nis, quod per Concilium jam per eum congregatum Juris, quæ non funt probabiliter 6c fâlubriter expedan-
dum Iknæ mentis erat, expediret aliter provideri de da. Nec fufficit dicere: habemus Papam Chriftum,
Summo Pontifice. Alter cafus eft, ubipoll eledio- fufficit ut credamus in eum -, nam talis unio ad Chrif-
nem Canonicam alicujus in Papam*per Cardinales, turn & ft fit neceflaria, non tamen ufquequaque fuf-
ipfi Cardinales omnes morerentur, priufquam pel- licit, ut in ea ftemus non procurando quantum in
lent eledionem fuarn Canonicam publicare, conf- A nobis eft unionem alteram ad unum Vicarium fuum
tat quod Ecclefia non teneretur hunc recipere pro in terris, de quo conftet Ecclefiæ.
Papa j 6c ita poflet ad eledionem alterius procede-
re. Alter cafus fimilis ftat cum priori : ubi nul-
lo modo Cardinales etiam viventes poflent facere fi-
dem fufficientem de eledione Canonica fada circa
unum, qualis cafus videtur elfe 6c fuifle in fchifi-
mate præfenti fi bene perpendatur : 6c ideo circun-
ftantia ejus multiim juftificat procefliis habitos contra
illos contendentes 6c adverfùs Cardinales. Alter cafus
propter communem errorem aut æftimationem
fubditorum, aut iplorum malitiam generalem, de
quibus non eft præmmendum quod unquam debeant
obedientiam præftare tali qui fuit in Papam rite elec-
tus , tamen alteri novitet eligendo parati funt obe-
Addimus confequenter pro fecundo corollario: quod
hi fallunt 6c falluntur qui propter affedionem qualem-
cumque commodi, vel honoris, vel amicitiæ circa alte-
rum contendentium, tenderent impedire luarn ceflid-
nem pro impletione juramentorum 6c votorumluorum
6c pacis dationejli nollent luam dejedionem, ubi hoc
agere renuerent : immo prorfus quanto magis aliquis
fuerit amicus, tanto ampliiis debet hoc quærere ut
eorum fpiritus falvus fiat, 6c ut pateat omnibus quia
non zelo malo zelati funt eos aliquando ; fed zelo
charitatis, licet forte vel error, vel decepti© in ju-
dicio particularium agendorum intervenire potuerit.
Dicamus prætereà pro tertio corollario : quod hi
dire, ut forte fi Græci vellent ad unitatemEcclefiæg nutu Dei 6c Spiritus fandi (ficut credendum eft
redire , dummodö tolleretur Papa jam exiftens 6c
no vus rite canonicè crearetur. Confirmât hoc ima-
ginatio cafus illius, juxta pofitionem Innocentii 6c
aliorum Juriftarum, qui dicunt hominem exprefsé
profefliim in Religione pofle uxorem ducere pro fal-
vatione magnæ gentis , aut ad Fidem converfione.
Cur non fimiliter pro aliquo tanto bono poflet rite
electus per Ecclefiam, aut Concilium generale, def-
titui bono zelo 6c integra charitate ? Caliis alter fex-
tus diet: ubi per juramentum 6c votum aliquis in
Papam rite eledus, feiplum ad ceflionem obligafletj
fed differret hoc adimplere , in icandalum populo-
rum putantium ex tali fado Papæ quod neque ju-
ramentis fuis obligantur, neque votis 5 qualem ca-
fum habere videmur in manibus. Denique etfi cafus
notati in hac 6c præcedenti confideratione vix
aut nunquam vifi fuerint, nihilominùs expedienseft
tangere ad expeditionem Iblidiorem veritatis, 6c ad
confutationem illorum qui Juribus fuis feriptis omnia
particulatim 6c fufficienter arbitrantur elle de-
cifa.
Confideratio FigeCima.
infpiratione tradi fuerunt, qui ad convocationem f ieri
Concilii Pifis eelebrandi dederunt operam, 6c
promptitudinem præftiterunt, præftant 6c prælla-
buntj illeorando, file exhortando , hie protegen-
do, ille comparando, 6c ita de fingulis. Jmpedito-
res fi qui eflent numerandi, funt inter illos de quibus
nunc tetigimus, qui rei lunt detrimentorum omnium
tarn temporalium quam fpiritualium ex hoc
fchifmate horrendo nafeentium, qualia vix fuffecerit
T radatus grandis vel lummatim enarrare. Nam quo-
modo paratus eflet audire Ecclefiam qui fuam Con-
gregationem vel nollet damnabiliter, vel damnabi-
liiis impediret? Hanc convocationem pro finalifeuto
fiiæ protedionis ad Deum , quæfivit in morte Rex
Françiæ Carolus quintus : ad hanc eflè debet fina-
lis refolutio omnium qui de fchifmate nolunt increpa-
ri apud Deum, immo ad hoc tendit neutralitas accepta
fi bene capiatur.
Dicamusad extremum pro quarto Corollario, quod
hi qui facrum Concilium- Pifanum conftituerant,
ç fufficientem habebant autoritatem dejiciendi duos
contendentes ac fiios complices, fi noluerint parère
didatis per hoc Concilium in ceflione facienda rea-
liter 6c de fado 6c cito 6c aliis requifitis , poterunt-
que procedere ad eledionem unius tertii Vicarii, qui
tertius 6c indubitatus ab Ecclefia poterit 6c debebit
reputari : etiam ubi non omnes obedire vellent fic
eledo , quod tamen non eft leviter præfumen-
dum.
Ecce ergo viginti confiderationes quodam ordine
geometrico fe fequentesj quæjundis aliis fedecimin
quarum quaUbetinitium eft unitas Ecclefiaftica : ad-
ditis quoque aliis quatuor dudum Tarafcone præ-
dicatis,redduntur X L . confiderationes. E thæ qualem
poflint afterre ftudiofioribus cognitionis mate-
riam, fit eorum judicium qui viderint. Poftule-
mus tandem ut inauferibilis fponfus Ecclefiæ Chriftus,
Vicarium certum 6c unicum nobis inftituat, adglo-
riam nominis fui 6c noftram omnium falutem,
AU f e r i b i l i s non eft ufque ad confummatio-
nem feculi Vicarius fponfus Ecclefia , quin aliquis
certus 6c unicus pncficiatur, 6c hoc, lege ftante,
6c prariuppofita mundi duratione longilfima. Detur
oppofitum: tunc Ecclefia maneret imperfeda ufque
ad confummationem feculi, neefuorum gauderetin-
tegritate membrorum, 6c pnefertim membri principalis.
Quo circa, concludamus fub quadruplici corollario
morali, conformiter ad predida 6c ad alias
confiderationes alibi notatas fuper eadem materia: 6c
dicamusi
Primo, quod hi repugnant ordinationi Chrifti 6c
Spiritui fimdo rebelles lunt, qui prarientis fchifmatis
terminationem impediunt modis talibus quos feiunt,
aut feire debent ad pacem protinüs reducendam
efle vel inutUes , vel nocivos : ut fi quxratur fie- ....... .. .............
ri pax per redudionem unius obediëntie ad al- D preeftante eodem qui'eft benedidus in fecula fe-
te ram , vel per vim armatam , velperdifpofitionem culorum. Amen.
JOANJOANNIS
GERSONII
Docforis cJ> Cancellant Parlfienfis,
T R A C T A T U S
n E
POTESTATE ECCLESIASTICS
E T D E O R I G I N E
JURIS ET LE G UM;
Éditas Conftantiæ tempore Concilii Generalis.
Collât, ad MSS. Codd. y tâ. 2.05.694* ATavar. Colbert. 99. Baluz.& adnuperam Editionem reram ad Concilium Conjlan-
tienfe pertiticntitem, in <juaTraüatas ifie ad très MSS. Codd. exaftàs efl, Vt ndobonenfem unum & duos Helmfladienfes.
Scriptus poftDecretum Concilii Conftantienfis 6. Aprilis.Arinô 141 ƒ. cuju^ fit mentio
Gonfideratiône iv-. Recitatus inConcilio; Aiino 1417.
P R O OE M I U M.
Quod expedit inquirere de Ecclefiaftica poteftate.
Ï N frima ctmjïderatione , defcnbitttrfoteflasËcdeJiaflkafercaufamqmdrufluetn.
In fecmda , difiinguitur foteftas Ecclejtaftica multis modis, Q f oftendimr qttodpote-
fias Ordinis efl oeqmlis in omnibus Sacerdotibus, quoad confecrationem Corporis Chrifti.
In tertia, oftenditur qmdpoteftas Ordinis non eft jimpliciter oequalis in omnibus Sacer-
dotibus Q f Èpifcopis.
In quarto,, oftenditur quid jit poteftas JùriJdiBionis in F or b èxteriori. -
In quinta, oHenditur quid Jit poteBas JurifdiEltonis, in Foro interiori, QT de duptici
fuhjetlione.
In fexta,ponitur quadruplex diflinBio utilis Qft neceftaria-, pro intelleclu fequentium.
In feptima, quid dicendum Jit de Ecclejtaftica poteftate : dùm conflideratur formaliter
Q f abfolutè.
In oftawa, quid dicendumJit de Ecclejtaftica poteftate ; prout conjideratur refpeEli v}
Iff1 quodammodo materialiter, feu fubjeElruè.
In nona, quid dicendum Jit de Ecdejîaftica poteftate, dùm conjideratur quoad ufum vel
exercitium: Çj* illic fUndatur fuprema plenitudo Ecclefiaftica poteftatis.
In décima, oftenditur quod in Papa eftplenitudo Eccle/ïafticoe poteftatis Q f deferibitur.
Inundecima, oftenditur qualiter plenitudd Ecclejiafticoe poteftatis Jit in Ec.clejta, vel
Generali Concilia, : ^
In duodecima, oftenditur de plenitudinepoteftatis Papalis,per refpeclum ad bona Eccle-
Jtafticorum atque laïcorum.
In tertiadecima, fmdatur omnis poteftas à prima Juftitià; variis ppf multis membris4
piëtatis i alterum, dé adulationé peftifera flilpedum eft;
Confiât igitur quôd de poréftate Ecclefiaftica dilpurav
re, vel inquirere nedum licet j fed decet 6c expedit :
tantummodo fit iritentionis oculus fimplex 6c redus.
Quid ni fic liceat ; cùm de ipfius Omnipotentis Dei
poteftate crcbrô fiat abfque omni temeritate eonqui-
fitio. Hæc me confideratio rhovit, ut de poteftate
Ecclefiaftica fub pauculis xonfiderationibus diflerc-
rem j quateniis materia quæ quodammodo videtur in-
finita, fïeut traétari folec ab aliquibus per autoritates
U t e s î a s Eccleiiaitica de-/
bet ab Ëcclefîafticis quid 6c
qualis 6c quanta fit agnofei.
Habet hoc’itaque fieri, ut 6c ho-
ndrétur tognita, cùm Deus de-
derit talem poteftatem homini-
bus , 6c ut in fuis tfirminis ho-
norata fervetur -, ne plus débito
falfæ eam opiniones vel déprimant
vel exaltent : quoniam primum, eft facrilegæ im-
Tom.II. Pars IL