Gerfonii 600
6c vere cupiditas e f t , 8c fimulatio. Nec hiefiftitur,
fed progrediens iftic voti frabtionem , Fundatorum
defraudationem, proximorum fabtis, dibtis, 6c exem-
plis fcandalizationem invenies. Demiim fubit illud
v k Chrifti dictum Pharifieis pro talibus in Religione
penitüs lapfa yerlantibus, quales hic folos plangimus
Ctrcumitis mare & aridam, ttt faciatis unttm Profelytum,
id eft Novitium in Religione , & cum fattus fuerit,
facitis eum filiumgehenna duplo quam vos. Matth, xxm.
I quoniam difplicet Deo infidelis , & ft ult a prömijjio.
Et melius eft, non vovere, quam poft votum non reddere.
Eccle. v. 3.4.
A P A R T I C U L A IX.
ego ft o amis
IcfUjTortr Martha. Martha, inquit Jetas. ßUicitn es
CT turbans erqa plunma ; porr'o unumeft necejfarium. Laïc.
X 41 At veto toni commonitionis GhrilU fenes cum
expàfltionibùs fuis in iU» prohibitione follidtudims,
lïcut Matthxus , & Lucas referont, dat intelhgi
fólïicitudinem malam efle , qu* noiLefbprudenus^
& fagacis providentie , neque neceflitatis -, led eit
vel diffidentiæ vel perfidie , ' vel cupiditatis curio-
11c , 8c anxiæ, de quibus non eft modo per üngula
differendum-
P A R T I C U L A VI.
V E n i a m u s igitur per compendium ftatim ad piæ
folhcitudinis veftræ in Domino quælliones, quæ
follicitudinem reformidant impiam, dumpiam, im-
mo necefiliriam coguntur amplebti. Manet apud vos
(Patres6c Fratres) profundo cordefirmamonitio A-
poftolica Sim mores fine avant la contenu prajenttbus.
Hæbr » . f . Nihilominùs afpicitis îllaelie necefla-
ria, quæ concedit idem Apoftolus. Habentes alimenta
& quibus tegamur , bis contents fimus. I Tim. VI.
S.’ ßene fuades, ô magne Prior Apoftole, placer id
quodapponis: bis contentifimus. Attamen alimenta^
6 c e a , quibus tegamur, oportet habere. Nqnautem
hôc ipfum totum , vel labore noftro, qui divims man-
cipamur officiis, vel olliatim mendicando , qui ne-
quàquam difeurrere per vicos 6c plateas inllituiuius,
obtinere fas nobis eft. Denique nihil æquius, lecundum
omnem Legem elle deducit Apoftolus 1. Cor. ix. 14*
quàm qui altario defervit, de altario dr vivat.
B
SI sTE tandem, anima, fifte calamum, quem indig-
natio tua rapit ultra longè quem inchoando pro-
pofueras. Et que dobtrinam bonam datura es, dif-
traheris fatyra, quasnulla unquarp oratione, nulla d e-
clamatiónis aerimonia, latis erit reprobanda. Rever-
tamur ad progrefllim finis intenti, refumentes illud,
undearripuitnos malorum recogitatorum (prad'ertim
apud non paucos noflri temporis Religiofos) anxius
Dei timor, Chriftianaque pietas,. 6c miferatio frater-
nalis. Illud erat aperire, quo pabto paupertas reli-
giofa vacaret ablque follicitudine vibtus,, cC veftitüs.
lnterveniunt, fateor ( 6c vos interrogando fatemihi)
plures crebrb pungitivi confcientiarum fcrupuli, non
finentes timorofos Fratres im plere cum pace verbum
Chrifti cum Apoftolico monitione, nolite folliciti ejfe.
Matth. vi.
P A R T I C U L A VI L P A R T I C U L A X.
-r 9 I M Ê Ê Ê Ê Ë I ? Màtth.xvra.7-Væ ßandala C U K autem in genere M in conquifitione viaüs V fpargentibus ubilibec ctemoniis ! In vin bnc c,nn & Stveftitus nequam ftimul.. HHfimo.njæ 9 al.iis
v ^ r ufuræ, alter fraudulentiæ. bolhcitatur mmirum timorata
mens, ne fortè mifeeat fe inter dantemtem-
poralia pro fpiritualibus recipiendisj 6cè contra labes
' Ipargentibus-------
ambulabam, conqueritur Propheta : abfeonderunt fisper-
bi laqueummibi. Pfal.cxxxix.d. Et rursus: fuxta iter
fcandalum pofiuerunt mibi. Eledta eft ecce lub tii-
-plici Religionis voto via paupertatis , ut follicitu-
donoxiadivitiarum cruentans, 6c enecans, vitaretur.
Eledta via caftitatis perpetuJE, contra lollicitudinem
alligantem uxori cum tribulationehujufmodi. Eledta
via derelidtionis propriie voluntatis per obedientiam,
contra follicitudinem tot dubitationum, totfcrupulo-
rum, tot diferiminum, qualia propria voluntas, fe dum
duccre vultj fe leducens incurrit. Pudet heu, pigetque
fimoniacce pravitatis, 6c hoc utiquë frequenter (vjc vaj)
.provenit, dum non habetur cordis.diredïïo düm lumen
iritentionis noftr£e,qu£E dicitur oculus corporis omnium
adtionum noftrarum,efttenebrse. Luc.xv.3f. Sollicita-
tur przeterea ne in reditibus comparandis (quia non
Temper inveniuntur ad perpetuum) reddatur contractus
ufurarius ex adjedta conditione , feu padtione
de facultate, totiens quotiens .redimendi. Super hac
ecordari,quantis, 6c qualibus apud nonnullos detri- ^ verb duplici quæftioiiefolhcita, fcrupulolâque, çofmentis
omnia funt in oppofitas exorbitationes everla,
fubverfaque. Jam heunimis apparet veritas parabolæ
Chrifti, quæ modo, dum hæc relegerentur, leCta eft
in Ecclefia, de immundo fpiritu, qui cum exierit ab bo-
mine, tandem redit, 6c zdducitfeptemfpiritusnequiores
fe, Matth. xii. 4 f. dum invenit domum vacantem,
non quidem verè, led lola fimulatione, ficut 6c lolis
extrinfecæ profelfionis Icopis fidte mundata eft.
P A R T I C U L A V I I I .
ESt utique nequam, 6c immundus fpiritus cupiditas
, quæ radix omnium malorum, i.T im .v i. 10.
' & ' 'idolorum fervitus Ephef. v. 5. ab Apoftolo, &
mawtmona dicitur iniquitatis Luc. xvi. 9. a Chriftö.
Sed nonne nequior eft fimulata paupertas , quæ fub
voti veto latens, tdta divitiis inhiat, tota lollicitufunt
haberi quædam Opufcula noftra nuper édita, li
tamen cum magnis talium tradtatoribus vifa fuerint
numeranda.
P A R T I C U L A XI.
SU p e r e s t . ad præfens inveftigare , 8c inventos
tollere, ( quantum juverit fator boni feminis Chri-
ftus) zizaniorum fraudulentorum aculeos, quoslate-
brofa no<fte, dura. dormiunt per negligentiam homines
fuperfeminatinimicus homo,fub obtentu conquifitionis
vidtus, 8c veftitûs. Hoc etiam præcipuè veftra per
quæftiunculas Tpllicitudo feire deùderat. Et quoniam
defraudatio 'directe contrariatur juftitiæ , tôt modis
inveniemusdelfaudationem, quotjuftitiam fieri y op-
pofitorum quidem eadem eft difciplina. Dicitur au-
tem juftitia virtus ad alterum, vel fient ad alterum9reddfnibus
earum püngitur , 8c intus, 6c extra C o i l dens unicuique quodfuum eft. Porro^ juftiçia , ample
nuis mirilque modis lacèratur , cruentatür , difli-.
patur. Cui namque poterit efle dubium lolerterat-
tendenti, quin Ipiritus avamtias nequaqüam jam ad-
duxerit feptem fpiritus, ideft univerfitatem vit jorum,
nequiores le ? Simulata quippe ( ficut ait Auguftinus1)
<? quit as , duplex eft iniquitas: Non lecus h o c lo co
die , qubd fidta , 8c Vota paupertas , non eft paupertas
fpiritus , non paupertas virtus , non atnica
bonis moribus frugalitas, fed duplex iniquitas, cjuia
fumpto vocabiïlo, comparatur ad Dëum,. Sc.adpro-
ximum, immb ad feiplüm, ficut ad iakeruin, prout
in pcenitentia f i t , dum fpiritus carnem fubjkicifer-
■ vituti. “Sic erit defraudatio una ad Deum,..alteraad
proximum, tertia, quafi mctaphoric.ç didta i,, ad feip-
futn. Et primitus de proximi defraudati,onè.( qu.ia
notior eft videamus., 8c conclufiones deincepl infe-
ramus.
. A R*
601 Sermo de Solhcïtudlne Ecclefiafticorum. 601
P A R T I C U L A X I I .
Conclufio ‘Trima.
SO l l i c i t u d o piaconferentis temporalia, de-
E T certè frequens iftic ab inquirentibus lolet inter-
■ *-*venire defeótus. Et cùm jus ex facto oriatur,quid
mirùm, fi in relponfione fit deceptio? Non quidem
lemperex refpondentis, fed ex inquirentis vitio, aut
A crebriùs propter phantafiam parùm; inftruôtorum qui
le paralogizant decipiunt 8c Ibphifticant, putantes
cafus aliquos efle fimiles , quos ex unica quandoque
circunftantia addita, vel remota, vel non attenta, confiât
fraudatur, fi fua intentio à recipiente non fervetur,
hoc enim proprie fonat fraus, 8c dolus, diim prætèn-
ditur unum , 8c fit alterum. Sic dicitur de teftatore,
qubd fraudatus eft, fi fua difteratur, aut non implea-
tur intentio ; neque tamen açcipienda eft de quavis in-
tentione. Non enim cadit fub obligationis re6ta lege
nequam intentio, li faliiti contraria, fi môribus ahlb-
na, fi in dèteriorem exitum 'ejus obfervatio lit ventura,
qiulis effet intentio palàin fimoniaca, vel ufuraria, vel
juri præjudicansalieno, velDeo, fanétifquefuis,non
honefta.
P A R T I C U L A X I I I .
Conclufio Secunda.
P A R T I C U L A X V .
prorsùsefle diflimiles, vel adverfos. Exempla tacta
funt, 8c apud Medicinam dandam patethoc vitium,
diim unus fibi vifus arroganter peritus in hac, aut hac
medicina danda, applicabit unam receptam ad morbos
ex caulis oppoutis ortos , non attendens qubd
aliud quod lïinat calcanéum, non fanat, fed excæ-
cat oculum.
P A R T I C U L A X V I .
M i T T a M u s narrationes luper hac re vulgares,
nec referamus, quam juftè proindè rationera, vel
q O l l i c i t u d o pia conferentis temporalia dirigi
non valeant Advocati prætendere , dùm cafum omdubtum
b4ebetadfuftentationemMmiftri illius femopralem ^ adft defanim ;uftificandum fufcipiunt s ' & ve-
faciendam, a quo fpmtualia requiruntui._ Ifte liquidem B njamus a(^ alias conclufiones cum fuis modificationi-
juflus,proprius, 8tverus efttitulus fufcipiendi îpm- j)u inVeftigando præcipuè de intentione fuftentantis
tualia. Et hoc fupponatur ad præfens, tanquam de- Miniftrum Eccleflæ , quæ 6c qualis fit tenenda per
fufficienter in materia de fimonia, dum^de di-
rebtione cordis forma daretur.Atvero plerumque fit,ut
mentiatur iniquitasfibi,Pf.xxvi.jz.nunc per ignOrantiam
aflebtatam, 6c ideo culpabilem j nunc per negligentiam
quae non tanta follicitudine qujerit agendorum
veritatem. Expedit igitur , ad particulars defeen-
dere caliis, non quidem ad omnes, aut fingulos, hoc
enim nobis eft impoflibile, quoniam Varii funt fine nu-
mero, 6c ita varii, qubd una circumftantia quandoque
polita, quandoque deficiens judicium fapientis varia-
re compellit, 6c hoc cum admiratione parum fapientis,
nec ad omnia circumfpicientis. Qusefivit unus
Ariachoretarum a quodam Patre: Pater, debeo ten-
tationes admittere , aut protinus eas abjicere ?. Adeum
qui luftentatur, 8c recipit; five fit onus, live
fint plures, Sæcularis, autReligiofus.
P A R T I C U L A X V I I .
Conclufio Tertia.
C O L L i c iT U D o p ia conferentis temporalia, fi vult
^ poteft in liia generalitate luffragia requirere. Et
fub hac intentione lola ftando, non minus merebi-
tur fiepe apud Deum, quam particulariüs exigendo.
Non habet prima pars dubitationem.
Secunda pars utinam fpiritualibus oculis (quales
n , ~ funt oculi columbini fponfi, 6c fponfie inCanticis)
mitte, inquit. Acceflit alter cum eadem petitione : Cafpiceretur'j quoniam apud illos perfpicua eilet, quj
neC admitte ? Nbnne conti ailä Vl” rnirnnfninf nmnm lipripfiifl-Abjice, inquit, nrnm nmninin - niwnnim.
deripoffuntj admitte, non admitte? Sic apud Sa-
pientem Prov. xxvi. 4. Ne refpondeas ftulto juxta ftulti-
tiam fnam. Et ibidem : %efponde ftulto juxta ftulti-
tiam fuam, fi. f . Sie in Evangelio de monftrandis, 8c
non monftrandis qperibus bonis habes.
P A R T I C U L A X I V .
a U a in re colligitur, undètam frequens error in
moralibus judiciis venit. Sunt, qui folis intendant
generalibus regulis, ut funt proverbia, 6c autori-
tates Sanbtorum. Sunt qui ad fola fingularia dant fe to-
tos, nullam ad prima principia refolutionem facientes,
quiavel nefeiunt, velnegligunt, aut toti littérales, 6c
fine fpiritu carnales funt, vel excæcat eos propria ma- D
litia hæc, aut ilia. Sunt alii circumfpebli fimul, 6c prudentes,
qui fingularia cautè colligunt, 6c fapienter ad
régulas refolvunt generales, colligentes pariter quæ
fuerit ratio datæ Legis, quandoque per elevationem
mentis ad régulas divinas, quandoque ad humanas. Pri-
mum fit per virtutem quam vocat Ariftotelesgnömi-
cam. Alterum per epfkeiam,quam dicere poffumus bonam
æquitatem.E t quoniam rariflimi funt tales circumfpebli,
lcquintur enim cum eruditione longüs expe-
rientiæ ufus : non expedit paffim ab omnibus qùærere
folidum pro moralibus confilium, neque fimiliter præ-
fumere illud dare quifque debet, præfertim non habita
cum fuis circumftantiis omnibus vera cafûs forma, quæ
quæritur.
cognofeunt omnia benefabtorum omiiium, quantùm-
libet occultorum, præmia repofita apud Deum, propter
quem, 6c in quo fiunt. Verùm pauci lunt fpiritua-
les hujufmodi,quinonmifcere curent grano purilfimo
charitatis, illud feminando, quædam zizania vanitatis.
Fitque illud Virgilianum :
Infelix lolium, & fteriles nafeuntur avjna.
Audi conformiter illud Evangelicum , quod fimul
exoru fpina fujfocaverunt fernen verbi , Matth, xm. 7.
8c fruftum boni operis.
P A R T I C U L A X V I I I .
Conclufio Quarta.
SO l l i c i t u d o pia conferentis temporalia po-
teft, 8c debet admoneri clàm, aut palàm per Præ-
dicatores, aut alios, fuper præmifla veritateprodirec-
tione puriori intentionisliiæ : fuadenda quippe funt
bona cum difliiafione malorum. Nihilominùs obfer-
vetur illud antiqui Proverbii : Ne quid nimis ; quia
Q u inimisemungit, elicit fanguinem. Prov.XXX.33. Hi-
mis exacuens ferrum, quandoque vel hebetat, vel con-
fumit ipfum. Satagens deniquè totum, quiequid feve =
rit, aut mefliierit, purum effe, nonhabens aliquid zizaniorum
, neque palearum -, quidni frullra, quidni ftul-
tè fæpè conetur, 8c damnosè fktigetur. Nunquid eligi-
biliuseft granumaliquod,velimpurum, quàm nullum
colligere ? Qiiocircà dicamus conlequcnter.
P ? P A R -