243 Joannis Gerfonù
lcm addere : non enim Refpublica regitur per fimile.
Fundatur in eadem radiee , rationabilitas abolitionis
vel abrogations quarumdam Legum pofitivarum, per
oppofitos mores liibditorum , qui verfi liant in natu-
ram. Fundatur 8c rationabilitas permiflionis quorumdam
malorum, non ut approbentur ; fed ne punita
prius, quod generate Concilium in fua ratione forma-
l i, includit de neceflitate Papalem autoritatem ; five
Papa fit, five non fit: quia fi Papa eft, 8c vult face-
re debitum fuum de conyocando Concilium, certe hoc
debet autorizari per ipfum ; fi verb pertinaciter re-
nuit in deftructionem Ecclefias, jam tune agendum
ruant in detenus. Fundatur 8c Ju spræfcriptionis pu- eft acfi non eilet, 6c remanet in Ecclefia poteftas felorem,
6c præfcriptorem legitimum.
Confideratio XJndecima.
PO t e s t As Ecclefiaftica in fua plenitudine , eft
in Ecclefia ficut in fine, 6c ficut in regulante ap-
plicationem 8c ufum hujufmodi plenitudims Ecclefia-
fticas poteftatis, per feipfiim, vel per generale Concilium,
ipfam fufficienter 6c legitime reprasfentans. Con-
no,vel de Univerfitate 6c Rebtore ,fuo modo diceretur.
Sed occurritdifficultas principalis, quidmortuo Papa
vel ejeébo, polfit ipfum Concilium ? Poteft itaque
primo conftituere fibi Papam unum, modo folito, per
elebfcionem Dominorum Cardinalium ; vel alio.modo,
per compromifium, vel per viam Spiritus fànbti, fi
probabiliter ita fperaretur polie fieri quod omncs
concordarent in unum.; vel forte per expeblationem
divini miraculi, ficut fuit in elebliope Matthiæ ; ,6c
de hac prima poteftate Concilii non eft difixcultas, quin
fibi point facere caput unum.
ftat itaque datam fuilfe Petro plenitudinem Ecclefia-
fticasr poteftatis a Chrifto , ad sedificationem Ecclefias
fute, ficut, conformiter ad Apoftolum ponit defcriptio. _ Alia multa font quas Papa mortuo vel ejebto, potcft
Propterea loquitur Auguftinus cum aliis quibufaam, " exercere Concilium per feipfum vel per organum
quocl, c la v e s E c c le f ia d a ta f u n t non u n i , f e d u n i ta t i ; & q u i d
d a ta fu n t E c c le f ia . E t hoc convenienter poteft intelligi,
modis quos explicat confideratio ; quoniam c la v e s d a t
a fu n t p ro p te r E c c le f iam & u n ita tcm e ju s ta n q u am pro p te r
f in em . Poteft etiam dici in Ecclefia vel in Concilio,
haïe plenitudo Ecclefiafticæ poteftatis, nedum in fe
formaliter, fed aliis duobus modis ; videlicet quoad
applicationem ad hanc vel illam perfonam, 8c quoad
ufum regulandum , fi fortalfis in abufum verti que-
reretur.
Confiât his tribus modis plenitudinem Eçclefiafti-
cæ poteftatis elfe in Ecclefia, 6c in generali Concilio,
tanquam in gerente vices ejus. Et quidem de duplici
modo, primo 6c fecundo, non eft difficultas: fimiliter
nec de tertio, fi confideremusdeferiptionem plenitu-
diriis Ecclefiafticæ poteftatis, ubi ponitur, quod data
eft ad ædificationem Ecclefiæ. Cum igitur, Sum-
mus Pontifex habens earn fubjectivè , fit peccabilis,
aliquod, vice omnium;, quemadmodum faspe prabti-
catum eft in hoc Concilio , de diver fisSententiis 66
Decretis refpicientibus exercitium Jurifdibtionis
coercitivas: ficut in vocatione 6c depofitione Papas,
ficut in Excommunicatione 6c Interdict©, relaxation©
6c Ablolutione fabfcum eft-in, caufa Tridentina 8c Ar-
gentinenfi, in quibus omnibus introducitur fancta Sy-
nodus loquens, decernens, definiens. Sic invenitur
in primis Conciliis, tempore Apoftolorum 8c aliorum,
quod Concilium loquebatur, 6c non Papa, etiam dum
vivebat. Unde dixerunt Apoftoli 8c Seniores A t t . x v .
18. feribentes Abta illius Concilii. V i fu m e f t S p i r i tu i
fa n t t o & n o b i s : E t fimile notatur A l l . vi. 2. de convo-
catione Ecclefias per duodecim Apoftolos; 6c in Conciliis
generalibus tales inveniuntur modi loquendi.
P la c u i t fa n U o C o n c ilio . Vel C o n c ilium d e fin it . Vel S td tu i t
f q n t tu m C o n c ilium . Y t \ S a c r i a u to r itk te C o n c ilii, Vel S y -
n o d a lis o rd in a tio v ig e a t , 8c ita in fimilibus. Denique
6c polfit hanc poteftatem in deflrubtionem Ecclefiæ tertio, funt alia quæ non pollunt excerceri nifi per
velle convertere ; fimiliter Sacrum Collegium quod
ei datum eft , 6c coalfiftit quafi communitas Arifto-
cratica, non eft in gratia vel Fide confirmatum : fu-
pereft, ut aliqua fit relibta inobliquabilis 6c indeviabi-
lis régula ab optimo Legillatore Chrifto , fecundùm
quam polfit abuliis hujulmodi poteftatis reprimi, di-
rigi, atque moderari. Hæc autem régula eft vel E cclefia,
vel generale Concilium. Unde cum medium
virtutis aliter non habeatur, nifi prout fapiens judica-
bit ; finalis felolutio ad hanc. fapientiam fiet ad Ecclefiam
, ubi eft fapientia indeviabilis , vel ad gene-
rale Concilium. Hie fundantur ea multa quæ per
hoc lacrumConcilium6Cconftituta6cpracticatafunt:
ut quod Papa judicari poteft 6c deponi per Concilium;
qiiia eidem, in regulatione fuæ poteftatis quoad ufum,
iubjicitur, 6c fibi poteft dici: C u r i ta f a c t s ?Et ita de plu-
ribus, quæ recollera lunt in illo Sermone. T r o fp e r um
i t e r fa c i e t nobis JDeus.
Polfomus ad hanc confiderationem addere, quod
plenitudo Ecclefiafticæ poteftatis , fi confideretur
in fua latitudine, ipfanoneft in foloPapa; nifi quor
foppofitum determinatum , juxta jam allegatum,
quod adtipnes funt foppofitorum : circa qu« di-
ftinguendum eft ; quia vel ilia funt talia qualia nulr
lus poteft exercere nifi fit Papa, nec per commilfio-
nem, nec aliter: vel funt talia qua; committi pollunt
per aliquem vel aliquos:,, per quos hoc exerceri non
polfet, fed alius capax e ft: Exemplum de Curato non
Sacerdote, qui poteft committere fimplici Sacerdoti
non habenti plebem aliquam, quod in Cura lira ce-
lebret Miflam, 6C conlecret; quod audiat Conlelfio-
nes8c abfolvat, quod miniftret Euchariftiam, 6c ita
de reliquis fpedlantibus ad Sacerdotium. Poteiit' igitur
fimiliter Concilium committere Sacerdotibus , ut
agant talia, qute nec Concilium per fe, nec illi Sacer-
dotes fine commilfione vel licentia Concilii poflent
exequi, laltem licite. .
Q-iocirca,. reftat cognofcendum de ilia conditiona*
li, fi fit aliqua poteft as in Papa, quas polfit in ah quid,
in quod nulla altera poteftas Ecclefiaftica poteft attin-
gere, neque de Facto neque.de jure. E t videtur pri-
ma facie quod non, juxta communiorem Dodtorum
dam modo fontaliter, poteftativè, 6c originaliter foo D fententiam, quidicunt poteftatem OrdinisælTe æquamodo.
H ax enim latitudo poteftatis compledfci-
tur in fe alias poteftates Ecclefiafticas collective , a
fummo ufque deorfum: 6c eft in eis plenitudo Eccle-
fiafticx poteftatis Papalis, tanquam pars integralisin
fuo toto j 8c ita non eft major, vel foperior ad totam
Ecclefiam, ficut nec pars major toto. Si verb confideretur
haze plenitudo in fua fopremitate, tunc abf-
qiie ulladubitatione, plenitudo Ecclefiafticas poteftatis
Papalis fuperior 8c major eft ad reliquas; fed jam
illud quod reliquum eft, nullo pabto poteft conftituere
generate Concilium, juxta illud quod- dibtum eft.
lem in omnibus.Sacerdotibus; - comprehendendo, more
Apoftoli, Epifcopatum fob Sacerdotio f non enim
videtur, quod fit aliquisabtus Ordinis, in quern pof-
fit Papalis autoritas, quin in ilium, polfit de'Fabto poteftas
Epifco|)alis.- . ^ -...
Ceterum , de poteftate jurifdjbtionis , quomodo-
cumque fiat fermo; videtur quod Concilium polfit illam
concedere.in defebtu Papas, ut in lubjieiendo.
alicui Epilcopo tales populos - quales voluerit pro
Sacramentorum licita , 6c fata miniftratibnê. Et
ita prabticavit hoc Concilium circa Sam ay tas'
Le-
24 c De Poteftate Ecclefiaftica, & de Origine Juris Öc„ 246
Confideratio ‘Duodecima.
Leeatos, eisdando aliquos , qui licite poflent omnia
qU:e funt Ordinis 8c fpiritualis Jurifdibtionis. Proinde
quid de largitione Indulgentiarum tenendum fit, lectori
interim confiderandum relinquo; fi folius Papas
concelfione mediate, vel immediate tradi polfont. Pu-
tant aliqui, qubd poteftas htec refpicit claves in Foro
Pcenitentias: propterea convenit in eodem Foro cui-
PO T E s T A s Ecclefiaftica Papalis non ita habet Do-
minia 8c Jura terreni fimul 8c cceleftis Imperii,
qubd polfit ad libitum fuum de bonis Clericorum ,
8c multo minus kïcorumdifponere; quam vis concelibet
Sacerdôti, maxime Epifcopo ; fi non iuerit hæc ^ di debeat quod habet in eis Dominium quoddamre-
poteftas a fuperiore quoad ufum limitata : aut convenit
illi qui habet curam commimitatis Ecclefiæ, fecun-
diim Thomam : Concilium verb talem curam habet.
Porro juxta hunc dicendi modum, poteft occurrerc
fcandalum trahens ad hoc inconveniens, qubd Ecclefia
polfet benè regi ufque in finem feculi fine Papa ; ut fi
generate Concilium daret licentiam omnibus Epifco-
pis, Sacerdotibus, cuilibet fopra plebem foam, abfque
ullaJurifdibtionis limitatione vèl reftribtione ; quia fic
Epifcopus polfet conftituere Sacerdotés, imo 6c Epif-
copos licite 6c rate,6c uti clavibus,6c ita de reliquis omnibus
hierarchicis abtibus. Refpöndemus qubd etfi ad
tempus aliquod generate Concilium polfit aliquidtale
facere j quoniam habere Papam eft Præceptum alfirma-
tivum obligans ad femper, fed non pro femper ( ficut
apparuit diim vacavit Sedes per duos aut très Annos,ficut
6c nunc vacat ; ) nihilominiis, generate Concilium
neque deberet, neque polfet talem defebtum capitis *
ufque in finem feculi tolerarc, liante lege: poteft tagitivum,
direbtivum , regulativum, 6cordinativum.
Declarationem hujus confiderationis , quam Difcre-
tio moderatrix atque mediatrix ponit inter errores
oppofitos, diim facere meditarer, occurrere vila eft
protiniis in ipfo meditationis me^.fecreto duplex im-
proba peftis. Nomen unius, Detrabtio livida: nomen
alterius, Adulatio fobdola. Prima poteftatem Eccle-
fiafticam deprimens, fobjiciebat temporali. Altei a
fuftollebat in immenfum, velut ad limilitudinem Al-
tilfimi, confundens Jura cujullibet alterius poteftatis.
Tolle, tolle, clamatDetrabtiotemporalitatem om-
nem, Jus, vel Dominium ab Ecclefiafticis. Qiiare;
quia lie inftituit Chriftus cujus ilia vox eft. N i f i q u i s
r e n u n t ia v e r it om n ib u s q u a poffidet non p o te fi m eu s efie D i f -
c ip u lu s . Luc. xiv. 33. Sic improperabat Julianus a-
poftata Chriftianis, rapiens eorum facilitates. Addit
Detrabtio, quod Ecclcliaftici nequaquam capaces funt
Jurifdibtionis temporalis, etiam fi Principesiiliscon-
ferre voluerint. Inducit Apoftolum, quia N em o m i -
menfupplere, dümneceflitasurgetveliiiadetevidens B U ta n sD e o im p h e a t fe n egotiis fa c u la r ib u s . ffjft Thim. h . z .
utilitasj 6chocvelper unumEpifcopum, quafi Vica- A JJ“ u**
rium, vel per plures fimul, aut lüccelfive: 8c hoc modo
dicitur elfe plenitudo poteftatis Ecclefiaftica: in Eccle-
fiafoppletive.
Cögnofcimus ex his , qubd fällte funt, 8c injuriofie
Concilio generali tales alfertiones, quze negant ab eo,
verabEcclefiaexccutiönem poteftatis fopremse Jurif-
dibtiönis; negant infoper decernendi vel definiendi poteftatem
düm Papa eft, reponentes in eo Iblo hanc au-
töritatem definiendi, cum ex multis Cönciliis, 6c cer-
ta ratione conftet oppolitum. Unde 6c Apoftoli mife-
runt in Samariam Petrum 6c Joarinem, tanquam fübdi-
tos Ecclefise; A t i . v u i . 14. 6cJacobusprotulitdefini-
tionem facri Goncilii foper celfatibne Legalium. De
quo A ü . xv. 13. notatum eft; quando tarnen Petrus
prafidebat 6c refidebat in Ecclefia legitime; cum eilet
in gratia confirmatus die Pentecoftes.
Polfumus tandem Canones apparenter difcordes fü-
per laude plenitudinis poteftatis Papalis ratiönabiliter
ad concordiam revocare; fi diftinbtionem trimembrem
Addit Detrabtio,nihil habere Ecclefiafticos neque De-
cimas neque OblationCs; quantominus alias dotatio-
nes vel poflefliones, nifi ex pura eleemolyna donan-
tium: 6c qubd ab Ecclefiafticis peccantibus, falteni
habitualiter, poflent per fecularem poteftatem optimo
Jure tolli; quia data eft poteftas hxc fiecularis in
vindibtam malefablorum, n e q u e f in e ca u fa g la d ium p o r ta t .
Rom. 13.4. Addit quarto innitens Apoftoli verbis: H a -
b e n t es a lim e n t a & q u ib u s teg am u r , h is co n t e n d /im u s .
1. Tim. v i. 8. quia quidquid habent Ecclefiafticiultra
fimplicem vibtum 8c veftitum , totum illud eft
pauperum; cujus retentio, nedum furtum vel rapina
fimplex eft, fed facritegium, prout detorquet ad hanc
fententiam tam Hieronymi verba quam Bernardi.Vult
tandem Detrablio Ecclefiafticos omnes ad illam Apo-
.ftolorum 6c Difcipulorum primam paupertatem fine
equis, fine thefauris, fine calceamentis, fine pofleflio-
nibus de neceflitate falutjs redigere, execrans inEc-
clefiafticis pompam omnem vel lervientium, vel cibo^
rum, vel equorumj Velindumentorum.
acceptionis Ecclefiafticæ poteftatis acute viderimus : C Conliirgit ex adverfo blandiens 6c fobdola Adulatio
6c ad aures Eeclefiallicorum, pnecipuc Summi P011-
tificis infufurrans. O quanta eft, quanta lublimitas Ec-
clefiafticse poteftatis tuas! O facer Clere,quam nihil eft
fiecularis autoritas tuse comparata ! Quoniam ficut
Chrifto collata eft omnis poteftas in coelo 6c in terra, lie
earn Chriftus omnem Petro fuifque fuccelforibus dere-
-liquit. Unde6cnec Conllantinus quidquam Silveftro
Papte contulit quod non eflet prius Ilium, fed reddidit'
injufte detentum. Porro ficut non e fip o t e fia s n i f i a D e o ,
Rom. xid. 1. fic nec aliqua temporalis vel Ecclefiaftica^
Imperialis,vel Regalis, nifi a Papa, in cujus femore feri-
pfit Chriftus: R e x R e g a m , D om m u s D om in a n d um . 1.
Tim. vi. i f . De cujus poteftatedifputarej inftarfo-
crilegii eft : cui neque qulfquam dicere poteft ; Cur
o - t v n o _____ &_____ itafacis? fi etiam temporalia omnia,, fi Ecclefiaftica
■iter latis ImperatOr hoc mordaci verbo: 2V o n t ib i ,in- j ) bona atqiie Dominia mutaverit, diripuei it , dilb axei it.
it , f e d Pstrn H in r f i r nrfpterea auod abfaue men- Mentior fi non inyeniuntur hiec lcripta ab illis etiam
qui fapientes funt in oculis fuis; fi prseterea non invehanc
enim poteftatem formaliter 6c in fe confideratam
primö modo nemo judicare poteft, neque Auguftus,
neque populus, neque totus Clerus j imö nec U niver-
falis Ecclefia; (ecus in alio duplici modo. Unde ficut
ex confideratione poteftatis hujus ftupendas 6c miracu-
lofe Imperatores etiam 6c Reges procumbunt ad ofeu-
la pedum Papie; 6c inde confurgit aliquando, ex hii-
mana fragilitate, arrogans luperbia in perfona Papas
referentis ad fe quod impenditur poteftati.
Non aliter exiftimandum eft de prioribus fanblis
Patribus extollentibus Papam miris modis.Et inde fob-
orta eft in quibufdam Summis Pontificibus arrogan-
tia major debito, gaudensuforpareid quod Jure non
potera-t. Hinc cuidam glorianti quod pedibus fuis con-
, culcaret Imperatovis caput, retudit hanc arrogantiam
acriter fatis ImperatOr hoc 1
quit, f e d P e t r o . . Hinc fit prastereä quod abfque
dacio vel adulatione Papa nequiflimus, poteft appella-
ri Sanbliflimus, poteft adorari cultu dulise ufque ad
ofcula pedum , 8c ita de reliquis honoribus. Sic 8c
Ecclefia quse maculam non habet neque rugam, qua:
inflar Maria: Virgo eft 8c Mater, introducitur quan-
doque tanquam peccatrix 6c fordida, non quidem pro
fe, 8cinfe; fed pro peccatis filiorum, ficut animala-
na fert 8c regit corpus <egrotumt
niuntur fuifi'e per aliquos Suinmos Pontifices hæc crédita.
Notum eft illud Satyrici : N i h i l e ft q u o d cr ede r e
d e f e non p ojfit c um la u d a t itr d i i s a q u a pote ftas. Etillud
Comici de adulatore : H i c profeÙo e x f i u l t i s in fa n o s fa -
c i t . • - ‘v . .
Sentiens autem Adulatio quandoque nimis fe cog-
nofei, findet quafi modeftiori fermone depreflius uti,
ut credibiliör appareat. Concedit fteculari poteftati
Q . z pof- T o m i I I , P a r s I I .