quid cutÿ Achan refirvare; Achan, |j| efty pervertens
promiffum votant, ïrw anathemate prohibito ( contrit
Dcum) fur at tir 5 règulam astre am, ƒ alliant coccineum,
& trecen'fos argenteos 9 id eft, prepriam volant atem, c/?r-
kü volaptatem , & divitias faculi. Tot enim modis Religion
ii frangitar facramentum ; y?^ »o» eß tacendapuni-
tio haie fielen infiiüà. Mox enim dereliüi fant filii I f
raël a Domino ^ & prüftrati ab hoftibus urbis fia i , id ^
t f t , cunElis deducli in pracipitium morum. Cam
autem fleret fofùe firagem iß am, ait Dominas Uli : Jofue
Vu. 11.12. Peccavit populus Ilraël, & prævaricatus
eft paëtum meum , tuleruntque de anathemate 6c fu-
fati funt, 6c mentiti, & abfconderunt inter valàfua:
nec poterit ftare aritè holles fuos ; quia polluttis eft
anathemate j 6c noftero ultra vobifcum, donëccon-
teratis eum, qui hujus fceleris reus eft. In ëjuo innu-
itar , quod Dominas in tot am Ecclefiam irafeitnr propter
unumproprietoriumy ut dicit Auftor Summ* Vitio-
rüm , proptereà perfiquèndus eß talii , ne proptér unam
cèteri pàtiàntar omises. Quoniam , ut ait Apoßolus
Rom. 1. 32. Qui talia agunt feelera , fupple, priitse-
numerata, digni funt morte ; non foliim qui faciunt,
fed qui confentiunt fàcientibus. DHl. lxxxiii. dicit
Simmachus PapainDecretis. Non eß grandis differentia
an letum inféras vel admittasi Et Innocentius ibidem.
Error, cui non refiftitury approbatur. Pius etiam
ne dicam extinguitur.
diëta funt.
788
Et hæc de fêcund'ô membro
T E R T I A P A R S
E;
H " U j U S
T R A G T A T U S .
X c u s s 1 s utcunque telis duobus ex pharetra,
incultiiiS quam expofoeret Ordo 6c dignitas
materia: ; fupereft accedere ad tertiam, in qua
pro viribus refellendas lunt proprietarionim objebtio-
nes.
Primo fiquidem loco, quodam palliamento fallere
videntur, dicentes, veftiarium non efie proprium, fed
magis procuratio 3 quod abufio eft nominis : nam
procurare eft curare pro aliis, proprietariusautem pro
fe lolo curat. Item Procurator veftiarii per Regulam
dicitur efle communis pro omnibus; ifti autem prole
tantum: in quo contrariantur Regular, necnon 6c
voto paupertatis. Deut. xxiii. 21. feribitur. Cam vo-
tarn voveris Domino Deo , non tardabis reddere 5 quia
requiret illud Dominus Deas taas: Si moratas faeris reddere
impatabitur tibi in peccatum. E t paulo poll f . 2 3.
Papa: jQufd prodeft fao errore non pollui , qui con fin- B Quod firne I egreffum eff de labiis tuis obfijuuabis & fafitmpraflat
err anti. Et Ambrofius in lib. de Patientia
inquit. Qui d ficio, JtpoteJl, injuriam non repellit, tan-
tus in vitio eft, quantus ille quifacit: formidanda fin-
tent ia Religiofis qua fiquitar Jof. vn. 1 3. Anathema
, id-eft proprietas , in medio Ifrael: id eft, con-
templativoram. Non poteris ftare coram hoftibustuis,
donee conteratur qui contaminatus eft hoc fcelere 6cc.
Sequitar in fine Capituli. Et lapidavit Achan omnis mul-
.titado filiorum Ifrael: 6c cunbta qua: contulerat de
anathemate , igne conliimpta funt. Potids proprie-
tarias in ficulo conteratur lapidibas correUionis, & cre-
metur facibus charitatis & zxli D ei, quam poll mortem
fuppliciis diffimulando deputetur aternis. Scribitar adpro-
pofitum 2. Machab. xn. quod cum corpora*, qua cecide-
derantin hello contra Gorgiam Idumaum, poft diem fep-
timum fudaspararet fiepelire , invenit lub tunicis oCcifo-
rum de donariis idolorum qua: apud Jamniam ceperant
contra Legem, & eos comperit corraiffe ob hanc caufam.
Si ergo Judais viris popularibas tarn gravis ultio conti-
git pro accept is fimel & re tent is contra Leg
des, feat promififti Domino 6cc. Et Malach. 1 .<5. A d
vos, 0 Sacprdote\f , qui defpicitis 6cc. E t infra: it. 7.
Et offertis fuper Altäre meum panem pollutum. Et paulo
poft f . 10. Non eß mihi voluntas in Vobis, dicit Dominus
exercitaam : dir munus non fufeipiam de manave-
flra. Sequitur in fine f . 14. MalediBus dolofus, qui
habet in grege fito mafculam, & Votum faciens immolabit
debile Domino. Mafculum vovit Domino Regularis,
cum paupertatem defponfavit j fed debile reddit 3 qui
adhuclervat proprium.
Irridere-ne eft Auguftinum Patrem dicentem in ex-
ordio Regula:: H&cfunt, qua at obfirvetis pracipimus
&c. Et fequitur: Et non dicatis aliquidproprium.
Secundo: objiciunt conluetudinem tanto tempore,
6c a perfonis tarn dilcretis6c eruditis, 6c intotMona-
fteriis obfervatam. Quibus refpondet Regula Juris
dicens, quod Poffeffor mala fidei nullo tempore prafiri-
bit. Et Auguftinus in Enchirid.8<5. Noftris, a i t ,tem-
_poribus mult a mala ita in apertam cohfuetudinem devene-
rttVt, at aut parva aut nullä effe credantur , qua magna
donariis, quid perfeElis viris fiet pro tranfgreffione votorum ‘ ai que horrenda funt: ufque adeo at non fiolum nonocculfolemmum
j nec fim e f fid per tot am vitam} Apoftajtt
quodam ell (dicit Au6lor-Summæ vitiorum ) proprietas
Monachorum, major quam relinquere habitum, autexi-
re met as Ec cleft a prater Pralati licentiam : quia paupertas
volantaria magis eft de fubftantia Religionis , quam
habitus : Religio enim ordinatur ad perfeBionem chari-
tatis, qua eft amor Dei ufque ad contemptum fui : habere
ergo proprium, utdicit SanélusThomas 2.2.q. i 8<5.
art;'7 . répugnât perfection* Religionis. Volunt aria paupertas
pacis eft fundamentum, ut dicit Aug. in Lib. p.
j verùm etiam prodicanda & diffamanda videan-
tur. Item idem fuper illud ad Galat, iv. 1 1 . Timeo, ne
forte fine càufa laboraverim in vobis. Èxdamare, induit,
compulfus fum : Ve peccaÿs hominum , quia fila injuïla
exhorrefiimas. Vfitata verb (pro quibus ablüendis filii
Deifangais éffufùs eft) quamvis tkm magnafint^ utomni-
no claudi contra f i régnum DeifaCiatot, fapè videndo om-
ninotolerare, & fiepe tölerando etiam facerecogimùr. I-
tem in Sermone quattæ Dominica: Adventus : Noli te
inquit, peccata contemnere , in quibus forte jam cânfitë-
tudinem feciHis. Omne enim peccatum confaetudinevi-
lefiit j & fit hominiqaafinullum. Illico ut obduruit ^jàm
dolorem perdidit tâ^utre efl j nec amp lias dolet j quod
autem non dolet^ llßn pro fano habendum efl. fid macis,
pro mortuo computandum. Cùm ulcus pungitur .& dolet
de Civ. Dei. ' Inter fratres inquit , concors, & arnica
confiriantia charitatis fraterna , cum nihil habet anus ?
quod nonomnes. E contrario inter proprietaries, rixæ
quotidianæ, invidiæ, liilùrratio, detraélio, nulla pax,
nulla charitas, nulla làlus , opiniones6cbrigæj adeö
ut quicquid placet uni, dilplicetalteri. Hinc fcifluræôcj)^#? fanum e f l ’
dilcordiæ, inæqualitates in habitii 6c viéhij hic âbje- tem pungitur &
ô è , hic cùriosè induitur j hic ut Dominus, ille ut
fervusi hic Ut pauper, ille üt dives inCediti hicelurit,
illeebrius eft 3 hic àurum contra votum pöflidet, ille
debitismultis obligatur j 6c omnia dilapidât 6cexpen-
dit : Et lie fraudatur intentio Fundatorum, contemnitanda
" adhuc fpem habet fanitatis. Cumau-
dolet, pro mortuo habendum efl y &
de corporeprofeindendam. Dicant'igitur proprietatis
defenfores, qui voverunt paupertatem, an confuetudo
ifta eos exeufet.
Sed dicent forte , quod Papa vel Eccldïa cum eis
fuper hoc difpenfavit. Audiant Papam Innocentium
tur Ecclefiæ inftitutio, vilipenditurEvangelicainftru- exprelsè dicentem; Abdication inquit, proprietatis,
dtio, negligitur propria làlus, 6clumenperfeftæRe- ficut & euftodia caftitatis, adeo efl annexa Régula Mo-
ligionis (quondam in Ecclefia radians) pro majori nachali, -ut nec Summus Pontifex poffit circa ea m difpep-
partemodernistemporibits, proh dolor, oblcuratur* fare. Ergo à fortiori nec Generale Capituluin Ordio
nis, nec Abbas poteft indulgere licentiam, cum Pa- dam infidelitatis eft, qua fab difpenfatione cadit. Ec
palis poteftas excedat omnem poteftatem inferiorum ficut. non poteft Abbas pracipere malum fao Afonacho, -ut
poll Ghriftum, ut habetur Dill. x. c—m. . . . Can. Cjrpi stiff + 4 1 m/itpna de voto.Ita bnnunt
ms. 6c xn. Can. Non dee'et.
Quia autem votum hoc non fervatur multis in lo-
cis à pluribüs Annis, etiam magnis viris ; non exculat,
fed magis 'aggravat. Inolevit autem hoc ex neglidicit
idemfanttus Thomas 2.2'..in materia de voto f t a bonam
Deo debitum non poteft prohibere: Et in manifeftis malis
difpenfatio non excafat a culpa. ’Hinc landlus Bernardus
in Lib. de Pracepto & Difpenfatione, dicit; Inper fe malis
non cadit difpenfatio , & qua bene fieri nonpoffun
gentia Pra:latorum in lalutis eorum periculum. Nihil * jufmodi eft habere proprium , eiqai omnia abjt
magis diflbnumrationi, quam habitum Ordinis gerere paupertatis: hoc^ inquit Bernardus ad Adam Monachum,
exteriüs in oculis hominum, 6cftatum perfe£lionisfi- faculdripropriumpoffidere licitumeftn Mortacho ver° ?u~
mulare; interius autem vöta lalutinecellaria infringe- rum malum. Denique.fi difpenlatum eft Jure aut facto,
re. Rationabilis eft communis confuetudo, qua a Jurepro-
batur, dicit Jo. in Sum. confef. 1. 2. ti. 6. Et quam
Romana Ecclefia fervat aut pracipit firvandam : irra-
tionabilis autem vel iniqua, non praferibit. Innocentius
dicit, qubd rationabilis ilia dicitur, qua nonobviatCa-
nonlcis inftitutis , aut quam Jus fuftinet: Irrationabilis
autem, qua contra Canonum inflituta & a Jure impro-
batur, cujufmodi eft proprietas inter Religiofbs. Ait e-
nim Gregorius cuidam Epilcopo: Si confuetudinem op-
ponis, tibi eft advertendum qubd Dominus in Evangelic
Joan. xiv. 6. Ego fum veritas , non ait, ego fum confuetudo
: Quoniam Cypriani Martyris fententia eft,
quod qualibet confuetudo j quant avis vetuftate vulgata,
fimper eft veritatipoftponenda, & ufus omnis veritati con-
trarius abolendus eft. Confuetudo quoque fine veritate
non deberet hoevotum exigi à profitentibus, neeper-
mitti in Regula. Dicit quoque Bernardus in Lib. De
Prac. & Difpenfatione, qubd Quicquid in Regula tradi-
tur, in manu non relinquitur A bbatis. Neque Abbas fuprd
Regulam eft, cuifimel ipfe fife fpontaneaprofesfione fubjecit.
Quarto: objiciunt 6c dicunt quod traditio ilia clavium
excufat, quæ fieri folet quolibet Anno in manu Supe-
rioris. Illud répugnât obje6tioni præcedenti. Namfi
dilpenfatum eft de hoc proprietatis voto, ut objeétio
præcedens prætendit, fruftrà eft clavis tradenda Abbati
in lignum conlènlùs. Eft etiam contra Decretalem
fæpiùs allegatam, quæ votum indifpenlàbilc ponit paupertatis,
ficut 6ccaftitatis : ergo ficut Abbasnonpof-
let difpentàre de fornicatione; ita neque de pofleflione
in proprio, nifi duntaxat in communi, ratione alicujus
Vetuftas eft deteftabilis errorum. Frufträ ergo cum hie g adminiftrationis vel Officii, 6c non pro veftiario vel ne
‘ " ” " — • - - ceffitate fingulari, telle Decretali ex ConcilioLateranenfi
Extra. De Statu Monach. qua: ait: Jllonachipretio
non recipiantur, nec peculium habere permittantur. Pe-
culium longe minus eft quam proprium: quia fecun-
dumjura: qui res habent inpeculio, non habent plenum
atit principale dominiumfibi, fid fuo Superiori, utfirvus
fubDomino, film's fubparentibus, & Monachus fub A b bate
j fid ex eorum, fub quibus funt licentia, pro tempore
commutandi, vendendi & c. Et h<EC potentia non eft
libera, fed limitata 6c fubje&a ; 6c tarnen Concilium
Lateranenfe hoc prohibet Monachis; ä fortiori ergo
proprium .Obje&io ergo pra:di£laabufus eft, 6c irridere
Dcum, qui tarnen non irridetur, ut ait A poftolus ad Gal.
vi. 7. Solum ergo licitum eft illi, 6c permillum claves
Abbati vel Superiori referre, qui habet adminiftratio-
nem, ut Magifter Veftiarii, Thelaurarius, Cellerarius
aut Eleemofynarius, in lignum fubje&ionis 6c adminiftrationis.
Mendola quoque eft 6c deluforia veritatis
abulus proprietatis, Evangeliorum, Canonum 6c lan-
6lorum Patrum autoritatibus reprobatur, confuetudo
dicitur; fed magis ufitata culpa debet vocari, qua:
obligat mentem pondere fuo, ut ait Gregorius in lib. iv.
Moral, utnequaqukm etiam furgere poffit cum velit ; &
quot vietbus frequentationis prava aftringitur , quafi tot
vinculis in mente fua colligatur.
prsetenfio, clavem Abbati referre; quia clavem refe-
Crunt, fed rctinent opere 6c affe&u qua: funt fub clave
Scribit quoque Hieronymus ad Celantiam; Afpe-
ram, inquit» & infuavemfecit nobis virtutumviam Longa
confuetudo peccandi. Ifidorus etiam in Libro Solilo-
quiorum 1. Pravus, inquit, vita ufus aboleri difficult er
poteft , & affidua confuetudine vitium in naturam convert it.
Animus fieleribus irretitus vix divelli poteft, dicit Bcda
in lib. De Templo Salomonis. Non eft parvus labor a xon-
fuetudine fife p eft i f era revocare. Inanis eft ergo ha:c
excufatb in peccatis 6cfrivola, qua: pra:tenditur propter
confuetudinem malam, quafi diceretur qubd abo-
lita lunt Prsecepta Legis, quia jam a Majoribus, 6c ma~
jori parte hominum non fervantur , quia non lervare
ca a longe eft conluetum.
Tertio objiciunt proprietatis defenfores., qubd in
Capitulis eorum de hujufmodi proprietatis u(ii difpen-
fatum eft ufque adeo, qubd amplius npn fit timendum:
(pacefalva dicentium) ut diblum eftfupra, 6callega-
tum per Decretalem Innocentii III. extra. Deftatu Monachorum.
Cum ad Monafterium, qubd votum pauper*
tatis adeo annexum eft Regula: Monachali, ut non
asftimet Abbas, quod fuper habenda proprietate poflit
cum aliquo dilpenfare; immo nec Summus Pontifex..
Idem dicit lanblusThomas 2. 2.q.p9. devotolblemni,
quod eft indilpenlabile ; conformiter ad Decretalem:
quoniam minus eft commutare votum, quam ablolvere
vel difpenfare. Sed animal Deo votum commutari non
poteft.- Lev. xxyn. 3 3. Sanclumerit (inquit littera) &
commutari nonpoteritpropter melius aut pejus. Caulam al-
fignat Doblor lanblus, quoniam mox ubi vovebatur Deo,
fanflum divino reclufa. Duo funt (inquit Hugo de.fitn&o Vibtore j
qua relinquere oportet propter Deum ; facultas retinendi
quicquamproprium, & voluntas habendi. Et tarnen tra-
dendo clavcm neutrumrelinquiturhorum. Die , qua:-
lo , defenlor proprietatis, quod fervas in cilia, tuum
eft, an non ? tuum dicere vetat Regula in principio:
Nerno'^ inquiens, dicat aliquid proprium. Ergo tuum
non eft, fed omnium; nec tibi lervare debes, aut in
ilium accipere, quod tuum non eft. Quid ergo cuftodis
non tuum? Repone, repone in communi quod tuum
non eft; led omnium in communi neque clavem de-
feras, qui clavem habere non debes.
Quinto objiciunt defenfores proprietatis dicentes,
non eile proprium pro hoc quod ad nutum manet
Abbatis , quotiens volet revocare. Contra hos jam
in parte relponfum eft fuprä. Primo, quia neque Re-
fanltum reputabatur , quafi divmo cultui mancipatum:
lniggiiooiluiiss rrectuinuecrice ppuottecfut ppceccuumliummi aauutt lervare, nifi pro
Sicutnecmodocalix aut alia res conlecrataDeo,pof-^adminiftratione Officii, nec Abbas poteft dilpenlare.
H . . I . «. v . . n ___ JX BIRR A kkoo /»IV D pmilam I nn a5 let commutari in melius aut pejus. Si ergo non poteft
Summus Pontifex lanblificationemrei inanimate tollere,
u£ lapidis Altaris, calicis autveftimentorum;' ergo
multo minus ab homine Deo lanblificato per votum fo-
lemne Religionis. Ideo facere non poteft Papa, qubd
qui Religionis profeffione fanblificatus eft Deo y non
teneatur tribus efientialibus votis, quamdiu Hat in Re-
ligione. Rursus quia Votum, eftpromiffio Deo fafta, dicit
lanblus Thomas, & non reddere Deo votum, ftecies qua-
Tomi I I , Pars K,
Secundo, quia nec Abbas eft fuprà Regulam , quæ
hoc prohibet ; fed Regulæ obligatus 6c lubditus, ut
dicit Bernardus in Lib. dePrac. & Difp. Fallit ergo,
6c qui retinet peculium, 6c Prælatus qui confentit, nifi
pro adminiftratione. Fera lævior eft leone proprietas
, maxime fi hypocrifi commifoeatur : Simulata enim
aquitas duplex eft iniquitas , dicit Augùftinus fuper Pfi
lx vi. Duplici graditur via, dicit Gregorius ; quia
corpus exterius , fed per amorem gloria , mundo vivit:
D d d 2 cm