931 Petri de
dan, ipfis inviris,- & hafcmultis ratiGiiibus & excm-
pUs poflùntprobari-, quas dimitto. Cum ergo R o maics
Pontifex quodam modolpecialiter præfercn-
dus eil Romanis , q'uia non haberat alium Epifco-
pum y fequitur qubdqpli Jure prædiéto, ex liippofi-
tione faéVa1, Ibilicer quod debent ipfum habere E-
pifcopüm, habent-Jus cligendn ipfiirnty in quo Jure
participant Romanic Ecciefîæ Cardinales, cùm ip--
ii , ratione fuorüm Titulorum,- lint principaliores in
Clero Romano^: 8c hoc verumeft, nib per ipfosRo-r
manos, vel alium luperiorem Romanis, qui habeat
in-hoc poteftatem, contrarium ordinetur velftatua-
tur. Si verb dicatur quod ex prædiéta ratione fe- -'
quirur, 'quod cum Romanus Epifcopus , in quantum
Summus Ponrifex , pvæficiatur Univerfâli Ec-
cieliæ, videtur quod Jus eligendi ipfum, adUniver-
falem pertineat Ecclefiam', vel ad Generale Concilium
iplain repræfentans, potiùs quàm ad Romanos.
Ad ho c , fecundùm prædiétam opinionem reipon-
detur, quod licet-univerfa fidelium multitudo, feu
Generale Concilium earn repræfantans, haberent Jus
eligendi Summum Pontificem : tamen inquantùm ip*
-fe eft Romanus Epifcopus, publicæ utiiitati magis
videcur expedire, quod vacante Sede Romana, Jus e-
ligendi pertineat ad Romanos, vel ad alios, qui hanc
ab'eis habeant poteftatem * quia ilia univerfalis aut
generalis multitudo, aliquando non poflet in unum
locum eongruè convcnire , vel in unam perlonam
idoneam eonfentire.
E x prædiétis fequitur décima conclufio, quod.
Romani, ad cvitandum confufionem multitudinis, J
rationabiliter potuerunt, 8c debuerunt transfene præ-
diétum Jus luum eligendi Summum Pontificem, in
aliquos paucos ex Romanis, vel in Clerum Roma-
num, aut aliquos ex ipfis : fie enim ab antiquo E-
leéHones Prælatorum conceflæ fuerunt Clericis -, quia
licèt omnes Clerici 8claid habuerunt Jus eligendi,
de conferifu tamen laïcorum ( quia Clerici erant fa-
pienfores 8c fanéfciores, refpeétu multitudinisjconcef-
fum fuit 8c ordinatum, quod ipfi foli eligerent.
Ex eadem radice fequitur undecima conclufio,
quod Romani rationabiliter potuerunt 8c debuerunt
transferre Jus 8c poteftatem inllituendi Ele&ores R o mani
Pontificis in aliquos paucos, vel in unum fo-
lum, utpotè in Pontificem Romanum * fie enim
Papaaliquandoconcefiit quibufdam Regibus Jus eligendi
Summum Pontificem, vel aliquando aliis. Sed
fecundùm opinionem prædiéhun, hoc non fecit quia ^
ipfe folus habuit poteftatem hujufmodi Jus conce- •
dendi, fed quia Romani* vel in eum folum vel in eum 8c
alios fimul qui geft'erunt vicem Romanorum, prædi-
dum Justranftulerunt. Sic AdrianusPapa,ut habetur
in D ecrero, non folus, fed ipfe 8c Synodus cclebrata
Roraæ, in qua pluresfuerunt Romani,tradiderunt Carol
© Régi Francorum Jus 8c poteftatem eligendiSum-
mum Pontificem, 8cordinandiApoftolicamSedem.
SicetiamLeo Papa, ut in Decretislegitur, non folus*
fed cum multo Clero 8c populo Romano , Jus
côncdiit Ottoni R égi TheutoniCorum, Siimmæ Se-
dis Apollolicæ Pontificem ordinandi. Sic denique
Nicolaus Papa, non line conlènfu Romanorum, in
quadam Romana; Synodo centum 8c tredecim E-
pifeoporum, hanc Éleéfcionis poteftatem Cardinali-
bus contulit, quæ poteftas,pluribusJuribus,8ccon-
fuetudine præfcripta firmata eft. Hic tamen notan-
dum e ft , quod per præmiflà non tollitur, quin Papa,
ex ordinatione Chrifti 8c poteftate collata fibi à
Chrifto, in aliquo cafu habeat poteftatem ordinandi
qui debeant eligere luccefîbrem fuum. Cujus
ratio eft* quia Chnitus fufficienter providit Ecclefiæ
in omnibus neceflariis , ideô committendo Ec-
clefiam ! uam Beato Petro, dédit ei, 8c fuccefforibus
fuis, plemtudinem poteftatis in fpiritualibus , quo
ad omnia neceflaria Ecclefiæ fuæ (falvo tamen fare
alter urn , quan do débité volant & pojjunt an jure fao )
AÜiaco 93 z
ita ut Papa, in omnibus neceflariis, pofiit fupplere, in
fpiritualibus, defeétum illorum qui nolunt, vel non
poflùnturijure fuo: 8cidcbquia ex Jure divino, R o mani
habent Jus eligendi Epifcopum fuum , Papa
non habet poteftatem ordinandi de Eleétjone eadem,
ip præjudicium Romanorum^ quand© ipû,yçllent 8c
poflent, ad bonum commune, uti Jure, fup/ Solus
ergo Papapoteft habere Jus ordinandi dqElèétioni-
buS', 8c modo EleéHonis-fuifucceflbris ,, fi Romani
tranftulerunt Jus fuum in Papam, vel etiam fi R o mani
in ordinando de Eleétoribus Summi Pöntificis ,
invenirentur. in detrimentum. Ecclefiæ négligentes:
• 8c fatis probabile e f t , quod'Romani talejusaliquan;-
do tranftulerunt in Papam* 8cideö, extunepotuit
Papa folus, concederepoteftatem eligendi' Summum
Pontificem Imperatoiibus,, vel Regibus,.vel vicinis
Epifcopis, vei Clero Romano, vei Canonicis Ecclefiæ
Romanæ, vel aliis, 8c maxime Cardinalibus,
prout ei vifum fuerit utiiitati Ecclefiæ conve-
nire. •
Ex præmiflîs, fecundùm opinionem prædi&am,
infertur duodecima conclufio , quod quia res de fa-
cili ad naturam fuam revertitur : fi Ele&ores Romani
Summi Pontificis, five Cardinales, aut alii in
quos Romani Jus fuum tranftulerunt, ex culpa fua
Jus, aut poteftatem hujulmodi perderent, in hoc cafu
reverteretur ad Romanos, niîi Papa, habens in hoc
Romanorum poteftatem, aliter ordinaret de Eleétoribus
hujufmodi : 8c ideo , fi Sede vacante , cafus
, prædiétus exigeret j tune Jus eligendi 8c ordinandi
'de Eleétoribus hujufmodi, ad Romanos pertineret,
fecundùm opinionem prædiétam. Sed tamen proba-
bilius videtur pofte d ic i, quod in cafu præmiflo ,Jus
prædiétum pertineret ad Generale Concilium, fi faciliter
8c convenienter poflet congregari, .aut fi de
faéto eflet fufficienter congregatum , 8c hoc maxime
patet ex ilia ratione füpra taéta : qui^ Papa,
non folùm eft Romanus Epifcopus, fed etiam Summus
Pontifex Univerfalis Ecclefiæ, quæ inConci-
lio repræfentari cenfetur.
Ex omnibus præmiflis patet manifefta reprobatio
cujufdam falfæ opinionis, quamrecitaviinTraétatu,
De Reformatione Ecclefi*. : videlicet quorundam, fta-
tum Cardinalium nimis rigorose deprimentium, ip-
fumque reprobantium ficut reprobatus eft ftatus Cor-
efpifcorum * aflerentiumque quod Cardinalatus non
fit gradus Ecclefiafticæ Hierarchiæ, nec ftatui Apo-
. ftolorum quovis modo fuccedens, quem errorcm ali-
' quo modo in hoc facro Concili fulcitare ac renovare
vifi funt.
C A P I T U L U M II.
P R I M Æ P A R T I S .
A D confirmationem prædiétarum conclufionum,
nonnullas humani Juris allegationes expedit in-
ducere. Circa primam conclufionem, feiendum eft
quod prima 8c fe’cunda poteftas, fecundùm aliquos,
funt una fecundùm eflentiam , fed differentes
fecundùm diverfos aétus, refpeétu corporis Chrifti
v e r i, 6c myftici : imo totam poteftatem tra-
ditam Apoftolis à Chrifto videntur Canones com-
^prehendere, fub poteftate ligandi Scfolvendi, 8c in
hac poteftate, juxta fecundam conclufionem ,
omnes Apoftoli cum Petro, pari confortio, honorem
acceperunt. ut z i . dift. in novo : ubi etiam
fit mentio de poteftate prædicandi, de qua ip.
dtft. can. I ta dominas, ubi concluditur , quodhujui-
modi facramentum Dominus ita ad omnium Apo-
ftolorum officium pevtinere voluit, ut in beatiflimo
Petro Apoftolorum Summo , principaliter colloca-
ret, ut ab ipfo, quafi quodam capite , dona fua,
velut in corpus omne diffunderet. Unde etiam 9
9 3 3De Ecclefi'oe;Concil.Gen.Rom.P ont. & c.Authorïtatex^34
juxta tertiam conclufionem , in diéüo can. in t, ‘ * ‘ 1 hæc - eleélio,' 0 ' tanquam .'ad Clemm -
Romanum,
dicitur quod Epifcopi fùcceflèrunt loco Apoftolor
feu principales de Clero Romano, argumento 2,3. di.
8c ideb licèt habeant poteftatem Ordinis * vel confie-
crationis parem cum Papa, quo ad plenitudinem etinet
xcrcitii ipfius poteftatis * tamen non habent parem
adminiftrationem, quia juxta fecundam conclufionem
, folùm vocati funt in partem fbllicitudinis, ^
quo ad fuas Dioecefes * Papa verb,in plenitudinem Poteftatis
,quo ad totum mundum : ut. 1 . q. <5. C a r i .^
fe Jft. de aft paUii ad honorent. Unde etiam , juxta
fecundam conclufionem , Petrus fuit principalis inter
Apoftolos , quia etiam fuit major aliis in admi-
niftratione. 2 1. q. 7. pato , ubi dicit Auguft. quod
in Petro fuit Apoftolatûs Principatus: folus enim Petrus
inter Apoftolos Primatum gerebat, 22. q. 7.
U n d e ‘Petrus 8c Cephas , ideft caput diétus eft,
Principatum tenens Apoftolatûs. ut. 22. di. facro-
fantla. Ad idem, De eleblione fundamenta. lib, 6- His
itaque, atque pluribus Jurium concordantiis, très pri-
mæ conclufiones fimul probatæ funt. Circa quartam
conclufionem, vide. 7. q. i . can. matationcs. ubi dicitur,
quod Petrus de Àntiochia tranflatus eft R o main,
ut ibidem potiùs proficeret. Idem 22. di.can.
facrofanEta. Et hæc tranflatio, jubente Domino faéta
eft. 24. q. 1. can.'rogamus : 8c idem canon facit pro _
quinta conclu fione * quia ibi dicitur quod Antioche- “
naSedes, quæ olim erat prima, ceflit Romanæ Se-,
d i , 8c nulla eft Sedes quæ non fit eidem Romanæ
fubjeéta : quod autem hærèticus fit qui negat Ro-
manam Ecclefiam efiè caput Ecclefiarum, habetur.
22 .di. can. omnes. Circa quintam conclufionem , nota
quod aüquibus videtur quod Sylvefter fuit primus
qui Cardinales vocavit. ut 2. q. 4. can. vocavit
Træful. Et lfuit illud Capimlûm conditum in Conci-
lio , ut ibi patet; Aliis videtur quod Marcellus Papa:
8c de hoc per Archidiaconum j de eleéti. cap. ubi
majus. lib. ‘6. 8c in hoc non refert, quia debetur at-
tendi effeélus , *8c non vocabulum. de Jîgni. intellU
gentia, cum tribus can. feqq. E t nota , quod Ofti.
8c quidam Doébores Canoniftæ multa ponuntde au-
thoritate Cardinalium, tara Sede vacante, cjuàm plena,
ut in eapit. ad liberandam, de fadais. tri ca. cum
ex eo. de pcenitenttis & remifftonibas. cap. antiqua. de
privileges, in. can. nullis. 79. dift. in can. ego, de jure■
cap. i. facit. 79. dift. ca. 1. 8c ca. f i quis
quis pecuniam.
■ ■ ■ fi
C A P I T U L U M . I I I .
P R I M Æ P A R T I S .
S E d ultra Jura præmiflà, humana 8c pofitiva, re-
ftat in Jure divino fundare ftatum hierarchicum
Cardinalium, 8c eorumauthoritatem. Ubi primo
fupponendum e ft , quod Chriftus Ecclefiam fuam
inftituit, ftatibus , officiis * 8c gradibus variis hie-
rarchicè diftinélam, juxta illud Apoftoli Ephef iv.
7- 8. i l . 12. 'Vnicuicjue noftrum data eft gratia, fccundum
menfuram donationis Chrifti , propter auod dicit :
àfeendens in altum dédit dona hominibus, & ipfe dédit
c/uofdam cjuidem ^Apoftolos, quofdatn autem Prophet as,
alios verb Evangeliftas, alios autem Paftores, & Doùto-
res, ad conftimmationem [anElorum , in opus minifterii
in adificationem corporis Chrifti, quod eft Ecclefia : 8c
eadem fèntentia habetur. 1. ad Corinth, xii. Ca. E t
hæc pèrfeéta 8c compléta ftatüum diftinétio, maxi-
mè in die Afcenfionis inftituta eft, ut notant præ-
m.iffa verba Apoftoli allegantis illud Pfal. lxvii.
ip. Afeendens in altum dédit dona , &c. Ex quo fequitur
quod varieras officiorum, ftatuum, graduum,
6c dignitatum in Ecclefia, non principaliter eft ex
inftitutione Ecclefiæ , aut cujufcumque puri homi-
nis auétoritate proceffit, quare nec eam deftituerc
poteft, five deftruere.Ulteriusfupponitur, quod præ-
mifla officiorum varieras , ad fui pulchritudinem 8c
ordinem requirit, quod inter authoritates Ecclefiæ
regitivas, fit hierarchica fùbordinatio , 8c quod u-
na, fcilicetPapalisautjhoritas, fit fupr^ma, ex Chrifti
irift'tutione, 8c non tantùm humana authotitate,
feddivina* juxta illud Joan. xx. ‘Pafce oves meas, & a
Unde licèt pluraliter dicat Apoftolus, dédit nsîpofto-
los, feu Epifcopos, & c . tamen ad inveniendum id quod
diétumeft, præmifit, ZJnicuique noftrum data ejlgra-
tia, fecundum menfuram donationis Chrifti, quafi dicejurando.
in cap. fundamenta. de elett. in c. 2. de offic. q re t , uni plus 8c altèri minus donatumeft, utunifu-
Legati.lib. 6. ca. ad Apoftolica ^ de re judicata. &
extravaganti, execrabilis. Circa feptimam conclufionem
, nota quod Cardinales etiam non Epifcopi*
præcédunt Epifcopos , quia comparaiitur Senatori-
bus , qui erant primi poft Imperatorem , 8c dice-
bantur Patres Confcripti. Et de hocper-Archid. de
ojficio Legat i. cap. i.lib. 6. & pro hoc. 96. dift. cap. Confiant
inns, ubi concedit Conftantinus, ut utantur or-
namentorum Senatorum. Et dato, quod nullo Jure
probaretur, fuffiGit quod fie eft receptum à tempore,
de cujus contrario non eft memoria. Nam taie tem-
pus habet vim Legis : Depr&fcriptionibus. cap. 1. lib. 6 .8c
hoc facit pro oétava conclufione.
Item Cardinales etiam non Epifcopi * habent iii
fuis Titulis Jus Epifcopale, ut notât Joan. Monachi,
de majo. & obe. capite i. libi 6. Necobftat deCardipremum
regimen Ecclefiafticum fit commiflum, 8c
ideb dicit Apoftolus idem, fecundo ad Corinth, x. 13.
2fos autem, non in immenfum gloriamur, fedfecundum
menfuram regula, qua menfus eft nobis Deus, ubi glofla,
ufurpantes libi regimen animal-urn fine commiflione
Chrifti, aut Vicarii fuijvel poteftatem commiflam ultra
terminos fibi.prasfixos extendeiites , non fecundum
menfuram regular , fed in immenfurtTglorian-
tur. Ex prtemiffis infemir, quod ficut ftatus Papas,
fic 8c poft eum, ftatus Cardinalium ad ordinem
hierarchicum Ecclefias, ex Chrifti inftitutione, per-
tinet. Nam ipfi , quantum ad hunc ftatum * ftatui
Apoftolieo immediate luccedunt. Pro cujus decla-
ratione feiendum eft ,' quod Apoftoli poflunt tripli-
citer confiderari* Primo, ut Chrifto prasl'entialiter
aftiterunt. ante ejus Afcenfioner»: fecundo $ utaftinalibus
Diaconis, qui minores funt inOrdine facra-^ terunt Petro tanquam primo Paftori, ante divifiomentali
: nam flat quod aliquis fit cum alio par^
vel etiam minor inOrdine, 8c tamen major ihadmi-
niftratione , ficut Atchidiaconus Archipresbytero,
ut i f . di. can. perlciïis. Unde facer ifte Senat-us Car-
nalium , à card ine notnen accepit, ut 22. di. can:
facrofanEta, fûper verbo cardo, notavit Arehidiaco-
nus. Circa nonam conclufionem , nota quod ele-
éfcio Papæ pertinet ad Cardinales, non folùm de Jure
* fed etiam de confuetudine diù obtenta, ut notât
Oftieii. de eleEt. licèt 8c hæc confuetudo j fecundùm
Philofbphum, dicitur altera natura, Sc habet
vim Legis, 8c Legem interpretatur 8c corrigit : ut de
confuetudine. cum dileElus. Item, ad Cardinales per-
Appendix ad Tom. II.
nem Apoftolorum , 8c feparationem à Petro : tertio
, ut ex Precepto Ch r ifti, pofteà à Petro fepa^
rati, per mundum fe diviferunt, ut in féxta con-
clufiöne taéfum eft. In primo ftatu * Apoftoli fuerunt
pares, nec Petrus eis præerat. In fecundo 8c
tertio ftatu, præerat eis Petrus. Et quantum ad pri-
ïnum 8c fecundum ftatum, Cardinales repræfentanc
Apoftolos, in hoc quod afîiftunt Papæ qui eft Chrifti
Vicarius , 8c Pétri fucceffor : fed quantùm ad ter-
tium ftatum , Epifcopi fuccedunt Apoftolis , ut in
diéta fexta conclufione oftenfum eft. Et hoc nbta-
vit Apoftolus , diftinguens ftatus Ecclefiæ , cùm
diftinguit ftatum Paftoralem , cui imeumbit cura
N n n 2 ani