1031 Jacobi Alma'mi
‘Utrum Poteftas Laic a, & Ecclefiaflica,
in eodem fiubjeBo ejje poflint.
"T 1 Ertia Propofitio quae magis eft de mente Doftoris,
quam oppofita, & ponitur contra ppinionem priüs
fuprema Poteftas laicalis refidet in Summo Pontifice,
habetur, utdicunt, ex multisauthoritatibusScriptu-
r x , etiam ex inftitutiohe Chrifti.
Primo probatur. Me qui habet Poteftatem ligandi
quemcumque, fi tentet aliquem ligare, de fado eft liga
t us. Sed Summus Pontifex habet Poteftatem unum-
quemque ligandi 6c folvendi j ergo. Patet Minor : di-
dum eft Petro, pro fe ôc fucceflbribus fuis, Qmcumque
ligaveris, ètc. Matth. XVI. i pVo Similiter, Tibi dabo claves
tadam, quod iflse dux Poteftates, ex natura rei, non ita
repugnant, quin in eodem fuppofito poflint inyeniri,
patet multipliciter: nam ad habendam Jurifdidionem A
fupremam in temporalibus, fatis eft habere prudcntiam
de rebus temporalibus, per quam judicandum eft quid
Agendum, vel non agendum in ilb's, 6c juftitiam per
quam poflit aliquis fententiare quid unius,6cquidalte-
rius: fed ifta duo non repugnant illis qux requiruntur ad
Poteftateminfpiritualibus•, igitur. Item, probatur fe-
cundo,, ut dicit Durandus, de origine Jurifdidionis
nam in Moyfe erat fuprema Poteftas Jurifdidionis in
temporalibus, quia ad ipfum erat recurfus, pro juftitia
habenda : fed in ipfo eodem fuit:fuprema Poteftas in
fpiritualibus. Major eft ex Pentateucho Mofis j fed
Minor probatur : nam Moyfes confecravit Aaron in
Presby terum •, ergo erat Superior: fimiliter ipfe Moyfes
obtulit Sacrificium Domino > ergo in ipfo erat fuprema
Poteftas tarn fpiritualis, quam laicalis. Similiter
Macchabei habuerunt fupremam Poteftatem Jurifdidionjf.
regni c&lorum. In iftis verbis fuit fada promiflio
Summo Pontifici. Ergo aliquando Chriftus illam pro-
miflionem implevit,6c nihil excepit dicens : Quodcumque
ligaverù, &c. Hoc argumento utitur Innocentius, in ca.
Solltet. De majoriiate & obedien, volens oftendere Poteftatem
Ecclefiafticam majorera eflè laïcali.
Item, arguitur : Ille qui à Chrifto conftitutus eft fuper
Reges & fuper Régna , habet fupremam Poteftatem in
temporalibus J fed Papa ex ordinatione divinafîc conftitutus
eft : ergo habet fupremam Poteftatem in temporalibus.
Confequentia certa eft -, fed Minor patet.
Nam didum eft Hieremiæ, qui non erat Supremus Sa-
cerdos. Et mißt Dominus manum fuam^& tetigit os menmy
& dixit ad me : ecce dedi verba men in ore tuo, ecce confti-
tui te hodie fetter Gentes & Régna, ut evellas& plantes^ &c.
Hierem. i.p . Ergo, à fortiori, illi qui erat Supremus
Sacerdos conveniet.
in temporalibus Scerant Sacerdotesj igitur fu- _____ ____ ____ _____
1032
Item, tertio. Ille qui habet in temporalibus & feculain
prema Poteftas, 6c utraque, tarn in fpiritualibus, quam ^ rjbus judicare, 6c nullus alius fuper ipfum, habet fii-
temporalibus non répugnât eidem fùppofitç. Similiter
, Matrimonium, ex natura rei,non répugnât in fpiritualibus.
Item,habens Ducatum quiefficitur Epifeopus,
non perdit Jurifdidionem quam priùs habuit. Ergo fi
aliqua Poteftas particularis in fpiritualibus & temporalibus
non répugnât, nec eidem fuprema repugnabit Poteftas.
Refolutio hujus quæftionis eft : Papa non habet fupremam
Poteftatem Dominii, aut proprietatis in homi-
nibus, aut rebus eorum. Item, non habet fupremam Poteftatem
Jurifdidionis in temporalibus. E t tertio habetur
, „quöd iftæ.duæ fupremæ Poteftates, ex natura rei,
non repugnant, ita quöd non implicat contradidiones,
eas eidem fuppofito convenire.
C a p . V I I .
JDe Sufrema Potefiate Laïca, an Jure
divino, ßt annexa Sfirituali.
QUæritur confequenter , circa fecundum capi-
tulum quod ponit Occam, in 1. quæftione! U-
rtrùm Suprema Poteftas laicalis ex Jure divino,
6c ex inftitutione Chrifti, fit annexa fupremæ Poteftati
fpîrituali. In ifto fecundo capitulo allegatur opinio
contraria fecundæ Propofitioni priùs pofitæ. Unde
opinio prima fuit, quöd ex natura rei, iftæ duæ Poteftates
funt ita diftindæ, quod eidem fuppofito compe-
terenon poflunt. Secundâ opinio, quod de fado ca-
duntineundem hominem, fcilicet in Summum Ponti-
ficem, non ad iftum fenfum quod Summus Pontifex fit
laïciis, fed ad iftum fenfiim quod fuper res temporales
& homines, tanta uti poteft Poteftate, quanta quîcum-
que alius, etiam Imperator vel Re x: 6cultraaddunt
aliquide iftaopinione, quod Papa habet tantam Poteftatem
in rebus temporalibus, quod quicquid attentet
premam Poteftatem in fecularibus 6c temporalibus: fed
Summus Pontifex eft hujufmodi, Patet, 1. ad Corinth.
v i. 3. dicit Paulus quod Angelosjudicabimus^ quanto magis
fecularia ? Ergo Summus Pontifex, ex inftitutione Chrifti,
habet feculnria judicare.
Quarto, arguitur: Chriftus habuit fupremam Poteftatem
in temporalibus, fed fic eft quöd omnis Poteftas
quam habuit Chriftus, collata fuit Petro fuo Vicario 6c
fucceflbribus, alias non fuiflet plene Vicarius Chrifti.
Patet major : dicit enim ipfe Chriftus, Data efi mihi
omnis Poteftas in edo & in terra 5 Matth, xxvill 18. Ergo
habuit fupremam Poteftatem in quibufeumque temporalibus:
unde mifit daemones in porcos, 6cfubmerfi
fiint. Marci.v. E t maledixit ficulnex 6c aridafada eft:
Matth, xxi. 1 p. Ergo fi non habuiflet Poteftatem in illis,
damnificaflet proximum. Ergo habuit fupremam
Poteftatem in temporalibus, 6c per confequens fuccef-
fores ejus: feddehocpofteävidebitur.
q Confequenter Occam allegat tertiam opinionem, in 3.
cat>. cujus principium eft tale. Alia eft opinio quodammo-
do media, &c. Et in illo 3. capite allegat primum didum
hujus fecundx opinionis, quöd iftx dux Poteftates
non ita repugnant ex natura rei, quöd eidem non pof-
fint convenire de fado. Secundum didum e ft , quöd
non cadunt, de L e g e, ineundem, ex inftitutione di-
vina. Primum didum probat, cum tertia propofitione
fupra pofita in <5 .capite,aliquibus rationibus,ipfeOccam.
Prima ratio : fuprema Poteftas laicalis non repugnat
ordinij ergo nequefupremx Poteftati in fpiritualibus.
Patet Antecedens. Aliqua Poteftas in temporalibus,
quamvisnon fit fuprema, non repugnat ordini: ergo
nec fuprema 5 quia non videtur major ratio de uno,
quam de alio. Aflumptum patet j fi unus Comes vel
Dux efficiatur Epifeopus vel Sacerdos, remanet Dux ;
ergo habet Poteftatem Jurifdidionis, quia de ratione
Comitis, vel Regix Poteftatis hoc habet. Similiter, fimt
facere circa illas, dummodö non repugnet Juri natura- D multi Epifeopi Duces, ut flint illi qui dicuntur Pares1, in
li , vel divino (quamvis repugnetJuriCivilivelCano-
nico) ipfum fadum tenere; quamvis ipfe peccet facien-
do: ut puta fi tentet transferre rem meam in Dominium
alterius > quamvis peccet hoc faciendo, tamen ipfum
fadum tenet. Similiter fi tentet me obligare ad aliquid
faciendum quod non repugnet direde Juri naturali vel
divino, quod fum obligatus 5 quamvis peccet me obli-
gando, 6c ut dicit Gerfbn, ifta fuit opinio adulatorum
P ap x : 6c fundamentum hujus opinionis, videlicet quod
Francia. Ergo habent Poteftatem Jurifdidionis, imö
non répugnât Fratri Minori. E rgo nullomodö repugnat
fupremæ' Poteftati in fpiritualibus. <
Sed quantum adfecundam partem, puto quöd, de
L e g e, non cadant in eundém hominem, imö ex ordinatione
divina, non debent cadere, quamvis eis non repugnet,
ex natura fua. Patet: ille qui habet fupremam
Poteftatem in temporalibus, debet fe temporalibus im-
plicare : qui verö habet fupremam in fpiritualibus, minime
1033 Expoßtio, circa'DecifiönesM. G.Ockam. 1034
nime debet fejÉ imtfgp|lii~ca re negotiis fecularibus. Ergo illx lum ergo reftat difficultas, an fecundùrh hurnanjtatéin.
dux Poteftates non debent cadere in eundem hominem.
Major pro prima parte patet 5 quia illc eft finis fux Poteftatis
, fcilicet mutuam pacem confervare j ergo debet
illis fe implicare. Alia.pars patet: Nemo militans Deo,
debet fenegotiisfecularibus implicare, z. adTimoth.n. 4.
Similiter, Petrus inCanonica*aitj nonftsfidejujjor,
&c, vide alias authoritates ad hoc propofitum, quasci-
Et fupponitur tertio, quöd aliud eft quxrere de Chrifto,
fecundum humanitatem, utrum habuerit in fingulis rebus
temporalibus; proprietatem 6c Poteftatem Jurifdidionis,
jure hereditaria Matris, vel Patris putativi: vel,
utrum habuerit ab aliquo privilegio fibi a Deo collato,
puta quöd Deus tranftulerit ei,quoad humanitatem, ve-
um Dominium cundarum rerum 6cPoteftatemJuriftat
ipfe Occam, cap. 4. Secundo, ad idem arguitur. II- A didionis. Quarto, fupponitur, quod aliud eft quxrere
l x dufe Poteftates qux diverfis adibus 6c dignitatibus
funt a Ghiifto inftitutx , non debent eidem perfonx
competeré} fed illx dux fupremx Poteftates funt hujufmodi.
Patet: 96. diftind. Can. Cum adverum, dicitur
quöd ficut Imperator non debet aflumere fummum
Pontificis honorem, ita nec Summus Pontifex Impera-
toris honorem: i ratio} quia Chriftus ilia diftinxit diftin-
dis adibus ,_ & diftindis perfonis competere voluit.
Item, qui habet fupremam Poteftatem in temporalibus,
debet vel poteft fanguinem fundere, vei jubere quöd
fanguinis humanus fundatur a miniftris fuis, pro juftitia
fervanda, unumquemque pledertdo pro peccatis} fed
hoc non licet illi qui habet fupremam Poteftatem in fpide
Chrifto exiftente in mortali vita,vel poftRefurredio-
nem. Iftis fuppofitis, non quxritur utrum Chriftus habuerit
in temporalibus proprietatem, aut Poteftatemju-
nfdidionis, fecundùm divinitatem,fed fecundum humanitatem
: 6c in ifto fenfu dupliciter intelligitur,vel utrum
Jure hereditario, tamquam verus heresMarix} velu-
trùm habuerit,. quiadivinitas in eum tranftulit.
Pro folutione hujus quæftionis, fit prima Propofitio.
Chriftus, fecundum humanitatem, habuit proprietatem
in aliquibus rebus temporalibus, Jure hereditario.
Patet : fic notiffimum eft quöd Jofeph Pater Chrifti pu-
tativus, cujus Chriftus erat verus heres legalis 6c fuccef-
for, habuit dominium in aliqua re} 6c verifimile eft,
ritualibus , licet in univerfali poflit innue're maleficos „ imöteneturcommuniter quöd Jofeph mortuus eft ante-
— :----- - - ’1—: c„:i:— ----- ü quam Chriftus päteretur. Similiter Virgo Maria, cujus?
fecundum humanitatem, fuit verus heres, habuit
proprietatem in aliquibus rebus: ergo cum Chriftus
fuerit verus heres ipforum , verifimile eft quöd habuit
Dominium proprietatis in aliqua re cujus erantproprie-
tarii 5 ergo Chriftus, Jure hereditario, non fblum Poteftatem
Jurildidionis, fed etiam habuit proprietatem in
aliquibus rebus, imö male fonare videtur, quöd Chriftus
fuerit mendicus 5 quandoquidem dicitur vere men-
dicus, qui folo titulo indigentix petit aliquid, 6c vere 6c
realiter talis dicitur mendicus: 6c notum eft, quamvis
Chriftus non habuiflet proprietatem in aliquibus rebus,
habuifle tamen Jus petendi, quia feminabat 6c docebat;
ergo non fblum titulo indigentix petebat. Ergo non
fuit vere mendicus : ficut Rex adminiftrans juftitiam
fubditis 6cCommunitati, petens 6cexigensabillispro
manutenentiä fui flatus, non eft mendicus 5 quia non
titulo indigentix petit, fed adminiftrationis, & fic de
Beneficatis poteft dici. Patet igitur, quöd Chriftus non
fuit mendicus, fed habuit non fblum aliquarum rerum
ufum} verum etiam proprietatem in illis rebus.
q Sed diflicultas eft, an habuerit in Regno Ifrael ve-
^ ram proprietatem, hoc eft, an habuerit Poteftatem Ju-
‘ rifdi&ionis, Jure hereditario, in Regno Iftael, prxeipue
in Regno JudX. Primö, non eft diflicultas de"toto uni-
verfo, quod non habuit fupremam Poteftatem Jurifdi-
ötionisin toto uni verfo, Jure hereditario. Patet: nullus
parentum ejus fuit verus Monarcha totius mundi,
nec David, nec Salomon. Igitur. Sed diflicultas eft
utrum habuerit in Regno Juda veram Poteftatem Jurif-
di&ionis, Jure hereditario, ita quöd fuerit verus Rex Juda
, non folo privilegio conceflb ä Deo. Refpondet
Armachanus, in iv. cap. 16. quöd Chriftus fuit verus
Rex Juda, fecundum humanitatem, Jure hereditario. Et
quamvis hoc non poflit evidenter proSari} tamen aflu-
mit ad id quod habetur, in Numeris ^cap. xxvii. quia in
antiquaLege, fiin domo aliqua non eft mafeulus, filia
eft heres bonorum paternorum 6c maternorum.- 6c pro-
inde non erat in Regno JudX ficut in Regno Francix.
eflè puniendos, fed non in particulari, fcilicet accufan-
d o , vel condemnando. Ergo ilia fuprema Poteftas in
temporalibus non debet convenire illi qui habet fupremam
Poteftatem in fpiritualibus: 6c iftx funt rationes
apparentiores, quas latiüs videbis in capite 4. ipfius Occam,
fivis.
* Non reperitur in Editione pulgat*.
C a p . V I I I .
yin Chriftus habuerit Supremam Poteftatem
in temporalibus.
S Ifis tribus opinionibus , quarum prima fuit
quöd fuprema Poteftas fpiritualis, 6c fuprema
laicalis, ex natura rei, ita diftjnguuntur,
quöd in eandem cadere non poflunt perfonam. Secun-
da , quöd concur runt in eandem perfonam. Et tertia,
quöd non diftinguuntur ita, ex natura rei,, -quin poflint
in eandem concurrere perfonam } verumtamen non
concurrunt nec debent.
Hispofitis: Doötor prxcipuè nititur impugnarefe-
cundam opinionem, in qua jacet tota diflicultas. Unum
motivum fecundx opinionis fuit, quöd qui habet fupremam
in fpiritualibus, eft Vicarius Chrifti} fed Chriftus
habuit fupremam in temporalibus, quemadmodum 6c
in fpiritualibus, Data eft mihi omnis Poteftas in cdo & in
terra, &c. Matth, xxvin. 18. Ergo qui habet fupremam
Poteftatem in fpiritualibus, habet etiam in temporalibus.
Sed Papa habet fupremam Poteftatem in
fpiritualibus, cum fit verus Vicarius Chrifti, ergo habet
etiam fupremam in utraque, 6c fic habet fupremam
Poteftatem in temporalibus.
Occafione hujus rationis, talis movetur diflicultas.
Utrum Chriftus habuerit fupremum Dominium in quibufeumque
rebus temporalibus. Supponitur primö ex
prxhabitis, quöd aliud eft quxrere, an Chriftus habuerit
in fingulis rebus temporalibus proprietatem, vel an
habuerit Poteftatem Jurifdidionis. Secundo, fupponi- D Ultra fupponit unum quod verum eft, fcilicet quöd ipfâ
tur quöd quando quxritur, an Chriftus habuerit fupremam
Jurifdi&ionem, quöd dupliciter hoc intelligi poteft,
vel fecundum divinitatem, vel fecundum humanitatem
, 6c quxritur de utroque. Secundum divinitatem,
non eft diflicultas, quia Domini eft terra ^ &ple-
nitudo ejus, Pfalm. xxm. Ideo fecundum divinitatem
habet Poteftatem unamquamquercm in Dominium alterius
transferre, ad libitum fiium, ficut patet devafis
argenteis Æ g y ptiorum ', 6c de T erra Promiflionis, qux
tranftulit in fihos Ifrael : ideö fecundum divinitatem,habet
proprietatem rei, 6c Poteftatem Jurifdidionis. So-
Virgo Maria realiter defeendit ex David, 6cnonfoliim
ex Jofeph. Patet: fi non defeendiflet Virgo ex David,
Chriftus nondeberet vocari in Scripturis Semen& filius
David, quia non eft realiter filius Jofeph, fed filius Vir-
ginis. Ergo fi Virgo non realiter defeendiflet ex David,
non fuiflet filius David, neque fernen ejus. Sed quando-
cumque in Lege antiqua non erat mafculus, filia fucce-
debat j ergo viro ceflänte in domo David, ad Virginem
devolvebatur fucceflio, 6c fic Virgo Maria habuit verum
Jus hereditarium in Regno Juda, 6c ex confequen-
ti, Chriftus filius ejus.
T t t 3 Quan