1 0 7 5
ftus- fuent fupcr Concilium: concedo etiam quod,fe
cundum humanitatem, fecit Papam fuum Vicarium.
tamen confequentia non valet j ergo Papa dc fuper
Concilium. Nam non eft difficultas quin Chnfttis
fuerit fuper infideles; & tamen Papa non hahet Po-
teftatem fuper illos: ergo confequentia non valet j
Chriftus fuit fuper Concilium Generale , & fecit
Papam Vicarium fuum j ergo Papa eft fuper Concilium
Generale: ficut non valet j Chriftus fuit fuper
infideles, & fecit Papam fuum Vicarium j ergo
Papa eft fuper infideles.
Ad Secundum. Optimum genus Politi« eft R e gale
j ergo PolitiaChriftiana eft Rcgalis: concedoj
quia dicit Petrus, Vos eftis gems elettum, Sacerdotium
(Regale. 1. Pet. I t f i Sed illadicitur Regalis, quan-
dounus folusdominatiir 8c non plures : verum eft
regulariter* nam in civilibus non diciturPolitiaRe-
galis, ex eo quod nulla Congregatio fit fuper Regem,
nam Congregatio nobilium Politi« civilis , immediate
eft iupra Regem, 8c pro inidoneitate poflunt
deponi Reges, ut patet de Childerico 6c Zacliaria.
Non vocatur ergo Regalis,eo quod nulla Congregatio
fit fuper ilium qui gubernat j fed in Communitatibus
eft congregatio femper regens,6c femper manet in efle
Congregationis. Sed in Politia Regali non fic eft, quia
non eft femper Congregatio nobilium congregata ,
qua: fit femper fuper R egem: fic eft de Ecclefia Uni-
verfali, femper eft unus Papa regulariter , fed tale
Concilium Generale quod eft congregatum ex omnibus
aliis Prxlatis, vel eorum Vicariis, non femper
eft congregatum , ut femper gubernet totam
Chriftianitatem. Hinc eft quod Politia Chriftiana eft
Regalis , 6c non Ariftocratica , vel Timocratica.
Confilium politicum eft fupraRegem, 6c ipfumju-
dicare 6c deponere poteft , pro inidoneitate 6c cer-
ta culpa. Similiter, non eft aliqua Congregatio ,
qua: regulariter maneat, qua: fit fupra Papam > fed
nihilominus tota Congregatio PnClatorum diet fupra
Papam, 6c nihilominus Politia Chriftiana eft R egalis
6c eft argumentum prxcipuum de Turre-
cremata , quod Politia Chriftiana eft Regalis , 6c
per confequens, Papa eft fuper Concilium, 6c quod
Eugenius Papa poterat diflipare Concilium Bafileen-
fe. Sed fatis vifum eft quomodo folvitur argumentum
argumentum, haberet magnam apparentiam, nifi
effit ab illo qui inftituit Poteftas auferendi: fed E c-
clcfize eft collata ä Deo Poteftas auferendi Papam, fi
pqceaverit, 6c fuper quemcumque, 6c ilia Poteftas
eft collata in xdificationem Ec clefi«, 6c non inde-
ftru&iönem: imo, ä Superiore Communitatis collata
eft in xdificationem : hinc eft , quod apud
Communitatem reli&a eft Poteftas, fi in detrimen-
turn Ecclefia: agat, ipfum auferendi | 6c per con-
fequens, Concilium immediate k Chrifto habet au-
thoritatem Jurifdidtionis exterioris fuper quemlibet
Chriftianum. Et argumentum de fa6to haberet bo-
nam apparentiam, nifi Deus illam Poteftatem de-
ponendi Concilio reliquiflet. Et h x c de Prima
Quxltione fufficiant.
S E C O N D A Q^U Æ S T I O .
De Suprema Poteftate Laica.
C A P . 1
Tk Proprietate efjentiali Poteftatis , Qf
in quo pnecipue fmdetur.
IN prima quseftione, vifum eft, an Suprema Poteftas
Laicalis, 6c Suprema Spiritualis , in ean-
dem perfonam cadere poflint, 6c quid fit Poteftas
Spiritualis, 8c in quo eft fubjedtive, 6cquifunt
adus illius Poteftatis* 6c quia omnis Poteftas dici-
tur Poteftas in ordine ad adfcum * propterea vifum
eft qui funt adtus illius Poteftatis fuprem« in fpiri-
tualibus j 6c tandem vifum eft , an Papa fit fubje-
dus Concilio Generali.
Jam quseritur in hac fecunda quseftione , utrum
Poteftas Suprema La ica , feu temporalis, proprietärem
fibi proprie propriam habeat immediate a.Deo.
Unde videndum e ft, quid fit Poteftas in tempora-
libus: 6c Poteftas in Propofito capitur pro Poteftate
Jurifdidionis, quod nihil aliud eft, quam facul-
tas propinqua dicendi Jus, id eft , fententiandi quid
Ad alias apparentias. Poteftas Pap« eft immedia- Cjuftum, 6c quid injuftum. Ideo Poteftas in tempo-
' ■ "• — 0---- v :i;- ----------- ralibus eft Poteftas dicendi Jus in temporalibus, 6c
Suprema Poteftas in temporalibus, eft Suprema Poteftas
dicendi Jus in temporalibus, 6c ab ilia ad alteram
non eft appellatio, neque ab altera judicari poteft.
In primo capitulo, circa quseftionem motam, funt
du« opinionesj una dicentium Supremam Poteftatem
in temporalibus, proprietatem proprie propriam
habere, non immediate a Deo, fed a Papa, 6c fuit
recitata in 2. capite prim« qu«ftionis, quod Papa
habet Supremam Poteftatem Jurifdidlionis in temporalibus
: fed hoc repudiatum fuit multis arguments.
Alia opinio ponit- aliquas diftindtiones. Prima.
Proprietas alicujus dicitur alicui proprie propria du-
pliciter * 6c quaslibet Poteftas tarn La ica, quam Spiritualis
, habet fuas proprietates proprie proprias.
Nam proprietas Spiritualis proprie propria, eft pofle
excommunicare, abfolvere, Indulgentias conferre,
6c alias Poteftates, de quibusadtumeft prifis, exer-
tfas D cere j funt enim proprietates propri« illi Poteftati
Sed Spiritual. Sed Poteftas proprie propria Poteftati
Laicali, eft, difeemerede pofleflionibus, cujus fine
judicare, condemnare hominem ad mortem civilem,
fblvere a morte civili, pofle a populis fubditis tributa
exigere, proneceflitateReipublicas ,6cc. Undetri-
pliciter intelligi poteft, quod aliqua proprietas dicatur
alicui proprie propria: uno modo, quod fit illi propriif-
fime propria, ita quod illi foli conveniat, 6c fic quod
nullialteri. Alio modo, dicitur alicui propri&propria
f ic , quod licet non fit ei propriiflima, nihilominus inter
omnes proprietates magts.illi eonvenit, 6c fic, reijpedtu
. . x Chrifto inftituta, 6c non a Concilio, neque poteft
inftitui a Concilio, fed a folo Deo eft inftitui-
bilis. Tunc arguitur f ic : quandocumque eft aliquis
inftitutus in aliqua Poteftate fuper aliquam Communitatem
, qua: Poteftas non eft ab ipfa Commu-
nitate", fuper quam conftituitur , inftituta j fed folum
ab aliquo qui eft Superior ad illam totam Communitatem
, ille non poteft auferri, nec deponi ab ilia
tota Communitate: nam fecus eft dePoteftateRe-
gali6c Civili, qu« eft inftituta ab ipfo populo , 6c
per populum alicui communicata. Sed Poteftas Pa-
palis non eft communicabilis , nec inftituibilis ab
aliquo de Communitate humana , nec diflolubilis j
nam illam Papalem authoritatem Concilium non poteft
inftituere, nec diflolvere, imo a folo Deo Pa-
palis ilia dignitas inftitui poteft.
Dico prime , quod Ecclefia non poteft auferre
Poteftatem Papalem , quia non poteft illam infti
tuere , 6c Vnumqfiodcfue diffolvitur per eafdem
ex (jmbus compomtur, ut habet Regula Juris,
difficultas eft, an poffit ilia dignitas auferri ab ifto,
quia antequam habeat illam Poteftatem Papalem ,
aliquid Communitatis requiritur , puta quod ab ip-
fis Cardinalibus eligaturj 6c quo fa&o eft eledfcus,
coniequitur illam dignitatem Papalem , non ab ilia
Communitate eligentium, fed ab ipfo Deo. Nam
datur analogia: Baptilmus eft unum requifitum ad
gratiam, 6c gratia folum a Deo eft , 6c non a Bap-
tifmo j ergo videtur quod Communitas non poteft
auferre Poteftatem Papalem ab ifto. Quantum ad
pe£tu illius, dicitur propriè propria, quod quamvis nus pané quo vefeitur ; ergo quilibet pcccator eft dig-
alicui conveniat, tamen ifti magis proprie, quàm cui- nus morte ,ergo éft indignes vitâ. Imô, à fortiori, eft:
cumque alteri. indignusiisquæneceflàriôrequirunturad fiiftentatio-
Secunda diftinélio, aliquid efle immediatè à Deo, nem vitæ j fcilicet comeftibilibus 6c potu. Propter has
dupllciter intelligitur. Primo modo , quod illud fit à rationes, tenet Armachanus, quod omne Dominium $
Deo fine quocumque figno creato, 6c fine quacumque tarn civile, quàm originale, fundatur in gratia gratum
difpofitione creata prævia , ita quod nullum lignum faciente.
creatum præcedit, ut hoc fiat à Deo.^ Et ifto modo . . r j •
Mbyfes habuit ducatum populi Ifrael immediatè à L)OWlïUUfTl \uWU6 YlOn j WtîddtUY in dono
D e o , quia fine quacumque difpofitione prævia, Deus x\ flip ematura ll.
per femetipfum contulit ducatum Moyfi. Secundo J *
modo, quod ad ilium folum Deus concurrit, tamen ali- ^ Uantùm ad hoc, de Alliaco .ponit multas Propo -
qua difpofitione prævia, ut cum Sortes baptizatur; V^fitioiies.Primo^Confequenterad Occam,dicit tria,
gratia quæ infunditur S o r ti, eft immediate a D eo , Dominium Civile Vel Temporale, five Poteftas L aï-
fed non eft à D eo , nifi præfuppofito figno ec dif- ca , non fundatur in gratia prædeflinationis. Secundo;
pofitione prxvia. Similiter , cum aliquis eligitur in
Papam, ilia Poteftas Pontificalis eft immediate ä
D e o , quia non eft inftituibilis a creatura : veriim-*
tamen, Deus ifti non illam confert, nifi aliqua ele-
ftione pra:via. Similiter anima rationalis eft immediate
a Deo, fed non creatur, nifi aliquo difpofito ad
illam fufeipiendam.
De fmdamento Civilis Dominii.
IStis diftin&ionibus pofitis, eft qu«ftio utrum talis
Poteftas fit a D e o , videlicet quod non fit a Deo,
nifi prxfuppofito minifterio alicujus creatur« pr«vio:
vel qu«ftio poteft intelligi, utrum ä folo Deo, videlicet
quod concurfhs creatur« nihilfaciat3 venimta-
men inftituit minifterium creatum antequam illam
conferat. Pro cujus declaratione , primo eft inquirendum,
in quo fundatur ilia Poteftas Laica, utrum
in gratia gratum faciente , vel in altero dono fuper-
naturali gratuito: vel in Fide, vel charaflere 5 6c de
ifta qu«ftione fuerunt controverfi« inter Dodores.
Ijtrum Civile Dominium fmdetur in
Charitdte.
ARmachanus, inTraffcitu,dc paupertate Clirifti,
tenet quod omne Dominium, feu originale, feu
civile, feu principativum, quod dicitur Jurildidionis,
fundatur in gratia gratum faciente* ita quöd quam cito
peccator perdit gratiam, tarn cito perdat Dominium.
Hanc propofitionem nititur aliqiiibus rationibus pro-
bare. Prima, Gcnef. -i. 16. ubidicitur: Faciamus hominem
ad imagin cm dr ßmitttudincmno^ raw , utdomi-
netur omnibus beftiis terra. Ergo Dominium ipfius Ad«
fundabatur in charitate, ergo 6c quodlibet aliud D ominium
: quod autem fundetur Dominium Ad« in
charitate , patet per hoc quod didum e f t : Faciamus
ad imaginem, fupple, per collationem gratuitorum,
antequam domineturj ergo fignum eft quod ilia dif-
pofitio requiritur ad Dominium. Item, Abelhabe-
bat Dominium in aliquibusrebus,Genef.iv 3.4.
tulit Domino de gregibus fuis: fed Cain de frubhbus terra
j ergo per hoc quod dicit, de fuis gregibus, fignum
eft quod Abel habebat Dominium, 6c lple Cain non,
s quia erat peccator. Tertium argumentum: Ufus re-
rum neceflarius ad vitam confervandam fundatur in
charitate j ergo, a fortiori,Dominium fundatur in charitate.
Patet Antecedens , 1. Regum, cap', xxi. 4.
Cum David pateretur famen, peiiit Panes Propofi-1
tionis, cui refpondit Abimelech , A'fundi funt pueril
fignum erat quod nifi eflent muridi,nonpotuiflent vef-
ci illis Panibus •, ergo cum minus fit ut i , quam habere
Dominium, fi talis ufus fundetur in charitate,
ergo 8c pominium. Quarto, jufte viVere efthoma-
gium Deo debitum, propter Dominium nobis im#
penfum, ergo fi non jufte vivit homo , perdit Dominium
rerum , quemadmodiim vaflällus , propter
ingratitudinem , 8c fceluS contra Dominum, perdit
Fcudum. Quintb 6c ultimo, peccator noneftdig-
oApgendix ad Tom. U.
non fundatur in gratia gratum faciente. Tcrtio,nec
in dono fupernaturali creatur« infufo. Patet primum
evidenter, quia tunc non poflet efle certitüdo in mundo
deDominio alicujus. Patet fequelaj non poteft efle
certitudo, quod ifle fit pr«deftinatus, Nemo enimfeit
an odio, vel amore dignus f t , Eccle. ix. 10. Igitur. Si
dicas: hoc aufert certitudinem Dominiorurn pureci-
vilium, 8c ponit quemlibet pofleflorem alicujus rei in
ftatu peccati mortalis: patetjquia quilibet habet dubi-
tare de qualibetre, an fit fua. Ultra dicit, 8c bene,quod
tale Dominium non fundatur in gratia gratum facien-
te;hoc eft,non requiritur gratia gratum faciens,ad hoc
’ quod aliquis fit Dominus alicujus rei. Pnecjpuaratio
habetur, 1. Exodi. 1. 20. Dominus fecit domos obfle-
tricibus tsfgyptiacis, ejuia ad Adanddtum Pharaonisnorl
interficiebant pueros fudaorum. Ergo ill« domus e-
rant earum j fed ill« obftetrices non erant in charitate
, imöerantidololatr«: ideö dicit Gregorius, quod
illud obfequium remuneravit Dominus bono tempora-
l i , quod alias remuneraflet bono «terno. Ideo non folum
falfum eft, imo h«refim fit pit, dicere quod Dominium
civile fundetur in gratia gratum faciente. Infert
de Alliaco Contra Armachanum, quod fi Rex peccaret
mortaliter, devolveretur Regnum ad filium, fimiliter
fi Rex habeat duosfilios, 6c junior prius baptizetur,
quod Regnum devolveretur ei. Patet: merebatur ilium
habere, 6c non perdit propterpeccatum, utfup-
pono. Igitur. Ec multa alia infert abfurda.
Dico ultra, quod non fundatur in Fide, nec in Cha-
radlere, nec in aliquo dono fupernaturali : nam apud
Gentiles fuit verum Dominium civile,antequam Chriftus
veniret; fed in ipfis non fuit character, nec gratia
Cgratum faciens, quamvis haberentgratias gratis datas.
Igitur.U nde fupra,cum aflignabantur different]'« inter
Dominium Spirituale 6c C ivile, dictum eft in una iila-
rum differentiarum,qubd Spirituale fundabatur in dono
fupernaturali, 8c non Civile Dominium. Qu«ritur
ergo in quo fundatur. Dicit de Alliaco, quod in duobus
communiter, fcilicet, in aliquo titulo creato. Secundo«
in approbatione divina.Nam antequam aliquis fit alicujus
rei verus Dominus, oportetde neceflitate.Deumap-
probare, id eft, Deum velle quod illo Dominio, five ilia
Poteftate potiatur. Ratio eftjquia Deus fupremus c'ft
Dwininusomnium, quia Domini efi terra Pf. 23. Ce-
teri Vero Domini, funt folum fub ipfo. Ergo antequam
aliquis fit Dominus,oportetde neceflitäteapprooatio
Domini Superioris: nam ficut eft impoffibile caufarri
fecufldam agere fine prima, ita eft impoffibile Dominum
inferiorem, haberejuftum Dominium, vel Pote-
)ftaterh, nifi ex approbatione divina. Hoc dicit Apo-
ftolus: Non eft Poteftas nifi a Deo. Rom. X U . I . Ergo nul-
lus habet Poteftatem Jurifdidbonis, nifi ex approbations
divina:' fed Deus communiter appröbando, habet
, vd utitui aliquibus tit ul is creatis, qui bus median-
tibus, approbat, fcilicet, vel titulo fucceflionis, here-
ditatis, Venditionis, donationis, vel aliqua permutatio-
ne,: 6c c.Tota ergo rcfolut-io de Alliaco eft, quod Dominium
Civile non fundatur in gratia prxdeftinationis,
nec in gratia gratum faciente, nec in Fide, aut chara-
lieVe, five ali'qüo dono fupernaturali j fed infola appro-
Y y y 2 bationo