Joannis Gerfonii 708
A
7 0 7
hunc crucifixum. 1. Cor. 11. 2. Sufficiat hie nobis corpo
raliterambulantibuspercorporaliatranfirc per Fidem,
perque Spem 6c Charitatem in asterna. Et videamus
tamdiu in fpeculo 8c£enigmate, quoufque veniat dies
ilia, qua fponfus pafeit, 8c cubat in mcridie claritatis,
seternte quando videbimus eum facie ad faciem ficuti
e f t , 6c fimiles ei erimus..
Confideratio Nona.
Confideret nono , quod in ilia die primi fpecialis
examinis noftri, 6c in die etiam examinis fecundi feu
noviflimi 6c generalis , non interrogabimur quantum
fuerit intelle&us nolter acutus 6c eruditusj fed qualis
fuerit aftedbus nofter ad Dominum Deum noftrum,
hoc eft, quam {implex, quam redbus, quam pius, hu-
milis6cdevotus, quamque fpontaneus 6cfidelisinDei
fervitio, fecundum earn vocationem, qua voeatus fuerit
divinitus. Hoc diligenter penfabat, qui dicebat:
Omnis confumntationis vidi finem, luttun M.mdatum tuum
vimis. P f exvm. p<5. Quod quidem Mandatum certiffi-
meeftCharitas, non cogpoicendi vanitas.
Confideratio Decima.
Confideret decimo ipfe Religioliis ex pratmiffis,
dinem Cceleftinorum reliquit, 6c adFratres:Minorcs
de Obfervantia tranfiit, 6c paulb poft miferabiliier apo-
ftatavit, adfieculum rediens, 6c uxorem accipiens propter
quod crudcliter a parentibus uxoris quam deceperat,
ciimRoma rediret,interfedbus eft temporeMartiniPapie.
. Confideratio Duodecima.
Confideret duodecimo , 6c {Joftremo, juxta pne-
mifla, qualis exercitatio fibi ante omnia tenenda fit prima.
E t inveniet proculdubiö, quod nihil fic primum,
nihil fic principaliter incumbit, ficut hoc unicum, ut
fcilicet ServitiumDeiadimplcat. ServitiumDei quip-
pe peifrepè in Regulis Monachorum nominatur Ec-
clefiafticum Officium. Deinde fi quid temporis in re-
fiduo fuerit, ordinetur hoc ad vacandum , quantum
obedientia admiferit, fibiipfi poft neceffitates corporis
, quas multas lunt. Hoc documentum brevi verfi-.
culo quidam complexus eft diccns :
Fac opus injunblum, deinde vacato tibi.
Conlulo tarnen ut ifta vacatio fit taliter pradbicata in
devotionis otio, ut non reddatur inepta per lachrymas,
aut alia lasfiva corporis , vel mentis exercitia, ad e„a
quseincantando, legendo, 6c ceteris hujufmodiprinex
quo omne ftudium fuum refolvi debet inaffedbum,B cipaliùs, 6c principaliffimèex-fan&a obedientia incumut
nihil ftudeat, nihil legat, nihil eantet, nihil medi-
tetur quod non immediate, aut mediate ordinetur ad
inflammationem affedbus, quoniam in hac inflamma-
tione confiftit fupremus apex Theologie myfticas,
tradita: per Dionyfium, ac revelatse fibi, 6c aliis per
Spiritum fandbum j fed ncque fugabuntur phantafma-
ta per ftudium, fed per defiderium: peraffedbum fcilicet,
non intelledbum: quoniam necejfe eft intelligentem
phantajmata Jpeculari.
Confideratio Undecima.
bunt. Didbum fufficiat tantum de primaparte.
J/eniamm nunc ad fex alias Confidera-
tiohes , feilieet Libris legendis , feu
frequentandis per Religioftim feduloin
Servitio, feu divino Officio occupatum.
Confideratio Prima.
Confideret etiam undecimo, quod hase inflammatio
affedbûs non expedbanda eft ab homine. Proptereànon
fufpiret ad hunc, vel ilium Dodborem, præfertim via-
torem, ut dicat : Felix eflêm ex convidbu talis viri. Nam
foggeftiones hujufmodi fæpè funt diabolicæ immiffio-
nes, inducentes mentis, 6c nonnunquàm etiam corporis
inquietudinem. Scio per experientiam de quo-
dam Profeflb, qui priùs ardentis ftudii in fieculo, de pro-
genie nedum illuftri, fed 6c Regali, conquerebatur qua-
liter tempore fuo non effet alter Hieronymus quern pof-
fet adiré, ut fie perveniret ex fua eruditione ad feientiæ
jperfedbionem , quafi fcilicet non effet tempore fiio Do-
dbor, etiam in januis, quifcfficeretdocereeum} quafi
etiam Religionem intrafl'et, nonadlamentum, fed ad
documentum. Rocolo triftis, quod dum ego piafblli-
citudine dicerem, me timere, talem feiendi ardorem
non fore ab inftindbu bono, fed malo. Refpondit ille
indignabundus mihi, quæ voluit, 6c receffit. Et 0 piif-
fime, 6cterribiliflime in confiliis fuper filios hominum.
Domine, Deusmeus, quo receffit, quoabiit! Utique
heu, paulo poll; fodbus eft apoftata fub fpecie quafi ardbio-
ris Religionis, immo tandem abfque omni verecundiæ
velo totum Religionis omnis habitum abjecit. Miferea-
tur fui, immo 6c mei, ac omnium noftrum Deus. Hujufmodi
etenim p a r , vel etiam majus periculum , fe-]
clula Dei pietate , imminere poteft cervibus noftris,
nifi à curiofitate, 6c vanitate feiendi plura quam opor-
teat caveamus. Sit hoc indudtum non ad cujufquam
contumeliam , feu improperium 5 propitius fit mihi
Deus, fed omnibus nobis ad cautelam, 6c in exemplum,
ut non quæramusp/zw fapere, quam oporteat, Jed fapere
eum fobrietate. Rom. xii. 3. Et ut mcminerimus illud :
Domine, non ejl exaltatum cor meum, 6cc. Plàl. CXXX. I.
Nota quomodo paucis tangit execrabile fàftum Fratris
Jaçobi de Borbonio, qui lüb præt^xtu perfedtionis Orp
O R R o fi pergat fedula cui*iofitas, aut, utmitiiis
loquamur, ftudiola fedulitas inquirere, qui, vel
quales Libri funt frequentandi tali Religiolb fic infti-
tuto, ficque aftridlo, ad qualera fermo nunc eurrit
pro admonendo 6c hortando, cenfeo refpondendum.
Primo, fub doétrina generali, quia non omnes mo-
ventur fimiliter exfimilibus. Liber omnis, fithifto-
ricus, fit moralis, fit allegoricus, fit anagogicus, in
quo plus reperiet ad devotionem fe moveri, legatur >
interim memoretur 6c ruminetur, ita tarnen fiproba-
tæ fit autoritatis.^JSuper qua re editum eft Opufcu-
lum De examine tmlrinarum, cui confonat Libellus Di?
laude Script or um.
Confideratio Secunda.
Ceterùm non eft hæc régula fixe data, nifi pro hîc
6c nunc. Quoniam fæpè variatis affedbionibus varie-
tate tarn humorum in corpore, quàm morum in mente
, neceflè eft ftudia variari j pronanimimm fàftidio
eft noftra natura tempore hujus mutabilitatis noftræ.
Obfervandum eftnihilominiis, ut hæc mutatio ftudio-
rum non fit Iblummodo naufeantis quafi ftomachi,
cujus eft multa deguftare 6c pariim digerere; fedve-
, niant ex mentis deledhi.
Confideratio Tertia.
Proindè quantum occurrit pro hîc, 6c nunc, 8c quantum
ad exhortatjpnem præfentem attinere videtur, Hint
narrationes Patrum, prout in libro Vitas Patrum digeftæ
continentur bene falubres , quia poteft in qualibet
narratione paufaffieri, dum vacat hora ex obedientia ad
Servitium divinum, five ad alia. Inliiper (quamquam
mirer quo padto id fiat) monent præ ceteris feriptu-
709 T)e L ib r is lege\
ris plus ea documenta , quæ veluti alterius perfonæ
liib typo ingeruntur intelledbui, 6c facile demulcent
affedbufn, cum quafi perfonamipfaminmortuis literis
loquentem vivaciter præfentem cum fua autoritate
imaginamur. Confilium confimile fit de paribus pia-
rum hiftoriarum narrationibus.
Confideratio Quarta.
Ampliùs, fi quæftio fiat de doétrinalibus , 6c non de
hiftoricis traditionibus ; veniunt ad animum protinùs
aliqua quæ meminit idem animus anteà compoliiiflè
tanquàm fibi fàmilariùs cognita, utinam non vaniiis oc-
currentia j quæ quia pro hîc 6c nunc habeo ipfe luf-
pedta, non quidem de non veritate, feddevanæglo-
riæ vera vanitate, eadem præterco. Sunt Libriplures
beati Bernardi viri devotiffimi, 6c præfertim Epiftola
ejus ad Fratres Carthufienfes De Monte Dei. Item Ser-
mones ejus Super Cantica Canticorum, ubi loquitur
tanquàm Religionem profeflus , 6c ficut experientia
multa edodtus. Sunt inluper Moralia beati Gregorii Pa-
pæ omni admirationë 6c veneratione atque utilitate
præclara, quæ etiam pro magnis, 6cquantumcunque
magnis ingeniis, fine feclufione tarnen tardiorum, quia
fingiilis lac 6c mel miniftrant, fufficere pofluntfuau-
bertate. Sunt denique ad majorem abundantiam, immo
fuperabundantiam Libri illius Venerabilis Richardi
de fandto Vidtore De duodecim Patriarchis. De Area mj-
ftica. E t quid laborarem per lingula : nihil etenim
compofiiit nifi divinum ôc myfticum, edodtus à Præ-
ceptorelûoDodtore celeberrimo, Hugone de fandto
Vidbore, cujus Opufculum De Oratione quod incipit j
Qm affeftu quove ßudiofäc. fuperatomnemlaudem.
Confideratio Quinta.
Subindè nefcio, fi præcipuus inter omnes numeran-
dus fit Euftachius, ita enim nomen iftud fiiuih vul-
gatum, Bonaventura,videor pofle tradere. Ille enim fin-
gulariter inter omnes DodboresCatholicos, pace omnium
lalva, videtur idoneus, 6c fecuriffimus ad illu-
minandum intelledbum, 6c ad inflammaiidum affedbum.
GujusOpufcula duo utLedburam, 6c alios Tradbatus
ejus interim prætcream, tanta funt arte compendii divinitus
compofita , ut liiprà ipfa nihil Breviloquium
noto 6c ltinerarium 5. in quibus proceflum eft duabus
viis cognofcendi Deum. Primus namquehorum duo-
rum Tradbatuum procedit à primo principio,quod Deus
eft, ulque ad alias veritates flib Deo créditas 6c habitas.
Alius è contra progreditur à creaturis ad Creatorem,
per fex gradus fealares ulque ad anagogicos exceflus.
Qui licèt fint difficiliores, 6c rariores j debet tarnen
omnis Chriftianus ad illos alpirare, quoniam Theolo-
gia talis myftica propriè eft Chriftianorum. Quæ 6c,
propitiante 6c revelante Spiritu Chrifti Jelu, facillima
eftluperomnia, 6cutiliffimaj fed abfconditaàlàpien-
tibus, 8c imoculis fuis prudentibus, 8c ipfis pene in-
acceffibilis 8c impoffibihs , juxtà ejufdem Domini 8c
Salvatoris divinam fententiam, qua ait : Confiteor tibi
Pater, 8cc. Matth. 1 1. 2 f .
. Confideratio Sexta.
Confiteor itaque 8c ego in infipientia mea procon-
clufione refponfivæ Epiltolæ, ne ultra in longum vergat
} quod a triginta Annis, 6c ampliùs citrà, volui habere
familiäres mihi prædidbos TraÄatulos, fæpe legendo,
fiepe ruminando, etiam ulque ad verba, nedüm
fententias. E t ecce hac ætate, hoc otio, velut ad votum
vix perveni ad initium guftüs eorumdem ,~qui 6c re-
petiti femper mihi novi fiunt, & placent, juxtà illud
Flacci de Poëmate, vel imagine compofitis eleganter,
. De dès repetita placebit. «
Allegaverim commodiùs, graviùs, digniùs 6c veriiis
Vomi I I . Pars V.
! dis à Monacho. 71 &
illud de Sapientia quam ille deferibit, qui ait; Non habet
amaritudinem çonverfatio illius, nec tadium conviüus
ejus y Sap. vin. 16. fed lætitiam 6c gaudium, ficut quo-
que ipfa eadem fapientia fe collaudans dicit. Qui edunt
me y adhuc efurient, & qui bibunt me , adhuc f i tient,
Eccli. xxiv. ip . quia fcilicet in eodem fiituritas cft, ne
quid défit, 6c in defiderioaviditasmanet continua, ne
^faftidium fit -, undè etiam frumtur ( inquit profil ) nec
fafiidiunt quo frui magis fitiunt. Hæc ad fatislaciendum
fcriptis charitatis veftræ diéba, licèt lacis curforiè fuf-
ficiant.
Ï R A T E R E R A T R I .
Gratia & Pax.
verbis tuisj'ußificaberis, notât Chriftus, Matt. xii.
37. E t Qui in verbo non ojfendit, hicperfefilus eft vir.
Jac.nr. 2. Sed cùm linguam hominum nemo domarepotefty
Ir. 8. quid conlultiùs quàm tenere filentium ; mihi quid
neceffitas vel piacogit utilitasrumpere? Eftluperhac
re frudbuolbm de filentio capitulum in Summa De vitiis.
Parte ultima; relegatur. Hoc ideö, Frater præmiferim,
quia vix evenit mihi inire cum aliquo colloquium, quin
pcenitcat me aliquorum. Et quid profccerim alteri
fum ignorans j quid autem obfuerim mihi recognofco ;
i proptereà Conor in dies, Domino propitio, mecum mo-
rari. Et fi dandum eft confilium, malo per fchedulam,
quàm per linguam relponderej videor enim mihi ref-
ponfionem fecuriorem per hoc dare. Ceterùm Riper
modum ftudendi multi multa icripfere. Summa de vir-
tutibus traébivè de prudentia colligit utiles doèbrinas.
Notanturinfuper aliqua pro Theologiæ myfticæ quæ
ftat in affeébibus acquifitione particulates induftriæ duodecim
Parte ficunda principali , De Theologia myftica y
quæ nunc penes vos habetur. Tanguntur fubinde non-
nulla in Tradbatu De laude Scriptorum, ubi fit mentio
de diébo B. Bernardi quod quercus & fagus docuérunt
eum. Habetur à Seneca fpecialis fuper modo ftudendi
Epiftola. Dicit inter cetera, quod faftidientis ftomachi
eft multa deguftare, 6c quod peregrini habent hof-
pitia multa, fed paucas amicitias j fic femper ingeren-
tes animum gravant non nutriunt -, quia nec ruminando
conterunt, nec digerunt meditando. Scrip fit denique
venerabilis Hugo Didafcalicon , id eft, Magiftrumdo-
^centem difcipulum. Nunc aliqua quæ Religiofum
refpiciunt curfim, 6c pun£batim,ut occurrunt, annotabo
juxtà circumftantias à Philofophis 6c Theologis pofitas.
Recogitetur primo , quis fit ille qui ftudet, in
profeffione 8c ftatu, in ingenio 8c ætate. Recogitet ipfe,
cur ftudet, id eft, quo fine y nam finis eftinmoralibus
primum quafi principium, primitiis 6c principaliter
intendendum, fecundùm cujus exisentiam debent aliæ
circumftantiæ moderari ; ut tertio fciat quid fit illud
quod ftudet} quarto tempus > quinto locum} fexto cum
quibus 8c ad quos fuumapplicareftudium licet, decet
6c expedit. Alioquinfi défit moderatrix difcretio pondérons
iftas circumftantias} non inftitutio feddeftitu-
tio} noninftruébio, fed deftrudbio fubfequuntur. E t
quia paucorum valdè eft perfeéba difcretio propria, da-
tur in Religionibus aliéna per obedientiæ votum, quod
quideferit, necobfervat, fatagens propria voluntate
quæ fibi nulla debet elfe, regere fe; nihil mirabile fi
currens incurrit 6c offendit. Scitum cft quid Bernardus
D dicit detalibus, quod Nullum mach 'tnamentum eficacius
habet damon ad fiducendumy quam f i modum in fervore
bono faciatpratergredi. Denique de tali dicit Cly macus :
Qui fibi dux ejfe vultyjpreto duceproprio, quod non jam
indiget damone tentante y quia fabius eft fibi damon. R e gulet
igitur obedientia ftudium ejus qui obedientiam
profeflus eft. Poftrcmo Frater rogote, rogo 6c illos
quibus hoc pauculum communicare decreveris, ut
apertis interioribus oculis retorqueant illos ad priores
collocutiones, 6cacriterdijudicent, fi frequenter plus
invenerint ea quæ mihi contingere fateri non eru-
Y y z befco»