Relpondco: Minor non eft fufficienter probata 3 A '
nam fufficit ex Majoribus noftris habere fundamen-
tum. Porro Anacletum Apoftolorum vicinum, vel
contemporaneum introducimus ad hoc convincen-
dum. C. In novo. Et refellitur Argumentum, quseren-
do ab adverfariis , ubi eft fii&us Petrus Epifcopus?
Non Matthei.xvi. ip. quando dixit Chriftus: Quod-
cuncjue ligaveris, 8cc. quia nondum erat Sacerdos3 8c
1 1 2 8
Contra tertiam Conclufionem arguitur fie : Pontifex
comparatur Soli, de Majo. & obed.Can.Soliu,
& Imperator Lunæ ; modo Luna lumen capit à Sole
j igitur. Secundo arguitur: Zacharias Papa depo-
fuit Regem Francorum, & inftituit Pipinum Patrem
Caroli Magni, ut habetur 1 f . q. 6. c. Alius, ubi Ge-
lafiusPapa Anaftafiolmperatori fcribit : „ Alius item
„ Romanus Pontifex,ZaGharias fcilicet, Regem Franda
unum locum : idem dicam dealiis Apoftolis. Per a „ corum non tarn pro fuis iniquitatibus, quam pro eo
* -----1-------------------- fl ifta autem verba Joannis WulAt-im---o-- :m Paafc-e-- o-v--e-s-m---e-a-s , 8cc. .vo ^
ordinatus eft Vicarius Dei generalis. Sidicas: con-
ftat quod Petrus eft fà&us Epifcopus , licet Evan-
geliftæ non allègent determinatum locum , hoc ea-
dem facilitate diçam de aliis. Sed pro omnibus dici-
tur, quôd primo erant Apoftoli, & pofteà Sacerdo-
tes ordinati in Coena , quia ante Ccenam nondum
Corpus Chrifti confecratum erat fub fpeciebus pa-
nis Sc vini, 8c in ilia Coena fecit eos Sacerdotes, cum
dixit: Hoc facile inmeam commemorationem. Luc. x-xu.
19. nam fatis erant abeo examinatiSacerdotiodigni,
& eft verofimile quod omnesOrdines eis contulerit,
videlicet & alios Sacros 8c Minores 3 etiam dedit eis
in Coena Poteltatem fuper Corpus fuum verum, 8c
ut aliquibus placet, etiam fuper Corpus Chrifti myfticum,
in Foro interiori :*quia fi non dedilfet eis Po-
„ quod tantte Poteftati erat inutilis, ä Regno depofuit*
Pipinum Caroli Imperatoris Patrem in ejus lo-
‘ „ cum fubftituitjomnefque Francigenas ajuramento
„ fidelitatis abfolvit. Quod etiam, ex autharitate fre-
„ quenti, agit Sandta Ecclefia, cum milites abfolvit a
55 vinculo juramenti. „
Ad primum dieitur, quod ex myftica Theologia
debile capitur Argumentum,utdicit Auguftinus,ad
Vmcentium ponatiftam , 8cDionyfius, in Epiftola
^ Titum, dicens quod Symbolica Theologia non efl argumentative.
Item, vulgo dicimus: Argumentum ä
hmili claudicat uno pede, fed fufficit aliqualis fimi-
iitudo. Nam ficut Sol lumen fuum Lun« commun
is t (quod patet ex cornibusejus oppofitis Soliip-
ft in quadris , & plenilunio in oppofitione) fie Fi-
dem 8c illuftrationem in ambigu is Fidei Imperator a
teftatem fuper Corpus Chnili myfticum in Cosna, Maximo Pontifice accipit, ik hoc fufficit quoad a-
non fu.ffenc complet. Sacerdotes,quodreputaturin-8 liqualem fimilitudinem; E t refleffitur Acumen
conveniens. Sive autem per eadem verba dedic eis ' . . . .
Poteftatem fuper utrumque, five per alia, non re-
fer quia utrumque facere poterat: fecus eft deEpifeopis
noftris potentiam delegatam 8c fubordina-
tam habentibus. Oppofitum tarnen eft communius,
fuper-Corpus Chrifti myfticum, 8c credo illud efle
rationabilius. Poll Reiurredtionem verb ordinavit
eos Epifcopos omnes, foannis. xx. 2 1 .1 1 .2 5 . per ilia
verba: Sicutmifitme Pater &^ego mil to vos. Hac cum
dixiffet 3 infufflavit & dixit eis : Accipit e Spiritum Jan-
ftum , quorum remiferitis peccata, remittuntur eis, & quo.
rum retinueritis retenta funt. N e c ob flat quod poft immediate
iubjungitur. f . 24. Thomas non erat cum illis s
quia Chriftus poterat eum ordinäre Epifcopum abfen-
tem , quemadmodüm, ut feribitur Numeri. 11. z6 . Super
Heldad & Ale dad, requievit fpiritus, abfentes. Etiam
Deus eft ubique. Et quod iftud fit rationabile oftendo:
turn in arguentes. Luna aliquod lumen ex fe hab
et, ut videmus in deliquio Lun^, cum Sol eft io
capite Draconis, & Luna in eauda , vel contra: &
dato quod Luna nihil luminis habeat nifi a Sole j tarnen
influentiam aliam habet fuper humida, cum
meduUac offium lint incremento Lun« majores. Pe-r
nti etiam hortorum eultores in inferendis arboribus
hoc noverunt. Idem patet de fluxu 8c rtfluxu ma-
ris, 8c hoc perfolamfuam influentiam ocoultam habet,
imb eft mirabile dibtu, quod cum eft ex altera
parte terr«, faciat mare fluere, 8c refluere in parte
oppofita, nec ab hac influentia impeditur ä tota
mh«ra terr«, 8c Sol forte influentiam talem ob
fphasram terr« non habet. Sic dieitur in propofito,
quod Reges non habent fuas Poteftates immediate
a Romano Pontifice , nec influentiam ab eo ullam
in temporalibus^fufcipiunt j led conlenlu populi.
ergo habebantefoeceffione, eleblione*, donatione, vel alio titulohaPoteftatem
fuper Corpus Chrifti verum, 8c fecun- npnr ßnitnn _:_HMMh ,
dum aliquos fuper Corpus Chrifti myfticum; ergo per
ilia verba Joannis xx. dedit eis aliam Poteftatem con-
ftituendi eos magnos Sacerdotes, id eft, Epifcopos.
Necobftat, quod hoc dicaturSacerdotibus, quiaid.
ipfum dieitur in creatione Epifcoporum. Etiam in a-
liis Ordinibusnonhabes formamadsquatamquaufus
eft Chriftus, quandoOrdinescontulit. Quareargue-
re deipfo,ut deEpifcopis noftris, eft debile. Argumentum.
Infuper tu ipfe da formam qua ufus eft
Chtiftus,creando Petrum Epifcopum.
Quarto arguitur: Barnabas & Paulus non funtcrea-
ti Epifcopiä Chrifto; ergo nec alii. Antecedens patet,
quia AÜHHm xm. 3. dieitur: Tunejejm antes &
or antes imponentefaue eis mtsr.Hs dimiferunt illos. Ergo
illic lüdli erant Epifcopi.
Refpondetur : confequentia eft nulla , quia non
erant de Sacra Apoftolorum numero duodenario,
bent Regna. Poteftas enim terrena non lie dependet.
a Poteftate lpiritualiMaximiPontificis,utCen-
turio a Principe militia:; fed funt dux Poteftates
non fubordinatae, quarum neutra dependet ab al(e-
n: ^ a t f i Regnum poflidens non eft vaflallusRoma-
ontificis , nec Imperator illo modo eft ei fub-
jedlus, faltem quoad Terras quasnon habet ab Ec-
clelia: non enim loquor de Terris quas in Italia habet
, quas tenet vel tenere debet (uti referunt) ut
Ecclcfi« obfequatur.
Sed contra hoc arguitur: ergo totus Mundusmon-
ftrofus erit, cum non habeat unum caput. Item, quo-
modo alitcr Maximus Pontifex erit caput Ecclefia:?
Refpondetur: Mundus, multas atquivocationes habet*
capiendo autem Mundum pro Univerfo, Deus eft cap*
ejus, & mortuo Pontifice, manet caput ficut & corpus."
Secundo dico, quod Romanus Pontifex eft caput
Ecclefise, imb totius Univerfi, vel efle debet.: per Rofed
Apoftoh feparatim. Si dicas: Judas fuit Epifco-D manum autem Pontificem femper Maxim'um^ontipus
ante mortem: 11am Pfalm. cvm. 8. 8c AStsam
primo dieitur : Et Epifcopatum ill ms accipiat alter 8t
tarnen ipfe non erat ordinatus poft ultimam Gcenamj
ergo Apoftoli erant creati Epifcopi ante Refurre-
cirionem.
Refpondetur: hoc non juvat adverfarios. Judas e-
nim nunquam fuit Epifcopus. Ad verbum autem al-
legatum dieitur, quod per Epifcopatum Apoftolatus
intelligitur. Tenendo etiam viam communem, non
fuit complete Sacerdos , quia fuper Corpus Chrifti
myfticum nullam accepit Poteftatem.
ncem intelligo. Et ficut anima corpori præftat, li-
cet illiquid poffit corpus quod non poteft anima; tarnen
anima dieitur fimpliciter perfeâior, ficut &ci-
le eft dare duo individua fehabentia, ut excedens &
exceflum : 8c tarnen quia unum habet* conditiones
perfeftiores, fimpliciter dieitur alio perfaftius. Exem-
plum .* quantitas continua immediatiùs inhæret fub-
ftantix, quàm qualitas; 8c fie quamdam perfe<äionem
fupra qualitatem habet : fed quia aliquas proprieta-
tesmultqnobiliores habet qualitas, quiaiigit, quod
fubftantiis nobiliflimis convenit , fimpliciter dicitur
efle perfeâjor. Similiter peccatum Evæ, in co- r-'r- 0 ’ ” "
meftione pomi vetiti, habebat circumftantiam aggra-
Vantem , quia inftigavit virum 8c plus voluit : fed
quia plus rationis habebat Prötoparens Adam , datur
alia circumftantia peccatum Âdæ aggravans, quo
falfum, 8c contradidtionem hujus fenfus pofui in con-
clufione. ..Si verô dicatur , quod nullo modo poteft:
legitimare in temporalfous , quoad fucceflionem in
terris Regum : fi legitimer, vel legitimare conetur,
nihil agit, 8c quod Reges non funt ejus vaffalli, fed
non obftante, unum peccatum dieitur efle majus alio aliquod Dominium habet ,petatur in quo fenfu. Hoc
fimpliciter. Simpliciter dico quod fine addito dico dixerim, quia interdum ;invenimus verbolaspofitio-
primo priorum. Sic R e x poteft difpenfare in tem-^ nes in fententiaconvenientes, 8c folum verbis di'icre-
.poralibus cum illegitime natis, ut in hereditate fuc- pantes. Si enim intelligatur habere Dominium in tem-
cedant ,8c non Pontifex, ut ipfimet Pontificesingenue poralibus cafiaaliter , 8c multüm pofle agere ad de-
fatentm-, 8c eorum authoritatesfunt magis contra eos, pofitionem Regum , fuadendo 9 conlultando imo
quam pro eis. N e c valet dicere quod hoc dicant ob alios ad gladium provocando in eos, quando funt la-
humilitacem, quia non deberent illud fäcere, ut,patet: befa&atores Fidei^Sc Reipublic« Chrifti an« prorsus
De veracitate. Quarto Ethic. 8t ejus extremis
Secundo , non eft verofimile quod vellent id facere
in fuam jadturam temporalem.
T ertiö,quidquid ipn dicant, vel pofteriores,reftabit
probare quo Jure fpedlet ad eos äliorum Regnum.
Ad fecundum, refpondet G ’lofta, quod non oportet
uti illo vocabulo ( depofuit) in fignrficatione quä capitur,
prima fronte, fed fic exponit j deponentibus
confennt: 8c hoc cognofcitur ex Francorum Anna-
libus. Nam cum Hildericus totus deles 8t inutilis
regnaret apud Gallos , 8t Pipinus habenas Reipu-
blicas ftrenue moderaretur , Optimates Franci« mi-
ferunt Legationen ad Pontificem Maximum , quia B
Univerfitas Parifienfis nondum florebat, feifeitan
tes ab eo, an ille deberet regnare quiotio torpebat,
an ille qui æftum diei portabat. Quibus cùm ref-
pondiflet Pontifex, quod pofteriorregnare deberet,
Primores Regni Pipinum Regem treaverunt j 8t
fic Zacharias depofuit, hoc ett , erat aliqua caula
motiva,quare Regni Proceres Regem depofuerunt,ficut
applicans a6Hva paflivis dieiturproducere ignem.
Inlüper ex talibus faétis fingularibus, quæ ex de-
votione ad Ecclefiam, 8t non debito Juris fiunt, non
eft trahendum aliquid in confequentiam, quamadmo-
dùm nec ex multis aliis : ut ubi Imperatores eiege-
runt Maximos Pontifices, fimiliter quod aliqui Ma-
ximi Pontifices depofiti funt per Imperatores, 8t ficut
récitât Ecclefiaftica H iftoria, multi Sacerdotes
apud Conftantinum Magnum fuas querelas depone-
bant j ex quibus nullum poteft fumi Argumentum.
inutiles j hoc mitius ferendum e f t , nec eft alienum
àdi&is noftris. Si verb aliqui Reges, cum populo, fe
tradiderunt Romanis Pontificibus, ut fertur de An-
glis, nihil ad nos. Collector namque Romani Pon-,
tificis pecuniam ;n Anglia colligit, ex qualibet do-
too deiwium, ut intellexi, qui denarius Papalis di-
citur j fed illic oportet videre an folus R e x Regnum
Ponüfici fubdidit, yel Rex 8c populus. Non tarnen
opinor quod Angli ullo ^modo permitterent Pontificem
deftituere luum Regem, 8c alium conftituere:
nunquam enim aliquem Romanorum Pontificum hoc
facere permiferunt.
Haâenùs quomodö Petrus, ex inftitutionc Chrifti,
eft caput ET’c_c1l efia, &.q_juMilfiLb et ejus- Tfu ccerf,lor,quatu-
vis de fuccelforc in Evangelio non legatur. Nam
Chriftus Legiftator optimuis,Pohtiam Regalem 8t op-
timam inftituit, non pro uno, ledtototempore,ad
diem Judicii ufque.Et tarn Epifcopi,quam Curati, funt
.ex inftittttione Chrifti, ut Petrus. Ceterum Petrus
aut fucceß'or ejus, ex inftitutione Chrifti non habet
Dominium in temporaiibus ; fed folum in illis qusc
Prinripesleculi illi benigne, 8t gratis contulerunt 8c
<X>nferunt.Dieo tarnen, de Jure aaturseeße quöd paf-
catrn* 8cfuftineatur ( fi nihil habeat) fecundum de-
eentiam capitis,pro quanto vigiiat 8t iaboratprofe,
&reliqua parte corporis. Quamvis autem Leges Ci-
viles de prseferiptiombus tollat, ut in c. Ft. Dtpretferip.
vel aliquas alias, hoc non arguit Pontificem habere
Dominium ihper Rege s: fed idcircö fecit quöd L e x
illa nutrit peccatum ; 8t quöd aöus ille non eft Ju-
T e r tiö , arguitur per Bernardum , ad EugeniumC rddiSionis C ivilis, fed Ecclefiafticae, ad (juara fpc-
Papam , Libro quarto, dicentem : Qssid tibi demi ä a t fingula peccata falubri remedio cohibere : alio.
gladium ufurpare tentas , quem femel juffus esdeponerein
vaginam ? quem tarnen qui tum negat, non fatis videtur
attendere Verbum Domini fic dicentis : Joann. XVili. II.
Converte gladjum tuum in vaginam ^tuusefiergo^dr
furfitan ipfe tuo nutii evaginandus j alioquin ßadtenullo
modo pertineret , Apoftolis diccntibus. Luc. x x i i . 58.
Ecce gladii duo , non refpondißet Dominus: latis eft,
fed nimis. Item eft vulgare didtum : Vnum gladium
habet Maximus Pontifex aElu, alium in habitu.
Quarto , Maximus Pontifex poteft difpenfare in
fpiritualibus j ergo 8c in temporaiibus. Nam qui poteft
majus, poteft minus.
Ad tertium, illud de gladiis efthyperbolicèdi&um,
quare ex ipfo non poteft trahi efficax argumentum.
Secundo, ipfe ponit forfitan, 8c hoc fufficit pro
toto.
Tertiö dieitur , quöd unum gladium habet a<5tu ,
fcilicet fpiritualem, cum interdicit 8c excommunicat:
alium habet in habitu, id e ft, poteft rogare Princi-
pes terrenos, quatenus fint fibifubfidio, 8c fic habet
alium in habitu, id eft j in,potentiaj nec capiturhic
habitus, ut capitur ab Ariliotele 11. Ethic.
Ad quartum conceditur, quando minus includitur
in illo majori 3 alioquin non oportet: homo enim poteft
ratiocinari, non autem volare.
Et concludendo dicam quöd hic poteft efle una Di-
Iputatio verbalis, 8c aliarealis. Nam fi dicatur Maximus
Pontifex eile Dominus omnium, 8c omnes alii
Principes ejus vaflalli, 8c pofle eos inftituere 8c defti-
tuerc, ad fuum nutum, licet inique faciat, hoc judico
quin nullam Legem Civilem tollere poteft, ut .dielt
Glof. in regula Tojfeftbr. De Regu. furis. Lib. 6. Habet
tarnen Pontifex Dominium in terris Eoclefi« a
Conftantino datis, quas in Italia tenet. Nam Con-
ftantinus 8c populus in illam donationem conlenfita
8c quidquid fit, jam in Terris illis pr«feripfit, 8c pec-
cat, Terras illas auferre tentans ab Ecclefia. Sed heet
nullus R e x Superiorem in temporaiibus agnofeat*
omnium tarnen Regum caput eft Pontifex, quia eft
eorum caput in fpiritualibus. Alibi autem prolixius
materiam inter Imperatorem 8c Reges deduco an
nullam prteeminentiam Imperator habeat fuper R e ges.
.
Pneterea, reliquos Apoftolos Epifcopos fa<äos a
Chrifto diximus poft Refurreftionem , 8c per con-
b' fequens, tarn Epifcopi, quam Curati, funt de Jure di-
vino , quemadmodum Romanus Pontifex 3 necali-
quis purus homo poteft illud Jus, 8c illas Poteftate«
tollere ab .foclefia, plus quam Summum Pontificat
in g licèt Petrus Paludanus, 8c de Turrecremata te-
neant oppofitum. Sed hoc quod ipfi tenent cenfuit
in Fide hserelim" Facultas noftra , 8c hoc idem aliis
rationibus munivimus.
JO AN -