dr hac omnia adjicicmur vobis. Matth, v i. 3. De ter- invito Domino, fecundum Jüris natitf alis 8c civilis inter-
tio fcribunt ipiæ Leges cities 8c canonicæ, ficut etiam pretationem, dùm habet fufficienter unde ftatim red-
iScriptura facra fæpè commémorât. Primum fimdatur dat > difFert nihilominus reftitutionem in præjudicium
in titulo creationis 8c gubernationis rerum. Secundum velin damnum ejus cujus debitor eft. Patet, quia al-
in titulo charitatis 8c juftitiæ. Tertium in Regùlis Lc - teri facit quod non vellet rationabiliter«fibi fieri. Item
eis civilis 8c canonïcæ, poft peccatum. quia aliter periret ilia quæ maxime fervanda præferen-
Dicamus ergo veluti corollaria declaratione 8c deck- daque eft civilis communicatie, fi pateret via defrau-
rativa confecutionè, quod Deo approbanteveljubente dandi aeditores , ôefinon redderetur in cafhtaliuni-
detentionem vel contredtationem eujufcünque rei, nul- cuique quod liium eft , 8c hoc in toto vel in parte,
ium committitur furtum ab eö qui talem fe habere feit Hæc autem eft fundamental ratio quare Doètores,
approbationem. Sic exeufantur filii Iffaël.à furto dîim . 8c Leges ponunt, quod fervus 8c obligatus ratiociniis
fpoliaverunt Ægyptios. Et intelligitur dùm talis uti- publicisnon poflünt libéré profiteri, 8c hæc eadem in
fcur 8c movetur in hac fpoliatione autoritate Legis di- cafii noftro fe oftendit. Nec valet allegatio de dimi-
vinæ, non propria libidine rapiendi. nutione flatus füi, quia jam non eflet flatus confer va-
Dicamus ultra quod in abulii eujufcunque rei contra tio, fed deftitutio 8c deftruèlio, fi ex bonis alienis ful-
Legem Dei, committitur aliquo modo furtum, quia fit ciri quæreretur.
quædam contre&atio rei alienæ, quæ lcilicet eft ipfius Sequitur, quöd fleut fama quæ eft vita quædam ci-
D e i, invito eo, id eft, contradicente8cvetante. vilis, non poteft fufficienter pecunia menfurari, quia
* Sequitur, quöd quilibet juftus poteft uti requalibet funt diverforum generum. Et làpiens bonum nomen
fine furto, 8c hoc utendo fccundùm Leges ipfius chari- plus amat quàm thelâurum -, fie injufta ablatio fàmæ
tatis, qüia fècundùm eam eft Dominus omnium omnia non propriè continetur fub furto , fedexccdit iplum.
pofîidens,8cc. D a oppofitum : jamfieret extrachari- Hoc contra detraÜores Deo odtbiles , Rom. 1.30. 8c
tatem in cujus titulo fundatur hoc dominium. contra fparfores Libellorum diftàmatoriorum. Sic in-
Sequitur, quöd omnis peccator qui abutituf creatu- ferri poflèt de auferente vitam liberi hominis vel uxo-
f a , dici poteft fur contra quemlibet juftum, quiaabu- rem alterius, 8c ita dereliquis, propter quod furtum
titurrejuftorum, ipfisnolentibushuncabufum. propriè non dicitur de illis , fed de re quæ in poflèf-
Sequitur, quöd Utens re quæ à nullo pro tunc poflèfi fionem cedere lolita eft.
k e f t , civiliter non eft exeöfurcenlendus, quia quod g Sequitur, quöd obligatus alteri ratione furti vel ra-
hullius eft, occupanti conceditur. tione pecuniæ mutuatæ non poteft rationabiliter fe red-
Sequitur, quöd utens re quàm quilibet habet'pro dere fcienter 8c fpontè impotentem ad fatisfaciendum,
derelidta vel tanquam pro derelióta , fecundüm inter- vel folvendum. Patet, quia aliter peccaret contra
pretationem Juris non eftdicendusfur. Ethicfunda- Legem tam naturalem , quàmdivinam 8c humanam,
iur rationabilitas præfcriptionis 8c jufta detentio rei dereftitutione gblatorum vel debitorum folutione, 8c
quæpriùs fuit aliéna. Jufta, inquam, neduminForo de reddendo unicuique quod luum eft, 8c de non fa-
contentiofo, fedeonfeientiæ. ciendo alteri quod fibinollet fieri. Nec valet hical-
Sequitur , quöd Utens re aliqua in cafü neceflîtatis legatio , quöd ad frugem melioris , 8c altioris vi-
extremæ, noneftcenfendusfur, quianonfithæccon- .tæ vult progredi*, quoniam non lunt facienda mala,
treélatio, invito Domino, fecundiim Juris divini 8c na- ut bona eveniantj Rom. 111.8. nec aliquis ditandus eft
turalis, immö 8ccivilis interpretationem. Concedunt cum jaétura aliéna.
enim in cafu neceflîtatis omnia elfe communia, prout Sequitur , quöd obligatus prædiélo modo npn vorn
textu præfenti füflïcienter fundatum eft. vet licite aliquid abfolute undè reddatur perpetuo im-
Sequitur, quöd Utens re modici pretii, quæ quafi potens fàtisfacere, non habita licentia vel confenfü il-
pro riihilo repùtatur, non debetcenferifur, quia non liuscuimanet obligatus, velnifialiundèpateatproba-
judicatur quöd Dominus hoc non velit, aut non vellet biliter modus ad fatisfaciendum j poteft tarnen vovere
fihoclciret. Attenditur autem modicitas pretii fecun- lub conditione ut quantum in fe fuerit, aut alio tali
dùmperfonarum 8c rerum, temporum 8caliarum cir-*-* modo. . Patet, quia reputaretur hoc fibi vel in firau-
cumftantiaf um qualitatem, aut fccundùm Juris aut di- dem vel in dolum, quemadmodùm de fervis expreflæ
ètaminis re£læ rationis interpretationem 5 quia quod Leges conditæ Hint. *Secùs ubi nefeienter 8cquadam
uni parum eflèt, alteri multùm reputatur. bona fide cognofceretur votum emittere , quod tune
Sequitur, quöd Apoftoli non committebant furtum apparebit dùm ad infinuationem mah protinùs refpi-
in vellicatione fpicarum , quia res modici pretii erat -, ceret.
èos, infüper exculàbat neceffitas -, denique Domino Sequitur, quod obligatus, ut dièlum eft, non eft ad-
feiente 8c volente hoefiebat, nam Dominus omnium mittendus ad Profcflïonem facicndam in aliqua Religio-
iplê eft Chriftus. . • . ne, nifi Religio per fe vel alios fe obliget ad fatisfacien-
Sequitur, quöd detentor rei alienæ, dum non ha- dum pro fie profitente. Etitarationabiliseft, 8cfta-
bet rem in fua poteftate ut illam reftituat, fed vel vi al- bili Jure tàm divino, quàm naturali 8c humano funda-
terius, vel aliundè fa&us eft impotens, ille non dici- ta confuetudo, quæ petit à profiteri volentibus fi liberi
tur tunc detinere, invito Domino. Jus enim interpre- fint 8c à debitis abfoluti. Contra quam inftitutionem,
tatür quöd Dominus non debet veile obligare tunc fi Profeflio quæratur fieri per fraudeûi vel donum pro-
iftum ad impoflibile pro tempore quo eft fic impoflibi- fitentis , Religio manet libera, utpofterius cumdem
litas,quia nec Deus fic obligat ad impofiibile,Legi autem abjiciat. Si autem Religio fic iplumobligatumprece,
divinæ debent ceteræ conformari. Et hïcfimdatur, vel pretio fcienter admiferit, videtur ad folutionem
quomodö poteft abfolvi inForo confcientiæ quis obli- obligata, Jurisinterpretatione, 8c, fi facultasfuppetat,
gatus ex furto, abfque hoe quöd ftatim reftituat, dùm D ad hoc compellenda , præfcrtim fi quiequam a profi-
tamen habeat propofitum de reftituendo tempore, 8c tente iufeeperit.
loco , juxta quod aderit facultas, in toto vel in Sequitur, quöd taliter obligatus fivoveatabfolutè,
parte. velprofiteaturReligionem, ipfenon ducitur Lege Spi-
Sequitur, quöd detentor rei alienæ fi non reftituat ritus Sanéti, ficut videtur dicere Raymundus, 8c ftii
illam dum reftitutio cederet in præjudicium, 8c dam- fequaccs. Nec eft in*hoc minor ratio , immö forte
num manifeftum créditons , non eft furappellandus, major de obligato ad perfbnam fingularem, quàm de eo
üt fi non reddat gladium furiofo.. Nam reftitutio quæ qui Reipublicæ ligatus eft. Patet, quia Spiritus San-
pro charitate iniotuta eft, contrà charitatem militate ctus non inftigat ad peccatum 8c ad furtum, 8c âd agen-
non debet. dum contrà PræccptaDccalogi, vel Legis naturalis,
Sequitur, quöd detinens rem alieuam > detinet eam, undc 8c talis Profeflio eflèt oblatio Deo defurto vel rapina.
pina, 8cde fübftantiapauperis, quafiquivOMmitfüium Judicium tale nifi de manifeftis, necimprobanturillic
ante Patrem. Eccli. x x x i v. 24. E t alibi. Ve qui adificatü ea qu£e non poflünt de fraude feu dolo convinci. Et-
Sion in fiinguimbm. Mich. in. 10. Verum éftquöd obli- hiceft laqueus valdèmagnus, fi talis noninvenerit ho-
gatus Reipublicse, vel ratione ufurarum, vel aliundè, mines eflè bonas fidei illos qüibus bona fua credendo vcJ.
poteft in cafu ä gerente officium Reipnblica; abfolvi, donando dereliquit. Poftulat tarnen asquitas commu-
vel licentiari , ficut poteft fieri de obligato fub iri- nis 8c bona fides publica, ut talis apudjudices revek-
certo, ubi reftitutio vaga qute in pios ufus habet fie- tionem aliquam fuper hac querela, fi ad eos dcdu&a fue-
ri , fola requiritur. Et hie fbrtaflis fuit intelledus rit, inveniat. Prima, quia talis non tratufquequaque
aliquorum qui oppofitum ad ea quas dicimus vifi . liber, ut faceret de re ilia quod volebat, cum mane-
funt pofuifle. ^ ret obligatus ratione furti vel mutui. .Deinde talis fi
Sequitur quöd obligatus modo dido vovens intrare Profeflionem attentaverit facere , non eo ipfo perdi-
Religionem debet differre voti executionem , quouf- dit Jus fuccedendi ad hereditatem Jure propinquitatis
que creditoribus fatisfecerit. P a te t , quia alias im- evenientem , cum Profeflio nulla fuerit ipfo Jure,
plctio voti vergefet tunc indeteriorém exitum, ficut prefertim rétkmante 8c contradicente rationabili
dicunt Doötores de habente Patrem in neceffitate con- confuetudine Religionis fibi notificata 8c exprgf-
ftitutum, cui priüs tenetur providere de neceflariis fa , 8c ex confequeriti deficiente. confenfu miituo
quam votum Religionis vel emittat vel emiflumadim- Religioforum , quern ad hoc requiri nemo dubita-
pleat. verit.
Sequitur quöd obligatus modo dido plus impeditur, Sequitur quod fi obligatus hoc mpdo Religionem
ftantetali obligatione, Religionem intrare, quam obli- vovet ut fraudet creditöres fuos 5 facit quidem ftultè
gatus alteri voto vel juramento. Patet, quia fi quis 8c injuftè. Videtur nihilominus eidem confulendum
juraflèt fpontè dare alteri centum florenos 8c vellet quod vota Religionis quantum poterit, etiam foris
intrare Religionem , poffet hoc facere non folvendo manens impleat, laborando apud crcditores 8c alios
centum florenos , quia mutaret juramentum vel vo- quod liber fiat mundo , ac deindè fubjiciat collum
turn in melius. Secus eft ubi confurgeret obligatio fuum Chrifti jugo. Prima pars nunc dedu&a eft,
aliundè ex furto vel pecunia mutuata. Et fecundum 8c patet aliundè perf^fcua ratione, quoniam tota unä
hoc fortè poflünt concordari Dodores aliqui qui vi- Religio non debet minorigaudere Privilegio , quam
dentur contrariari in hac materia, fpecialiter Sandus aliquis ad Religionem illam admittendus; fed Religio
Thomas 2., z.Qnaft. ult; B i lk manet femper obligata ad folutionem debitorum
Sequitur quöd obligatus ratione furti vel commo- quje contraxit ■, nec excufat eum perfcdio vitas jam
dati, fi non habeat undè redderet de bonis fuis , te- Profeflie : ergo nec alium excukbit perfcdio vit^,
netur per induftriam, aut laborem fuum, fi poteft ac- profitenda:. Adde quöd olim fuit error condemnatus
quirere unde fätisfädionem poflit implere , etiam ubi Parifiis unius "dicentis : quöd pro fuftentatione-unius
vivendum eflèt in ftatu longè infei-iori, quam ftatus pucri habilis ad Literas facras, licebat fpoliare divites
Religionis exiftat. Non enim omnium eft volare ad abutentes divitiis, 8cdaritaIiprofpeproficiendiinRe-
alta montana Confiliorum , impeditis hac vel ilia oc- publica.
cafione alis ad hoc requifitis: alioquin cur non fimi- Vide autem fi non proximus fit error dicentium quöd
liter poterit fervus ratiociniis publicis obligatus Reli- licitum eft nonfolvere creditoribus debita ratione furti
gionem liberè profiteri, vel ad facrosOrdines promo- vel mutui, quatenus homo transferat fe ad vitam al-
verij quod tarnen omnesnegant, ego non fatisintelli- tiorem. Hoc enim quid aliud eft, quam creditores
godiffimilitudinisrationem. rebus fuis fpoliare?
Sequitur quöd fineque de bonis fuis, nequedeindu- Si autem dixerit aliquis j nonnetalisintrandoReliftriafua
poterit ifte fic obligatus unquainfatisfacere, vel gionem cedit bonis fuis.omnibus 8c ita fatisfacit? Ad-
' in toto vel in parte, 8c hoc probabiliterappareat, ipfe vertat qui hoc dicit quid eft cedere bonis , 8cfub qua
poteft autoritate vel de licentia Judicispublici Religio- recipitur qualificatione apud Judices. Jurat enim:
nem intrare. Patet, quia poteft cedere bonis fuis ea- cedens bonis fliis quod fi venerit aut venire po-
dem autoritate , quoniam inanis eflèt aötio quam in- tuerit ad pinguiorem fortunam , folvet in toto,
opia debitorum excludit. Et hoc intelligendum ad- vel in parte , ita quod quicquid lucrari vel habere
hue videtur ubi perfona eft libera , 8c ubi non currit deinceps potuerit, fit acquifitum fuo creditori: quod
L e x vel don fuetudo quöd non habentes undè folvant, C f i fpontè fe reddat impotentem, videre facile eft quod
luant in corpore 5 quemadmodiim habemus in ilk pejerat.
muliere cujus duos filios creditor rapuerat ad venden- Talis fic obligatus fi profeflüs eft Religionem quan-
dum pro fatisfaciendo fibi. Et fic fortè accipitur illud turn in fe fuit, 8c hoc de confenfu uxoris, fi fuerit uxora-
Sapientis. Qui faeneratur mutuum , firvus eft feeneran- tus , remanet obligatus ad votum caftitatisj remanet
tis. Prov.xxn.7. Obligatur enim talis ad laborandum etiam obligatus modo diöto ut votum ftudeat ad effe-
ctiam perfönaliter, ut pateat fibi facultas ad folven- éhim rationabiliter deducere, 8c interim vivat fub Redum.
Nec debet fibi fingere leviter qüöd in laboran- gulis illius quam profiteri crediderit Religionis,
do patiatur detrimentum falutis animie fua;: nam in quantum circumftantia; rerum permitterevidebuntur*
Religione forfitan ex obedientia magis habebit circa ALquum eft pr^tcreaut.creditores,pra;fertim nonegen-
publica 8c malè allicienda laborem exercere. Similiter tes,reddant fe benevolos exorabiles ad impletionem voti
nec valet allegatio quöd liber eft, 8cquöd perfona 11- fuidebitoris, 8crependetDeusvicem.
beri hominis.non poteft pecunia compenfari, quoniam Finit anno 1410. craftino Annunciationis Mari^.
talis in cafe fic fe fervum fecit quod non folum poteft
incarcerem trudi, fed vita privari, fiqutfufpendiado- yr i t . ,
cent furtum. Rursumnoteturhiftoriavidua? qua; ve-D tfia dbttC CfttfdetH bodctn.
nit ad Elizseum dicens: Ecce creditor venit ut tollat duos
filios meos ad firviendumfibi. 4 .Reg.iv. i. jpRuESUPPosiTisveritatibus.xii.Propofitiónumy
Sequitur quod fic obligatus (utdióhimeft), fi faciat precedent ium ,fc i licet x. 8c xii. 8c aliarum de-
aliquid undè renuntiet bonis fü« fucceflionis, aut fi cem fequentium. Prsefuppofito infuper cafu, prout
diftribuat bona undè pauper 8c inhabilis perpetuo ad ponitur per Fratres Carthufienfes cujus initium eft:
folvendum remaneat, facit quidem ftultè 8c injuftè Quidam Joannes olim miles ficuläris. Et finitur;
apud Deum 8c fecundum confeientiam 5 nihilominus licet de ingreßu quidam dijfenttant. Dico ego Joan-
apud Forum publicum poterit ha?c renuntiatio feu di- nes Cancelkrius Parifienfis indignus ea qua; fentio de
Uributio quandoque valida reputarj , quia nec fertur hoe cafu 8c de feptem dubiis fuper ipfo formatis.
Scan«