679 . , . nis exerccndas generalitei’ perfedior eft ftatu illo
qui ordinatur ad pcrfedionem acquirendam: hoc de
fe notum eft , quoniam exercere opera perfedionis
dignius eft, 6c perFedius, quam ad illa n iti, tende-
re, 6c feftinaTe. Similiter 6c ftätusilleperfcdioreft,
qui obligat aflümentem illum ad opera perfediora
exercenda, vel acquirenda , quam ille qui ad minus
in tam excellent! gradu. Debent enim iubditos purga-
re arguendo 6c increpandoj illuminare docendo, 6c
praedicando 3 perficere, Sacramenta miniftrando. Te-
nentur 6c in.cafu ficut Epifcopi animas pro ovibus po-
nere. Unde 6c in.miflione feptuagintaduorum Difci-
pulorum quibus Curati luccedunt, fecundum Theo-
logos , 6c Juriftas., quafi eadem opera mandaviteis
perfeda obligat aut exerCenda , aut conquirenda. a Chriftus, quæ6cApoftolis. Luc.x. 8.
Ulterius fequitur, quod flatus perfediflimus in Ec-
clcfia Militante, eft ftatus Epifcoporum. Fatet, quia
obligat ad opera Hierarchica perfediffima exercenda,
quae font purgare, illuminare, 6cperficere. Pur-
gate arguendo, cotripieiido, increpando. Argue, ob-
fecra, incepra: hibiiet Apoftolus Timotheum. z.Tim.
iv. z. quem Epifcopum ordinaverat. Illuminare autem
inftruendo, docendo, monendo. Oportet (fcri-
bit Apoftolus Tit. i. fi.) Epifcopum amplettentem effe
eum, qui fecundum fan am do fir in am eft fidelem fermö-
nem , ut fitpotens exhort an in doBrina fana , & contra-
dicentes arouere. Quataobrcm 6c in ordinatione Epif-
copi petitur ab eo : Sets Novum & Fitus Tefiamentum ?
Etrefpondef.ficio. Perficere denique Hoflias, Preccs, O-
rationis, Sacramenta qua funt vafa fantiificationis 4 &
or at la off Iren do. Omnis enim Pontifex (lit inftruit He-
brzeoS Apoftolus Hebr.v. i.) ex hominibus affumptuspro
hominibus confiituitur in his qua funt ad De urn, ut offe-
Sequitur ftatim ex hoc , quod flatus Curatorum
perfedior eft ftatu Religioforum. Patet: quia proxi-
mior eft fommo ftatui Epifcoporum, ergo,6cc. Quod
autem eft propinqujus fommo , eft perfedius, Secundo
quia flatus Curatorum eft flatus perfedionis
exerce’ndæ 3 Religionis verb flatus magis eft acqui-
rendæ: fecundum prædida autem flatus perfedionis
exercendæ perfedior eft ftatu perfedionis acquirent
dæ.
Quod flatus Religioforum fit perfedionis acqui-
rendæ, hoc exprefsè .ponit fandus Dodor z. z.
Quæft. 184. art. f . E t Libell.o foo De perfeflione vite
fpiritualis. Status, inquit, Religionis ad perfeflionem
pertinère dicitur pro quanto efl via tendendi ad perfeSlio■?
nem per quedam exercitia regularis obferv antic. Unde
6c z. z. in pluribus locis Quæftionis ejufdem. Reli-
giofus, inquit, nonprofitetur fe effe perfeffum, fedma+
gis adhibere curan^ , operam , & fludium ad acquirendona,
& Sacrifcia pro pe'ccatis. Item, quiaPræ-D dam perfeEUonem per reguläres obfervantiasfita Religio-
! 1 ......•___ r.L... 1...............„ __WktÈ ~ir._______ latus debet animam foam ponere pro fobditis, quod :* ----! 17,
eft opus perfedionis, maxime debet egentibus fobfi-
dia miniftrare temporalium bonorum. Si enim (inquit
Gregorius) non dat fubHantiam fiuam-y quando daturus
efl animam fiuam? Item fecundum Apoftolum, 6c di-
vintim Dionyfium Epifcopi furit cooperatores Dei. Pon-
tificum Ordo , ait Dionyfius, primus & fiublimiffimus.
Et Hugo in Commento 5 Epifcopi funtfitblimesy& Juperio-
resj ac ipfi divinitati magis appropinquantes. Sequitur
ulterius, quod flatus Prselationis non ideo dicitur per-
fediflimiis, quia convenientior 6c aptior eft ad perfe-
, dioriem acquirendam, fed quia hominem jam perfe-
dum requirit. P a te t , quia flatus eft perfedionis in
alios exercendse , non acquirendae , , quare hominem
perfediflimum exigit, 6c requirit. * Quocircaaccipia-
ihus differentiam inter ftatum perfedionis acquirendae,
6c ftatum perfedionis exercendae, qu^ quidem differentia
a fine fumenda eft. Status nempe perfedionis
exerccnd^ intendit bonum fuum in alios effundere, 6c q
multiplicare 3 flatus verb perfedionis acquirendae bo-
num illud quod jam aliusdiffundit,intendit, nititur,
6c feftinat in fe acquirere.
Primus ex abundantia in alios redundat, fccundus
in fo flat.
Secundum enim Ariftotelem v.Ethi. Firms tuncper-
fefla efl, quando habens earn potefl ad alterum uti , &
mo do ad feipfum. Multi enim in propriis virtute uti
poflurit, qui ad alterum nequeunt. Ultra fequitur: et-
fi flatus Praelatlonis fit flatus perfedionis exercendae,
non uc tamen exercendae, quin etiam 6c fit acquirendae.
Patet, quia Praelati non font in fommo perfedionis
, fed in dies proficiunt in gratiis 6c virtutibus.
Non quod jam acceperim (dicit Apoftolus Philip, hi. 12.)
a'ut perfettus Jim, hoc eft, fic quin amplius perfici pof-
fim: Sequor autem, fe quo modo comprehendam. Quare
autem plus dicatur perfedionis exercendae , quam
acquirendae, ideo eft, quia principaliterdatur, 6cinnis
quam affumit, ficut inflrumenta ad perfeBionem. Et
ita, ficut ipfo dicit, dicitur flatus perfedionis foliim
ex intentione finis perfedionis acquirendae. Qui autem
operatur ad finerh , nondum aflecutus eft finem.
Alioquin Religiofos profeflus unius diei, qui veriffi-
me, 6c proprie eft Religiofos , eflet jam perfedus,
6c pueri quatuordecim Annorum profefli dieerentur
jam perfedi 3 quod quis diceret ? Unde 6c in Reli-
gionibus licite, 6c bene reperiuntut pueri, adolef-
centes, homines indodi, 6c imperfediffimi, ut fcili-
ect perficiantur in Religione , tales autem nunquam
deberent admitti adCuramregendam. Sic igitur flatus
Guratorum requirit hominem perfediorem, quam
flatus Religionis. Ea propter dicebat Auguftinus, 6c
habetur. Qmft. z 1. cap. 1. Probatior'es non nifi& melio-
res in Clericos, hoc eft, Curatos recipimus. Non dicit
inMonachos, vel Religiofos3 ad quem ftatum, quia
eft flatus perfedionis acquirendae, omnes recipi poflunt.
Praeterea fecundum Dionyfium flatus Pradatorum prae-
fertur ftatui Religioforum , quia eft addudivus , 6c
alius in fe flatus. Ipforum autem Curatorum eft, etiam
alios adDcumadducere, exhortando, inftruendo, 6c
monendo , quo fic ad Deum redeant. Unde cap. 6;
Coeleflis Hierarchic ait ipfc Dionyfius: Confummandus
jidonachus retro Sacerdotem flat, non fuprd caput habeni
tradita eloquia : Sequitur in textu. Quod autem ne->
que fiprd caput tradita eloquia habere dicitur & ajlare
Sacerdoti, declarat Jldonachicum Ordinem non effe aliis
prclatum, fed in ipfa ftantem fingulari, & finer a flatio-
ne. Unde 6c ab initio inftitutionis Religioforum, ut
ex Legendis Patrum claret, 6c apparet, Religiofi erant
fobditi Parochialibus Curatis, a quibus rccipiebant
Ecclefiaftica Sacramenta. Poftmodum verb , ut va-
gandi tollefetur occafio, Abbates eorum inftituti
funt Curati eorum. Item arguitur ad Corollarium,
quoniam Curati ordinati funt ad bonum commune 3
Religiofi verb vacant bono privato, 6c fingulari, 6c
ftituitur ex Officio 6c Ördine , ut bonum quod inDfocræ ftationi3 bonum verb communediviniuseft, 6c
eo eft eXtendat, derivet in alios 6c effundat, 6c quafi
fe negledo ,' aliis nort fibi vivat, qui nec fic perfedus
eft, quin ulterius perfici queat : fod quia maxima
ex parte jam perfedionis eft , ficut perfedus
D od o r , 6c Clericus dicitur, «quia excellenter profe-
icit in ddetrina, quamquàm omni die proficiat in ea. Ex
iftis infero ,* quia flatus Curatorum in Ordine proximus
eft ftatui Epifcoporum. Patet, quia eadem opera Hierarchica
eis incumbunt quæ 6c Epifcopis, etfi non
melius bono privato. Infero ultra, quod flatus Cu-
ratorum, ficut 6c Epifcoporum, eft de primaria, 6c
ordinaria Chrifti inftitutione. Patet, quia ipfi Difci-
puli, quibus fuccedunt Curati fecundum gloflas, 6c
Canones, fuerunt Ordinarii Hierarchic, 6c immediate
a Chrifto miffi, 6c poteftatem hierarchizandi acce-
perunt non a Petro, fed a Chrifto.
Sequitur ultra, quod Curati Parochiales non fo ha-
bent ad Epifeopos, ficut Balivi, vel Prcpofiti ad Regem,
gem vel Principem. Patet, quoniam ipfi Curati ha-
bent ordinariam Jurifdidionem five poteftatem cxer-
cendi ea quæ Juris font in fubditos, ficut 6c Difci-
J O A N N I S GERSONI I
puli quibus fuccedünt. Præpofiti autem 6c Balivi,
non habent nifi fobdelegatam Jurifdidionem, non ordinariam.
DoBoris & Cancellarii Parißenßs
Secundo, fi Curati non haberent ordinariam JurifHi-
O P U S C U L U M È P I S T O L A R E
dionem plus quàm Præpofiti vel Balivi Regum, 6c
Principum -, tunc Epifcopi poflent pro libitu 6c mere
D E
gratis, eos deponere abfquc culpa, ficut Principes de A
fuis Pfæpofitis 6c Balivis fâcere poflunt-. Confequens
autem falfum eft, quia fecundum Canones 3 Ecclefiam D U T T P T A T Q
quam quis jufte adeptus eft, non nifi pro gravi culpa ^ ^ J- ^
coram Epifcopo, carionica feveritate, amittere debet.
Item quia Curati de Jure divino 6c Communi poffont
P E R F E C T I O N E
opera Hierarchica exercere, arguere, docere, præ-
dicare, perficere, Sacramenta miniftrare3 fequitur,
quod flatus Curatorum non eftfaditius, veladventitius,
E T
velvoluntarius. Patet, ex quo fecundum præ- a D r T) a \ t t
dida eft de primaria Chrifti inftitutione 6c ordinarius U Xj A iV L X iN Xh
ftatus. Ulterius fequitur, qubd/ficut Papa non pof-
fot ftatum Epifcoporum ab Ecclefia tollere, fic nec
ftatum Curatorum. Patet ,* quia in fuis anteceflbribus
immediate à Chrifto miffi font, ficut 6c Epifcopi in
Àpôftôlorum miffione. Ultimo infero, ficut Sum-
mus Pontifex non poflet ftatum Curatorum abolere,
vel tollere , fie nec à parochianis omnium Curatorum
omiiem debitam fubjedionem tollere vel fufpendere, 3
ita ut in nullo eisfubjicerentur, Probatur3 quoniam
fec.undiim dida , Curati à Chrifto in fois foccefîbribüs
accepenint autoritatem 6c poteftatem adivam 3
Gmllielmum Adinandi quondam
Medicum Domini Cardinalis Saht-,
darum, tunc autem Monachum doi
müs majoris Carthußa.
Collât, ad MSS. Codd. J^iSl. 6pp. Navarr»
unum & M . Targny.
Mandatum 6c Pneceptum hierarchizandi fubditos R A T I A vobis & pax in Chrifio J-efu , &c.
foos 3 ergo Chriftus eodem adu vel Mandato inftituit, ■ 1. Cor. 1 .3 . Vtique dicetis mihi per fimilituprdinavit,
6c pr^Cepit quod ipfi fobditi ä Curatis dinem: Medice cura teipfium. Lu c iv. 24. Itahierarchizarentur
6c ad eos venirent. Frufträ etenim
daretur adiva poteftas hierarchizandi , nifi per paffi-
va. Unde ficut arguunt Dodores Theologi, .Chriftus
dando Apoftolis poteftatem abfolvendi: Quorum$
que qui alium doces ( ait Apoftolus Rom. m z i
teipfum non inflruis ? Sed refpondebit pro me Sapientis
juffio: Honora, inquit, Medicum. Eccli. xxxviii. 1.
Et itcrùm : Da locum Medico, f . 11. Ratio eft,
quia difeiplina Medici exaltabit caput ejus. ÿ . 3. Nam
quæ poteft in Medico difeiplina invenirimelior, quàm
ut relida fæculi pompa, relida arte foa, relido de-
mum foipfo, quod majus eft, tradidcrit fo Medicus
nofter difeiplinæ majoris Carthufîæ. Talis enim tues
cui nunc ipfo reforibo, quidignarisexquirere difoipli-
næ dodrinam ab illo qui tali nunquam fobjacuit difeiplinæ.
r.emiferitispeccdta 6cc. Joan.xx. 23. illo eodem adu,
6c Mandato obligabat homines ad Confeffionern pec-
catorum 3 quoniam fine Confeffione nunquam abfolve-
rent: 6c frufträ dediflet autoritatem abfolvendi, nifi
in fobditis correfpondenter inftituiflet obligationem
praeceptivam ad fe fubmittendum eis pro beneficio Ab-
folutionis. Ita .i n p* ro*p ofito ima^gi nandum eft. Item
quia ipfi Curati Jure naturali 6c divino obligantur t Nihilominùs _______________ in vei-bo fummi Medici __
noftri
Curam 6c follicitudinem gcrcre, ac rationem diftin- q Domini Jefu Chrifti, quijuffit omnipetentifi tribuere.
d A i reddere de ovibus fibi commiffis 3 igitur ipfi
ipfi etiam Eue. vi. 3 o . E t rur siis : P f lxxx .1 1 . A peri os tuum &
parochiani eis obligantur 6c fubjiciuntur. Tenet con-
foquentia, quia obligatio debet eflè mutua, nec clau-
dicare debet. Itaque neceflarium eft, fi RexvelPrin-
ceps teneatur fobditos tueri, regere , protegere ac
defénderé, quod correfpondenter fobditi eis debeant
fobjedionem, tributum 6c v edigal3 6c è contra, fi
plebs vel populüs debet Principi reverentiam&tribu-
tä , R e x etiam debet eis protedionem 6c defenfionem.
Nam 6c ipfo Summus Pontifex propter magnitudinem
obligationis vocat fe Servum Servorumy fic etiam oportet
, quöd omnes ei maxime obligentur. Sic igitur
inter Curatos 6c parochianos eft mutua naturafis, 6c
divinä obligatio , quam generaliter Papa non poteft
sb omnibus tollere.
F I N I S ,
Ht rursùs Pf ;Apet
ego adimplèbo illud , qui eft magni confilii angelus^ vocatus
admirabilis. Ifai. ix. 6. Audebo tuis, Medice chariffime,
quæftiunculis, quæ fàtis communes font apud ægros
fpirituales in Religionum grabato laborantes, remedia,
non dicam invenii-e, fed inventa defigr.ata per Dodores,
repetere. Communia quidem 6c vulgata nequecom-
paranda fubtilibus artis medicinæ fpiritualis apicibus,
fed tanquàm rudes aliquas receptas vifum fuit, confi-
derationes pauculas annotare. Sunt autem tria , quæ
quæruntur in forma.
Primo, utrùm quis exercitium orationis continuans,
vel alia exercitia fpiritualia cum affedu, ut puta la-
chrymarum, 6cc. fentiens fein viribus debilitari propter
hujufmodi exercitium 6crcmitti in ceteris corpo-
ralibus, utpote in cantu forti 6c fimilibus. vires corpo-
reas exigentibus, fit reprehenfibilis. Ciim tamen di-
D cit Apoftolus : 1. Cor. xiv. I f .. Pfallam (firitu , pfal-
lam& mente. Penfàt enim Deuspotiùs cor, quàm
verba 3 immb propter laborem cantus non poteft debitam
devotionem habete, dum çantat.
Secundo , fi ratione debilitatis corporis, ut for-»
tior fit ad portandum Ordinem foæ profeffionis, fine
confeientiæ ferupulo lautiîls vivere poflit, quàm O rdo
fervet, vel ad prohibendum lapfiim in ægritudi-
nem ad quam eft difpofitus, vel dubitat incidere in
futurum?
V v 3 . Ter