Joannis Gerfonii 408
4°7 . . . velle baptizare pucrum jam baptizatum, 8c ita facere
injuriam Sacramento. Unde apud Deum fofficeret
intentio interior fine tali explicatione, nifi quia- fic
Ecclcfia voluit fieri, caufa diélâ. Simile diet in dubio
quod aliquis baberet de hoftia pofita ante eum, dtim
célébrât, 8c nefcit plane fi confecrata fit jam vel non,
ut puta quia nefcit fi protulerit fofficienter verba, 8cc.
& ego aut or it ate qua fungor.y Abfilv.o’ te-dpec-
catis tuis : In nomine Parr ist & F ilii & Spiritus JxinIUy
Amen. Et hanc formant expofuit Magifter Joannes:
de Verziaco in Scholis, in Le&ionibus fliis. Thomas
etiam in ultima parte Summæ foæ. e/uoeft. 84. anic. 5.
concordat cum hoc. Dicit enim quod déforma fùb-
fta'ntiæ eft: Ego te Abfolvo, fed præmittitur Oratio :
Tunc fi necefîâria fit fecuritasamplior, fofficietquod^ Mifereatur tui Omnipotens Deus,ècc. ne effeâus Sa
homo cùm intentione ifta quod non intendit confe-
crare iftam hoftiam fi fit confecrata, dicat verba
confecraïioniS > quamvis talis repetitio non fit paflim
facienda, nec effet in hoc afluefcendum.
Addatur, quod prædi&a forma Abfoïutionis Sacra-
mentalis fùfticit in quacunque Abfolutione pro pecca-
tis, five fiat Confeflio poft unam Abfolutionem jam
datam,live non. Nec oportet dicere , Abfolvo te ab
ifto peccato, 8cc. fed fofficit ficut priùs. Denique tutiùs
obfèrvatur brevis 8c fuccinfta forma abfolvendi præ-
d iâ a , quàm' dum fiunt tôt additiones quæ vel font
foperfluae, vel quandoque diftrahefites aut impeditivæ.
cramenti impediatur ex parte Pcenitentis. Item: quia
Sacerdos non propria automate abfblvit, fed quafi
Minifter 3 convenienter aliquid apponitur: Ego te Ab-
folvo. In nomine Patris, 8cc. V e l, Pervirtutem P a f
fonts Chrifli. Vel Autoritate Dei , ficut Dionyfius
exponit m. CoeleJhsHierarch. Quia tamenhocnon eft
detcrminatum ex verbis Chrifti, ficut in Baptifmo,
talis appofitio relinquitur in arbitrio Sacerdotis.
Ceterum quoad Abfolutionem de Excommunications
: Refpondetur quod in Foro publico, non Sacra-
mentali nulla certa forma requiritur , fiifficit quod
ilîe qui habet poteftatem judiciariam, fignificet inten-
tionem fuam, quâ vult taie abfolutum elfe. Porrbg
quoad Sacramentalem Abfolutionem quæ ulteriùs requiritur
, 8c circà cujus omiflionem multi deficiunt,
præcifà forma non ita requiritur ficut in aliis Sacramen-
tis. Unde ifta forma fofficit cum intentione interio-
13, ficiit priùs explicabatur : Ego Abjblvo te ab Ex communie
at ione vel Excommunicationibus, ÔCC. Et poteft
addî (licet non fit neccfîàrium) iftud: Et refit ho te Sacramentis
Ecclefia & Orationibus divinis. In nomine Pa-
fr is & Filii & Spiritus fdnÜi.
Verùm quoad minorem Excommunicationem quæ
contrahitur .ex participation cum excommunicatis,
fofficit eadem forma. Sed quoad Excommunicationem
largo nomine didtam, quæ contrahitur ex quolibet pec-
eâto mbrtali quod feperat hominem à Deo , puto
quod non requiritur fpecialis formula, fed fofficit alia
quæ diâra eft pro peccatis.
Sequitur alia qusftio , utriim requiritur impofitio
manuum Sacerdotis in Sacramento Pcenitentis? Re-
fpondco fecundum Thomam ubi fopra, art. 4. „ Dicen-
„ dum quod non, quia hoc Sacramentum non ordina-
,,tu r ad confequendumaliquam excellentiam g ra tis ,
„ fed ad remiflionem peccatorum. Magis etiam in hoc
„Sacramento competeret Crucis fignatio quam manus
„ impofitio 3 in fignum quod per lignum Crucis Chri-
„ fti remittuntur peccataj 8c tamen non eft de neceffi-
tate Sacramenti. „ H s c ibi.
Qusfifti infoper, fi homo ablblutus a poena 8c &
culpa, fecundum formam folitam conferri in articulo
mortis, moriens in illo ftatu evolet ftatim adccelum?
Refpondeo, quod a radice videnda effet hie tota materia
Amplîùs verb quoad Irregularitates contractas, ce-
lebrando in Excommunication vel alio tali modo,
ficut hâbetur in Conftitutionibus Decretalium, forma
non eft certa 8c præcisè requifita, cùm fit quidem a dus
Judicialis magis quodammodo quàm Ordinis. N ih i-C / 1
de Indulgentiis adplenerefpondendum. Pro qua
videantur Dodores in 4. Sententiarum , 8c alis Sum-
ms. Dico tamen, quantumfpe&atadprsfens, quod
Abfolutio ilia folet dari de pcccatis contritis 8c confefe
fis. Si ergo peccata fint q u s non font Sacramenta-
liter confefla, ficut font peccata oblita , non oportet
quod de illis fecundum formam Abfolutionis detur In-
dulgentia. Ex quo patet quantum expedit non dari
oblivioni peccatum, fed ilia exprefse confiteri, habita
copia Sacerdotis: patet ultra quod in Abfokitione Sa-
cramentali non oportet dicere , Abjblvo te a peccatis
oblitis. Verum eft tamen, quod, quia Deus non obli-
gat ad impoflibile, fi peccata oblita non vehiant in me-
moriam faCta diligentia fofficienti, 8c homo conteritur
in generali de illis, tunc homo falvabitur ,fic tamen cjuafi
lominùs poteft congrue fic dici, ficut etiam Pceniten-
tiariorum ufos habet : Ego Abfolvo te ab Irregularitäten
vel Irregularitatibus , fi fint plures, & rejlituo te
Sacramentis Ecclefa , & dijj>enfi tecum. E t hoepo-
nunt pro foturo tempore, ut homo legitime poffit ce-
lebrare,velutiSacramentis. Denique additur : In nonomine
Patris & Filii & Spiritus fanüi. Amen.
Tandem ad id quod inq,uiris, fi fit expediensinin-
jun&ione Poenitentiæ dicere : Omnia bona epsa facies,
fint tibi pro generali Poenitentia ? Refpondeo quod fic,
quia per hunt modum omnia talia bona habent vim fà-
tisfadforiam , licet non tantumdem ficut fi fpecialiter
in junger entur, 8c fiëret, 8c hoc propter obligationem
majorem 8c öbedientiam inde fequentem. Sed non e ffet
fecürum fpecialiter injüngere taliter 8c talia omnia
fit debere fieri, propter periculum tranfgreffionis, 8c
culpæ feu inobediehtiæ inde confèquentis.
. I .Cor.ni. I f . Sechs autem eft (dicunt Juriftæ)
de Abfolutione de Excommunicationibus , etiam de
oblitis, quia non oportet ab illis iterùm abfolvi, dùm
habens poteftatem generalem, ut Papa vel Legatus, 8cc.
abfblvit generaliter ab omnibus Sententiis, quod eft
tutum petere 8c habere.
Addatur ad præmiflà, quod Poteftas præLàtorum in
dando Indulgentias non eft nifi quædam poteftas Dif-
penfationis, quæ debet effe rationalis 8c ad ædificatio-
nem, 8c ideb fi dent fine caufa rationabili has vel iilas
Indulgentias , utpote pro fblo intuitu favoris humani
vel alio tali modo, non oportet quod Indulgentias tantum
valeant, quantum fonant. Proptereà fàtuæ font
8c foperftitiofæ quædam intitulationes de Indulgentiis
zo. mille Annorum : vel tali modo j qui dixerit quin-
que Pater noftér ante talem imaginem, 8cc. E t dfet
per Prælatos providendum, quia cedit hoc in contem-
ptum 8c irrifionem Indulgéntiarum, nec continet ve-
Ténôr quæftionis dè qua fit foperius mentio in Sum- Dritatem. Unde plena Indulgentia vix folebat dari pro
ma Cbnjeffbrton 1M \ n t fit. ’34. 'quafi. p i . fecundum
qüotationem Libri mei , fic fe habet: quia poft Con-
feffioiTöri COntriti^pedtcftis, regulariter debet fobfe-
qui Äbfolütio SäcerdotiSj qusro an forma Abfolutio-
nis in Sacraölentö Pcenitentis debet dici fob modo in-
dicativo f Refpondeö fecundum Albertiim in feriptis
filpei Sententiarum Dift. 17. Dicendum quod fic,
propfÖr -;Säcfämdnti certitüdinem , fed quod prscedit
rfCpretatio, hoc eft de bene effe Sacramenti, 8c non
de cfie* ‘ Unde convenienter dicitur: Dominus te abpaffagio
T e r r s fanéls. Conftat tamen, qubdfaéhim,
pro quo font Indulgentis , magis privilegiatum eft
quam aliud, ceteris paribus. : r
Addatur prsterea, quod forma dandi Indulgentias
fspè varia eft 5 quandbque enim datur fob certiscon-
ditionibus, ut fi fint confeffi, 8c contriti, 8cfidede-
rint manus' adjutrices quandbque datur exiftentibus
in gratia, ‘ Vél' fi infra Menfem habuerint gratiam: ita-
que tune dum habent gratiam , redpiunt gratiam fine
alio aéhi Confeffionis vel Sacramentalis Abfolutionis.
v Undc
D e Abf&lntione Sacramentali 4 Q 2 ,
XJnde dare Indulgentiasnon eft proprie abfolvere a pec-
catis, fed eft de Pcenitentia debita relajxare, yel in to-
tp, vel in parte. Et ita patet quod non requiritur eerta
forma verborum ficut in Sacramento, fed fofficit ex-
plicare fecundum intentionemPapsdantis, quoddan-
tur tali tales Indulgentis.
Qusris ulterius, utrum Abfolutio a poena 8c culpa
pro ai-ticulo| mortis femel in vita poffit dari illi qui
4 1 f i
hujufinodi,. fed qwia devotiq dicentis hoc metetw, adjuvant
© gratia De i, 8c fpcs interim foa vigorofeuscle-r
vatur.
Ad aliud cum qusrjtur , fi quis Sacerdos. abfolvat
aliquem bona fide , credens habere poteftatem abfolvendi
ilium, qui tamen in veritate non habet poteftatem
, debeat poft modum facere confeientinm illi quem
putavit abfolvere: 8c fi fic > quid ageret fi jam mornon
eft tunc moriturus ? Refpondeo: circa hoc necef- -A tuus extiterit ? Refpondeo quod talis non eft abfolufarium
eft cognofcere quid 8c quomodo Papa intendit
dando Indulgentias , juxta illud quod ultimo addeba-
tur in fblutione alterius dubitationis : quia fi intendit
quod folummodb valeant Indulgentis pro illo qui mo-
ritufus e ft, 8c pro hora qua eft moriturus, tunequan-
tumeunque detur Indulgentia a Sacerdote , ilia non
habet effebhim nifi pro hora mortis : unde etfi ille
poftmodum moriatur in peccatomortali, effeclus Indulgentis
impeditur. Si autem moriatur in gratia,
fort,e tunc prima Indulgentia fortietur effebtum, etiam
fi Sacerdos defuerit dans iftas Indulgentias. Additur
forte, quia nefeitur hic-fatis intentio Paps conferen-
tis. Unde quamvis Sacramentum extrems Unbbionis
non debeat dari nifi in artieulo mortis , tamen fi ille
fofcipiens non moriatur pro tunc, nihilominuseritve-
re inunbhis Sacramentaliter, 8c tamen in altera vice ar-
ticuli mortis poterit inungi j non enim dicitur arti-
culus mortis , quia per ilium homo moriatur , fed
tus facramentaliter falvabitur tamen cx quo bona fide
proceffit 8c contritus eft , nifi poftmodum, dum
venerit ad notitiam foam vericas, contempfit confiteri.
Sacerdos autem tenetur fibi facere confcientiam
dum refeiverit, 8c hoc fi commode poffit fieri, alias
non 3 nec oportet quod fi non fecerit alteri confcientiam
de hoc , quia non commode poteft aut potuit,
fit in periculo damnationis : confiteri tarnen de igno-
rantia aut negligentia tutum erit.
Aliud qusfifti: fi dicendo Officium Divinum oc-
currat cogitatio devota circa aliud quam fonant verba
Servitii, fit utilius infequi cogirationem illam vel
continuare, quam reducere fe infra terminos 8c limi-
tes Servitii ? Refjpondetur quod talis aut eftexercita-
tus jam circa illam cogitationem, ita quod tranfit
apud cum in contemplationcm, id eft quod faciliter 8c
abfque impedimento poteft fecundum illam feipfom
elevare, 8c fecundum illam ----- — — r~ ---- -------------------- , — Tj ----- -7 — — *— — viderevelut -in--l-u--mineclaquia
fecundum probabilem conjebturam humanam eft ß ro 8c imperturbato, 8c ita poterit talis in contempla;
in dubio mortis, 8c ita non oportet expedtare horam
extremi fofpirii. Eft igitur tutum confilium in datio-
ne hujufmodi Indulgéntiarum à poena 8c à culpa pro
articulo mortis 3 quod in quolibet tali articulo prout
exprefliim eft , petat infirmus fibi dari Indulgentiam
talem, fecundum Paps intentionem, 8c quod confe-
rens fic dirigat intentionem foam, Sc dicat verbis qui-
bus valet, poftquam abfolverit eum Sacramentaliter,
modo debito, t^m ab Excommunicationibus quàm 3.
peccatis , Do tibi plenum Indulgentiam de peccatis
tuis, habendo (ut dictum eft) intentionem ad gratiam
à Papa expreflàm, five explicetur five non, ilia
intentio.-
Ulteriùs, ad illud quod qusfifti, fi verfos ille: Dirupifli
Domine vincula mea, P f cxv. 16.8cc. didtus femel vel ter
in morte habeat efficaciam qualem quidam ponunt, 8c
imponunt Auguftinum dixiffe ? Refpondeo pro régula
circa talia qu s font innumerabilia:nunquam attribuenda
eft aliqua virtus fopernaturalis talibus rebus quibufeuntione
femet exercere , etiam tempore Servitii, quia
cum omni facilitate, 8c abfque impedimentoreverfio-
nis ad ea cogitanda qu s dicuntur in Servitio tranfibit
nunc in hoc, nunc in illud. Si vero cogitatio qu s o.c-
currit, fit infolita, 8c egeat grandi 8c forti attentio-
ne, nec poffit trahi ad familiärem cogitationem 8c fa-
çilem, nifi cum diuturna meditatione 3 tunc. in hoc
cafii videtur tutius 8c confoltius cogitationem illam
differre ufque poft tempus Servitii, quando Servitium
eft impofitum fob defmito. E t fecundum hoe videtur
intelligi illud didtum beatiB.ernardi inuna Homi-
lia fuper Gantica, ubi vetat, ne quicquam aliud tempore
Servitii cogitetur, etiam fifalubre aliquid occur-
rerit, 8cc.
Placuit imprecatio Litteris tuis inferta, qua petis
ut omnes nos Deus in foa pace euftodiaç, 8c àtribo-
latione mundi 8c hominum in abfeondito faciei fu s
mifericorditer abfeondat. Eft accommoda prsfenti
tempeftati qu s minatur ingentes horrendafque belque,
nifi hoc trahi poffit exScriptura facra vel revelatione ^lorum plufquàm civilium opiniones, à, facie quorum
Divina 3 8c oppofitum credere habet quamdam fpeciem
foperftitionis plus vel minus, fecundum naturam opa-is
yel aflertionis. Non oportet tamen quod Temper fit peccatum
mortale, immo habet fsp e excufationem, -lir
cet apud fimplices 8c pios qui non ponunt fpem in
talibus, nifi ex virtute Divina quam reputant Deum
talibus rebus indidifie, acperindefoblevant fpem foam,
8c imaginationem habent fortiorem : quamyis inftruen-
di eflent crebrius , tarn per Sermones quam aliunde ,
ut fpem foam potiüs figerent in auxilio Dei 8c Sanctorum
immediate , quam talia adinventa qusrerent.
Nihilominus condefcendencjum eft quandbque fragi-
litati 8c debili devotioni hominum 8c paucs Fidei, qui
nequeunt fic ferri in Deum immediate. E t ex hoc
poflunt excufari novenari^ qus fiunt cum certis ob-
fervantiis quas credunt fimplices efle neeeflarias, 8c
non eft refugium tutius 8c melius quam ad Deum
recurrendo per patientiam 8c humiliationem magnam.
Njim in qualicunque angulo Mundi qualisfecuritas
qualifve pax fperabitur? Difpofoi manere ftabiliter
in loco meo Parifiis, 8c illic prsftolari q u s Dpmi-
ni voluntas de me fiat 3 nam locorum mutatio quid
proficeret, non fatis invenio. Expe&amus autem
prsbendam ampliorem 8c faciliorem ac uberiorem iq
Ecclefia ilia magna, non Parifienfi, fedParadifi, ad
quem tendimus diverfis viis, alius fic, alius verb fic,
juxta vocantis Dei varios 8c. imperferutabiles modos.
Faciat igitur quilihet per bona opera vocationem foam
certam, ne ab expeCtatione noftra nos confundat Deus.
T u nominatim , Frater chariffime, hocegeris, auxi-
liante gi-atia Dei, q u s jugiter tecum f it, 8cfru<9:um
ferre faciat in patientia, in quafolapoffidcmusanimas
quod alioquin nihil valeret qiiicquid agerent, ut fi folum £) noftras. Lege x l v . cap. Jeremis Prophets de vereflent
oCto dies, vel fi undecimeftent, fimiliterfide-
tur candela longitudinis illius qui offert, quod plus
prodeft quam longior ,. 8c ita de fimilibus innumeris.
Non eft igitur quslibet talis obfervantia condemnan-
da 8c extrahenda tanquam impia 3 fed po.tjus ftuden-
dum eft ut illud quod, f i t , fiat intentione pia ad
Deum , 8c fob fpe auxiliffoi ab ipfo 8c non altero
quolibet confequendi. Sic pie poteft dici Verfos prior
8c fimilia , f non de aflertione certa quod habeat vim
bo Domini ad Baruch. Et benè valè, memor mei
in Orationibus tuis. Nec pacem qusfieris extra, fed
quotidiè tecum habita, 8c libero animi contemptu ru-
mores fuge 3 non folùm ne incipias novus autor haben
, fed ne te gratis impleant 8c vexent. Dominum
invoca,fi 8c non trepidabis , timoré , ubi non erit tjmor.
Aut timendum eftilium timequi poteft corpus & am-
mam perdere it}gehennamignis. Matth.X. 28. A modb
dum dubitationes hujufmodi pulfaverint animum tuum
C c 5 ve