447 Joannis
Conßderatio Secundo,.
Collocet fe Confcflör in avec leu fpccula rationis,
abltrahcns ftmctipfom, quantum potucrit, ab homilie
exteriori, tàmin fe quàminaliis, ut fpiritu ambu-
lc t , 6c non carne, ne forteilleétusfonniscorporum,
Hat ipfe laqueus perditionis lîbiipfi -, totus in animarum
pci lpicicnda qualitate fpiritualiter invigilet, non attendons
diteretionem fexuum vel formarum j alioquinJ
quid et brodent ß miverfum mundum lucre fur. anima
ver'o fut detrimentumpatiatur. Matth, xvi. 2.6.
Conßderatio Tertia.
Gerfonii 448
extraordinariis, qualia expertum eft vix unquam did
in Confeflione a culpabilibus in eis, nifi cautiflima arte
pnemoneantur , interrogentur , capianturque. Et
certe necefle eft ut Confeflbr habeat artem hanc obftc-
tricandi fpiritualem, ad cducendum colubrum talem
peftiferum, tortuofum 6c viru'lentum ab anima ipfius,
aut ipfa finedubio periditabitur, 8c utcrebrius rcterne
morictur. Nec reputo audiendos in hac re cos qui
nihil interrogandum aut inquirendum eflcdicunt acon-
i feftis, prasfertim cum hoc ipliim velint, requirantque
confefli: alioquin non laris confulitur verccundia:,
ignorantix 8c fragilitati peccantium. Nec impletur
illud Scriptural: s i Iter alterius onera portate, Galat. vi.
z. 8c fimilia multa.
Complcat erga quemlibet fibi confitentcm folliciti
Confeflbris officium , nihil præcipitanter aut in folo
tranfeurfo pervolans -, led morolitate pervigili omnia
plenè examinans , dijudicanfque , memoriæ quoque
confitentis quæ dicenda imponendave fuerint, ea di-
ligaiti repetitione reponens , infigat. Quippe eligi-
biliiis eft paucos audire complete , quàm multos im-
pcrfe£tè,cum confcientiarum lcrupulis non tarn expedite
, quàm inexpeditos plerumque relinquere. Imi-
tetur in hoc Deum, cujus perfebta funt opera. Mal-
lem namque, li Curatus eflem , multorum differre
Confefliones poll Pafcha, etiam ubi quidam non redirait
, quàm quod cæcos cæcus feducerem, dum pro
verèabfblutis, ipfi non rede abfoluti, legererent.
Conjtderatio Quarto.
Oftendat Confeflor in operibus nihil in confeflls quæ-
rere præter falutem animarum 8c folutionem liberam à
laquds peccatorum , ut nihil agatadquæftum, recolens
illud : Gratis accepijlis,gratis date. Matth. x. 8. N ihil
ad mundanam bftentet gloriam. Pauperibus æquè
fleut divitibus fe tradat 8c ofFerat -, turpibus 8c pulchris $
indoétis ut dobtis, nifi forte pro quanto major inde fru-
btus, honorqueDei fperareturfequi. Proderit fopra
modum hæc finceritas re£tæ intentionis, ut velut magnes
aliquis IpirituaHs ferrea etiam populi corda virtuo-
fiiis ad fe trahat.
Conjtderatio Quinta.
Expedit ut Confeflor zelans animas obtineat à Præ-
lato fubditorum foam in cafibus refervatis poteftatem
feu relaxationem præcipuè , nifi fint cafos publici 8c
foandalofi. Reperiuntur itaque paucilfimi, qui non
inciderunt in aliquem talium cafoum qui Epifoopo re-
fervantur. Scientes verb ipfi confefli feipfos non de-
bere remitti deinceps ad alterum , magis fe proponos
promptofque reddunt , nam uni confeflionem foam
libentiùs 8c citiùs detegunt. Confeflor etiam fimili-
ter eos præfomit liberius interrogate de fingulis, ple-
niiis quoque fanare, fimul & femel ipfos ablblvendo
confidit. '
Conjtderatio Sexta.
Sciat Confeflor omnia peccatorum genera 6c fpecies
tanquam Medicus doétiffimus fpiritualium ægritudi-
num. Præterea qualiter homines diverforam ftatuum
8c variorum officiorum peccare poflunt, nullatenus
ignoret. Et quanquam ad hæc cognofcenda facti fuiit
1 radatuli j attamen aliqua font quæ non tutb commit-
tuntur feripto aut verbo publico, propter evitandum
quorumdam fcandalum , fed ea fecretè difeant ipfi
quorum intereft hoc non nefeire, ficut Medicos mor-
borum varietates convenit non ignorare. A liter nem-
pe quo pacto fibi confeflos prudenter ac diligenter in-
terrogabit, inftruetque Confeflor adfoorum rememo-
rationem criminum, hoc maxime eft inpeccati* carnis
Conßderatio Septima.
Conje&uret Confeflbr poft interrogationes quafi
dam præambulas fuperætate, llatu, conditione, Audio,
vel officio confefli, utrum ipfe verecundus fit,
6c nimio pudore detentus, quia forte puer eft vel femi-
na, vel exilis complexionis. Apud tales præ ceteris
perfuadendum eft primitùs 6c figendum in animo,
quemadmodiim confeflio fecrctiflima e f t , 6c omni-
fcienti Deo magis quàm homini fit , non ad revelan-
dum aut accufandum quæri peccata foa, fed ad evitan-
dum aut abfolvendum, 6c perpétué quietandùm. Malle
Confeflbrem mori, quàm aliquid dicendorum dete-
gcre. Tollat igitur omnem talem fufpicionem , nec
reformident quod propter diccnda Confeflbr fit eos
poftmodum habiturus odio, aut contempturus, accu-
faturus; immo teneriùs eos diliget ficut filios charifli-
mos, 6c qui foæ fidei le totos commiferunt.
Conßderatio OBava.
Laboret Confeflbr, præfertim erga juvenes6c par-
vulos, habere Confeflionem eorum generalem, quia
vix aut nunquam intégré confitentur, nifi forté præ-
doéli à tali Confeflbre qualem deferibimus j quin-
etiam illud effet utile apud grandævos rurales, 6cfim-
plices , 6c feminas. Quod fi non pofliint lcviter in-
duci ad hoc, poterunt ab eis fieri interrogationes tales :
utrum faéta eft tibi confoientia de talibus peccatis, 6c
de tali ætate 6c de focietatibus talibus. Et fecundum
refponfiones poterit animadvertereprudens Confeflbr ,
C f i plena fuerit talis Confeflio. E t fin o n , tunc nitatur
earn perficere, 6c confitentem ad hoc inducat.
Conßderatio Nona.
PræcaveatlummoperèCofafeflôr, ne fltaufterus ab
initio, triftis 6c rigidus, mox enim per hujulmodi clau-
ditur os obftinati peccatoris. Prævia fit affabilisxlocu-
tio , etiam fi aliquando ita res exigat foper peccatis
, quoulque familiaritas quædam contrada fit j de
hinc oftendat quantæ iniquitatis- eft 6c hypocrifis
peflimæ quicquam velle celare in Confeflione coram
D eo , 6cquemadmodum hoc agere eft feipfom turpi-
ter fallere, efl'e quoque melius dicat, fi non confefliis
abfeedere velit, quàm fingere Confeflionem imperfej
jdam.
Conßderatio Décima.
Quærat Sacerdos àconfitentibus, nonne velint ex-
purgari penitus ab omni fuo crimine ? Et quod nifi
hoc velint , fas habent recedendi, ne tempus incaf-
siim, immb.noxiè detineant. Si volunt, debent igitur
juvare.fo, ; 8c hoc melius 6c celeriùs fieri nequit,
quàm fi ad interrogata veritatem plenam relponderint}
fi verb deprehenduntur velle mentiri, 6c celare, ut
læpê f it, per diferetum Confeflbrem arguantur vehementer
6c acriter, 8c compellantpr veniam ftatim quærere
4T°
440 ZV arte audiendi Confeffiones
rcre fuper hujufmodi mcndacio, quodpoftquam fece-
rint rursus blande 6c levitet moneantur, nihil deinceps
vidi fuerunt de hoc mcndacio, quacrcbatUr, no one
illud erat turpeficadmittere? Quidagcbastur Etfiepc
rclpondebant illud quod qua:rebatur, credentcscx mo-
do lo'qnendi Coniellotis, quod illud non imputarctur
ad culpam, fed ad laudem.
Conjtderatio Decima quinta.
mentiri aut celare. Si verb bis aut ter rursus men-
titi fuerint, poterunt remitti 6c differri ufque ad tempus
alterum , injungendo ut melius fibi proyideant.
Siepc fit ut in altera Confeflione libentius aperiant omnia
dum putant mendacia priora magis imputanda eis
nd inadvertentiam, quam in malitiam. .
Sciat Confeflor gencralita'tcs iftas6c fimiles: Fuifti
linquam a tempore quo cognovifti te in focietatibus
famulorum aut fociorum , 6c fpecialiter in le£to ? Si fic.
Audifti unquam malum (ütfiepe fit) loqui Abideim-
pudicitia 6c mulicribus? Si fic. Loqucbaris 6c tu fimi-
liter, 6c fi mala defidcrabas? Si fic. Utrum yoluerit
unquam alter , quod tangeres cum inhonefte vel ipfe
te? Si fic. Fiat proceflus ulterior fob vclaminc tali,
quod intelligat an commifla-fuerit ibidem mollities five
pollutio. Et hoc peccatum bene committitur etiam
ante pubertatis Annos. Immo 6c femper imputaturiri
vigilia, dum completa tranfit delectatio, etiam pollu-
tione non exiftente.
Conjidùratio XJndecima.
Applaudat Confeflbr dicentibus veritatem fuper déliais
fois, qüantb magis cnormiflima 6c abominanda
videbuntui'. ■ Collaudcntur de veritatej de teligione,
de timoré Dei, de zelo propriæ fâlutis, deconfîden-
tia ad Sacerdotem 6c confimilibus : 6c quod auda&er
pergant ad alia, nihil hæfitantcs. Fit aliquando non
inutilis quæftio , fi fuerint aliàs de talibus confefli.
Et fi non, qualiter inde ampliùs nunc lætari debent,
6c Deogratias àgere, qui talem eis tribuit voluntatem
6c opportunitatem. Convenit quoque, ut per Con-
feflbremi gratias præfentialiter agere moneantur j poftmodum
tendant ad alia. Conßderatio Decima fexta.
Conjtderatio Duodecimo. ï
Jubeat Confeflbr , ne cbnfcfli crimina detegant a-
lionim nominandb eos, vel fignis certis notificando,
nifi forté peccata talia fin t , quæ riullo modo aliter
pofliint aperiri, ut fi fbrorem unicam fratermalèco-
gnoverit, aut vir uxorem. Non fit prætercà curio-
fiis in inquirendo particulares circumftantias peccatorum,
quæ non multiim augentvel variant gravitatem
in eis, quoniam nafeeretur indè aliquando vel tenta-
tio periculofa, vel turpitudo nimia, aut fufpicio re-
tardativa confitendi. Nihilominiis utilejudicamus pro
ferenatione confcientiarum illorum , qui confitentur
( qtiia forté poft modùm gravioribus urgerentur ftimu-
lis, quafinon benè 6c intégré peccata foa confeffifuif-
fent) utpleniiis explicentomnia, quantum 6cquouf-
que judicaverit Confeflbr expedire.
Conjtderatio Decima tertia.
Arguât 6c reprehendat acriter ipfe Confeflbr peccata
enormia, poftquàmiftaplenècognoverit, 6c often- C
dat, quanta punitione pcccator dignus eft. Attamen
cavendum eft. ne rursùspeccator confugere poflitad
negandum jam confcflà, ficut plurics fieri repertum eft
etiam poft Confeflionem completam prius. Idcircb'
habeatur certiflima explicatio peccatorum. Denique
quicquid in Confeflione dixerit Sacerdos, fit ipfe femper
in fine manfuetus atque benignus, infondens oleum
Confolationis, 6c compaflionis, 6c bonæ fpei. Poteft
infoper aliquando dicere Confeflbr : ex quo talia , 6c
talia confeflus es quæ flint graviflima -, noli deinceps
celare aliquid, fed omnia die, ut te fimiliter expédias,
Conjtderatio Decima quarta.
Procédât Confeflbr in inquifitione peccatorum, 6c
fpecialiter peccati carnahs (quod à multis cum fomma
difficultate vix poteft extorqueri ) primo pedetentim ]
6c à gencralioribus incipiat, 6c quæ nullam aut pau-
cam videntur includere culpam *, quia fi peccatôr vult
mentiri aut fugere, fæpè deprehaiditur per talia quæ
naturaliter accidunt omnibus, aut rariflimè reperitur
oppofitum, quaha fi ftatim neget, confiât eum time-
re dicere grandiora. Hoc modo novi plures fuiflè de-
prehenfos, qui interrogati negabant fe unquam pafl’os
membri pudendi calefàétionem, vel pruritum, vel e-
reélionem qualèmeumque , vel tentationem vel cogi-
tationem malam de quacumque mulicre. Etdùm con-
Tomi II. Pars III.
, Poterit Confeflbr, dum inhonefte loquendum erit,
dicere : Amice, non cures fi loquor turpiter , quoniam
oportet omnia in Confeflione dicere, longé aliter
dicerem aiit certè fiierem extrà Confeflionem. Et
dicantur talia fatis conflanter , 6c quafi præfeita aut
præfciantur, aut quod non reputentur ita gravia. Non
afpiciantur fixé vultus confitentium, fed divertat Confeflbr
vultum fuum , quafi noncurans aut fere narrans
fabulam, dicendo fie: Ego benè video, tufecifti fic
6c lie; confequenter die ergo totum in Nomine Domini,
ego tibi indulgeo, fi non alias fecerisj 6c fidi-
cercs omnia mala mundi, non indè pejus haberes >
die ergo audactcr. Immô 6c quæri poterit, fi velit
confitensj ut fuper omnibus diligenter interrogetur
6c fi fic: fobinferatur quod ergo dicat in omnibus veritatem.
Conjtderatio Decima fiptima.
Accidit aliquando (licèt rariflimum fit) apud cir-
cunfpeélum 6c providum Confeflbrem, qubdaperiun-
; tur quædam fpecies peccatorum carnalium, aut quædam
circumftantiæ viles, quarum peccator non eft con-
fcius aut culpabilis. Et hinc -forté feandalizabitur ,
vel docebitur deinceps agere fimilia , licèt pro certo
non videamusiftud ita efl'e timendum, quemadmodùm
aliqui tradunt, quod propter hoc debeat omitti dili-
gens inquifitio peccatorum. Utinam mala à pueris 6c
aliis tàm diligenter confiterentur , quàm fciuntur 6c
aguntur ah- eis. Nec inquirenda eflè judicamus quafi
nefeiant j fed qüia forté ea non tàm gravia eflè credunt
quanta font apud Deum, aut quod aliter nolunt ma-
nifeftare ea. Attamen in hoc cafo debet cum fomma
deteftatione peccatum taie damnare, quafi non cadaet
etiam in hominem taie aliquid agere : fed qubd illud di-
cebatur adexperiendumdifcretionem peccatorum, an
feiat diftinguere inter ea quæ feciflèt 6c non feciflèt,
font enim quidam malè refpondcntes affirmative ad omnia
quæ Confeflbr interrogat.
Conjtderatio Décima oBava.
Pergat Confeflbr (ut diximus) à gencralioribus ad
fpecialiora, à miniis turpibus ad turpiora, 6c hoc quafi
à eau fis generalioribus ad effectus earum fpeciales 5 ut
habito qubd aliquis conatus fuerit le , aut alium lo-
cium luxuriosè attreélare -, quæratur quàmdiu 6c quàm
fæpè , 6c cum quot accidit, 6c quanto tempore in
tota vita j 6c fi aliqui erant ex foo gencre j 6c finali-
ter in qua parte Corporis completa eft libido foa vel