Dccimó • fiant orationcs Sc morum correóbio, quod tia. Et ponent, inquit Ebïmét caput mum. Denique
cft pracipuum; tangitur caufo difpofitiva , & yelut efficiens celebra-
* * ’ tionis hu jusConcilii, dum dicitur in altera fèdténtia,
quod afc enden t de terra & quid terra mylticc, nifitcr-
renus affeëbus ? Quid igitur afcendere de terra, nifi de
terrenis afbeébibus quibus oppreflï funt hadbenus mult
i, ad fpirituales 6c divinas afFeébiones fe potenter eri-
4 gere, Sc erigendo ialubriter afcendere 3 tanquam au-
diret quilibet de excelfo' ela'mantem Detnn : Exurge
qui dor mis, Pfal. xliii. 23. E t rursus : Surgite pofiquam
federitis, Pfal. cxxvi. 2. Habemus praterea caufam
quodammodo formalem , 6c ad hujus celebrationem
Concilii vivified praparantem, qua forma eft lernen
Dei vivum Sc efficax, temen Spiritus Sanébi, habens
virtutem formativam 6c reformativam totius unitatis,
totius Ecclelias corporis 3- in una Fide Sc Spe Sc Chari-
tate fub uno Deo Sc Domino per omnem jundburam,
fecundum dedudbionem Apoftoli ad Èpbèf 4. Quod
notatur in hoe verbo Jefrah el, quod interpretatum lo-
nat idem quod, fernen Dei, vel feminavit Deus. E t
quale fernen ilbud ? Plane illud de quo alibi P-rophe-
ticus fermo dicit : I^Jfi Dominus exercituum reitcjuilfet
nobis Jemen , quafi Sodoma fttijfemus , & quaf
i Gomorra fimiles ejfemus : Hake I. 9. Gratias tibi
Deus Ifraël 3 quoniam acceflit nunc dies magnus lf-
raël, magnus fcilicet dies feminis Dei, quod habet in
fe artem Sc virtutem vivificam , qua myfticum coi>
P R O P O S I T I O
F A C T A A B E O D E M D O M I N O
Joanne Gerfonio Dotfore 6- Cancellario Pari-
fanfi , Coram Angiitis Parijios euntibus ad
Sacrum Concilium ‘Pifis , & hoc ex par-
' te Univerfilatis ‘Parijienjis. Anno Domini
1408.
CoU.it. ad MSS. V:ct. 698. & Colbert
»9- &
Titulus occafionèm & t r hujus opens prodit.
CO n g r ATULATUR veftræ devotioni , ve-
Ibrp zelo ferventi, veftræ laboriolæ led lauda-
biiifiimæ Legationi. Congratulatin' Sc applaudit
o Rëverendiflimi Sc Præclarifiimi Patres , ôDoc-
tilfimi Sc Sapient es Viri Sc Fratres inChrilbi diledbio-
“ chariffimi. Congratulatur, inquam , Sc congau- B pus Ecclefias fe vivificare poteft Sc unire fiilubnter,
• ' ' in cujus eflicacia Sc virtute congregabuntur 'filii Ifrael
det amatrix& admiratrix Sc cultrix bonorum omnium
ParifienfisUniverfitas. Itaque non æmulatur nec gau-,
Sc Juda pariter. Bene hasc jadba fünt fundamenta,
detfuper iniquitate,congaudet autem veritati. Quid-:
ficut ex Cicerone fumit Ladbantius. Hase autem fundamenta
ni congaudeat igitur luper veritate , quam ut foletis
funt perfedbibilitas Ecclefias per Congrega-
amplecbimini, Sc complexam retinetis, retentam ad
tionem , ut caufa materialis 3 drdinabilitas Ecclefias;
effedbum deducere totis ltudiorum nervis conamini ?
ad unius capitis pofitionem 3 ut caufii finalis 3 intel-
Eft autem modo congratulationis noftras fpiritualis
ligibilitas in epikeizando feu interpretando , ut efficiens
thema fatis accommodum verbum Özee Propheti-
3 infita foecunditas in fe confervando, ut for-
cum: Ozee cap.i.l I .Congratulabantur [inVulgata habetur
fnalis difpofitiva. Superasdificemus fabricam quadrangulärem
congregabuntur jfilii Ifraély& filii Iudapariter. Itaque Übet
quatuor confiderationum principalium , ad
exciamare, Ec ce quam bonum & quam jocundumhabi-
dilatationem sedificii prasfentis Congregratioilis am-
tarefratres in unum, Pf. cxxxii. i. conyenire fcilicet &
pliorem. E t dicamus pro prima confideratione, juxta
congregate ad unum Concilium. Nam in Concilio
primam cauläm in verbo notatam.
jufiorum & congregdtione, magna opera Domini, Pf. gx.,
i . z. Et hoc eft Concilium facrum Sc venerandum,
ad quodLegati pergitis, quod Pifis,Deo duce&au-
Confideratio Frima.
dbore celebrabitur , utinam felici prout optandum Sc
fperandum eft adventu. Ait quippe veritas , quod
Congregatio filiorum Ifraël ôejudapariter, quæri-
omneregnum in.fi divifum defolabitur , Marc. Xii.2f. tur ab Ecclefia,, quemadmodiim * . materia quærit v •
fordifcordia
Sc è contrario unitum in fe Regnum manet. Quod mam Sc imperfedbum perfedbionem, cxmulierviruna,
vidit Saluftius, Concordia , inquit, parva rescrefiunt, C five fponfafponfum. Tradit divinus Dionyfius, Sc poll
maxima dilabuntur. Cur ergo non bene fpe-
rabiturdiim adunaturEcclefia, dum convocaturcce-
tusj-diim conveniunt feniores? Videte de verbo hoc,
præfertim cum teneamus certilfimam Chrifti promif-
lionem dicentis : Obi duo vel trest Scc. Matt. xvm. zo.
Audivimus prætereà lætanter Sc gaudenter , quod
congrabuntur , See. A t verb ne prolixior vel evaga-
tior fermo tædio fit vel oneri > coardbemus fi placet
totam dicendorum materiam , totamque dedudbionem
thematis ad quatuor fententias fumptas ex the-
mate, exi'- verbis ipfi protinùs appofitas, & videamus
quid in illis loquitur Deus 3 quia loquetur pacem in
plebem fuam. Poftquam enim dixit Dominus per
Ozee C. I . II. Congregabuntur filii Ifrael & filii Juda
pariter : pro prima fententia mox fubjunxit, & portent
fibi caput vnum, ecce lecundam fententiam : &
afeendent de terra, ecce tertiam 3 quia magnus dies Ifrael,
ecce quartam. Incipientes ergo profequamur,
&- invenimus.puto caulas quatuor fulficientes , quare
eum Boetius Sc Auguftinus quibus experientia fuffiaga-
tur,quod res quadibet non minus diligit aut appetit con-
gregationemfuiipfius, quam propriam entiratem, ni-
mimmquia ens Sc unum convertuntur. Hinc eft ille
dolor,ilia conculfioille vehemens horror in corpore.
vero 3. dum membratim qua;ritur dividi vel difpergi.
Sic nemo dubitaverit quin Ecclefia divifionem fuam
refugiat Sc horreat, cum fit corpus myfticum fecundum
dedudbionem Apoftoli ad Ephef. 4. Sc 1 . Corinth. 12.
Sc ad.R0man.1x. & alibifiepiffime. Eft etiam terribi-
lis ut caftrorum acies ordinata: aciei verb quis ne-
feiatfeparationem maximumafFerre detrimentum. Eft
infuper Ecclefia civitas, de qua gloriofa didba funt 3
eft Regnum D e i, eft Hierarchia fubcceleftis, Sc ita
de multis fimilitudinibus 3 fecundum quas convinci-
tur' divifionem e i, atque feparationem fchifmaticam
efle penitus odiofam. Potuerat hoc loco fieri fermo
prolixior, deducens perfedbionem Ecclefiaftici corporis
ftare principaliter in imitate tanquam in congregabuntur
filii Ifrael & filii luda pariter : ipfi enim j ) fummatione omnis boni. Fallor itaque fi non optaqui
funt populus unus D e i, feeda nunc divifione proh
nefas ! difperfi funt, velut olim in figura fub Roboam
6c Jeroboam contigifle meminit feriptura 3. Regum
1.7. Et eft tanquam materialis aliqua ratio Sc confufa
hujusmodi Conciiii celebrandi. Inveninaus prætereà
càufam finalem luculenter expreflam in altera fentenbundus
Propheta poftulabat hoc , imprecans pacem
fuper Ifraël 3 feiens quoniam pofuit Aucbor ejus Deus
fines fuos pacem. Vide fi non hinc ortum eft illud
Chrifti adipfam Jerufalem quæ figurant tenet Eccle-
üæ.Jerufalem, Jerufalem quotient volui[congregarefilios tuo$
ficut gallina congregat pullos fuos, dr noluifii. Matth, xxiii.
I 3 7 *
y j. Ad hoc quippe mortuus eft Jcfus, ut filios fuos
dtfperfos in unum congregaret , Joan. xi. f z . tanquam
lapis angularis faciens utraque unum. Ephef. ti. 14.ZO.
É t ecce heu terapelfima, monftrum horrendum ingens,
monftrum biceps -, portentum, jam annos habens-xxxi.
fchilma pclliberum, puicherrimam hanc Sc perfedbam
pacem quantum in fe fuit laceravit, diflipavit,,, Sc in
exilii longinquam regionem trufit. Sed veniat q u-
tinam pax, juxta votum Ifaiæ. Vcniat Sc requiefcat
in cu b ilifu o , quod eft Ecclefia, quateniis expulfo
difeonvenienti fchifmate, forma pacis conveniens in-
ducatur: nam qualis eft ifta deformitas , qualis im-
perfedbio, videre corpus mille partibus milèrismodis
laceratum, diifipatum 6c difperfum 3 cujus laceratio-
ni nulla hadbënus profuerunt efficaciter humana remedia,
quin potius fchifma hoc horrendum velut in-
lanabilis cancer agr efcit m e d e n d o , ut de Turno loquitur
Virgilius 3 ipliim denique tanquam fabulofa hydra
redit ex fuccefiione fua foecundius. Hinc fcan-
dala populorum fine numéro adverfiis Fidem noftram,
Religionem noftram, mores fandbos , adverfus fpem
quoque futuræ beatitudinis , contemptum feculi,
fandbitatem immobilem jurisjurandi, voti Sacramen-
torum virtutem, obedientiam ad Deum 6c ad om-
- nem difeiplinam. Quare? Quia fæviflima dominan-
di libido, materinfauftafchifmatishujus peftifericon-
fundit hæc omnia, fafque nefafque velut hianti vo-
ragine mergit, forbet 6c obruit. Quid porrodepa-
ganorum infideliumque fabuler probro 6c irrifione
adverlus Catholicos. Demum tota ilia flebilis Jere-
miæ lamentario fi ad calamitatem Ecclefiæ præfen-
tem defledbatur, nefcio fi fatis illam, ut dignum eft
expreflerit dum ait : Quomodo fedet fola civitas plena
populo, See. Thren. 1 .1 . Nequit prorius æquari verbis,
quantùm res ipfa videatur indigna, pro qua reforman-
aa celeriter, expeditiftimum eft quod congregentur
filii Ifrael 6c filii Juda pariter.
Confideratio Secunda.
Pro caufa fecunda. Congregatio filiorum Ifraël
6c Juda pariter quærenda exequendaque eft, ut ponant
fibimet caput unum. Ifte eft finis, hæc inten-
tio imminentislàcri ConciliiPifis celebrandi, ad quod
vos cum ceteris, religiofa 6c filiaii ad Matrem Eccle-
fiam pietate pergitis 6c perveniatis oro féliciter. Non
ignoratis lc io , ô dodbiflimi 6c lapientes viri, quod
caput Ecclefiæ primarium 6c principale temper unum C
e f t , invariabile 6c permanens, ficut teftatur Apofto-
lus. JEph. v. 2,3. Caput, inquit, Ecclefia Chrifius. Chri-
ftus autem manet in aternum (ut idem ait Hebr. vn.
3.) tempiternum habens Sacerdotium 6c Papatum.
Itaque lalutifer Chrifte, caput noftrum e s , à quo
fluunt in Ecclefia fenfus omnes 6c motus vivifici, Ipi-
rituales ac gratuiti, ac proinde nunquam Ecclefia tua
efle poteft acephala neque te iponfo fuo viduata. N i-
hilominus tu quondam afeenfurus ad Patrein reliqui-
lli fibi Vicarium luper terrain, tanquam caput aliquod
tecundarium 3 fluens 6c refiuens in ftabili loco tui Sa-
cerdotii Sc Papatus eflèntialis indefedbibilis 6c manen-
tis ufque ad conlummationem teculi, quando evacua-
bis omnem dominationem, principatum 6c protefta-
tem, 6c tradideris Regnum Deo Patri. Nunc autem
.•proh dolor ! viri Patres Sc Fratres, nunc fcandali-
zantur adversus hoc caput primarium duo conten-
dentes, dum fimul illud , quod fieri nefas eft , re-
prætentare volunt, vel vices gcrere, vel in fuum locum
fuccedere. Sic in impiam cecidimus maledic-
tionem hanc, quod faSli funt ejus hofies Ecclefiæ in
• capite. Thren. i . f . Oportebat quidem ad unitatem
Papalis Sacerdotii unicum Sacerdotem 6c certum V icarium
Chrifti fuper terram afliimi, fuccedentem Pe-
tro, 6c non Pharifafca contentione dicere ficut olim
conqueftus eft Apoftolus. 1. Cor. 1.12. Ego fum Gre-
gorii, ego fum Benedidbi. Sandbius quoque, filialique
ad Matrem charitati convenientius eft relinquere Papalem
Dignitatem 6c Petri Sedem uni tertio, fub pace
poffidendam, fub quo congregati client filii Ifrael
6c filii Juda unus populus Dei 3 quam feediflima fe-
ditione partiretur Obedientia, 6c fpargeretur grex,
quafi non eflet unum ovile 6c unus paftor : quafi
rursus indecens eflet quod congregarentur filii Ifrael,
^ 6c filii Juda pariter. Mcdicabar hasc nuper in abf-
condito terutinio cordis mei priulquam proferrentur 3
dum ecce animalis homo non fapiens qua; Dei funt,
fed ea qua; de terra funt loquens j numeratus quippe
eft inter filios Agar, de quibus dicit Scriptura,
quod exquifierunt fapientiam qua de terra efi. Jacob,
in. i f . conjungitur quippe ipfi fapientiae terren e,
animali 6c diabolicse non ei quas defurfum eft, Ibid.
propterea obfeuratum habet intelledfcum. Ipfe, inquam,
animalis homo ut impatiens , hebes 6c pras-
ceps3 6c quo padbo, inquit, opus eft congregatione
filiorum Ifraël 6c Juda, quafi res incerta fit fuper jure
pretium, quafi pr^terea liceat vel expediat nunc
Concilium generale novum celebrari. Non itaque
licet, cum non poflit Concilium generate fine Papa
celebrari, 6c nifi primitus , ante omnia , Ipoliatus
ab Obedientia fua,reftituatur eidem. Quomodo pras-
terea decens eflet ea quae certa funt 6c tam per lon-
gilfimos temporis tradbus in confuetudinem verfa ,
l'Urius in difeuflionem, tanquam dubia revocari, 6c
quod vera 6c julta pars exponat te dilcrimini condem-
nationis 3 nam eventus judiciorum varii funt, qui
falluntur 6c faliunt. Denique quid expedit contra-
B niti voluntati divinas, fuseque providentie, quas ju-
lbo judicio permittit hxrefes fieri, 6c dicit effe necejfi
ut veniant Jcandala. Matth. xvm. 7. qui etiam ait:
Nolite arbitrary quod venerim pacem mittere in terram 3
fedgladium. Ibid. x. 34. qui demum olim proliibuit
fieri congregationem filiorum Ifrael 6c Juda pariter,
aflerens divifionem ab eo fadbam efle. Multamajo-
raque parabat animalis homo delatrare adversus cele*
brationem Concilii, aflerens quod nec licebat, nec de-
cebat, nec expediebat illud fieri 3 dum exhorrui fa-
teor: nihilominus aio ad eum. Obmutetee importune
6c ftulte 3 aut expedba donee confiderationum
cceptarum numerus impleatur. Audies forte ea quas
contradidbionibus tuis imponere poflint filentium.
Extorfi velut ab invito dilationem , ut tertia 6c
quarta confiderationes fiberiori termone compleren-
tur.
Confideratio Tertia.
Congregatio filiorum Ifraël 6c Juda pariter habet
fieri tanquam à caufa difpofitiva, quæ removet, pro-
hibens 3 dum ipfi alcendunt de terra, hoc eft, fecundum
moralem intelledbum, dum de terrenis alFedbi-
bus afeendunt ad cceleftes , Sc fiunt de animalibus
fpirituales3 dumque litterâ dimifla quæ occidit, ipfi
fpiritum qui vivificat, ampledbuntur 3 hoc tarnen ob-
tervato, ne quid nimis: nedumnimisobtervariquæ-
ritur fpiritus, obruatur fimul caro cum fpiritu. Unde
quæfotamdiu, Viri Patres, tardata eft fieri congregatio
Concilii generalis Sc facri 3 nifi quod tamdiu
non fuerunt auditi fpirituales viri, quales (fiApofto-
lo creditur) dijudicant de omnibus. Ecce quid pras-
clara Univerfitas Oxonienfis , unde fibi meruit con-
gratulari, pridemad hoc Concilium.petendum deter-
minavit te 6c mifit in Franciam, fcio qui præfens in-
- terfui dum proponerctur hæc oencluiio compendii,
fub hoc themate Joëlis. 1. Vocate costum, coadunate fines.
Sed .pridem antea Parifienfis Univerfitas ab ex-
ordio nafeentis divifionis deliberavit folemniter 6c con-
cordi fententia conclufionem hanc petendam 6c pro-
fequendam efle , quam ex parte fui propofuic Reve-
rendus Pater ac Præceptor meus præcipuus Dominus
nunc Cameraçenfis , coram Ludovico Duce Ande-
gavenfi,tunc regente in Francia. Circa quod tern-
pus fcripfit pro eadem conclufione Clai iftimæ me*
moriæ Magifter Henricus de Haflia Magifter in Theologia