Joannis Gerfonii 436
43T U P I ■ cundüm Diony fium vit . De divints nomimbus, ut mftr-
ma reducanturadfeprema per media. Qpi ergo fcire
voluerit , quomodo Regnum Chriftianitatis ftabit ? Re-
fponfio: fervando faum ordincm, nec ipfum deftruendo
aut oblivilcendo.
Regnum fan&ae Ecclefi« habere debet Hierarchi-
aim ordinemin omnibus fuis membris 8c ftatibus quoad
unum fupremum Paftorem aut Gubernatorem, quem
nominate pofliimus Regem Pontificalem, aut Epifco-
ter nofter, qui magnus eft Theologus, nunquam rem ta-
Iem admififiet, ft earn examinaflet. Sed (ut per folemnes
in Univerfitate relatum eft Magiftros) omnia fabbafue-
runt, ipfo ignorante 8cipfo invito 3 faltem fine judicio
aur deliberatione. Sicut homines occupati concedunt
per importunitatem aut per cautelas, aut aliquam lar-
gam confcientiam plures res aliis.
H « c eft ergo primaproteftatio: quodDominusPa-
rifienfis, nec ftii, nec Univerfitas, n e c eg o ip fc , inpumRegalem,
8c eft verus unus Papa. Patet, quo- Atendimus aliquid dicere inpræjudicium, autfan&iPaniam
fie eft in Regno ccelorum
E t hiefundatur, quo pa£bo omnesad hoc laborare
debent, ut obedientia praeftetur fanbbo noftro Patri.
Primo per omnes Latinos fan£t« Occidentalis Eccle-
fice, 8c deinde per alios deOrientalibus Patriis. Hoc
eft ad quod conatur Univerfitas , juxta totum pofle
ilium, ut Legationes mittantur in Hifpaniam 8cc. Hoc
eft quod laborat de Gr«corum reduftione. H« c
eft caufa, ob quam principaliter congregati eftis.
E t f i dicat aliquis, nonnehomofalvari poteftabfque
hoc, ut in verumcredatPapam? Poteft, fi ignoran-
tia earn excufet, 8c bona voluntas prxftandi obedien-
tiam, poftquam veritas illi fuerit declarata : hoc enim
modo non recedit a vero 8c eflentialicapiteJefuChri-
f to , nec ab ejus ordinatione 3. fcilicet, quod folus unus
Papa fit in terra. Exemplum Sede vacante. Apparet
omnes divifiones Regnorum temporalium arguendas
tris noftri inhonorationem : tenemus enim quod po-
ftcäquam bene fuerit inftrudbus, ipfe cafläbit omne hoc,
aut deftruet de quo conquerimur. Pro honore ilio la-
boramus,pro Statu iuo, pro Officio ScPoteftateiliai
nihil poteft contra veritatem. Et data eft poteftas in tedi-
ficationem, non in deftrudbionem, z. Cor.xm. 1 o.'quem-
admodum laboravimusj bene, inquam, laboravimus pro
Petro de Luna, fi bene uti voluilfet, fed non voluit;
8c propter importunitatem quatuor Ordinum Mendi-
cantium, aut faltem aliquorum principalium , impe-
trata eft, aut male obtenta feriptura qusedam, quam
Univerfitas cenfet intolerabilem 8c non ferendam pro
fandtee Ecclefi« ftabilitate. Ideb vult hanc Scriptu-
ram eorum procuratione cafläri, priufquam permit-
tantur uti Privilegiis aut libertatibus didbae Univer-
fitatis : non quod femper priventur ( abfit ut hoc fa-
cere oporteat) fed rationabile eft quod in laqueo
efle, in quantum nocent, autimpediuntpaceminRe-g quem abfeonderunt, comprehendatur peseorum. Et
gno fpirituali.
Et hasc eft altera caufa hujus Congregationis. Apparet
unumquemque erga fe laborare debere , quod
perfonale Regnum ilium bene ordinatum fit , ne toti
Regno fpiritualiobfit. Exemplum, quod perturba-
tiones membrorum totius corporis impediunt harmo-
niam : alias dixideordine hujus Regni perfonalis. Ratio
dominari debet, 8c corpus obedire. Libera voluntas
eft fieut Rex , ratio ut confiliatrix, virtutes ani-
mas ut executrices. Pulchrum fuit Regnum iftud in
Adam , fed fpiritus inalignus divifionem immifit.
N o ta , quomodo inalignus fpiritus impedit portas
Regni illius, fcilicet quinque fenfes per feptem mali-
lignos fpiritus feptem mortaliumpeccaminum, inter-
dum quidem aperte, quandoque verb occulte, 8c ve-
luti gratificando fub umbra boni, ac per Hypochrifim,
quae fecundum Evangelium noftrum multo pejor eft.
hodiernum Evangelium dicit _
contra me, 8cc. Matth.xii. 30.
E t h*ec eft alia caufa principalis Proceftionis hujus
8c Sermonis, quern fiifcepi magis obediendo quam mihi
placendo, 8c exiguo quidem tempore. Novit Deus
qualem difplicentiam habui, habeo, 8c habebo de hac
turbatione. Diu oftendi me non odio habere Men-
dicantes, aut eorum voluifle deftrudbionem ut apparet
in reconciliatione Fratrum Praedicatorum.
Et fi quasrat aliquis, quid hasc contineat Bulla ?
Refpondeo, me nondum habere commiflionem ad
longum declarandi malum ibi contentum in pundbis
particularibus: turn quia adhuc examinatur , 8c quia
etiam (ut verum fatear) malum radicitus cognofci non
poteft, nifi per Theologos. Bene in generali dice-
re poftumus, fi feriptura hsecadmitteretur, ipfaper-
turbaret Hierarchicum Ordinem Prariatorum fandbae
Poteft dilatari hoc : 8c eft fpiritus fuperbiæ nafeens C Ecclefiæ 3 magnos, mediocres, 8c parvos qui flint
ex humilitate. Spiritus iræ, nafeens ex hilaritate. Spi- Curati. Et quia nondum extremam habemus hujus
ritus avaritiæ, nafeens ex liberalitate. Spiritus pigri- feripturæ examinationem, ut tangatur aliqualiter ma-
tiæ nafeens ex ftrenuitate. Spiritus gulæ, nafeens 4 lum ibidem incluflim, legetur vobis Inftrumentum
ex fobrietate. Spiritus luxuriæ, nafeens ex caftitate. quoddam de Jure Curatorum , quod deinde ego in
Eft alia caufa hujus proceftionis, utunufquifque feip- Gallicum exponam.
fum emendet 8c caftiget.
Si igitur aliquis feire velit, quomodo Chriftianitatis
Regnum ftabit.Refponfio: obediendo uni capiti,8c aufe-
rendo divifiones in Regnis temporalibus 8c perfonalibus..
Chriftianitatis Regnum fundatum eft 8c inftitutum
in Ordine 8c difpofitione Hierarchical Prælationis,
hoc eft , DeusficfuamordinavitEcclefiam, utinfan-
dba Ecclefia Ordo effet Prælaturæ ad gubemandos alios
8c ad Deum dirigendos, fecundum très quæ adPræ-
laturam fpedbant operationes, purgare, illuminare 8c
perficére. Et hunc fervando Ordinem ftare debet Reg-
nuni Ecclefiæ fandbæ hîc inferius, fie enim eft in fu-
periori Regno ccelorum.
Et quoniam videt 8c vifum eft compluribus fandbæ
Ecclefiæ Prælatis, præcipuè Domino Parifienfi 3 vifum
eft filiæ Regis Univerfitati hunc Hierarchicum
Ordinem Prælationis aliquo modo in perturbationem
aut impedimentüm cafurum: voluit 8c vult (ut poteft);
obviare 8c refiftere. Hæc turbâtio açcidit propter
Scripturam quamdam in forma Bullæ, quam aliqui Ordinum
quatuor Mendicantium impetrarunt aut (ut venus
dicatur) extorférunt, utpercautelam, vel per in-
advertentiam fanÊbi Patris noftri, Sanébus enim Pa-
Quia admiratæ flint turbæ in Evangelio, Matt, xiï.2.3.
8c nemo vosJe duc at inanibus verbis, ut Apoftolus Ephef. v.
6. hortatur. Domini Curatifmt in Ecclejîa minores Vr&-
lati, ut Jupra in Inflrumento revocationis fratris Joannis de
Gorrello. Hæc determinatio Facultatis Theologicæ
faéba fuit valdè folemniter ex præcepto exprefloMa-
giftrorum in Theologia quatuor Ordinum Mendicantium
: 8c pronunciata per Magiftrum Joannem Gor-
rel propria fua voluntate, in Aula Epifcopi Parifien-
fis. Et hîc complures extricantur veritates, exqui-
bus aliæ fequuntur veritates, ut per modum Corolla-
riorum. Domini Curati in Ecclejîa minores Pr&lati font
D Hierarchici, hoc eft principales aut dominantes per
primaminftitutionemjcfu Chrifti, Hoc fundatur in
Evangelio Luc.x. cum Gloflis 8c injure Canonico z i .
Di, & Dift. 8..'& 13. q. t i ::
Evangelium ejl Bulla Curatorum. Sequitur quod de
ordinatione eftèntiali 8c ftabili fàn£bæ Ecclefiæ æquè
benè eft ftatus Curatorum, ficut ille Prælatorum Car-
dinalium, Archiepifcoporum : imb verb, ficut ftatus
ipfhré Papæ, quamvis non fit adeo perfeébus.
Sequitûr Papam hunc ftatum deftruere, aut annihilate
non poflê , cum ftatus .file non ex fua proye-
• ' • - . . £ niât
437 Sermo contra BuÏÏam *JMendicantium. 438
niât pofitiva ordinatione 3 fed fine medio ex Dei autontate.
-
Sequitur, ftatum Curatorum perfeebiorem efle fta-
tu fimplicium Religioforum 3 fimplicium dico, fünt
enim in Religionibus veluti Curäti, Ut funt Priores,
Abbates, Prapofiti, aut tales. H^ c eftdeteimina-
tio fänbbi Dionyfii in Eccleßaßica Hierarchia, 8c fän£bi
Hieronymi uid Heliodorum.
Sunt in Statu perfettionis exercend<e. Sequitur Cu-
ratos Ecclefi^ Sponfosefle, ficutiPrselatos, 'quamvis A
fint imperfebbiores, nec facile Curarn eorum debent
deferere aut cedere abfque bona caufa 3 licet Papa eos
nön obliget, üt Prselatos ad illud.
Ad Curatos fpebbat ex ftatu eorum, jure, aut fa-
Cultate, concionari. InClemerUini.y, de fepulturis ycap.
dudum. §. verum, &c.
Sequitur, Papam aut alium quemvis jus hoc Curatis
auferre aut impedire non debere. E t ideo nullus in
Ecclefia eorum concionari debet, abfque eorum facul-
tate, quemadmodum dicit Decretalis fuper cathedram.
Nota quod ad parochiänos non pertinet pröeurare
Pnedicationem fieri, 8cc. Sequitur Curatös ad prte-
dicandum öbligatos eile, faltem per alterum.
Pro qua re declaranda duas adjungam propofitiones:
Curati non obligantur flibtiliter aut curiose parochia-
nis fuis pnedicare, fcd fiifficit groflo modo, rudique
Minerva Prcecepta Dei dicendo, 8c feptem peccata“
mortalia, 8cc. Et hoc plus interdum proderit,quäm
illud. Exemplum, ficut hömines laborantes 8c vulgares
non nutriendi funt delicatis cibariis, nec pueri
paneduro , fed labbe3 aliocjuin male eis accideret: pa-
riformiter applica ad cibum fpiritualem. Pro hdc eft A-
poftolus 8cc. Hebr. v. 1 z . Nota majoris efte utilitatis dicere
aut legere Mandatdrum täbellam.quam complures
curiofps SermonCs, juxta illud Apoftoli: fimper difeen-
tes&nuncjuam Scc.i.Tini.m. 7. Curati non öbligantur
die quolibet pafochianis fuis prsedicare, aut tarn fiepe fi-
cut Pai'ifiis in Quadragefima. Exemplum de illis qui
nimis fiepb comedunt 3 autdeplanta quee fepius quam
liecefle fit jttigattir 3 aut de illis qui fiepiijs quam
opns fit alips mori vident, adeo ut non curent, pro-
pter confuetudinem. Exemplum de fimplicibus vil-
lanis hominibus qui ldvius retinent. Non ergo adeP
cppqueri debent notnines Orbis hujus de ifta ad tem-
pus fufpenfione. Nota de his qui priemeditate prae-
dicant. Nota quömodo fiunt prohibitiones aut inter-
dibba contra bonos, 8cc.
Do6borum,per proprium Presbyterum C u r ium in-
telligi eüm qui adminiftrare debet Sacramenta. N o t
a , qubd fi non eo modo inteliigatur una pro-
pofitionum Bull« noviflime condemnatx tanquam
heretic« , effet vera. Nota de cafibus refer-
vatis, ad quos fe hon extendit Mendicantium poteftas.
•
. Curati jus habent Sacramenta adminiftrandi, ut in
Clementinis De Privilegis.
Sequitur, Religiofüm quemeunque, quantumeun-
qué Privilegiatum, fub peena Excommunicationis Ma-
trimonium folemnizare non poffe, ä qua quidem Ex-
communicatione folummodo Papa poteft abfolvere,
prsterquäm in mortis articulo.
Sequitur, nullum talem Sacramenta miniftrare pofte
nifi (ut videtur) in cafu necefiitatis.
Sequitur, niillum talem baptizare pofte extra cafum
necefiitatis, 8c non debet, nec poteft extrem« Un-
bbionis miniftrare Sacramentum.
• Sequitur, pofbquam Curatus Sacratnentum Altariä
miniftrare debet, eongruum eft ut ftatum cognofcat,
8c confcientiam illitis cui miniftrat. Probet autem fiip-
Jum homo, &c. i . Cor.xt. z8.'^'
Ad Curatos fpebbat Jus dandi fepulturas: fequitur
qubd ad Mendieantes non fpedbat Jus fepulturarum
alienorum parochianorum, nifi per Privilegium, quod
quatuor inter alias includit conditiones. Nullus Re-
ligiöflis aut Ecclefiafticus inducere debet Votis, aut
promiflis, aut juramentis, ut quis fepulturain fuain in
eorum eligat Ecclefia autccemeterio, fub inobedien-
ti« poena. Infuper nullus Religiofus aut Ecclefiafticus
iriducere debet ad continuandum promifliim, aut
votum emifliim fe fepeliendi in eorum locis : 8c fieri
poteft difpenfatio de voto aut juramento jufta dé
caufa. Si aliqui Religiofi cpntrariuffi faciant, ornne
hoc quod eis relibbum eft propter funeralia, autobla-
tiones feftitui debet ante decennium, 8c Corpus red-
di fi poftuletur üt fepcliatur in terra fua, in fiiaPa-
rochia, ubi jure fepeliri debet, aut Ecclefia eorum
vel ccemeterium interdidbum eft ä Jure: hoc eft, nullus
poteft fepeliri quoadufque fufficienter totum refti-
tutüm fit, necServitium in Ecclefia peragi poteft. Si
aliqui Religiofi de novo impetrent, quod habeant li-
bertatem aut Privilegium recipiendi alterum adfepul-
turam, hoc intelligi debet modo fiipradibbo, nifi ex-
prefse contrarium ponatur in Privilegio: Ecclefia Pa-*
rochialis canonicam fuam debet habere portionem,
Ad Curatos pertinet jus audiendi Confefliones, aut C videlicet ad minus quartam partem totius quod reliprovidendi
ut audiantur , 8c Committendi fi Presbyter
non eft, aut fi minus fiifficiens.
Sequitur, Papam, aut alterum, non debere auferre
iftam poteftatem, aut jus ipfis Cutatis, abfque eorum
placito 8c voluntate, faltem expediens non eft.
Sequitur, nullum Privilegiatum Confeffionem audite
debere in loco Parochialis Ecclefiæ abfque con-
fcnfli8cfâcultateCurati, ficut etiam dicit Decretalis.
Nota quid accident de fandbo Germano Altifiodo-
renfi. Et refponfum cujuldam Epifcopi Parifienfis,
cuidam Fratri, 8cc.
Sequitur,Curatos obligati ad audiendas Confeffio-
nes fuorum parochianorum, autptocurare ut audiantur.
Et hanc obligationem. non habent Mendici 8c
Privilégiât! Et Papa audire debet aut committereut
audiantur cafes ipfi refervati, 8c Epifcopus cafes qui
f li refervantur
ébum eft. Hæc materia eft prolixa.
Ad Curatos fpebbat Décimas recipere, 8c res quæ
ad eorum valeant feftentationem. Sequitur 3 Mendi-
cantes qui tarn proprio quàm communirenuntiarunt,
Curatos aut Epifcopos (ut videtur) effe non pofle fine
difjpenfatione.
Sequitur,Curatos licite Décimas eorum, aut alia
bona débita emolumenta exigere pofle 5 quæ quidem
Decimæ aut emolumenta Jure debentur, aut confee-
tudine quæ vim Juris habet, modo fit abfque Simö-
nia, ut in mercando, aut negotiando fpirituale3 quia
non priusperfblvitur temporale aut aliquo tali modo,
quin rationabiliter feandalum gignere poflèt. Nota
contra illos, qui avaritiæ Curatorum adfcribunt, fi id
teneantur fblvere ad quod obligantur 3 ad hoc enim
tenentur, alioquin totum periret, 8c parochiani effi-
■ p» cerentur pejores.
Sequitur, qubd,ceteris paribus, perfedbior res e f t^ Sequitur, caufamDecimarum fpiritualem efle. Se-
confiteri feo Curato, quam alteri Privilegiato, turn quitur, qubd portioGuratisdeoita non vocatur propter-
propter obedient}« virtuterh, turn propter majorem ea Decim« , eo qubd femper fit decima pars , im-
fecuritatem, 8c alias complures rationes. Nota qubd mb eft interdum vicefima aut tricefima: notadecon-
Decretalis, Omnis utriujque fexus ,!in Concilio generali feetudinibus Normani« 8c Angli«, ubi perfblyuntur
edita, vult unumquemque confiteripeccatafea, faltem de omni proprio Decimae, pr«ter quam de merci-
femel in Anno, proprio feo Presbytero, aut de fea moniis. Nota contraapplicationem Decimarum quae
facultate3 alioquin enim parochianus abfolvi nonpof- Dominis dantur temporalibus, 8c ob quam caufam
fct. Et fuit opinio Antiquofum, 8c Gloflatorum 8c eis dat« fuerunt3 hoc enim fuit per modum vadimo-
TomiII, Pars I I I . E e z nii