ei, ut privata perfonfe; igitur. Secundum patet 3 pu- certo fcit quod non eft öiea, tenetur tainen ad judicare
ta quod habeat viam non occidendi, quia poteft ce* illam rem mihi:fimiliter tenetur condemnare innocen-
— • - temprobatumnocentem,quamvis,ut perfona privata,
feiat oppofitum, 6choc, fervato ordine Juris, quern
tenetur obfervare. Quid ergo ad argumentum ,
Exodi xxni.? Exponunt: Infontem, id eft , quem
cognofcis infontem 6c juftum , ut perfona talis , id
eft , ut perfona publica , non debes condemnare j
Ppofitx fententia: eft ian&us Thom. z . i . q. 67. * fed in cafu Judex non cognofcit ilium infontem ut
Artie, z. 6c idem dicit Altifiodorenfis , 6c R i- Judex, imo hahet ea quae fufficiunt ad oppofitum,
ut perfona publica, ideo in tali cafu poteft ilium addere
Officio, 6cc.
Licet Jndici Innocentem, probation nocem
tem> damnare.
o
chardus,6c Glofla, De conf er, diß. z. 6c idem habetur^.
q. 7. can. Judicst, in Glofta tenent omnes
cum fandlo Thoma, quiintali cafu dicit: Aut Sor-
tes eft fupremus ju dex, putä Imperator, vel R e x ,
non recognofcens Superiorem in tali Poteftate juri-
dica , aut non eft fupremus Judex. Si non fit Judex
lupremus 3 vel poteft remittere ad Superiorem,
vel non: fi non, püta quia vel Superior pr^cepit ei
ut cognofcat de caulk, dicit quod propter hoc tenetur
renunciare. Si non poteft tunc 3 vel poteft fine
feandalo ab injuftitia ipfum liberare, vel non, nam ali-
qui funt cafusita enormes, in quibus etiam fupremus
}udek non poteft dare vitam fine fcandalo juftitise,
in tali cafu non poteft non occidere , imo tenetur
condemnare.
Refolutio Thomseeft,Quseftione allegata, Artijudicare
morti. Dices 5 nunquam licet alicui face-*
re contra confcientiam ; fed ifte occidendo facifi
contra confcientiam: ergo, non licet iftum occidere.
Verum eft quod nunquam licet alicui facere contra
confcientiam : fed nego quod ifte faciat contra
confcientiam. Contra, judicat iftum elle innocentem,
neque dignum poena 6c morte , 6c judicat eum non
efle occid?ndum : dico , quod judicat eum efle oc-
cidendum, fi re£le judicat: unde iftaconfequentiani-»
hil valet 3 Ifte eft innocens 3 ergo non eft dignus morte.
Unde dico , quod ex parte Judicis jultd occidi-
tur: 6c iftud Judicium ellet erroneum injud ice jlfte
non eft judicandus a me: imo iftud Judicium eft ve-»
mm3 llte eft judicandus a me 3 8c non tenetur illud
deponere. Contra, ergo faciet contra confcientiam:
culo z. quod Judex poteft cognofcere aliquo. dupliciter : B nego, 6c dico quod facere contra confcientiam, eft fa-
uno modo ut pnvata perfona , alio modo ut publica. Si cere contra diétamen praéticum de aliquo faciendo,
ut privata, nec licet condemnare nec abfolvere, quia fe- vel non faciendo.Quamvis ergo Judex judicet quod eft
cundum talem cognitionem nullum habet Poteftatem. Sed innocens, 6C verèj tarnen judicat re&èquod eft-oc-
ut perfona publica , aliquid poteft cognofcere du- cidendus. Eodera modo dicendum eft de liélore, qui
pliciter : uno modo in communi, alio mpdo in par- cognofcit certitudinaliter condemnatum ad mortem
ticulari. In communi, per Legem naturalem , di- per Judicem, elle innocentem, debet eum fufpen-
vinam, aut humanam , hoc e lt, per Leges publi- dere , quamvis feiat ilium elle indignum morte,
cas, divinas, aut humanas, contra quas nullas pro- poftquam habet Mandatum à Judice jufte præcipien-
bationes admittere debet : unde in communi cogno- te , 8c juftè condemnante. Et ilia opinio videtur .pro-
feit quöd omnis malefactor eft occidendus , quando babilior, quod poftquam non poteft ad alterum re-
malefadtor eft perturbativus Reipublicæi Alio mo- mittere, neque abfolvere fine fcandalo, 6cconceflo
do poteft cognofcere in faéto particulari, ut perfona quod non tenetur cedere Officio (nam effet valdè
publica , putä per inftrumenta , 6c telles , 6c alia difficile quod Rexteneretur cedere Regn o, propter
ejuimodi légitima documenta , quæ debet fequi in iftum cafum particularem ) quod ipfe Judex debet
judicando, magis quàm id quod ipfe novit tamquam talem innocentem condemnare.
privata perfona : Dicit ergo quod in cafu, in quo Sor-
Judexfcit Platonem innocentem , nihilominiis ^ n P o t e f ia S C o ë rd tiva L a ic a R t â P a p a *
baturnoçens, 6c fecit omnem mdaginem prpbatur . ,„ ad re -^ J •veIl ET?c cJle ßra . 1
fellcndum teftes , 6c non poteft ilium liberare fine
fcandalo juftitise, in tali cafu, licet SortijudiciPlatonem
innocentem damnare ad mortem ,- 6c illam T T Is praelibatis , circa materiam tertiae Quteftto-
opinionem dicit Prsepofitivus probabiliorem , 6c hoc ■ *- *■ nis, accedendum eft ad illam tertiam Qu^ftio-
intellige fane, putä fupponendo quod non tenetur nem, qua quaerebaturutriimtalem Poteftatemcoer-
cedere Officio, contra id quod dicit de Ly ra, 6c non citivam Imperator, vel Dominus temporalis habeat
poteft remittere ad alterum , 6c fi non cedat Offi- ä Papa6cRomana Ecclefia. Prima opinio eft, quod
c io , tenetur condemnare. Ratio mea fortiffima pro ex inftitutione Chrifti habuit talem ä Papa , cujus
ilia opinione eft ilia: CapioSortem Epifcopum, co- opinionis funt qui dicebant in praecedentibus Qua:-
ram quo agitatur materia de Matrimonio inter Sor- ftionibus, quod Papa habet plenitudinem Poteftatis,
tern 6c Bertham 3 nam Sort es probat Bertham efle tarn in temporalibus, quam in fpiritualibus, 6c quod
fuam uxorem , nihilominiis Epifcopus fcit oppofi- in utrifque poteft facere line peccato omne illud
turn, fed non poteft probare , 6c Plato probat per quod non eft contra Legem naturae, autdivinam :
teftes omni exceptione majores , quod Bertha fit led Papam committere talem Jurifdiftionem, non eft
uxor ejus , quia earn defponfavit in facie Ecclefia: 3 contra Legem natura:, aut divinam, five Evange-
tunc Epifcopus tenetur adjudicate illam adheerere licam. Item , qui exercet illam fine commiffione
Sorti, 6c ei reddere debitum. Et poteft cal'us poni Summi Pontificis, injufte exercet: patet, nifiPapa
diftri&ius , putä quod caufa agitetur coram Papa ,Dcommitteret, negligcnter faceret opus fibi commif-
aui non poteft cedere Papatu, nifi ex confcnfu Car- fum , 6c non poteft Papa per fe exercere 3 nam da-
* r „ •#- ta eft ei Poteltas, 6c prohibitum eft ei ne illam exerceat
: ergo oportet quod alteri committat, 6c nifi
alteri commicteret, negligeret opus fibi commiflum.
Quod autem exercens line commiffione Papa: , injufte
exerceat, patet: Quicumque aflum.it honorem,
nifi ad ilium fit vocatus tanquam Aaron, Heb. v. 4.
etiam loquendo de honore, tarn in fpiritualibus, quam
in temporalibus, prariumptuofe alfumit, 6ctalis eft
notandus de ambitione, 6c non intrat per oftium. Unde
ad Prariatum fpe£lat juridice 6c ordinarie provi-
dere de Beneficiis particularibus. Ergo eodem modo,
dinalium 6c Ecclefia 3 6c ratione infufficientiae , 6c
fuppofito quod non poteft cedere 3 ergo oportet de
neceffitate quod judicet, 6c non poteft judicare quod
non fit uxor illius: patet 3 per 'opinantem oppofitum
non poteft judicare de aliquo , nifi feiat ut perfona
pubiica, quia fcientia ut perfona particularisnonfuf-
ficit ad terendum Judicium 3 ergo faltem in cafu
Judex tenetur judicare contra feientiam quam habet
ut perfona privata, five particularis. Eodem modo Judex
iai’eus debet facere. nam fiprobaverithancrem
efie mcam , qua: de-fadto non ell mea , 6c Judex
cum ad Papam ordinarie fpedlet illam Jurifdidlionem
committere, etiam ex inftitutione Ghrifti, fi aliquis
cam aflumat libero fuo arbitrio , ambiliofe aflumit :
8c ifte eft primus modus dicendi, quod omnes exer-
centes Jurifdidfcionem temporalem 3 habent illam
Poteftatem exercendi ä Papa. Ultra dicit Dodlor,
quod ejuldcm fententias debent alle qui tenent, quod ^
licet Papa non habeat illam plenitutidem Poteftatis,
de qua didlum eft, Qua ft. 1. capite 1. tarnen habet
plenitudinem Poteftatis , quantum ad omnia qua:
npceflaria funt pro Communitate fidelium gubernan-
dä : fed ad debitum regimen fidelium necefie eft -
quod lint aliqui exercentes ufum gladii 5 ergo , fi
Papa habet plenitudinem Poteftatis , ita qifod poteft
quicquid non eft contra Legem natura:, aut E-
vangelicam , five dicatur quod habet plenitudinem
Poteftatis, 6c quod teneatur providere de regimine
fidelium, tenetur committere illasjurildidtiones temporales.
An liceat condemnato eapitis fugere.
'H p Ertia Quseftio Propofita in principio hujus ter-
-*■ tire Quaeftionis erat: an condemnato ä Principe,
ad mortem, liceat fugere, fi pateat ei locus fugre 3 6c
apparet quod non, per illud quod feribitur ad Rom.®
xni. z. Qui Poteftati rejiftit^ ordinatjoni Dei refiftit, 6c
loquor de Poteftate .Principum : fed non licet refi-
ftere ordinationi Dei 3 ergo non licet refiftere Prin-
cipi feeulari. Si igitur damnatus ad mortem aufu-
g c re t, refifteret hujufmodi Potellati 3 ergo non li-
cite faceret, 6c per confequens peccaret, 6cinjufte
Oppofitum tarnen arguitur: Qtiilibc
locus fuga: 3 6c eflent injufte damnati ad mortem.
Dico quod quando ex fuga imminebat fcandalum Fi-
dei , noh tenebantur fugere 3 imo oportet quöd injufte
damnatus maneat, praecipuê fi ex fuga illius im-
mineret periculum in Fide.
Secmda Propojïtió.
T Icet damnato injufte illo modo, impetere Judi-
cem, 6c rebellare fi poffit, ita quod pollet vin-
cere vi Ilia. Patet: unicuiquevim vi repelIsrelicet,
6c hoc quando infertur vis injufte 3 fed in illo cafu
inferturvis injufte; ergo in illo cafu licet vim vi re-
pell ere , cum moderamine inculpate tutelas: 6c hoc
exprefle habetur, Proverb, xxiv. 11. Erueeos qui du-
cuntur ad mortem, & qui trahuntur ad interitum liberare
non cejfes , 8c loquitur de illis qui dicuntur injufte
ad interitum : 6c arguitur lie j Quilibet tenetur fe
magis diligere 6c liberare, quäm quemcumquepro-
ximum) led fic eft, quod quando proximus injufte
duciturad mortem; quilibet tenetur eum liberare, fi
poffit, etiam per violentiam 3 ergo ä fortiori, fi poffit,
ipfc illam vi repellere debet, imo ad hoc tenetur.
• . Tertia Propoßtio.
T Uftè damnatus,ex parte Judicis, tarnen injuftè, ex
Jl parte fu i, licite poteft: aufugere, fi pateat ei locus
fugæ , quia eil realiter innocens. Patet apud
omnes Doclores. Si A. pofleffio fit mea, nihilominiis
Plato probat earn fuam , 6c per Judicem adju-
dicatur Platoni 3 fi poftum , fine periculo corporis &
geret. arguitur :Quilibet natu- fama, earn occupare 6c rapere, bené facio 3 dicitur
raliter inclinatur ad fervandum vitam fuam 3 ergo
notanter , fine periculo fama quia fi earn capiendo
licet fervare, quando hoc fieri poteft fine ja£lura al-
reputarer fur 6clatro, non debeo earn capere3 nam
terius, putä fine percuffione , vel lasfione alterius,
bona- fama prællantior eft bonis fortunæ 3 dicitur notanter
vel dam no , ut putä , fi aliquis haberet damnatum
etiam, fine periculo corporis, quia corpus m.igis
cuftodire fub aliqua poena , non licet ei aufugere.
eft diligendum quàm fama, 6c fama quàm bona externa,
Pro ilia quasftione advertendum eft, quod aliud eft
6c fuper omnia ilia, vita eft magis diligenda.
fequi de injufte damnato, 6c de jufte damnato : 6c
Ergo , àfimili, fi Sortes fit jufte damnatus, ex parte
iteriim de jufte damnato poteft intelligi dupliciter,
Judicis, 6c julle, ex parte fui 3 adhuc corpus fuum re-
vel de illo qui ell julle damnatus ex parte Judicis,
manet ejus 3 ergo poteft fugere, etiam cum periculo
6c non ex parte fui. Ex parte Judicis, putä, quia
famæ, quia corpus magis elt diligendum quàm fama.
Judexfervavit ordinem Juris, judicandoiliumfecun-
di.m allegata&probata ^ tam en ip fed e fc a o e ftin - Qmrta Propofftio, in am e ft dlfflcdtas
nocens3 aut.de julle damnato, ec ex parte Judicis, ^ cA- 1. J L c - j 1 J ■
6c ex parte fui 3 quia videlicet fervatus eft ordo Juris
in damnando ipfum, 6c realiter merebatur damnari,
quia nocens erat, 8c malefa£lor.
inter Dolores.
h :
Prima Propofitio.
[Is fuppofitis, fit prima Propofitio. Injufte damnatus
ad mortem ex parte Judicis , putà quia
non fervavit ordinem Juris , vel non habuit proba*
tiones fufficientes ad damnandum ipfum, poteft, i-
mo tenetur fugere, fi ei pateat locus fugæ. Patet
fic, quod teneatur fugere : nam Jure naturali, qui-«
libet tenetur fervare vitam propnam, quantum poteft,
medio licito , ergo Sortes qui eft injufte damnatus.
Q I Sortes fit jufte damnatus ad mortem, ex parte Ju-
dicis 6c fui, 6c pateat ei locus fugæ, an teneatur aufugere
? Dico, quod poteft licite aufugere, 6c fine peccato,
6c in hoc major pars Doétorum convenit. Hoc
tenet de Gandavo, Quodlib. p;Quamvis oppofitum im-
putetur Sanéto Thomæ; tamen non legi in ipfo, fed dic
it, quod licite poteft aufugere, ut patet 2.2. q .dp.
Ultimo Art. in folutione z. argumenti, ubi dicit quod
nullus condemnatur ad manendum in loco unde du-
catur ad mortem : tenetur tamen non refiftere agenti
quin patiatur quod juftum eft eum pati 3 ficut etiam fi
aliquis fit condemnatus ut fame moriatur, non pec-
ex parte Judicis, ^fi pateat ei locus fugæ 6c non fu- cat, fi eibum fibi occulte miniftratum fum a t , quia
giat, peccat contra Legem naturalem, qua tenetur ^non fumere, eflet feipfum occidere. Patet fic: V -
lèrvare vitam fuam, quantum potefi^ ergo, cum iftud nufquifque tenetur fervare vitam fuam, Jure naturali in*
medium, putà fugere, fit Sorti lieitum, ad fervandum difpenfabili , dummodb pofiit hoc medio licito, & fine ja*
vitam imo ell ei lieitum , quemadmodtim diet ei iïura alteriuss fed ita in tali cafu, Sortes poteft conlicitum
fugere contra holies eum injufte aggredien- , fervare vitam fuam. Primo, Judex non patitur ja-
tes3 nam perfequentes fe tenetur Jure naturali fuge- duram ex ejus fuga, neque cuftos, fuppofito quod
re.*Aiia ratio adducitur ab aliquo Doclore quæ talis non fervet eum fub poena3- ergo, 8cc.
eft : Ille Judex ad judicando ilium morti peccavit, Holcot in 3. Sententiarum adducit multàs ratio-
ergo’dando Sententiam executioni peccabit, 6c Sor- nes ad illam Propofitionem 3 nam Sortes poteft potes
qua L e g e , fcilicet divinâ, tenetur diligere pro- Ilea majus bonum Communitati facere, quàm mors
ximum etiam vitare peccatum in proximum 3 er- ejus fuilfet Communitati bona, quia non licet intergo
cum teneatur vitare peccatum in proximum, etiam ficere nifi propter bonum commune , fimiliter poteneturfugere,
fi ei patet locus fugæ. Dices3 ergo tell pcenitere, 6c multa alia bona facere. Ergo iff
Martyres obligabantur fugere , ciim multis paterec tali cafu Sorti proponenti illo bona facere , licet
aufiF