lo y ç Jacobi Almaini
batione divin» fùndatur quæcumque Poteifas Jurifdiaionis
Civilis & L a ïcæ , ità quôd caufa efficiens,quare
ifteeftDominushujus, velillusrei, velhabetJurifdi-
&ionem,eft quia Deus vult* & approbat ilium efle D o .
minum illius.
1080
Solutio Argumentomm Armachani.
R
6c quôd habeat proprietatem iti illis rebus ; 6c talis
eft difficultas de Curatis, ôc Prælatis Ecclefiæ : nam
Cu rx Paftorali, 6c Epilcopatui,aliquando (iint annexa
aliquâ bona. Quæritur inter Dobtorcs, utrùm ta-
lia bona, quoad proprietatem, fine illius qui habet
talem Curam Paftoralem, ita quôd realiter lint ejus.
Similiter , quia Imperiali dignitati annexa funt ali-
qua; utrùm talia, quo ad proprietatem proprie pro-
Eftat modo folvere argumenta Armachani. Quan- A pi'iam, Tint illius qui de fafto fungiturdignitatelm-
^ turn ad primum aigumentum de Adam , quod P p r-ma 0pini0 dieit quôd non funt ejus; 8c argu-
epofitus ell Dominus ce eus , p v / ,.P ; mentum hujus opinionisell : quandocumque aliqua,
quo ad proprietatem, funt alicujus, potellqualiter-
cumque vult, 8c pro libito, de illis difponere, 8c fi
donat, de fa6bo tenet talis donatio ; fi prodige ex-
ponat, licèt peccet , non tenetur ad rellitutionem
illorura. Sed fi Imperator difponat prodige de rebus
annexis Imperio, non folùm peecat; led tenetur
etiam de bonis propriis reftituere Imperio. Ergo
talia non funt eis, quantùm ad Dominium 8c proprietatem
propriè propriam , talia inquam annexa
dignitati Imperiali. Similiter dicunt hoc argumen-
to , quôd Epifcopus prodige exponens bona Epilcoprxpofitu;.
. . _
lia : dico quod non ell inconveniens quod aliquando
Deus fumpferit pro titulo , dona gratuita , forfitan
ficut fecit in Adam 8c Abel ; fed hoc non requiritur
ultra, imb eilet erroneum hoc dicere. Quantum ad
aliud de David, quod non poterat jufte uti panibus
Propofitionis, fine charitate, ergo nec habere juftum
Dominium, fine charitate; negatur confequentia:
nam quod non potuillet illis panibus jufte u ti, fine
charitate, hoc non eft quod ad Dominium requira-
tur charitas ; fed hoc erat, quia panes Sanbti erant:
ficut ad hoc quod aliquis utatür Euchariftia, hoc
non eft quod ad Dominium illius requiratur charitas;
— m - • mi;,* vpnn;/:r.,, ~A patus, tenetur ad reftitutionem , quia non funt ejus,
fed hoc eft,mione Bled totius C le r i,& eft, utdicunt, iolum adminiftrator.
Item, qui habet fupremam Poteftatem laicam
Regalem, regit ad utilitatem publicam 8c commu-
nem; 6c ille non regit, qui regit pro fuo privato bo-
no. Ergo annexa tali regimini, funt Communitatis
8c non dominantis, ideo Rex non eft nifi adminiltra-
to r , 8c eft apparentia pro ilia opinione.
Alia eft opinio, quod Imperator habet proprietatem,
& quod ilia funt ejus proprie, ita quod ha-
bens Imperium, habet proprietatem proprie propriam
in aliquibus rebus; 6cmotivum illius e l l : ille qui habet
dignitatem Imperialem, debet maxime poliere
virtutibus Politicis, inter quas magnificentia 8c libe-
ralitas funt maxima ; fed non pocell illis virtutibus
poliere, nifi habeat abundantiam rerum ; 6c nifi fit
proprietarius , non poteft donare. Ergo in talibus
habet proprietatem: 8c qUando ell in tali dignftate
Q conftitutus , aliqui efficiuntur inimici ejus, quibus
non poteft facile refillere, fine acquifiuone amico-
rum, 6c manutenentia, 6c largicione bonorum : fed fic
eft quod non poteft ilialargiri, nifi habeat proprietatem
in illis. Igitur. Utrüm ergo R e x , v e lImperator
habeat proprietatem in illis bonis, quas funt ä
Communitate deputata dignitati R e g ia ;, vel Impe^
riali, vel utrüm fitadminiftrator, nam levanturtri-
buta, 6c pedagia, lalagia, 6cc. fimiliter , funt ali-
qux poflefliones, 6c urbes, 6c caftra data R c g i, non
pro perfona fua, fed pro utilitate R e gn i: quöd non
fint ejus, eft apparentia; quia Rex non poteft alienate
Regnum, neque prxeipuas urbes Regni in altem
m transferre.
li cibo vefeendum. Quantum ad aliud-: peccator
quilibet eft dignus morte 6c indignus vita; u-trum-
queconcedo. Nam Deus poflet jufte abftrahere ea
qua; requiruntur ad vitae peccatoris fuftentationem,
6c eum jufte dare morti,ratione peccati, 6c auferre
quascumque neceflaria vitas, 6c tarnen non aufert;ficut
vaflallus 1 ebellans, eft indignus Fcudo quem habet.
Ergo Dominus aufert; non valet confequentia: imb
poteft ei relinquere tale Feudum. Similiter confequentia
non valet: offendens Deum, eft indignus pane
quo vefeitur, ergo Deus aufert 6c privat talem of-
fendentem tali pane. Sed bene fequitur: ergo jufte
poflet privare, fi vellet. Et fic patet quomodo ifta
argumenta Armachani nihil concludunt contra con-
clufionem principalem , videlicet, quod Dominium
Civile nonfundatur in charitate, fedinapprobatione
divina.
C A P . II.
An habens Supremam Toteftatem in t empor
alibus , habeat proprietatem in ali-
cptibus rebus partimlaribm.
cOnfequenter, Doctor in 2. Capitulo ponit duos
modos dicendi circa quxftionem; videlicet u-
trum habens fupremam Poteftatem la'icam , ex ra-
tione illius Poteftatis fupremx, habeat aliquam proprietatem
fibi proprie propriam: fupponiturquoddi-
6tum eft prius, in precedent i capitulo, quid eft hare
Poteftatem proprie propriam , 6c quid eft habere
immediate ä Deo. Item, dictum ell priüs, quod C A P. I I I .
quamvis R e x, vel aliquis Dominus temporalis habeat
jurifdi£tionem fuper bona m c a , 6c corpus Im p e ra to r h a bea t fiiam P o te fta tem
meum; nihilominus bona mea 6c corpus meum non 1 r . \ ' t \ i ' ™ ^
funt ejus: nam non fum fervus ejus, ideo non habet im m ed ia te a DeO } 'Vel a p a p a .
Dominium proprietatis in illis.
Iftis liippofitis, difficultas eft , utrum ipfi fupre-^^iUantumadrertium caput: fuppofito quod Re x,
m x Poteftati laicx ( quia talis) fint aliquabona ^quorum
proprietas ad eum fpebtet qui fungitur tali Po-
teftate : dicit Doctor in principio quod habens fupremam
Poteftatem laicam , habet proprietatem in
aliquibus rebus, putä quas habebat antequam fun-
geretur tali.dignitate 6c Poteftate fuprema , 6c quas
obtinet, nomine privato, 6c non nomine Re gio ,
vel Imperatorio; in talibus habet proprietatem propriè
propriam: fed{ difficultas eft, utrum fint alia bona
itaconnexa illi fuprema; Poteftati laicte, feu tem-
porali, quod quantum ad proprietatem proprie propriam
, Temper fint Ulius qui fungitur tali Poteftate,
o L '^ v e l Imperator habeat proprietatem proprie propriam;
eft difficultas ä quo habet immediate, vel a
D eo , vel a Papa. Primaopinioqubdimmediate habet
ä Deo , quemadmodüm quando eligitur Sortes.in
Papam, eo fablo quo eft elebtus, 6c elcdlioni prrebet
confenfum , Deus ei confert immediate authorita-
tem Papalem, five fpiritualem, 6c illam non habet
ab Elebtoribus , quia illam non habent : ita eo fa-
6to quo aliquis eft ele6lus Imperator, 6c prxbuit confenfum
, habet Poteftatem temporalem fupremam a
Deo immediate. Iftius opinionis eft G\offn^6.diß.Can.
Si Imperator. Ratio iftorum eft: quandocumque aliquis
1081 Expofitw, circa Declfeoties Ad. G. Ockam. io8x
eligitur ad Poteftatem aliquam , 6c non habet illam nendum : quamvis ille qui non habet Dominium proab
Ele6loribus, nec a coronante, nec a cqnfirman-
t e , illam habet immediate ä Deo : fed Imperator,
non habet Poteftatem Imperialem ab Elecloribus,
quamvis requiratur ele6lio, nec ä confirmante; ergo
habet immediate a Deo. Prxtereä, dicunt Do-
qlores , quod Papa habet immediate a Deo Poteftatem
, non ä confirmante ; quia non indiget con fir -.
mationcj 6c fi fit aliquis confirmans, eft iolum propter
pompam, 6c non propter neceffitatem ( fed E-
pifcopus requirit, de-neceffitate, confirmationem, i-
debnon habet Epifcopus immediate Poteftatem, nifi
ä confirmante; 6c non habet antequam confirmetur
6c confecretur) eodem modo dicunt de lmperato-
re , quam cito eft eledfcus , antequam confirmetur,
habet Poteftatem fupremam laicam JurifduStionis ,
6c de fa6to poteft uti illä , 6c exercere; 6c exerci-
tium tenet: 6c proptereä dicunt, qubd nec habet a
Confirmatore , nec ab Eleblore, fed immediate ab
iplb Deo.
Secunda opinio , qubd Imperator non habet immediate
illam ii Deo , fed immediate ä Papa , 6c
mediante Papa ab ipfo Deo ; ifta opinio , adducit
multas rationes. Prima eft apparentior: quando eft
aliquis in aliqua Poteftate conftitutus, 6c alteri, ra-
tione talis Poteftatis , prxllat juramentum fidclita-
tis , videtur habere illam ab illo cui prxftat jura- E
mentum fidelitatis; fed fie eft qubd Imperator pree-
ftat juramentum fidelitatis Papa;; ergo habet illam
ä Papa (in Gällia Epifcopi pradlant juramentum
Regi , quantum ad temporalia; 6c Papx, quantum
ad ipirituafia:) fed Imperator in coronatione ultima,
prx Uat } 11 rame nt um fidelitatis P ap x; ergo habet il-
lam Poteftatem la’icam ä Papa, 6cnon immediate a
Deo, Vidcantur alia: rationes in Doblore.
Vifum eft, uti um Imperator habeat proprietatem
proprie propriam in rebus appropriatis dignitati Im-
penali , quia non eft difficultas quin habeat in aliquibus
rebus quas habebat antequam eflet Imperator
, 6c in rebus pofteä acquifitis propriä indullriä:
fed difficultas erat de rebus dignitati Imperiali annexis
, 6c ficut dictum e ft , eft eadem difficultas fi-
Güt de Clericis, an habeant proprietatem rerum an-
nexarum Beneficio, 6c hanc difficultatem quxrit
Do£tor, in 2. Trablatu 2. partis Dialogi. Lib. 2.
Utrüm autem Imperator fit Dominus Omnium*
rerum , apparet qubd fic : nam Imperator eft D o minus
totius mundi ; ergo 6c omnium rerum tera-
poralium. Item , Imperator eft Dominus aliorum
hominum ä fe ; ergo, ä fortiori, eft Dominus omnium
rerum qua; poffidentur ab illis hominibus. Alia eft
apparentia: R e x quilibet eft Dominus omnium quse
funt in Regno fuo ; ergo Imperator mundi, omnium
qux funt in mundo. Batet Antecedens, i. Regum
viii. 11. dicit Samuel ad populum petentem R egem
: Hoc erit fm Regis , ßlios veflros tollet in carri-
bus , &faciet fibi Cemuriones , &c. Si hoc erit Jus
Regis ; ergo poterat hoc jufte facere. Prxterca,
f-, 12. Filias v eft ras tollet &faciet mguentarias , vineas
& agros tollet , C-T dabit ftervis fit is. E x illis verbis,
patet qubd Rex habet proprietatem 8c dominium
6c perlonarum 6c bonorum, quia poteft6cfilios tollere
, 6c filias ad fervitium fuum, 6c ad utilitatem
propriam; fimiliter tollet vineas 6c agros. Ergo u- j
nufquifque Rex , Jure 6c jufte habet dominium fin-
gularem rerum qua; funt in Regno fuo. Pro ifta
Quadnone fupponendum eft qux dibta funt fupra,
qubd Dominus poteft import are * Dominium proprietatis
vel Dominium furifdiclioms, ita qubd fit fenfus ;'
Utrüm Imperator habeat Dominium Juris, hoc eft,
Poteftatem dicendi Jus fuper fingula quae funt in
Re gn o, vel utrüm habeat proprietatem illarum rerum,
ita qubd fit verum dicere ; quxlibet res R egni
eil Imperatoris, vel Regis. Secundb, fuppo-
* Duplex Dominium?
pnetatis , habeat tarnen Dominium Junfdiclionis in
aliquo cafu ; ideo habere Poteftatem transferendij
invito Domino particulari, rem ejus , in proprietatem
alterius, ut Sortes qui de facto eft verus R e x ,
nihilominus non habet Poteftatem proprietatis , id
eft} proprietatem in rebus Platonis, led folùm Poteftatem
Jurifdiélionis ; dico qubd Sortes Rex habet
1 aliquando in cafu, Poteftatem transferendi res Piato-
nis in Ciceroncm , 6c hoc fpeblat ad Dominium Ju”
rifdibtionis. Nam Plato poteft peccare, ratione cujus
peccati res luæ erunt Fifco applicandx, quo fa-
6I0 ad Sortem Regem fpeblabit , non ratione Dofc
minii proprietatis , fed ratione Dominii Jurifdibtio-
nis , res Platonis in Dominium alterius transferre.
Ifto modo Imperatores 6c Reges , quamvis in illis
rebus non habuiflent proprietatem, nihilominüsper
Leges ufucapionis, 6c prxfcriptionis, tranftulerunt
illas, authoritate Jurifdictionis, in prxfcribentes 6c
ufucapientes. Notandum ultra , quöd Dominium
Jurifdiblionis, non folùm fe extendit ad res pofief-
las; fed etiam ad pej fonas : ad Röm. xm. 4. Non
fine caufa gladium portât, Dei enim minifter eft , vin-
dex in iram, ei qui malum agit. Item ; notandum ,
qubd rerum exiftentium in Regno , quxdam lunt
immobiles, alïæ verb mobiles, immobiles, qux non
; polTunt'transferri, utagerdomus: 6cc. mobiles,qux
transferri pofi'unt, ut aurum , argentum, leblus, vafa,
6cc. Et illarum utræque , quædain appropriantur
Imperatori, fic qubd nulli alteri: alias verb appropriantur
quibufdam alteris. Exemplum primi, ut fru-
btus pxdagiorum, taliarum, lalinarum, 6cc. fimiliter
, caftra, 6c quxdam urbes funt appropriatx Imperatori,
vel R e g i, fic qubd nulli alteri. Iftis fup-
pofitis , utrum Imperator fit Dominus omnium rerum
, fit prima Propofitio*
Imperator non eft Dominus , quantùm ad proprietatem
, omnium rerum qux funt in mundo, imb
non eft Dominus omnium rerum qux funt in Impe*
rio fuo, 6c capio Imperatorcm, ac fiefl'et Dominus
totius mundi. Patet : quilibet qui eft Dominus ali*
cujus rei, potell illam Vendere, fed non poteft Imperator
omnem rem vendere ; ergo non ell Dominus,
quantùm ad proprietatem cujullibet rei. Ifta
propofitio ponitur in can. eos, i .q. 1. Habetur ibi-
I dem qubd omnis Dominus rem fuam vendere poteft,
fi vult, five lefvum, five aliquid eorum qux poffi-
det : fed fic eft qubd Imperator non poteft lingulas
res Imperii vendere fi vult. Patet : non poteit res
meas ad libitum fuum vendere, fine peccato; ergo
ipfe non habet proprietatem in illis rebus. Undeex-
prefîe habetür, 23. q. 8. can. Q ua omnia funt Imperator
um : dicit exprelfè Glolîa , Non quo ad proprietatem
, fed quantum ad furifdi&ionem. Relinquitur
ergo prima Propofitio vera , qubd quamvis eflet aliquis
Imperator totius mundi; tarnen non elfet Dominus
omnium rerum, ut ly Dominus importât Dominium
proprietatis. Secundb, patet ifta Propofitio :
Quicumque dat rem, cedit proprietati illius, 6c tranf-
fert illam inalium, 6c non remanet ampliùs illius rei
proprietarius , imb ; hoc eft donare : fed Imperator
multa dat 6c dedit; ergo non remanét ampliùs illarum
rerum proprietarius. Etifta Propofitio eft ma-
nifefta , videlicet qubd Imperator non eft Dominus
fingularum rerum. Pariformiter R ex Francix non eft
Dominus omnium qux funt in Regno fuo, imb nihil
proprietatis habet in agrismeis, licet habeat proprietatem
Jurifdiélionis in illis.
Regnum Francia non dependet ab Imperio.
SEcunda Propofitio. Imperator non eft Dominus
omnium rerum,ut ly Dominus importât Dominium
luiifdiblionis, 6c non proprietatem: Patet primb. Non
Y y y 5 eft