■ • ~ ’ qua gloriari potes Prophetica exultatione, etenim hereditas
in prxfenti per gratiam, in future pergloriam. Quod
Notandum quod in recommendatione folita poll Ser-
raonem qiuedam narratafuntfupermanfuetudine Domini
noftri & indulgcntiis quas faciebat etiam capi-
talibus in im ic is& quasdam alia de Rege 6c Domino
Delphino ad propofitum materix qux luc infe-
rere praetermili.
S E R M O
Joannis Gerfonii ‘Dotions & Cancellarti T a .
nfienfis, habitus MaJJiliie coram Papa Bene
dicto : Anno 1403. 9. Novembrts.
me a praclara eft mihi. P f xv, 9. Hæc eft hu-
milis ÔC devota S. T . filia Parifienfis Univerfitas, quæ
cum Jacob non dimittit te nifi benedixeris e i, con-
furgente aurora benignitatis 6c ferenitatis tuæ.Egetni-
mirum utraque hereditas ifta benediétione tua, ut apa-
riente te manum tuam, manum tuæ benediétionis,
omnia impleantur bonitate, 6c Domini lit falus, 6c
A fuper populum tuum benediétio tua. Invalit itaque
hereditatem Eccleliæ aper de fylva 6c fingularis férus
depaftus eft earn. Oves quoque 6c ceteros armento-
rum greges, hoc eft populos limplices 6c omnes conditions
hominis miferando more 6c execranda peni-
tus divifione difperferunt, 6c hereditatem tuam ve-
xaverunt. Quam ego olim cladem juvenis paftorio
carmine deplorans Etheus inquam.
Exaétus ad MSS. Codd. Viét. 698. Colbert, pp. 6c
<•972. 6c Navarricum unum.
M O N I T U M .
Jße Sermo primus efi eorum quos habuit coram BenediBo
XIII. ad quem Legat us er at, ut ipfe fieri bit in Epi-
fiola ad Ducem Aurelianenfem infra.
Heu gregis impacata lues nimis, heu grave ruris
Exitium expena, heu pecoris fors altéra fiemper ,
Aut périt externo infiultu fujfert vel acerbos,
Harentefque cuti morbos vicinave damna,
Qualia mifierum nunc patitur pecus, omnia poftquam
Fato i/erfà malo tempus tulit & fuit errort
Tfitxaque Pafiorum fiub quem me & innocuus grex
DuBorem trépidât, fugiunt pars altéra Tybrim,
Pars Rhodanum nullo incerto pars altéra fefiit.
BE T f iE D IC hereditati [tua Pf. xxvn. p. S a n -
c T i s si m e P a t e r B é n é d i c t e , bene-
dic obfecramus, ut fecundùm nomen tuum fie
6c laus 6c operatio tua,det benediétionem. Benediétus
quoniam abfque benediétione prævia eloquium no-
ftrum prorfus effet invalidum; eloquium, inquam, quod
ego fer vus tuuspro parte 6c nomine hereditatis tuæ pe-
culiaris,quæ eft Univerfitas Parifienfis præclariflima
abfque dubitatione, 6c primogenita Studiorum habi-
turus fum cum iftis Legatis fuis præclarilïïmis 6c pro-
batifilmis certè Vins Sanélitati tuæ fideliffimis, quibus
aflbciatus fum' immeritus, 6c dux verbi faétus, 6c hoc
te propitio P A T E R B E A T is s iM E , t e benedicen-
t e , tebenigno : alioquin nifi tu Dominus dederis be-
nignitatem, terra noftra quæ eft hereditas tua, quo
paéfco dabit fruétum fuum ? Nifi benediétionem de-
derit Legiflator, fubditi quibus palfibus ibunt devir-
tute in virtntem ? Denique nifi tu Dominus juflèris
benedicere , quo aufu auderet parvitas mea coram
fumma tuæ Beatitudinis celfitudine in confpeétu hu-(
jus Celebris Conventus indignum os aperire. Igitur
B é n é d i c t e P a t e r S a n c t e benedic tu mill
i , benedic 6c hereditati tuæ. Hanc ergo benediétionis
gratiam reportare fperans à benevolentilïïmo
6c ferenilfimo S. T . fpiritu ; aperiorursùs fidenteros
meum, utens compellatione fingulari, non quidem
pro indignitate ; ( procul nefas tale ) fed pro fingulari
dignitate, ficüt tua fingularis eft dignitas ; ne quis
indigne ferat morem ilium loquendi ad Deum, 6c
prifeam Sanétorum Patrum 6c Oratorum confuetu-
dinem, 6c obfecrans dico Prophetica imprécation :
Benedic hereditati tua. Hereditas hæc tua,<cujus benediétionem
expetimus duplex invenitur, univerfalis 6c
partialis; juxta quôd orationem noftram in duos le-
cernimüs articulos , ficut ad duo principaliter mifll
fumus. Primum 6c hoc præcipuum eft quærere pa-
cem luper Ifraël, hoc eft fuper Ecclefiam, quæ e ft1
univerlalis hereditas tua. Hereditas mea Ifraël ait"
ille, cujus Viçarius es in terris , 6c à quo tu Paftor
i l l i , tu côlonus 6c agricola fupremus prælatus es.
Proptereà fane cum Beato Martino, cujus inftat ce-
lèbritas , felicem hanc viitutum tuarum confumma-
tionem exiftimare debes, fi pacem Eccleliæ integram
reliqueris. Alter proindè nollræ Legationis articulus
c'ft, benediétionem gratiarum poftulare pro altera
hereditaie 'tua quodammodo peculiari, ce quæ eft
Ecclefiafticæ hereditatis pars quædam florentiflima 6c
præclarilfimi. 6c eleéta, pace aliarum dixerim. De
. Tuum verb eft P ater Beatissime talibus hereditatis
tuæ calamitatibus obviare, fuæ defolationi o-
pem ferre , fuum quoque malediétionis Ichifmaticæ
opprobrium in benediétionem pacis decoram 6c fee-
cundam immutare. Oves in hac hereditate tua dif-
perfæ funt, tu eas collige ; confraétæ funt, tu alliga;
fauciæ funt, tu làna ; errantes funt, tu revoca ; perditæ
Hint, tu eas quæfitas 6c inventas propriis humeris 6c
beatis, benignus imponens gregi lüo confocia. Qiiod
fi aliquæ fortalfis miferabili vieilli tudine mutatælünt
in lupos6c belluas feroces6cfævas, ut de fociis V ly fills
per Circen poëtica 6c moralis eft narratio, tu eas
non enecare non perdere volueris. Bonis quidem 6c
difeolis debitor es, fapientibus 6c infipientibus. Sed
potenti virtute benediétionis tuæ in mifericordia 6c
manfuetudine tales rurfus in ovium fimplicitatem tranf-
formare ftude , fi verfa eft pars hereditatis tuæ in
amaritudinem 6c falfuginem , ob peltiferum fchifma
in fimilitudinem horrendi deferti 6c vaftæ folitudinis
fie ubipro uvis labrufeæ, pro fingibus infelix lolium
6c fteriles dominantur avenæ, ut poëta loquitur, 6c
ut Scriptura ait, fie ubi terra malediéta Ipinas 6c tri-
bulos germinat. Flabit Domine fpiritus tuus bonus
6c fuavis, 6c Huent aquæ gratiarum, pinguefceiit fpe-
ciofa deferti, 6c tuæ benediétionis irroratione reno-
vabitur facies terræ, facies univerfalis hereditatis
tuæ : nam 6c matron humoris Philolbphi lunam vo-
cant. A t dices, magna funt ifta nimis 6c fupra vir-
tutem hominis. Magna funt nec inficior P a t e r
Beatissime, immb maxima; ledvirtusDeicui inniti
te convenit immenfa eft. Omnia pojfium (inquit Apofto-
lus Philipp. IV. 13.) in eo qui me confortât, Chriftus.
Sed malediElus qui confidit in homine, <2T ponit carncm
brachium fuum. Jer. xvii. f . Magnafunr, proptereà
magno egent ftudio, cura, follicitudine, vigiliis 6c
labore : nam ubi intenderis ingenium valet , ait Julius’
\Cæfar apud Saluftium. Magna funt, proptereà de-
ferenda funt exigua , 6c dilpertienda linquendaque,
minoribus. I11 hoc opus unum præcellentiftîmum
figendi funt confiderationis oculi ; mittenda eft ma-
nus ad fortia; tempus quoque res omnium pretiofif-
lima, in aliis non nifi parcilfima raritate dilpenfan-
dum : alioquin tale aliquid fieret quafi quit pificaretur
hamo aureo , juxta verbum unius è Cæfaribus , aut
quafi vile aliquid quæreretur in tenebris cum cereo
centum aureorum : aliquin prætereà rediret ilia in-
culpatio Jetro ad Moylen : Stulto labore confiumeris.
Exod. xviii. 18. Sic Petrus Clementem, lie Bernard us
Eu-
Eugenium, immb lie Apoftolus difcipulum fuum cha-
rillirnum monuerunt: it. Tim. 11. 4. Nemo militant,
l. Cor. VI. 4. 6cc. Sacularia judicia, v i. 2. 6cc. Et
in Aétibus . Apoftolorum. Non efi aquum, 6cc. No-
tiora finit hæc quàm ut allegationibus indigeant. Magna
denique funt ifta pacis univerfalis opera ; quainob-
rem ea tecum à multis quærere convenif nam vulgato
proverbio Quod a pluribus quaritur citius invenitur , 6c
'Ubi duo vel très congregati funt in nomine meo ,
6cc. inquit Chriftus, 6cc. Matth. x v m . 20. Et
quis eft ô Deus æquififlime , quis eft ex Chriltianis
Eccleliæ filiis, qui non inniti debeat pro fuaportio-
ne 6c vocatione tantis opitulari miferiis ? Quis tarn
luétuofæ defolationi ; quis labefaétioni tantæ hereditatis
tuæ non condolebit, 6c condolens quis pro vi-
ribus non obviabit ? Sed neque hoc prohibere quil-
dam, nifi mentis inops, voluerit, ut in communi pe-
riculo commune fit auxilium. Quod 11 parum prof-
perè fucceflit haétenùs labor plurimorum, non ideo
defperandum, nonfuccenfendumeis, nonfpernendæ
prorsiis operæ.
jbfon efi in Medicofemper, releVetur ut eger.
Nec femper feriet quodcunque minabitur arcus.
Neque s enim qui plantât, neque qui rigat efi aliquid •fed
qui incrementum dat Chriftus. 1 .Cor.m./.Et non mentie-
batür qui dixit : Timida funt & incerta providentia nofir a.
Sap. ix. 14. Si poll primum naufragium nauta navem,6c
poil prima vulnera miles aciem, 6c poll unam fterilita-
tem rufticus agrum defereret, aferiberetur hoc non
cautelæ, fed ignaviæ ; 6c qui lie confuleret, ageret in-
fulsè. Benjamitæ juflii Domini bis delcenderunt in
prælium, bis viéti funt, ut primum purgati humiliati.6c
eruditi, viétoriam tertio prælio fortirentur.Super omnia
poll opitulationem divinam 11 pacem univerfalem
quærimus , non inefficaciter perquiramus; quæra-
tur necefleeft coiicorsuniohujusObedientiætecum,
P. B. 6c fecurn, hoc eft in capite 6cmembris; præ-
fertim in præclarilîimo, potentilfimo, Chriftianilfi-
mo Franciæ Regn o, cujus laudes quia per. le célébrés
funt, non enumero. Pax male per fchilma 6c
contentiones quæritur; nam ubi divifio perleverat,
audiatur quod omne %egnum intrafie divifiumdefiolabitur,
Luc. xi. 1 7 .6c quia
Convemet nulli qui fecurn diffidet ipfe.
Abfint igitur procul omnes animofitates odiofæ : non
fiatafpeétus retrorfùm, in quibus periculis6c procellis
navis Eccleliæ haétenùs jaétata fit,fed doéti ab A*polto.
lo Philipp, in. 13. extendentes nos 6c velum in anterio-
ra,portum pacis optatum concordi laboris annilli peta-
mus.Docent nos hiftoriæ Gentilium,præfertim Roma-
nofum Conlulum, qui licet aliunde difSdcrent hoftili-
ter,moxin amicitiam conveniebant, dum Reipublicæ
pax 6c utilitas quæreretur. Hoc Titus Livius , hoc
Valerius exemplis docent, 6c vetere Græcoruminf-
tituto chariftia, feu communis gratia fiebat^pro communi
ütilitate ; non prorlus dilfimiliter ab anno ju-
bileo Judæorum. Quod 11 filii Ifrael animo pacifi-
co ibant ad prælium , filii Eccleliæ quibus animis
debent quærere pacis bonum ? Si Herodcs 6c Pilatus
faéti funt amici ad perfequendum Chrillum , qualis
debet elle pax ad eumdem adorandum? His exemplis,
cum certa ratione permota humilis 6c devota S.
T . filia quamprimùm univit le in le , revocans omnes
perditos à fuo confortio vel gremio quomodoli-
bet alienatos , 6c ad honores priltinos reftituens ;
monens infuper 6c maternaliter jubens ut injuriarum
præteritarum nemo memor fit ampliùs ; fed honori
Matris 6c utilitati pacis omnia condonentur. Recédant
vetera, nova lint omnia, quatenùs liberioribus
animis eo pax univerfalis quæratur, quo nulla parti-
cularis obftiteritdilcordia. (oncordia ( inquit Salultius)
par va res crefcunt, difeordid maxima dUabumur. Qiiid-
que concordiam Fratrum Prædicaçorum antea fere
defpeiatam operata eft , commemorans 6c litteris
fuis, inferens zclum grandem quem pro eadem concordia
dudum Parifiis oftenderas, ftudens in hoc 6c
fperans filia tua, tuæ Sanctitatinonmediocrirer.com-
placere. Habens igitur F at er Be at iff me filiam pacifi-
cam, 6c EvangelicæBeatitudinis participem, dignam
infuper quæ ad pacem univerfalis hereditatis tuæ quæ-
rendam admittatur ut dicat ex fententia. Fatta fum
a coram eo quafi pacem reperiens. Cant. vin. 10. Scitipla
quoniam tale eft-pacis bonum, ut multa propter earn
tolerare, multa indulgere, dilfimulare plurima, quæ
vel corrigi, vel ad regulam duci nequeunt oportet.
Hoc fancti Patres feriptis fuis, hoc exemplis docue-
runt. Habentur in promptum diéta eorum in De-
cretis 6c alibi copiose. Sed eorum di&a nunc dlegate
quotando coram feientibus legem loquor, 6c u-
bi res in fe perfpicua e ft , fuperfluum , ne dicamus
curiofum judicamus, 6c à fanétorum Patrum veftigiis
alienum; quia 6c oftentationem redolet, '6c cicatri-
cofam fluid amque reddit orationem. Oritur ex præ-
miflis confequenter intelleétus diéti illius faluberrimi
6c veriflimi fi fane capiatur quod communis error facit
■ ju s , hoc eft quod Prælatus dominante opinione , e-
tiam erronea in fubditis, multa vel agerc vel ornit-
tere tenetur, qualia fifaccret, aut dilfimularet opi-
nioneJ-iujufmodi non extante, ipfe gravi deliéto te-
hc r ém obnoxius. Quæ doébrina prælcnti negotio
accommodatiflima eft, fl jam earn dilatare liceret ;
12 fed oratio noftra ccrtfè coaétanda eft limitibus, 6c ad
alia deproperat. Attamen prætergredi ullo modo
neque polîum nec debeo, dum ad concordem hujus
Obedientiæ unitatem exhortor; fuadens injuriarum
quarumlibet oblivifei, quin fummam tuæ manfuetu-
dinis 6c mititatis laudem admirer ; quæ exemplum
manfuetudinum David infecuta, caput ad malediétio-
nem inclinavit, ut à Domino benediétionem pro ma-
i4d iétione reportaret, 6c benediétione hereditatem
poflideret, 6c cum Juda Machabæo eflet memoria
tua in æternum in benediétione. Ecce fatan accepta
à Deo licentia ( alioquin quid ipfe potuiflët) per-
cuifit te plagis multis tribulationum 6c anguftiamm,
juftiflimè quidem in ordine ad providentiflimam Dei
difpofitionem ; quoniam; fufius eft in omnibus vus fuis
& fanSlus in omnibus operibus fuis. Pf. CXLIV. 17. Per
cujùs providentiam fitxsxdtligentibus Deum omnia coopérante
in bonum. Rom. viii. 28. Et qui fecundùm mérita
plebium difponit vit am reüorum, ut ait Gregorius,
qui etiam proprio Filio nonpepercit, Ibid. fi. 32. quin
eum faturaret oppropriis. Dæmon nihilominùs has
commotiones perverllflimo intentionis fine mihi fui-
citaflë videtur: ad quid? Nimirum ut eflent pedi-
bus tuis in laqueum offenfionis 6c in Icanclalum.
Quo paéto lie r U t animus tuus generofus in in-
dignationem, 6c de indignatione in impatientiam ,
6c de hoc in odium 6c diffidentiam 6c fufpiciones
anxias 6c trépidas , quæ multos fupplantarunt labe-
retur 6c in vindicandi libidinem excandefceret ;
6c ut tandem abjeéta manfuetudine, dimiflb omni
confilio, ad pollremum omni ftudio profecutio-
nis Ecclefiafticæ pacis ; fpiritus tuus natura mitis
6c fuavis, ad folam vindiétæ carnifiçinam , fub zeli
jufti fpecie raperetur , laceraretque oves proprias ,
protëreret, abjiceret, difliparet, 6c propter fufpiciones
infidas 6c turbidas, res omnes timidê gelidèque
miniftraret ; quali arte venatores apros in propriam irritant
necem, 6c lepulculos per vanam pennæ volitantis
formidinem in verum tradunt pericu-îum 6c laqueum.
At Benedictus Dominus 6c Benediétus tu, quoniam la*
) queiis ifte defiderii vindiétæ contritus eft : tua quip-
pe manliietùdo non folùm non fublata eft à S. T .
his fraudibus ; fed mira quadam eflùlgentia magis,6c
magis emicuit, ufque ad qucmdam inmentium llu-
porem, ufque ad pias lachrymas audientium , 6c
ad exemplum memoriale 6c verè Chriftianum apud
omnes generationes pofterorum. Quæ exempla omnia
fi referre voluero, nitar incaflîim., priùstempus
6c lingua deficient. Unum tarnen ex innumeris ( quod
fide