftitutiones, jura ftatus, gradus Sc
officia. Meminerit itaque Summus Pontifex datam
fibi ä Deo poteftatem fupremam in Ecclefia ad ^di-
ficationem eju6, prout fapiens judicabit. Judicat autem
fapiens de poteftatis ufo variabiliter, invariabilis
exiftens, ficut eft generale Concilium, Sc hoc pro
temporum, locorum, reliquarumque circtinftantia-
rum diverla qualitate. Teneatur ergo fuum judicium
Sc maneat Ecclefiaftica politia optimo regimine, quale
fuit fub Moyfe gubefnata; quoniam mixta fuit
ex triplici politia. Regali in Moyle; Ariftocraticain.
Lxxii. fenioribus, Sc in Tympcratica düm de populo
Sc fingulis tribubus fub Moyfe re£tores fume-
bantur. Sed opponunt plurimi nolentes ad Ordina-
rios remitti Miniftrorum Ecclefiafticorum inftitutio-
nes, neque per eleftionem neque per collationem. Ex- ]
pertum eftjinquiunt,quod tumarent omnia, venderent,
diffiparent, partim cupiditate carnali, partim feculari
poteftate trafti, de littcrarum quoque ftudiis a£lum ef-
fet. Verum inpromptueft refponfio, corrigeret Sum-
mus Pontifex abufos hujufmodi, Sc autoritatis feveri täte
fuprema vigilanter ädhibita, poneret afpera in vias
planas, deponeret potentes intrulos de fede Sc exaltaret
humiles fine prece vel munero: hoc eft cnim Archi-
te<äoris officium, dum verb peccat in his Summus
Pontifex, quis miniftrorum corrigere vel pnefumet vel
poterit ? Dices quod hoc poterit generale Concilium;
vide quia nec crcbo nec foci!iter habetur: vix enim
ftatuit libenter aliquis fibi correftionis judicium. De mon
e fi propter abufos Ordinariorum in Miniftrorum
inftitutione patent aliqui foblatum efleab eifdemhoc
eXercitium; fimilem in Papa rationem, quod ab eo
debeat ufos tolli, nunc inveniri dicitur ab aliis, ma-
xime dum recipit Annatas; quoniam ex hac corrup-
tela quamdiii perfeveraverit, orietur inevitabiliter le-
profo peftis fimonite, inficiens fua contagione nedum
caput, fed pene fingula Ecclefia; membra. Super ell
ut apponatur ficut apponi qua;ritur in reformationc
provifio.
Conßderatk Nona.
lT > O t e s t a $ Ecclefiaftica fi confideretur quoad
M ufom vel exercitium , ilia mutabilis eft 8c multi-
pliciter variabilis. H^c conßderatio cum duobus
praecedentibus folvit protinus quasftionem hanc;: Si
poteftas Ecclefiaftica fit immediate a Deo, vel mediate
ab hominibus? Nam eonfiderando Ecclefiafticam
poteftatem primo modo , concedendum eft abfque
ulla dubitatione , quod ilia fuit Sc eft immediate ä
Deo homine Chrifto, fic quodä nullo altero foit in-
ftituta-. N ec congregatio totius univerfitatis homi-
num, foclufo Chrifto, potuiflet fibi poteftatem hujufmodi
inftituere, quemadmodum potuit vel pollet
inftituere fibi poteftatem Imperialem fuper omnem
poteftatem Regalem , poteftatem Ducatuum, Co-
mitatuum Sc Baroniamm, Sc ita de reliquis poteftatibus
pure fiecularibus. Non autem potuiflet fibi in-
» ftituere Sacerdotium nec Papatum, ficut habet Ecclefia:
nec fimiliter deftituere, ficut nec mutare L egem
Chrifti, qua: mutatio fequeretur de necel-
fitate prout arguit Apoftolus quod tranflato facer-
dotio neceffe eß ut Legis tranflatio fat. Hebr. vn. 12.
Si verb poteftas Ecclefiaftica confideretur fecundo
modo , tunc’ in principio naicentis Ecclefia; col-
lataeft immediate ä Deo, tarn Petro quam Apoftolis
Sc difcipulis,quibus immediate Chriftus contulitSacer-
dotium fuper Corpus foum verum Sc fuper myfticum.
Unde Sc Apoftolus dicit Galat. 1. 1 1. fe recepifle E-
vangelium non perhoniinem, Sc fimiliter myllerium
Sc miniftrationem corporis Chrifti. Ego9 inquit, ac*
cepi a Domino quod dr tradidi vobis Sec. I. Cor. xi. 23;
E t ita confequenter probabile eft quod ficut Chriftus
immediate contulit hanc poteftatem primitüsfois
Apoftolis Sc Difcipulis, applicando foilicet earn iftis
3 Sc non aliis, fic Sc immediate conceflit ufum, abhim ,
vel exercitium; quia dans formam, dat confequen-
tia ad formam. Dicimus tandem, his non obftan-
tibus vel ita fe habentibus, quod foccelfores Petri Sc
aliorum Apoftolomm de communi lege, feclufomi-
raculo, vel nova revclatione, fuerunt Sc funt inftituti
mediate per homines, ut per confecrationem , vel
elebtionem, vel aliam inftitutionem. Ufum fimiliter
vel exercitium receperunt atque recipiuntmediate
per humanum minifterium vel conceflionem. Et
forte quoad uftim vel exercitium poteftatis Ecclefiaftica;,
fic evenit ipfis etiam Apoftolis 8c Difcipulis
quod poft immediatam conceflionem utriufque, fei-
licet poteftatis Sc ufus foblam ä Chrifto; poilmodum
crefcente numero fidelium fuit, ad tollendum fchifma,-
Sc ad exemplar dandum pofteris, limitatio fabta ta-
)lis poteftatis quoad ufum, Sc hoc per Petrum Sum-
mum Pontificcm , de confenlu totius Ecclefia; pri-
mitiva; vel generalis Concilii; ut non quilibet police
in quemlibet uti poteftate fua, attenta Chrifti ordinatione
primaria, quavoluit Ecclefiam luam regi prin-‘
cipaliter Tub uno Sc ab uno Monarcha ficut eft una
Fides, unum Baptilma, St una Ecclefia, unitateca-
pitis tamPrimarii quam Vicarii; quoniam ille eft op-
timus Principatus, pradertim in fpiritualibus, ad con-
fervationem unitatis Fidei, ad quam obligantur omnes.
Non fic autem eft de Legibus Civilibus quod
debeant efle fimiles Sc ejedem apud omnes Nationes
propter varietatetn morum Sc eonditionum in diver