727 ____ . . . I
animam ad fuperiora, & ad ïnferiora ne dilabatur, farumlibidinummfeipfofavehtiumfici-ifuadet, quan-
ftringunt. Sic nön inveniens anima ubi fine affeöip- do nonnulli (quia öccafionem prsftabat aliis loxnriae
nis pes dilatetur aut quiefcat, quoniam inundaverünt lüapulchritudo) feipfos lacerabant in facie, aut Cutn
aqua: tribulationis fuper terram fènfualitatis, regredi fuis periculis ingentibus exules aufugerunt ? Immö
compellitur cumcolumba ad interioris Arcam quietis. multas femin® & virgines non tantum Chrifliarias, fed
__' nt-rm«* friKnlorirtnnm f-pfpranim °” - • - 1-- D B S
na lerpct ciu» iumuuo, ^.ituituo aaav, fuper unus fanbtorum Patrum, qui ut elationem ex fuis
enitionis aliorum, ficut a communi ritu viven- A viribus confurgentcm compefceret in anima, magnis a
•ei ad tempus, non femet abducit. Videtis er- Deo prccibus obtinuit ut da?mofiiacx paflioni corpus
fubjaceret.
Non evagemur ulterius in materia latiffima de acqu i-
fitione virtutum 8c extirpatione vitiorum j ftringatur
fermo ad virtutem unicam caftitatis , & quaeftionem
qua?ftione, vcluti qjavumclavo retundamus. Qua?ro
ab adverfariis, fi vovere liceat perpetuam caftitatcm.
Non ita impudenter defipiunt, ut hoc negent. Non
negabunt infiiper quin dabilis fit cafus necefiitatis extrema?
, quo vel a tyranno aliquo, vel propter abundan-
tiam obfcceni illius humoris putrefcenris(ut fieri poteft)
periclitabitur vita ejus qui vovit caftitatem , fi non
fumataboperecamali remedium. Peto ergo fi-talis,
non dico fornicari vel adulterari, fed matrimonialiter
uxorem aflumcre 8c earn carnaliter cognofcere pofiit 8c
debeat, quoniam hoc agendo diuturnius viveret, ut
B fupponitur ? Si refpondeant, quod votum caftitatis im-
pedit Matrimonium contrahendum, etiam in illo calut
necefiitatis extreme. Qua?ro primo, unde hoc habeant,
cum votum illud humana tantummodb voluntate emif-
fumfuerit, ac proinde Prxcepto illi divino: Nonocci-
des, Exod. xx. 13. quo pa&o poteft -obviare ? Ita
enim prius argutum eft in fecunda conclufione. Rursiis
poteft fibi a Papa concedidifpenfatio contrahendi, qua
difpenfationefa&a, nunquiduxoraritenebiturpro Hci-
to ufu carnali falvativo vita? fua?, autfi poterit fubire
mortem ne caftitas fua virginalis, aut vidualis depereat?
Si primum nobis donent, cur non ita dicere poflumus,
quod non obftantecaufa necefiitatis extrema? aut Supe-
riorisautoritate, poteftperpetuo voveri certa fobrietas
ficut 8c caftitas ? Si verb dicant juxta communiorem
opinionem , quod talis etiam non vovens pofiit licite
pati mortem pro confervatione caftitatis perpetuo,
quamvis hoc pati nequaquam obligetur. Vellem ut nobis
darent diverfitatis rationem in caftitate 8c fobrietate,
quarenon utrobique erit fimilis hujus divini Pra?cepti
per ima ferpet ejus animus,contentus communi mo-
abcognitionis alio:
di, vel ad tempus,
go quantum fervit contemplationis virtuti, in quafe-
licitatem Philöfophi pofuerunt, ipfa vibtus afperitas.
Porro quid aget fortitudinis virtus, quid zclus ani-
marum, quid Spes, quid Fides 8c Charitas, vel ut ipfas
in hominibus genei*entur, vel genit^ conferventur,
augeantur , roborentur ? iEttimo non magnipen-
dent corporis jabturam , dummodo per earn finis
fuus habeatur. Ceterum attende tibi quid de-
beas animse fanitati, 8c curationi ä vitiis , quan-
do
Vt- cof]>kt redimas, ferram patieris & ignem ,
inquit Nafo.
Dicerent aliqui fed non determino, quod pro evi-
tatione doloris nimii, aut deformitatis fas eflet alicu-
jus morbum membri incuratum relinquere , ex quo
tarnen membro incuratö dimiflo breviaretur vita.
H x c abbreviatio quanto rationabdlius tolerabitur ad
evitandos dolores non momentaneos, led pro vitiis
puniendis fempiternos ? Addamus, quod confuetu-
do naturam immutat ufque adeb ut venenum cibus
efle pofiit. Multos jam audivi alterius Rcligionis Fratres
, quibus in aegritudine efus carnium conceditur,
dicentes abominationem eis fieri 8c naufeam , fi cai*-
nes guftent> maluntque jugiter abftinere, tantiim
valet in eis confuetudo, quam Philofophus alteram
dicit efle naturam. Efto denique, quod ex efu car-
nium proveniret in cafibus pr ied ite necefiitatis pro-
longatio qualifeumque vivendi: quis novit fi non de-
terior ex hac novitate poftmodiim ^gritudo 8c lafli-
tudo fequetur ? Audi fimile. Eflent aliquando po-
tiones qu^dam medicinales, ut puta laxative, fatis
idoneae pro pr^fenti ftatu patientis > difluadent tarnen
illäs fidi Medici, ne ex ufu talium pigra 8c fegnis in
futurum reddatur natura. Subinde credamus exper-
luwmum _______ _ tranfgreflio, Non occides? Exod. xx. 13. Nunquid
tis. Aflerentem itaque audivi unum de Carthufienfi- C talis perfeveranter callus in cafu noftro ita feipfum peri-
bus virum plane dobtiflimum, quod plures numero mere dicendus eft interpretative, quiaadvitam fervan-
morerentur aut a?grotarent in eorum Religione fi car- dam patet eidem licitus cxitus per Matrimonium, ficut
nibus uterentur. Caufam addebat, quod vigilize, 8c de perfeveranter abjiciente carnes nobis opponunt ? Di-
folitudo, 8c quies, ceteraque devotionis hujufmodi exer- cent fortaflis, quod Nulla eftponderatio digna continents
citia digeftionem impediunt, 8c itacruditatemquan- anima feexmdum Sapientem.Ecc/f v i.if .Vinculum infn-
dam in ftomachtf relinquerent. Addo aliam, quia vix per Matrimonii non temporale eft, fed perpetuum, 8c
aut rar o temperarentur, 8c fobrie inter ha?c gula? inci- multa feciim fert incommoda. Tribulationem enim carnis
tamenta verfarentur. Nam cur obaliud fapiens unus (inquit Apoftolus 1 Cortvii.28.) habebunt hujufmodi.
Medicorum dixit plures occilos gula quam gladio? Nolo hie pertinaciter contendere, nec in alterutram
. Quod fi etiam nullus diceret, tamen experientia loquen-
te cognofceretur. Cur aliunde prieterea Religiofi 8c ru-
ralcs a cam.ibus, immo 8c a vino 8c a ceteris gulx blan-
dientibus cibis abftinentes longe fatis fencctam matu-
* ram fepiusattingunt quam aiii, voluptuosc 8c opulenpartemfixam
ferre fententiam, nolo, quoniam quic-
quid dicatur, pro nobis eft. Nam fi mors pro caftitatis
virtute toleratur, ubi etiam fine deli&o pateret.
evadendilibertasi fas eft pro virtutis adeptione, vel
confervatione vitam nonfolùm abbreviate, fed etiam
te talibus enutriti ? Præponderant fcio illæ quæ ani- 'ultrbperdere, quodhîc probandum afllimebamus. Si
mam refpiciunt caufæ quas diximqs, ut defendatur verb mors ufquequaquedeclinanda eflet in cafu necefli-
fobrietas ; tamen ita loquendum fiiit Carnalibus qui car- t) tatis talis, 8c tamen votum caftitatis non indifcrete fanalia
præferunt. Ita eorum miquitatem mentiri fibi
docere debuimus, qui abbreviationem vivendi aliis ob-
jiciunt pro crimine, fuam vitamfrequentiùs 6 Deus,
quanto indecentiùs, nequiùs 8c fordidiiis fiiavoracita-
teScingluvie maâant, fuffocant 8c enecant! Quoniam
in mult is efeis (juxtà Sapientis verbum Eccle.
xxxvii. 33.) multa eft infirmitas. Et fêcundùm pro-
prietatem Virgiliani verbi multos etiam vivos vinum,
fbmnufque fepelivit. Poftremo, quid eradicatio vitio-
6tum fuit, quamquàm talem cafiim non exement, con-
vincit fimilitudo quod Statutum de abftinentia à carni-
bus rationabiliter fabtum, vel latum eft, etiamfi nulla fit
exceptione per exprefla verba vallatum, prout in fecunda
conclufione dicebatur.
Obmutefcant ergo obtreblatores quilibet contra
fanblam Carthufiæ fpbrietatemi quin potiùs vene-
rentur ipfam taftquàm imitatricem Joannis Baptiftæ ab-
ilineiitiam * fccundùm præfèntem lebtionis noftræ texturn
; tanquam'infuper fanbtorum Patrum repriefcn-
tantem exempla atqueveftigia. Acceptetur prceterea
tanquäm fatisfabtoria pro fiiis alienifque delibtis, ex magno
juftitias atque charitatis zelo. Collaiidetur etiam
poftremo in hanc defperatæ perditionis foveam, ut fi bi
fapiens videatur qui ftoliduseft, feducem efiè vult qui
cæcus eft, 8c quiproprii inops eft 8cfalubris confilii,
alieno prorsùs obedire recufat. Cur ita ? quia jam
ambulat in magnis, 8c mirabilibus fuper fe. Jamque
revelationibus infolitis 8c miraculis faciendis fecogitat
idoneum. Jam fomnia , jam phantafias omnes por-
^ tentuofàs pro yifionibus authenticis acceptât. Jam denique,
velut proficiefl^ aliis exemplo 8c merito. Denique
fufeipiatur quafi generativa virtutum tarn moralium,
quam inteliebtualium, 8cvitiofiirum cupidinum potenter
reprefliva.
Nunc ad Medicos converfus, obfecro 8c obteftor
eos per falutem animae fuas, quatenus Artem fuam, quas
eftdemedendiscorporibus, ArtiArtium quas eft regimen
animarum, nequaquam opere vel confilio damnabili
anteponant j feiant, 8c oblervent, quoniam ficut anima?
corpus ita Medicinam Theologize 8c moralifcientias,
ficut architeblonics fubjici zequum eft, fervire 8c an-
cillare. Ad nullam idcirco fanitatem corporis Medi-
cus afpirare -debet modis aut remediis anima? faluti
contrariis 5 alioquinabutitur Arte propria, 8c Deum in
fe 8c in proximo graviter offendit. Cautum ergo 8c
virtuti confonum dent fuis asgrotantibus , prasfertim
Religiofis confilium. Caveant ne dumfanare corpus
alienum ftudent, faucient animam fuam 8c alienam}
aut ne, Deo irato, utrumque corpus 8c anima- pereat. Si
Altiflimus e terra Medicinam creavit, ficut affirmat
Sapiens, non impugnent quasfo Deum per donum
flium. Audiant Medici ejufdem Sapientis Confilium,
nifi mifereatur ex alto Deus, proximüs eft cor-1
ruere è monte illo ad quern A ngelus aicendit, 8c defeen -
dit diabolus. Videtis quàm neceflaria fit in Rebtoribus
pia diferetio Scdifcretapietas, quæfubditos velut Ci-
tharæ chordas, nec mollefcerenimisfinat, nee lente-
feere perdefidiam, necfuprà modura tendat ne rum-
pantur per ftoliditatem 8c infipientiam. Opusprofe-
blo plenum difficultatis, plenum periculi8cmultævi-
giliæ, fed meriti grandis 8c Iaudis excelfas j tiec deerit
piè poftulantibus unbtio Spiritus quæ docet de omnibus.
Ex his âd extremum perpendere fas eft, quàm
periculofâ fit indiferetis folitudo, quiacùmcecïda-int
non habent fublevantem. Secùs in Rcligionibus bene
inftitutisreperitur.
Hæc habui quæ dicerem fuper quæftione propofita
de non efiicarnium, quamquàm brevitatisamorquæ-
dam intabta, 8c quædam impertrabfata tranfire compu-
lerit. Hæc eft laudabilis 8c ab indiferetione libera fan-i
ut orentDeum, ut'profperenturinmanibusOpera eo-« btorumPatrum abftinentia, quam etfipeccator 8cfe-
rum. Sic enim fecundum ejufdem pollicitatiönem, cularis imitari non valeo, aut nonfätisvoloj veneror
Difciplina Medici per quam fe fuamque Aitern Deo tamen in aliis, admiror 8c colo , venerandam infuper
fubjicit, exaltabit caput ejus. Eccli. xxxvm. f .4. colendamque libens denuncio, Sclibera voce defendo.
Äd noviflimum nolo putetme aliquis per dibta quze-
cunque przecedentia feclüdere veile diferetionis virtutem
in abftinentia, vel fervanda, velafliimendai fcio
itaque 8c ficPatres determinant, qubd ad detcriorem
exitum , 8c cui minus eft remedii, trahit abftinentia
indifcrcta quam edacitas immöderata. Ha?c autem dif-
crctionis virtus nunquäm melius quam in humilitate 8c*
obedientia fervatur j dum videlicet proprius (enfus de-
feritur 8c alieno prudentium 8c expertorum confilio
prompte paret atque fubjicitur. Ha?c autem obedientia
diferetionis mater, ubi melius quam in Religionum
Spero equidem ex hac pia fedulitate fmblum Oratio-
num fuarum mihi profuturum apud ilium qui juffit ne
gravai-entur corda noftra in crapula Scebrietate, Luc.
XXI. 34. Dominum noftrum Jefùm Chn’ftum qui eft
benedibtus in fæcula fæculorum. Amen. Finis.
R E S O L U T I O
C A S U S I S T I U S
Profefloribus locum habet. Illic mvigilat Superiorum
A N L IC E A T G R A V A T O D E B ITIS
exercitata diferetio , ut fuam unieuique pro qualitate
conditionis , loci aut temporis abftinentiam limitet 8c
I N T R A R E
menfuret, nequodpro divinoofficiofäncitume f t ,toi- T ) T T T
lat illud aut notabiliterimpediat. Sciunt qubd -corpora- q J[ JV 1
lis exercitatio ad modicum utilis gft, nifi pro quanto ju-
vat piet at em qm ad omnia valet. i.T im .lv . 8
Sed poftulabit a me forfan aliquis minus inftrubhis,
quid potiflimum in abftinentia, ne immöderata fit, pru-
dens Rebtor intendat ? Refpondeo, qubd non labores,
non vexationes, non proindè abbreviationem iftam vita?
corporalis in tantiim confiderat, quantum ne fen-
lus efficiantur hebetes ac ftolidi per exceflivam in jeju-
nio aut fletu abundantiam, 8c ut non ex confequenti
rationis judicium evertatur j fenfibus etenim vehementer
la?fis, la?ditur exindè rationis ufus propter conncxio-
nem muruam pro ftatu pra?fenti fenfiisad intellectum.
E t fic concedo qubd quilibet abftinentia? rigor, dum-
modo fäna 8c integra fenfuum vivacitas 8c judicium rationis
imperturbatum maneat, faluseft, 8cperipfum
omnia fälva erunt. A t verb fi contra hanc fenfuum
8c rationis integritatem aliquis Superior ä fubditis ex-
torqueat abftinentiam, etiam in die Veneris Sanbtä, 8c
fi non pro impari potentia tolerandi (quoniam non
omnia poßumm omnes) ille diffimiliter oneraabftinendi
dividat fingulis prout opus habent : affirmo qubd jam
non diferetor, fed deftrubtor: non tutor, fed tortor
habendus eft , 8c tanquäm perniciofa peftis declinan-
dus. Nam quid fit in fubdito, la?fä femel ratione ex fenfuum
perturbatione ? Redditur liquidem hebes, afper,
attonitus 8c intrabtabilis, velut animal brutum, nec jam
rationis ufu ducitur , fed furoris 8c infipientia? cujuf-
dam beftiali's impetu chcumagitatur 8c raptatur. Ruit
guadam Tropoßtiones excerpt a de Leftione Can-
celUrii Parißenßs. Anno Domini 1410. apud
Sanctum V ilt or em , occaßone cujufdam dubi-
tationis in faöto unius militis Carthußenßs.
Collât, ad MSS. Codd. Vi£l. 46 3. dr Navarr.
CO n v e r t a m u s nunc fermonem ad deci-
fionem preedibfca? dubitationis iiteralis de velli-
catione fpicarum alienarum per Difcipulos
Chrifti, an fcilicet illic furti vera ratio, 8c ex confequentiad
reftitutionem fuerit obligatio. Introducitur
ha?c droitatio quia Iiteralis eft. Et ut inquifitiönibus
aliquibusnoviterfablis fiat aliquafatisfablio de obligatis
ex furto vel mutuo , fi per Religionis ingrefliim fint
D immunes ä fblvendo. Supponamus in primo deferiptio-
nem fiirti. Furtum eft contrebfcatio rei aliena?, invito
Domino : hzec eft fuccinbl:a8c generalis furti deferip-
tio $ cujus declaratio patere poterit ex corollariis fe-
quentibus , fupponendo qubd dominium rerum eft
duplex, unum divinum, aliud humanum. Humanum
eft duplex, naturale 8c civile feu politicum. De primo
feriptum eft de Deo j Dominusuniverjbrum tu es. Mach-
xiv. 3 f . De altero dicit Apoftolus qubd omnia noftra funt.
Et Chriftus: Primiim quarite regnum Dei &juftniam eins,
Z u &