quàm deccm, 6c talcs, fi haben tut in memoria, dicendæ
finit. Quædam aggravant tantummodo modum faciendi
j taies non finit dicendæ de neceffitatc, immo
quandoque omittendæ, ut in peccato carnis, nifi pro
fecuritate majori 6c dubio, nepcccatum mutaverit fpe-
cicm. Quædam alleviantes, quædam impertinentes,
alleviantes non finit dicendæ, nifi in dubio icandali Sa-
ccrdotis : impertinentes omnino dimittendæ iunt, nifi
pro familiaritate contrahend
ï 11 onus Sacramenti Confelfionis, quodtalistenereturfiio
Sacerdoti qui non poteft de omnibus abfolvere, omnia
dicere. Scio tamen, quod tutius eft 6c falubrius
(fed non quilibet poteft faciliter induci) dicere peccata
fua fie diverfis, quia (ut dicit Scotus) talis Confeflio
de uno peccato pluribus, non vocatur ex genere fiio
efièfecreta, quia ifti duo qui audierunt, poftènt ferre
teftimonium contra confitentem in Foro contentiofo,
licet peccarentj tainen valeret teftimonium. Itemnul-
Quæritur de circumftantia perfonæ , cum qua fit ^ lus invitus poteft (utvidetur) cogi dicere bis peccapeceatum.
Refpondetur quod eft regulariter tacenda, nifivel
ubi non poteft aliter peceatum dici, ut fi vir abufus
eft propria uxore. Vel ubi poteft proddfè nonobeflè
tam dicenti, quàm audienti, quàm perfonæ illi pec-
catrici. Addunt aliqui, quod fi aliter non poteft dici
peceatum, quin Confeflor agnofeat perfonam, pergen-
dum eft ad alterum : hoc æftimo confilium eflè, non
præceptum -y nifi ubi poflet obelfe perfonæ illi revelatæ.
Quæritur de cafibus refervatis. Hîc eft tam profunda
difficultas , ut Durandus Doétor exercitatif-
fimus in iftis, tra&ando hanc materiam dixit, quod
expediret haberefuper hoc Papale confilium. Et difficultas
i ( ut benè tangit ) provenit ex refervationibus
peccatorum aliter quàm fit in Curia Romana j quia
non refervat Curia Romana (ut dicit) nifi quafdam Irretum
fuum in Confeffione, ciimLexdivinanon cogat,
vel obliget, nifi ad femel confitendum. Et fiin Re-
ligiofis oporteat pluribus confitcri, hoc eft de eorum
voluntate qui fe Regular fobmiferunt. Sic dicitur,
quod 11 Curatus Sacerdos non cognofeeret peccato- .
rem 6cc. hoc argueret, quod omnia peccata dicenda
rursus eflent.
Tertio fiat vere, feilicet non fi£te, hoc eft in Con-
tritione 6c Charitate, fecundiim probabilem conjedhi-
ram. Utrum autem Confeftio qute fit fine charitat
e , liberet neiteriim dicantur peccata, vel a Prarce-
pto Ecclefias, eft difficultas vix inter Icholafticos fof-
ficienter diflblubilis. Oftendit hoc multiplex opinio-
num varietas. Dicit autem Dominus Guillielmus Pa-
rifienfis 6c alii communiter, quod Attritio quas alias
non eflet llifficiens, fit fofficiens virtute Sacramenti.
itatesautpeenas. Dicunt aliqui, quod Jura nun- g Ponendum eft igitur 6c dicendum , ficut quidam in
quàm voluerunt refervare peccata aliqua, nifi publica Evangelio. M araix. 2.3. Credo, Domine, adju',
adterroremaliorum. Una mollifies refervabitur, adul
terium mulierum, peccatum Sacerdotum concubina-
riorum. Si Pradati omnes attenderent profunde, quanta
eft difficultas, quantum onus dicere peccata lira fe-
creta, etiam uni (credo firmiter) nunquamtalejugum
imponerent leviter cervicibus fubditorum, unde innu-
merabiles praecipitantur inlnfernum. MillePceniten-
tiarii non fufficerent in hac hebdomada, pro Conful-
toribus refervatorum. Cognovi plures qui per biennium
veltriennium vix potuerunt induci ad confitendum
quaedam luorum peccatorum. Qualiter ergo talia
dixillbnt uni Pradato vel Pcenitentiario , prasfertim
pueri 6c puellse, 6c mulieres verecundiffimse ? Dici non
poteft , quantus eft in pudore tyrannus. Credentes
terrere fubditos, occidunt 6c demergunt tacentes in In-
fernum. Exhacmatei'ia, 6c alias perpendite, quanta
difficultas eft in materiis moralibus , 6c Theologicis
utilibus, in quibus homines per totam vitam exercitacredulitatemmeam.
Ita Pcenitentiario j adjuva, Domine,
impoenitentiam meam.
Quteritur fi tali debeat dari posnitentia.
Refpondetur, quod lie , non abfolvendó, led ad
cautelam 6c prtefervationem pro futuris, ut Deus cor
illuminet. Confilium Ambrofii: Age interim quiccjuid
boni potes, & malum abbrevia. Quid fi dicit lb con-
tritum, 6c putat Confeflor quöd mentitur , vel feit
aliunde, vel non vult facere conlcientiam, fed excu-
lare? Refpondeo quod pnedicere debet libi quod
Abfolutio non valet,fi pofoerit impedimentum, 6c quod
intentio lira non eft eum abfolvere, nifi faciat quas
promittit 6c dicit. Attamen Abfolutio debet fieri ab-
folutè. Eft autem forma talis: Ego te abfolvo primo
ab Excommunicatione. Item: Ego te abfolvo d pecca-
tis tuis mihi confeßs, in nomine Patris , & Filii , &
Spiritus fan SU. Amen.
De Confelfionis fecreto hoc tenendum eft primo'1,
t i , vix ftiunt, quid dicere. Quid igitur facientlcho-Cquod in nullocalli revelandaeft, etiam in hærefi, nec
laftici noftri temporis qui materias tales nec cogitare Papa poteft difpenfare. Item nec de confenfo Con-
nec legere luçerficietenus dignantur, dicentes : oleie- feffi, nifi dicat extrà Confeffionem. Item nec ad in-
mus talia, cum vellemus. Velint ergo talesaliquan-
do 5 alioquin nihil feient, etiam quando voluerint,
pauca feient. Sed dicamus ad id quod quæritur j
qualiter fe habebitpeccator, habens cafus refervatos?
Hæc eft certa conclufio, quod fi habeat talem Sacer-
dotem qui poteft 6c velit cum abfolvere, nec indè
fcandalizetur, tenetur totum dicere. Exempli gratia.
Si vadit ad Epifcopum, 6c Epifcopus vult totum au-
dire, dicat. Si ad fuum Curatum qui poteft abfolvere,
fimiliter dicat, dùm tamen utrobique fit fecu-
ritas, quod neuter fcandalizabitur per pronitatem ad
peccatum, ut in materia Fidei vel in peccato carnisj
fed quærat tunc alios de licentia faltem petita. Si autem
Epifcopus qui poteft omnia abfolvere, non v u lt^
nifi refervata audire, 6c alius non poffit nifi non refer-
vata, nonabeft bona voluntas, 6c bona fides in con-
fitentei non auderem dicere, quin poflet peccata foa
iftomodo dimidiare; ficut ligatus duabus Excommu-
nicationibus poteft abfolvi, primo de una , poll per
decern dies ab altera j ficut etiam in diverfis diebus poteft
fieri una Confèffio. Itaque non requiritur tanta
imitas hîc, ficut in aliis Sacramentis: 6c eft ibi quædam
unitas in Miniftris iftis duobus, in unitate foilicet
unius potentis facramentaliter, intégré 6c perfe&è fo-
per iftius peccata. Non auderem prætereà alferere in
terrogationem cujufcunqueJudicisper qiiodcunque ju-
ramentum, nifi homo feiveritaut per teftimonia, quia
dicere tunc poteft, 6c ideó debet. N otafatuamcautelam
aliquorum. Item etfi fola peccata fintpropriè
de figillo Confelfionis, tamen poenitentiæ datæ, 6c
interrogationes rationabiles , hinc indè , 6c perfonæ
nominatas Iunt celandæ. Inquirentes autem 6c révélantes
graviter peccant 6c elfent puniendi, præfer-
tim ubi ex curiofitate, non ex charitate dilcreta pro-
cedit inquifitio. Item de perfonis confeffis eXpedit ma-
gis tacere quàm aliquid dicere j vel laudando vel vi-
tuperando, in generali vel Ipeciali.
Fiat poftmodiim àlùojudice. Judex in Confeffione
eft vel Papa, vel Epifcopus, vel Curatus, vel aliquis
legitime ab aliquo iftorum delegatus.
Quæritur, cui fit expedientius confiteri.
Relpondeo, quod regulariter, 6c ceteris paribus, fuo
Curato ordinario. Primum propter obedientiam, deinde
propter facilitatem habendi eum poftmodum in pe-
riculis mortis, vel in Sacramentorum adminiftratione.
Quæritur, fi confeffi habentibus poteftatem delega-
tam teneantur iteriim peccata qadem’ femel in Anno
confiteri.
Relpondeo quod non, præfertim ubi de confenfo
Curati hoc fifetum eft. Ideo tutiùs eft petere licentiam
tram, Expedit etiam, ut talis in Anno femel fe præ-
feniei Curato fuo pro Sacramento fufeipiendo 6c obe-
dientia impendenda 5 alioquin Curatus poflet negare
Euchariftiam.
Qiiid fi Curatus nollet credere ?
Refpondetur , quod cuilibet in Foro confcientiæ,
feu Confelfionis, credendum eft pro fe, 6c contra fe,
nifi in cafibus publias, quoniam aliter Curatus non pof-
fetcertificari, etiamfi fibifieretConfelfio. 1
Quid li Confeflor erret in ablolvendo plus eiuàm poteft?.
1
Refpondetur, quod fi errat boha fide, 6c nefeiat
impedimentum , fecurus eft. Si autem feiat, non
rite abfolvitur. Si etiam poftmodum feiat impedimentum
fuific, tenetur, ut plurimum, iteruni confiteri.
Dare verb regulam generalem quando fic , 6c
quando non, eft prolixumnimis, atquedifficile. Felix
ablutio pedum per Confeffionem, quæ ita fit opportune,
intégré , non fittè 6c fe crête , 6c à fuo judice. Sed væ
fordibus abominabilibus aliquorum , 6c ineluibilibus,
quos in apertum Confelfionis venire , 6c palpari, vel
tangi, immb vel videri, non permittunt quatuor pelles
, improbæy fudor, timor, prajumptio, dejberatio: De
pudore habemus in Tobia, cui volenti lavare pedes oc-
currit pifeis volens eum devorare. Quid pifeis in aqua
Jatens, nifi pudor occultus ? Sed fuffocandus eft pudor
talis, 6c ad multa tandem utilis invenitur j ad cibum
contra dæmonium, Scadvdiim. Applicationem non
profcquqr. Ceterùm fcabies fic latet in aliquibus, ut
fe fcabiofos non credant, dicentes : quid ego feci ? Sum
ego fur, vel homicida ? Hoc contingit etiam illis qui
devoti reputantur, quia latet fuperbia, lubtile mal um,
quæ non permittit devenire in cognitionem peccatorum,
contra quod orabat Propheta : Illumina oculosmeos 6cc.
PI. xii. 4. Expertus Him de multis, 6c in multis qui
per quatuor , aut très Annos fuerunt inpeccatisgra-
vilfimis, quamvis ferè quotidièconfiterentur, 6c, ut
erat fua opinio, poenitebant. Quid ergo erit de non
recogitantibus Annos foos in amaritudineanimæ fuæ, fi
recogitantibus fedulo talis cæcitaseveniat? Quern non
exterreat quod dicit Apoftolus Nihil mihi confcius
fum, 6cc. 1. Cor. IV. 4. ■ ........
Amplius verb præfumptio, feu repromiffio nequiffi-
ma decipit plures habentes vocem corvinam, eras, cràsj
converti poteris cum voles. Hæc vox innumera homi-
nummillia6cperdidit, 6cperdet, quia
Oui non eft h o d iè eras minus aptus erit.
Poftremo vidimus defperationeminJuda, 6cCain,
& cjuibufdam aliis.JUgir.-.t fudas, id eft,Confeflio fervus
optimus, proptermuhitudinem, & affliflionem^Jervitutis,
1 hren. i. 3: quia feilicet, quotidièfitreïteratiopeccato-
ram quæ Judas abluere tandem refugit, 6c defperat.
Abjiciamus hæc impedimenta, quia Dominus etfi rem
grandem nobis diceret, bene facere debueramus -, quanto
magis quia dicit cuilibet nollrum, vade, & lavare
fepties, id eft, perfecle. 4. Reg. v. 1 o. ‘
rimum eft inducere homines, ut adverfitates & labo-
res hujus vine accipiant in patientia, & bona gratia-
rumaftione ; quoniam pet hoc poterunt efficaciter ut
crebro, fatisfaceredepeccatisfuis, & gradarum augmenta
promererk fiat virtusde neceflitate. Sunt autem
fordidæ transgrefliones aliquæ quæ vix ad fun-
dumpoflbnt cxtergi. Exemplificcmus in quatuor. Pri-
^ mo corruptio al.orum in moribus, fuper quo accipite
quid Berengarius moriens in die Epiphaniæ dixerit:
Hodic mibi apparebit Dominus meus Jefiis Chrifius vel
ad glorium, ficut Jpero propter ptenitentiam meant1 vel
ad damnatmem , ficut formido propter aliorum corrup.
tionem tjtm.ad viam ventatis rcducere nonpotui. Hor-
rcant, & caveant hi qui ad fimilitudinèm dæmonum
gaudent alios fecum trahere ad interitum, præfertim
juvenes, & pueros; tales nefeiofi potuerunt unquàm
iatis poemtere ; fufficere eis debuerat damnatio propria.
Quid de malis cxemplis magnorum, Scliterato-
rum virorum ?
Alterum eft vitium quod vix fufeipit Satisfeâionem
& exterfionem, feilicet injuftum bellum in tempora--
libus, & injuftæ promotiones in fpiritualibus, unde
oriunturmortestàmtemporales, quàmfpirituales. O
felices quos Deus tollit extrà neceflitatem, aut peri-
culum talia fàciendi, ut nec injuftè militent-, aut
militare confulant. înferimus adhuc tertio injuftam
patrocinationcm quæ dob's & aftntiis tdflit heredita-
tes ariorum , quia fit vix confeientia , vel reftitutio
fuper iftis. Et adhuc infanabilior eft injufta difiàmatio
quæ debitam vitæ civilis famam aufert.
Poftremo ponimus pompofitatena ftatûs, utperli-
moniam , velrapinam, aut ufuram ; quia vix poteft
fieri cefiîo ut defeendat quis à ftatualto, quamquàm
damnabiliffimo, inbaflüm, debitum, Sctranquillum.
Tanta eft humani cordis arrogantia, ut fè, & fflos plures
damnari citiùs patiantur, quàm humiliari; quod fi
non e f fe tn o n tantum duraffet hoc execrandum, Sc
exitiabile fchifma peftiferum.
Tandem epilogantes cremus ut lavet nos Chriftus '
quatenoe partem fecum habeamus. Lavet autem per
minifterium Poenitentiæ quæ hauriat primùm aquam
contritionis calidam, mundam, amaram, & vivam.
Secundo abluat per manum Confelfionis oporrunè, intégré
& non fidte, fècretè &fûo ordine, hoc eft, fub fùo
Judice ; nec obftent quatuor pelles, pudor, timor, præ-
Cfumptio, defperatio. Exterfio demum fiat, quæ habeat
afpentatem, rationabilitatem, claritatem, celeri-
tatem , fubtrahentes nos à voraginibus peccatorum ,
quæ nos in aliénas manus per injurias præcipitat, à quibus
vix unquam poflùmus emergere. Sic mundi eri-
mus, & in cubili confcientiæ noltræ tranquilli, habentes
pattern exuberantiflimam cum Chrifto , hîc per
gratiam, &in ipe, & poftmodum in re per gloriamj
cujus nos participes efficiat. Amen.
JO ANNI S GERSONI I
Dotions & CancelUrii Pariftenjts
C Onvertamus poftremo oculos noftræ confideratio-
nis adextcrlionem, quæfit permr.ntim Satisfablio-
ms. Hæc quidem exterfio habeat afperitatem, feu poe-
nalitatem, habeat rationabilitatem, habeat claritatem,
habeat celeritatem.
Propofueram fecundîim hæc quatuor quædam diflè-
J Cre fefobria de modis injungendi Satisfactiones, ut nec
giavesfint, nccimportabiles, nec publicæ pro pecca-
tisfccretis. N e c dentur invitis, aut fi non fieri cre-
dantur 5 quia melius eft cum parva poenitentia, 6cqua-
înu la, ducere homines in Purgatorium, quàm eum
rorti quæ non f ie t , opprimere, 6c detrudere in In-
ei numr ^ ec cfogantur irregulariter juramenta, aut
piomithones, de hoc, vel hoc faciendo 5 fed magis
omniam monïtione, atque confilio. Deniquefaluber-
Tomi I f . Pars III.
O P U S C U L ÜM
D E
“INDULGENTI IS.
A d M S S. Codd. VtEl. 6pp. dt M . iargny.
a V 1Æ C V N Q fÜ E alligaveritisfuperterram,
erunt ligata & in coelis. Et quetcuncjue folverU
tis fuper tetram , erunt foluta & in ccelis.
Matth.XVIII. 18. Collata eft autem poteftas hæc hîc
promifià, dum poft Refurreótionem Chriftus apparens
K I Difci.