Joannis Gerjonii 720
7 '9
Dcnique veritas hujus Concluflonis ex dcductione fe-
quentium , velut ex nubiüm objcôtarum depulfione,
magis elucefcet.
Conclufio Secunda.
cepto Superioris, Dei videlicet jubentis, ne quis fe peri-
mat,quod quam falfum fit nemo non videt. Objicit forte
aliquis de Machabseis, quiprius.elegerunt horrendam
mortem perpeti, quam carnibus fuillis vefci. Similiter
de quibufdam aliis in Veteri Teftamento & N o vo , qui
vel ad cxemplum virtutis, vel ad evitandam Dei inju-
T N fecunda Conclufione unum fupponitur, quod fdi- riam, vel pro caftitate fervanda \ aut in ultionem ini-
Hcet,dabilisfit cafus, in quo Frater Carthufienfis, micorum, utSamfon, femetipfosperemerunt. Sedad
etiam profeflus obligetur vefci carnibus , 8c alius fibi A multa iftorum refpondet Auguftinus diffufe Lib. de Civ.
miniitvare tcneatur. Superadditur ad hoc, quod iftud
non obviât rationabilitati Legis ante di&æ. Probatur
fuppofitum in cafu neccflitatis extremæ, quoniamda-
bilis eft cafus infirmitatis, ubi Medicorum expertorum
judicium, & confcientia Fratris infirmantis, 8calio-
rum fibi miniftrantium :di£tabunt quod ipfe ægrotus
abfque dubio morietür, fi non adjuvetur per efum car-
nium, & edendo carnes convalefcat. Nec fatis efl'evi-
detur ad negandum poffibilitatem neceflitatis hujus extremæ
iliud quod fcripfit quidam Medicorum Magi-
fter Arnoldus de Villanova pro diffolutione dubieta-
tis propofitæ. Ait enim, quod in ægitudine qualibet
curabili humidum radicale fufficienter reftaurari poteft
per vitella ovorum abfque efu carnium rèquifito. Hæc
eyafio non ufquequaque fufficit, nec difficultatis hujus
radicem evellit. Stabit itaque quod languens,de quo
Dei. Cujus fententia finalis eft, quod'nifi ex revela-
tione divina, aut ex fpeciali inftindtu Dei difpenfänte,
habet enim Deus poteftatem vitse 6c mortis, non poteft
quifquam manus licenter fibi injicere, quamvis.de
caftitate fervanda fpecialior fit difficultas, quaetange-
tur inferius. De • Machabasis infuper alia eft ratio,
quoniam Le x divina ipfos tune obligabat non comedere
carnes porcinas. Ideo fatendum eft, quöd citius
mortem quam efumtalem eligere tenebantur. Non
enim tranfgredienda eft L e x Dei pro corporalis vitse
falvatione. Sechs eft nunc, ubi talis legalis obfervatio
ceflat. Secus prsetereä, ubi non confurgit obligatio,
nifi ex Conftitutione pure humana. Intellige vigilan-
ter quod dico de Conftitutione pure humana. Fiunt
enim quotidie Leges de malefa&oribus occidendis 3 fed
non funt folurn humanse 3 immo fundamentum prineft
fermo, omnem abominabitur utilem cibum præter cipale 8c auctoritatis robur fortiuntur a Lege divina
carnes aut jus earum, 8c præfertim vitella ovorum fa- g jubente ut populus fous tollat malum de medio fui,
ftidiet, ita ut comedere illa falubriter, aut abfque vo-
mitu non valeat. Sed tarnen ne controverfia aut calum-
niæ materia in longihs procedat, dabo cafum poflibi-
lem valdè, ubi aljquis Carthufienfis,. etiam fanus morie-
tur abfque remedio, nifi carnibüs uti confentiat, ut pu-
ta , fi dedu&ns fit in manus ty rannorum, ubi vel ex ne-
quitiavel aliundè, nihil permittetur fibi offerri ad vef-
8c membrum quod fcandalizat abfeindatur. Nolo
tamen dicere, quodjudices poflint pro quolibet pec-
cato ad arbitrium fuum licenter mortem ftatuere, aut
ftatutam infligere, ficut de furto mere fimplici deducit
quidam Doctor. Ceterum Lex divina habet, Nonfomi-
c<z£<?ra,Exod.XX. Id\..Non perjurabis,'Lev\t.XIX. 12.. 8c fi-
milia Pneccpta. Idcirco quantumeunque poflet aliquis
cendum prseter carncs. Quazrendum eft ergo in hoc vel prolongate vitam foam per fornicationem aut perjurium,
confimili cafu neceflitatis extrema;, an hujufmodi Car- nullus tarnen ad talia confentire deberet. Sed inftabit ali-
thufienfis tenebitur carnes comedere ? 8c fi fic , habe- quis rursus 8c dicet, quod omnia vota 8c Leges omnes
iu r intentum. Si diceret aliquis quod potius eligere ha- de quibus loquimur', fundantur in Lege divina, in hac
bebit mori fame 3 dicere eumdem oportebit ex confe- fcilicet 3 Redde AltiJJimo vota u+r, P f xlix. 14.8c hu-
quenti, quod in feipfum manus injiciet, 8c fuimet erit mana; inftitutiones in illa autoritate Prsflatis data > Qui
occifor 3 juxtä iliud vulgatum Auguftini. Pafce fame vos audit, me audit, & qui vösjpermt, mejpernit. Luc.
fwtentem 3 ft non pavifit, occidißt. Nec ad fe minus x. 1 6. Etiterum: Quadicunt facite 8cc. Matt.xxm. 3.
quam äd alios Prieceptum hoc extenditur. Prastereä Refpondetur,quod in talibus votis aut Legibus pofitivis,
confuetudo aut Conftitutio generalis Ecclefise de non ifta femper exceptio fubintelligitur, nifi ubi contra Dei
comedendo carnes in die Veneris, non obligaretadfui Prasceptum, cujus finis eft Charitas, militarent. In-
obfervationem in cafibus prioribusextreme neceflita- de emerfit confilium iftud: In turpi voto muta decre-
tis 3 immo nec cxcufaret aliquem ab hopiicidio, qui turn, & in malispromiffis refeinde fidem.
cum poflet falvare vitam per efum carnium, fe , vel a- Quod fi aliquod votum fieret, autaliqua Lex juberelium
mori fpontanee permitteret abftinendo : feclu- tur ab hominifius, abfque omni exceptione tali cx-
dendo tamen femper cafum grandis fcandali in Fide ,^p re fla , vel implicita 3 irrationabilitatem manifeftam j
de quö dicetur ppfteä. Porro devotis idem eft argu- 8c non tolerandam Le x 8c votum continerent. Quo
mentum. Eft autem fundamentum radicale prasfatas pa£to fic ?0 quoniam evenire pofllmt cafus qui Le-
rationis in hoc 3 quoniam ä Lege divina nulla Le x aut gem Dei in fui obfervatione violarent, prout fuppo-
obiigatio pure humana poteft abfolvere, aut exci- nitur declaratum efle fatis. Et arbitror iliud quod
pere , vel inftituere quod non obfervetur. Sed ha:c in hac fecunda Conclufione fuppqni dicebatur , da-
eft Lex divina. Non occides. Deut.xx. 13. AquaLe- bilem efle fcilicet cafum, in quo Frater Carthufien-
ge non legitur per aliquod aliud divinum Jusfa&a ex- fis , etiam profeflus, obligaretur vefci carnibus , 8c
ceptio, itaut pro obfervatione Conftitütionis aut obli- alius fibi miniftrare teneretur. Et ifte cafus eftnecef-
gationis pure humane fupervenientis, earn tranfgredi fitatis extreme, feu per infirmitatem, feu per tempo-
liceret, 8c fe mori finere fas eflet. Unde reclufus ali- ris, aut loci, aut tyrannidis importunitatem contigerit.
quis , qui vovit non egredi, videns aliquem in extre- Ifta tamen neceflitas quo pafto poflet forfm non femper
ma neceflitate famis aut periculi mortis, fi non exeat obligaread vefeendum carnibus,prasfertim in cafu gran-
8c fuccurrat cum poflit, pro occifore criminabitur3 dis fcandali, fequens Conclufio dcclarabit. Nunc
quanto magis fi fibimet in articulo mortis vel talis ne- accedamus quod reliquum eft in hac Conclufione
ceflitatis fubvenire contempferit. Proinde confirmatio D arcumentis ftabilire, utdeclaremus ea qua; di£ta funt
eorum qua; difta funt, fumitur ex hoc quod nulla con- fuper ifto cafu neceflitatis extreme non obviare ra-
ftitutio contra Charitatem poteft robur obtinere 3 quo- tionabilitati Legis, vel Statuti Carthufienfium de non
niam Lex proCharitate femper fcrtur,dum bene fertur, comedendo carnes. Pro quo rememorandum eft quod
quia eft Prtecepti'finis 8c plenitudo Legis, fecundum A- ad hoc nullum votum expreflum habent, fed eft dun-
poftolum. 1. Tini. 1 .7 '.'8c Roni.xin. 10. E ft autem contra taxat qutedam Ordinatio fivelnftitutiopofitiva, nehoc
Charitatem, cum 8c in deteriorem vergit exitum fe, vel quifquam eorum prafumat attentare 3 quod fi fecerit,
älium d'imittere mori, modis tacfcis,qüando ex conceflio- mbjacebit difciplina; Ordinis , 8c certas pceiias illic
ne divina licitus ad vitam patet exitus. Denique Prtecep- exprefläs iuftinebit. Et ita fuifle olim inftitutum apud
turn inferioris feu Conftitutio prasjudicare poflet Pra;- . quofdam alios Ordines, ut apud Fratres. Prsedicato-
/ 21 7)e non efu carnium apud Carthufienjes. 7 i i
fub poena careens , referente quodam accepi.
Adde unum circa quod præfens difficultas verfatur, &
qùod præcipuè caufat apüd nonnullos fcrupulum. Fa-
tcor itaque, quod nullus cafus in ordinatibne prædida
excipitur, nequecafus infirmitatis, neque alteriùsne-
ceffitatisextremæ 5 quæ exceptio fi &éta fuiflèt, ap-
ponerent plures digitum ori fuo, qui nunc inordinanes
fiant. Dum ergo parvula eis aperitur rimula licentie,
aut frenum eis tantilper laxatur, fiunt con-
feftim occafione afl'umpra ex ipfa licentia détériores.
Omnes enim détériorés ßmus licentia, ut Comicus dicit.
Quamobrem fi cafus aliquis fuiffet in inftitutio-
ne præfâta concéflûs exprefsè de comedendo carnes
, fortoidandum ei-at ne paulatim , fuccedentibus
tionem talemoblatrant. Sedrelpondeo, quodexcep-. temporibu's,magis, ac magis'dilatatafuiflèt &exten-
tionem hanc addere nequaquàm qportuit, immo necA fa hujufmodi licentia, & tandem plus ad vdluptatem
"congruumfuit. Quod non oportuit; oftendittuurr nprriimmöo,i quàm neceffitatem deferviflèt. 1
quia L e x naturalis & divina lufficicnter exeipiunt. Nun-
qujd Leges omnes tam Ecclefiafticse quam divinae,
quamvis terantUr univerlaliter, füfeipiunt tamen excep-
tionem, grout ä Philofopho traditur, & ex carumdem
infpefbione cognofcitur; illam verb exceptionem con-
tinuo ad Legem fubjungi nulla eft neceflitas, fed nec
ejufdem expreffio requiritur. Qute eft ratio ? Quia
plerumque.hoc eflet impoffibile., nimirum & pleriim-
quefupa-fiuum propter numei-ofam 8c infinitam parti-
cularium circumftantiarum emergentium vafietatem.
Rursus exceptio qux fufficienter datur intelligi, aut
aliunde fatis trabitur, non eget exprimi. Sic eft de
cafu extreme neceflitatis refpetäu Legis, aut Conftitu-
tionis de qua loquimur. Trabitur quippe talis exceptio
aLege divina & naturali, quantum fufficere debet.
Quoniam per fimilitudinem ad alias Leges conditaS, ubi
quam neceffitatem deferviflèt. Totum hoc declara-
bunt amplius fequentia, 8c experientia tefte defendi-
tur.
Conclufio fiertid.
T E r t i a m P°fttemb conclufionem poibi, ^uod
abbreviatie vita; corporalis, aut fanitatis debUita-
t io , non tolluntrationabilitatem prsefatasL e g is ,taut
Statuti Non penitiis inutiliter tra&andum hie eifeJar-
bitror 8c declarandum , quemadmodum licitu'tti eft
agere multa, fivetemporalia, fivefpirimalialint,per
qum 8c in quibus abbreviat homo vitamfitam, aut infirmitatis
debilitatem incurrit. Secludotamenin pri-
mis, quöd intentio talis hominis citius naturt&confu-
mentis curfum, id eft , périodum tetads fuas, non fe-
ratur direétè, 8c immediate fiiper eo quod eft abbreviate
vitam ftam, vel corpus integritudinem nähere,
iimiles fiibintelliguntur exceptiones, inftruiturquiiibetg tanquàm fuper fine principal!, autquodnonfiatprofi-
etiam parum doans ita , & debere fieri circa mfti- ne prohibito 8c nequam, quemadmodum multi defpetutionem
præfentem, quäntumcunquegeneraliter ia-
ta fit, dummodo illam qute Ibbintelligenda eft exceptionem
per expreflà verba nequaquàm exclüdat. Si
enim diceret Conftitutio illa, quodinnullo cafu etiam
cujufcunque neceffitaris extremæ, liceret comedere
carnes fub mortali peccato, nefeirem 6teor Conftitutio-
nem iftam ab iniquitate vel imperitiadefendei-e. Sed
ita non eflèdocettextusinftitutionis quem infpexi, ubi
nec obligatio fertur fubpoenapeccatimortalis, fedfo-
lummodo fub poena difciplinæ Ordinis : nec etiam
cafus talis neceffitatis extræma: fecluditur. Interrogati
fiquidem eorum aliqui excellentes viri per mcipfiunp
quid agerent ubi indefertoaliquo, vel carcere, nihil ha-
berent præter carnes ad vefeendum. Refponderunt lè
comefturos fore abfque omni ferüpulo , priulquam fe
mori permitterent. ' Audite narrationem.
Contigit unum ex Carthufienfibus diim equitaret, in
ratomm, 8c fortunasfuas forte non valentium feciflc le-
guntur, ,8c utStoicorum error focere confulebat. In
hoefijuidem cafu tales graviter peccant, 8c per Leges
merito dehoneftantur etiam poll mortem. Hie habet
quoqueveritatis locum illaHieronymi fententia, quod
Non refertji tjuis per immoderatam abfiinemiam fe paulatim
interfidiat, aut fubitb. 1
His pratmiffis probo quod aflumptum eft : licere
fcilicet plerumque abbreviate vitam luam in variis
occupationibus, ftudiis 8c artibus. Ad oppofitam
enim ^ Aflertioncm fequuntur ablurditates innume-
s inter quas ilia non mediocris eft, quod qui-
libet teneretur vacate Audio Medicime, aut Medicorum
confilik, atque regiminibus continue uti deberet.
Quarefic? Conftatnempe, quodexignOrantia medi-
cinarum prsefervativarum ab infii-mitate 8c confervati-
varum fanitatis, ex omiflione infuper medicinalis regitantam
fèmel fàmem 8c fitim incidere, quod de fanguine minis, iituimus in crebras ægritud'ines 8c vine abbre-
equiiui bibebat ne P«iret ,^aliud qmppè quo tunc fu- ^viationemincurrimus. Rursusquilibet obligaretur deftentaretur,
non habebat. Delatum fuit hoc ad reliquos
Fratres, qui neceffitatem circunfpeâè attendentes,
quæ Legem non habet, eundem abfque difeiplina,
vel quavis poena, velut innoxiumfiifceperunt, maxime
quia1 fufficienter conftare poterat omnibus de ne-
ceflîtatefua; alioquin fortaflîs fubjacuiflèt difeiplinre
Ordinis, non quidèm ex culpa propria, fed ad evififtere
ab operibus. 8c actibus ex quibus proveniunt
communiterdebilitationes in corpore, 8c ejufdem cor-
ruptio velocior fubfequitur, præfertim dùm tempora
flint intemperata, 8c eX nimio gelu, vel æftu feividd
diftrahaturharmönia débitas fanitatis. Quid proindè?
Sic ccrte agricolæ colere tenam, opilio pafcere gré-
gem, vindemiator uvas colligere, ruralis fälcare fettg
dum'fcm d ilim »lioroto, “ lu™riam n u n , vel fegetes ; curfor le^tion'em explere deflfte.
8c cxemplum alii traxiflènt ad comedendum carnes rpt" H.t ltn rrnflon m ...—.I... r. 1— ■ < 1.■ ft j- I 1 "1
pro libito. MeruifTet autem Fraterille, illamdifcipli-
nam Ordinis humiliter8c innocenter toleiando: quem-
admodùm fentiunt Doétores de iilo qui per Eccle-
fiafticam cenfuram cogeretur habitare cum illa quæ
ad veritatem non eft uxor fua légitima , quamvis ita
decerneret Ecclefia quæ non de occultis, fed de
manifeftis déterminât. Cafus alibi eft expreflùs. Sic
dico quôd non effet quandoque inconveniens inno---
centem Carthufienfem pro efù carnium , aut eorum-
dem miniftratione difeiplinæ Ordinis ad aliorum ter-
rorem 8c regulæ inviolabilitatem fubjacere. A t verb
dicit aliquis : cur non expreflùs eft 8c exceptés cafus
ifte neceflitatis extremæ ? Dixi jam 8c repeto,
quod iliud fieri non oportnic, ut probavi, immonec
i ci. Et ita paffim in omnibus hujufmodi poenalibus
operibus, 8c debitæ valetudini non parùm adverfis, va-
lebit argumentum. Ceterùm pofito ifto, çondemna-
rentur omnes divites, quidelicatisacpretiofisalimentiS
non occurrunt morbis pauperum , fi femper modis
omnibus licitis 8c poffibilibus fit lânitas in fe, Vel aliis de
neceflitatefervanda, velægritudopellenda. Porro cui
dubium elfe poteft, quin militaris exercitatio fecùm plu-
rima accumulet corporis incommoda, nunc in ipfb belli
apparatu, nunc in tenroriis ', aut caftris, aut fub dio ; de-
mùm in ipfo hoftili confliétu, quis neget in bis abbriviari
vitam multipliciter cbrporalem ? Quid enumerem labor
res,æftus, frigora,fàmem,fitim,curas,vigilias 8ç vulnèra,1
quibus ipfa plerumque v-ita,funditùs extinguitur? Quis
ramendixerit, proptcrhxc repelli à mifitando Reges
Congruum apud eos fuit, ut deduco. Senfiu quippe 8calios Rcipublicæ Rectores tanquàm injuftè avant,
p > fiuia t n " ‘ fmt a i matum adolefiiemia, Sc irifèipfosmanus injiciant? Deniquede 'ipfis metca-
t je n .v in .z i. quantumeunque in freno8cchamocon. toribus quid diduri funtnoftræpofitioni adverfantes5
ttringantur, vixedomari poflùnt, quin effluant 8c effre- de quibus ait Flaccus
Tomilt. Pars y , ^ Z z Im.