2-3 1 ■ ... principalcm «ternse beatitudinis confequendse. Cete-
rum poteftas h;vc Jurildidtionis Ecclefiaftica;, adeo
vicinadl Jurifdidlioni fieculari 8c politica:, quod laï-
cis, immb & mulieribüs plerumque 8c in multis call-
bus communicari poflit executio vel committi. Hanc
poteftatem contulit Chvillus Adatth. xvi n . i f . duin
dixit Petro vice omnium: Si peccaverit in te frater tuusy
vade & corripe eum,&c. Sequitur, quod Ji te non audie-
rit, D i c EcCfc.ES 1 JE, quod Ji Ecclefiam non audierit, fit
tibi ficttt ethnic us & public anus. Quoin loco, fundatur
juridica poteftas excommunicandi, vel interdicendi ab
Ecclefiafticis Sacramentis, 8c communione fidelium
rebelles 6c iuobedientes Ecclefia;, licut ufus eftApo-
llolus, 8c idem hor tams ell ad Titum 111. i o. fcribens,
baret icum hominem, poft pr imam & fecundam correptionem
devita. Et Emile dixit I. Corinth, v-11. Si quis frater
mmin.itur inter vos, 8cc. Sequitur : cum hujufmodi nec
ahum fumcre. Fundatur rursus, abfque omni calurania
poflibili; in hoc textu, plenitude.poteftatis gladii fpi-
ritualis, 8c executio ejus in Ecclelia, fuper qucmlibet
Chriftianum, qui ell frater noller, etiam li Papa fue-
rit. Nec accipiendum ell hie, d ic E cclesia, id ell
Papa? j quoniam Chrilhis Petro loquebatur , qui non
dixiilct libi ipli. Item, quia fubjun&um eft pluraliter:
quacttmquc ligaveritis fuper terrain (Jrc. Matth. XV111.
18. Denique ft non haberet Ecclelia talempoteftatem
~ Primo , ratione indeviabilitatis, quia porta inf en non
pr avalebunt advenus earn, Matth. x v i . Io. nec deficiet
Fides ejus, non fie de Papa : Secundo, ratione re-
gulabilitatis ; quoniam habet regulärem ufum pote-
ilatisPapalis, non fie é converfo : T e r t io , ratione
multiplicitatis 5 quoniam Ecclelia continet poteftatem
A ,
quamlibet Ecclefiafticam, etiam Papalem, non
fie Papa, præfertim in extenfione. Quarto , ratione
obligabilitatis ; quia Ecclelia potell condere L e ges
obligantes , 8c régulantes etiam ipfum Papam,
tarn quoad perfonam, quàm refpedu ufûs. poteftatis.
Non fie è contra potell Papa judicare totam Ecclefiam
, vel ufum fuæ poteftatis limitare ; immo li Papa
condat Leges & Canones , videtur obfervandum
illud quod dicit Auguftinus : Leges inflitumtur cum
promulgantur : firmantur autem cum moribus utentium
approbantur. Hoc enim dicitur ad reprimendum
præfumptionem quorundam Summomm Pontificum
vel eis adulantium , qui videntur voluifle debere
fervari pro Regula immutabili de Papa, refpedu cu-
juflibet Provinciæ vel totius Ecclefiæ : Quod plaçait
Trincipi Legis habet vigorem , quafi nullum luper-
elTet examen fupremum. Addita eft verb pro in-
obedientium coercitione , pcenalis Excommunica-
tio. E t funt qui dicunt pcenam hanc elfe ulti-
quam infligere poffit Ecclefiaftica poteftas
Sc executionem, fruftra dixiflet Chriftus: D ie E c -ß Jurifdidionis , ex inftitutione. Chrifti fola primaria,
CLEsiÆj quia potuilfet impunènonaudiri, contra illud
quod lequitur : Si Ecclefiam non audient, Jit tibi &c.
Ibid. f . 17. Fundatur etiam in hoc textu, nedum poteftas
excommunicandi, fed poteftas definiendi, de-
terminandi, llatuendi, decernendi, conftituendi Præ-
cepta, Leges, Sc Canones ; procedendi denique contra
non obedientes, ufque ad Sententiam Excommunications
inclufivè, immb fecundùm Canones nunc
inftitutos, ufque ad invoeationem Brachii fæcularis ;
quia dicitur in textu, quod Ji Ecclefiam non audierit &c.
Audire igitur debet Ecclefiam quilibet frater noller,
qui dicit ad Deum : Pater mfter, ficut explicat alibi
Chriftus: Qui vos audit, me audit. Luc. x. 16. Confirmant
hanc fententiam ftatuta 8c praclicata in hoc
facro Conftantienfi Concilio, præfertim <5. Aprilis, An-
ni M. no. xv. in feflione publica. ^
font hæc Décréta duo prima.
„ Et primo, déclarât quod ipfa in Spiritu fanélo le-
„ gitimè congregata generale Concilium fàciens, Sc Ec-
„ clefiam Catholicam Militantem repræfentans,potefta-
„ tern immediate à Chrillo habet, cui quilibet cujuscum-
„ que ftatus vel dignitatis, etiam fi Papalis exiftat, obe-
„ dire tenctur in his quæ pertinent ad Fidem, Sc extirpa-
„tionem dicli fehifmatis, ac generalem reformationem
„ Ecclefiæ Dei mcapite ôcinmembris. ,,
„ Item déclarât, quod quicumque, cujufcunque fta-
„ tus vel dignitatis, etiam fi Papalis exiftat, quiMan-
datis, Statutis, leuOrdinationibusautPræceptishu-
„ jus fanctæ Synodi, 8c cujufcunque alterius Concilii
„ generaHs légitimé congregati, luper præmilfis , feu
„ a d ea pertinentibus facfcis vel faciendis, obedirecon-
„ tumaciter contempferit, nifi refipuerit, condignæ poe-
„ nitentiæ fubjiciatur, ÔC débité puniatur, etiam ad alia
Juris fubfidia, fiopusfuerit, recurrendo. „
Concluditur autem ex praemiflis, quod fi poteftas
praedicta fit Ecclefiae data j Concilium generale re-
pr^lentans Ecclefiam , habet illamj imo, videtur
quod Ecclelia , utfparfimconfiderata, non habet il-
lam poteftatem, nifi in quodam materiali feu potentiah
: fed congregatio fua 8c unitio, quae fit in Concilio
generali, dar quafi formam, ficut in aliis Com-
munitatibus exemplum dari potell. Et fundatur prae-
dicta potefta-s Ecclefiaftica Jurifdiclionis, in unitate,
vel unione tali, quemadmodum notafie videtur eleva-
tus Auguftinus, dum dixit: quod ClavesEcclefia data
funt umtati. Veruntamen hoc non impedit, quin da-
tx. fint Petro , tanquam Monarchal , lcgitimifque
fuccefloribus fuis , principaliiis tarnen Ecclefiae.
|ic quod non extenditur ad incarcerationem
ut aliquis adjudicetur morti vel flagello corporali,
led facit hoc Ecclefiafticus dum facit ex concelfio-
ne Principum 5 quemadmodum multam , ob eo-
rum donationem Jurilciiólionis temporalis autorita-
tem Clerus accepit, quæ nihilominus JurifdiSlio vel
Cenfura dicitur Ipiritualis , ficut 8c Ecclefiaftico-
rum bona temporalia propter dedicationem Sc ap-
plicationem ad eos qui miniftrant Ecclefiæ, ficut panes
Propofitionis, Primitiæ Sc Decimæ, vafa infu-
per Templi, velles 8c fimilia dicebantur in Lege ve-
teri facra vel lanSla , lie Sc nova Le x hoc retinet.
A c proindè confurgit qùbd Ecclefiaftica cenlura quam
Chriftus contulit 8c promulgari voluit ubi prias Matthai
XVIII. conlèquenter poft dotationem Eccle-
Cujus inter cetera C fiæ in bonis temporalibus applicata eft ad defenfio*
nem coërcitivam volentium vendicare f ib i, vel im-
pedire temporalitatem hujulmodi , per Excommu-
nicationes videlicet 8c Interdiéla, quæ poena vel Cenfura
videtur primitùs inftituta contra pertinaces fehif-
maticos 8c hæreticos 8c alios incorrigibiles vitiolbs.
Cui Legi tanquam divinæ Sc naturah Papa fubjiei-
tur, ficut Sc frater eft potens delinquere. Hæc autem
applicatio gladii fpiritualis ad defenfionem tem-
porahum, fi confiifionem magnam in Ecclefia, fi
vilipenfionem vel contemptum Evangelicæhujus Cen-
furælùæ, quæ eft Excommunicationis gladius extre-
mæ fbrmidabihs , fi denique laqueos animabus mul-
torum, magis quàm falutem Ipiritualem induxerit vel
inducat, experientiam teftem voco. Itaque ficue
temporalitas addita eft Ecclefiæ pro dote fua ; vide-
ri poteft aliquibus qubd ad ejus defenfionem, fimili-
ter addere fuffecerat adversùs impeditores pcenam vel
D Cenfuram temporalem, ut eft mulótatio pecunialis,
vel corporalis detentio, vel arreftatio bonorum pro-
priorum.
Confideratio Quinta.
PO t e s t a s Ecclefiaftica JurifdiSlionis in Foro in-
teriori, quse non eft proprie coercitiva, fed magis
fpontanea quoad fubjicicntes fe eidem , eft potc-
ltas Ecclefiaftica fuper corpus Chrifti myfticum illu-
minando 8c perliciendo ipfum per doSlrinam 8c Sa-
cramentorum miniftrationem, 8c purgando per Baptif-
mi 8c Poenitentise Sacramenta. Advertenaum eft itaque
quod hazc poteftas JurifdiSlionis quae radicaliter
Fundatur in poteftate. Ordinis Sacerdotalis 8c Epifcopalis
5
palls ilum in fua generalitate confideratur, relpicit
multipliciter corpus Chrilli mylticum 1 quod eft fidelium
Ecclefia, quos fideles oportet iecundumtres
aftus hierai'chicos regere, qui funt fecundiim Dio-
nyfiuro purgare, illuminare&perficere. Purgareper
infliftiouem pcenalem Excommunicationis vel Inter-
di£ti, fi rebelles inveniantur, quod fpeftat ad Jurif-
diftionemcoercitivam, dequapraedidtumeft, quam-
vis h£C purgatio fiat per'Baptifmumdc Sacramenta- j
lem Ablpjutioqem, non tamen coercitive. Oportet
infuper. illuminari per pratdicationem 8t dodlrinam.
Oportet demum perficere per aliorum Sacramento-
rum miniftrationem. Porro talis miniftratio Sacramen-
torum non habet pro materia debita res foliim inlenfi-
biles, prout eft in confecratione Corporis Chrifti, ubi
pro materia debita requiritur &fufficit panis triticeus
& vinum: nec refert quoad Confecrationis neceflita-
tem , fi panis fit ipfius confecrantis vel alterius.
Secus eft in minifiratione Sacramentorum, ubi requiritur
quid perfona cui fit miniftratio, fit miniftran-
tifubdita, prseterquam in Baptifmo quod eft neceffi-'
tatis Sacramentum non iterabile. Similiter in Sacramento
Confirmationis St Ordihis, qUibus indelebilis
character imprimitur : inde fufficit, de neceflitate
Sacramenti, non tamen Praecepti, fubjedtio' volun-
tavia iiccipientis luce Sacramenta ab illo qui conferre
poteft ilia; peccant tamen dans atque fufeipiens, fi
non adfit fubjedlio per Superiorem ordinata. Secus
autem eft in Pcemtentiae Sacramento, ubi denecef-
fitate Sacramenti £c Pratcepti requiritur prredidla duplex
fubjedtio, juxta communiorem Dodtorum fententiam;
fid quod aliter non datur Abiblutio, etiam
fi dari tentetur, quia materia deficit, qme elt pecca-
tor fubditus. Subditus, inquam, nedurfi voiuntaria
fubjedlione, fed ahena Superiorisautoritate. Hoc rite
ftatuit primus Legiflator Chriftus, hoc Ecclefia fic
elucidavit & tradidit, ne confunderetur Ecclefiafti-
cum regimen, & ne hierarchicus Ordo,quemtradit
D io n y & talem efle, ut infima reducaritur ad fupre-
ma per media, turbaretur. Videre eftigiturqnem-
admodum poteftas hate Ecclefiaftica Jurifdidtionertt
quandam exigit, cui conyenit quod libera fit & fpontanea
vere vel interpretative, circa perfonam in quam
exercetur htec Jumdidlio, autfaltem quod nonfera-
turininvitum- Quis enim diceret qubd aliquis invitus
vel baptizatur, vel confirmatur, vel abfolvitur in Ford
confcientite velordinatur, &itadereliquis? Hinceft
quod Papa qui nulli perfonx particulari fubeft , ut
coerceri juridice poffit in exteriori Foro ; fubeft tamen
quoad Jurisdidtionem hanc annexamGrdiniSa-
cerdotali Confeflbri fuo & Ordinatori fuo, fi antea
Sacerdos non fuerat, unde ex Hoftienfi confecratur
ab Epifcopo, qui minor eft. Proficit autem fupratno-
dum talis diftindtio duplicis Jurifdidrionis coetcitivte
fcilicet, & non coercitivat, cujus ignorantia vel in-
advertentia gignit confufionem apud aliquos infinitam:
nam cum ufus Dodtorum communis habeat dicere,
qubd poteftas Ordinis tequalis eft in omnibus Sacer-
dotibus & Prselatis, accipiunt confequenter occafio-
nem erroris, qubd quilibet Sacerdos poffit quemlibet
abfolvere, poffit prcedicare non miffus, poflitEucha-
riftiam miniftrare. Invenimus autem quod hx c Ju-
rifdidtionis poteftas promiflaeft ApoftohsantePaffio-
nem C h r ift i.M a t th .x vm .i8. Amindicovobis, y»a-
cxnqite ligaveritis fuper t err am , erunt ligata cr in ccelis
&c. E t promiflafuit Petro. Matth^i. x v i. 19.Tibi da-
bo claves regni cmlomm. Sed poll refurredtionem fuam
collataeft Apoftolis, quando infufflanseos dixit. Ac-
cipitc Spiritum fanblum, quorum remtferitts peccaca; re-
mittuntur cisScc. Joan xx. 15 ■ Et ibidem ultimo cap.
didtum eft Petro. Tafce oves meat. Addita eft, feu
potiiis confirmata poteftas pncdicandi cum poteftate
conferendi Baptifmum, vel potius jam data: poteftatis
executio jufla eft. Matthtei ultimo. 19 Euntes
in mundane univerfam, predicate Evangelium omni creatura,
baptisantes eos in nomine Patris & Filii (Jr Spiritus
fanfti. Unde licet in cafu ncceffitatis quilibet viator
baptizare poffit 5 hoc tamen faciunt ex Officio
vel Ecclefiaftica poteftate foli Sacerdotes, Huic autem
poteftati Jurifdiclionis , quæ in latitudinc fua
confiderata, nedum ad Sacramentum Poenitentiæ;
fed àd aliorum Sacramentorum miniftrationem 8c
ad prædicationem extenditur , annexa eft poteftas
^ jus feu focultas accipiendi vitæ neceflaria. Matth. x.
8t Luca x. quod Apoftolus confirmavit. 1. Corinth.
IX. Quia dignus eft operarius mercede fua. 1. Thim.
V\ 18, Confequenter fundatur in hac poteftate fumen-
di vitæ neceflaria, rationabilitas dotationis Ecclefia-
fticæ, loco Decimarum 8c Primitiarum Legis anti-
quæ. Denique poteftas faciendi miracula etfi videa-
tur annexa fùifle per Chriftum licentiæ prædicandi
verbum Dei,quando mifitDifcipulosad prædicandum,
8cdixit eis : Infirmos curate, damonia ejicite 8cc .Matth.
x. 8. N ihilominùs videtur hæc poteftas donum gratis
datum , convenire «potens cuilibet ex fidciibus,
prout ad ædificationem Ecclefiæ judicabit expediens
Spiritus fanétus, qui diftribuit fingalis prout vult.
Conjideratia Sexta.
PO t e st a s Ecclefiaftica confiderari poteft 8c debet
triplicitei. Uno modo formaliter in fe 8c ablo-
B L té fine refpeSlu. Alio modo materialiter feu re-
fpeétivè , prout applicatur ad hanc vel illam perfonam
jure legitimo, quod communiter fit per conlc-
crationem 8c eleébionem, quia ficut dicit Apoftolus :
"LJemo fibi ajjumit honorem , fed qui vocatur a Deo tan-
quam Aaron. Hëbr. v .4. Potellas hæc dicitur infti-
tutio miniftrorum tàm aélivé quàm paffivé. Confide-
ratuf tertio modo quoad exercitium vel executionem 5
quia fruftra eft pötentia fecundùm Philoibphum, fi
non habeat aélum . Proficit hæc confideratio quæ
diftinguit 8c refolvit modos loquendi varios , tàm
Theologorum quàm Canoni darum de Ecclefiaftica
poteftate , cujus refolutionis ignorantia vel inadver-
tentia falli plerumque facit 8c failere 3 quoniam aliter
loquendum eft de Ecclefiaftica potellate, dùm in fe
confideratur formaliter 8c abfoluté, aliter dùm confideratur
materialiter feu refpectivè, aliter dùm confideratur
quoad exercitii ufum vel executive , ficut
C infra docebitur. Notemus prætereà modos efiendi
in , quos in Metaphylica poîùit Ariftoteles quorum
inadvertentia facit oberrare quofdam, dùm inquiritur :
in quo vel in quibus fit plenitudo Ecclefiallicæ poteftatis?
U nus modus eifendi in, eft ficut pars inte-
gralis in fuo toto. Alius , ficut totum integrale in
fuis paitibus. Tertius, ficut fpecies in genere. Quar-
tus, ficut genus in fpecie. Qiiintus, ficut forma in
materia; quæ forma triplex eft, eflëntialis, acciden-
talis 8c mathematicalis. Sextus, ficuteftèctusinlua
caufa efficiente , dirigente vel regente , ut Rex in
Regno, 8c è converfo diverfis reipedribus. Septimus,
ficut ordinata in finem finit in iùo fine , quemadmodum
virtus in beatimdine. Odfcavus, ficut loca-
tum fin loco. Ex qua protinùs dillinctione mani-
fellum eft , quod fecundùm quadruplex genus cau-
fæ , quadruplex reperitur 8c adaptacur modus eifendi
in , licet addantur8c alii. Subjungamusirerum
j-j dillindtionem de ufu poteftatis E cc’ieiiafticæ. Eft e-
nimulus aliquis licitus 8c rams. Ellulus ilhcimsScra-
tus. Eft ufus licitus ôc nonratus. E li uius iiiicims 8e
irritus. Exemplum primi, dùm Sacerdos conlë-
crat vel abfolvit, cum circunihmtiis omnibusad hoc re-
quifitis de neceflitate vel Sacramenti vel Præccpti. E-
xemplum fecundi, dùm Sacerdos confecrat in peccato
mortali, vel cum tranfgreflione Pr.vcepti. Exemplum
tertii, dùm Sacerdos, quantum in fe elr, bona fide Sc in-
tentione credit abfolvere confitentem fibi, utens in
hoc benè clavibus ; qui confitens quia menrirur in
Confcflione fua , vel obicem fecreto ponit, nequa-
! 3 qu àm