8 I c Henriet de Lannnjhn, de Haifa 816
„tiira non filente, de quibuTdam infertur, quidi-
cunt : noffe Dominum ffaîlis ant cm negant. ,, T it. i . 16.
Hic prætermitcendus non eft, divæ memoriæ, Juft
iniani Imperatoris ad pacem 6c ialutemGentiuni fer-
ventiflimus zelas, 6c ltudium infktigabile, in pluri-
bus Autenticorum loris expreflum. „ Magnum, in-
„ quit, Dominum , 6c Salvatorem noftrum Jefum
,, Chriftum, 6c ejus auxilium invocantes, ftudemus
„ omnes noftros Tubjcdos, quorum regimen credidit ^
„nobis Deus, illæfos, 6c fine calumniaeuftodire; 6c
„ inhibere bella 6cc. „
Et alibi : „ Noftïæ ferenitatis celfîtudo remediis
„ invigilat fubditorum , nec ceflàmus inquirere, fii
„ quid fit in noftra Republica corrigendum.Ideô nam-
,,quc voluntarios labores appetimus, ut quitem aliis
,, præpave mus. Noftrasque emendare Leges non pi-
,, g e t , ubique utilitatem lubjedis invenire volentes.
,, E t ex quo nos Deus Romanorum præfoppofoit
„Imperio , omne habemus ftudium, univerlà agere
,, ad utilitatem commiflæ nobis à Deo Reipublicæ, 6c
„. ilia facere omni difficultate,quæ 6c læfionem 6c con-
J tentionem privent. Quicquid quoque ad utilitatem,
„ 6c ornatum refpicit à Deocreditæ nobis Reipubli-
„ cæ, Temper cogitantes ad effedum deducere feftina-
,, mus. Omnibus etiam hominibus, qui redè fapiunt,
,, manifeftum efle putamus, quod omne nobis 6c ftu-
„diurn 6c oratio, ut crediti nobis à Domino Deo, be-
„n è vivant, 6c ejusinveniant placationeni ; quum 6c
„ Dei mifericordia non perditionem, fed converfio-'
„nem ôc falutem vult, 6c delinquentes, qui corri-
,, guntur, TuTcipit 6cc.
,, Omnes igitur nobis dies 6c nodes contingit cum
„omni lucubratione 6c cogitatione degere, Temper
„volentibus, ut aliquid utile 6c placens Deo à nobis
„ colla toribus præbeatur. Et non in vano vigilias du-
,, cimus, Ted in hujufmodi eas expendimus, confilia
,, provocantes, nodes Tub æqualitate dierum utentes,
,,u t noftri Tubjedi Tub omni quiete confiftant, foli-
„ citudine liberati, nobis in nofinet pro omnibus co-
„gitationem TuTçipientibus 6cc.
Teneantur itaque Teculi Principes, omni via, ad Dei
gloriam , 6c populi Talutem, germen concordiæ 6c ve-
ritatis in omnes Teminare , 6c crimen diTcordiæ 6c i-
niquitatis à civitate Dei longe fugare, venerabilium
prædeceflbrum exemplis commoniti , qui ad hoc
iiimmis anhelabant defideriis.
Unde etiam Valentinianus 6c Martianus, Augu-
fti, de pace 6c tranquillitate Ecclefiæ per Chalce-
donenTe Concilium fa d a , exultantes, ita dicebant:
,, Tandem aliquando, quod Tummisvotis atque ftu-
,,diis optabamus , evenit. Remota eft Orthodoxa
„Chriftianorum Lege contentio. Tandem remedia
„culpabilis erroris inventa Tunt , 6c diTcors popu-
,, lorum Tententia, in unum conTenTum concordiam-
,,que convenir; A diverfis enim Provinciis religio-
„ fiffimi Sacerdotes Chalcedona venerunt. DiTceflit
„igitur jam profana contentio , jam verè impius 6c
„ Tacrilegus eft, qui poil tôt Sacerdotum Sententiam,
,, opinioni Tuæ aliud tradandum relinquitur. Extre-
,,mæ quippe dementiæ eft , in medio 6c perfpicuo
„ die commentitium lumen inquirere. Quilquis enim
„ poft veritatem illam repertam adhuc ulteriùs dif-
„ cu tit, mendacium quæritôcc.
Et hæc de exhortatione Regum 6cPrincipum, pro
auferendo præTenti fehifmate fufficiant.
C A P . V I I I .
1Prælatos Ecclefiafticos obligatos efie, ad'e-
mendatiohem ac concordiam refiau-
randam.
TA Einde, ftylo Tpecialiùs ad exhortationcm Præ-
latorum deflexo, primùm velint attendere, quod
fi in civitate ponderi collidentis ruinas æqualiter
proximorum curam convenit obviare, quanto gran-
dioris erit culpæ, Prælatos ineuriæ diTcrimen incur-
rere , fi , convaleicente commotionis onere , fibi
commifl'os non procurent populos, omni rationabili
via Tublevare.
Properandum eft ergo èis , inter ruinas collifio-
num, catervas eripere colliTorum, ne ex hoc jugiter,
6c ultra, vigorem nocendi habeat execranda preflii-
ra; 6comnis compreiTus noverit, iàndæ làtisfadio-
nis efle fibi collata remedia : 6c ille, à quo eonfe-i
runtur , non ignoret, foliditatem reddidifle fraâu-
ræ, atque fecifl'e conTurgere quod conftiterat ce-
cidifle, incrementum grande ufitatæ efle mercedis,
6c plenitudinem conTummatas perfe6lionis.
RurTùs eos moveat venerabilium Patrum, primi-
tivæ Ecclefiæ gubernacula tenentium, ingens mentis
tripudium , fæpe exteriorem erumpere cogens
exultafionis plauTum , quando concilialiter eis con-
veniendi præftabatur occafio , 6c facultas Tuppete-
bat.Ü
nde, ut legitur in gëftis Toletani Concilii X î.
colle&is in unum Carthaginis Provinciæ Sacerdoti-
bus,in urbe Toletana,in beatæ Matris Domini Mariæ
Sede#, de inftauratione pacis, totiuTque ftatus Ec-
clefiafttci reintegratione tra£fcaturis , atque maculas
Clericalis Ordinis abfterTuris, proruperunt in hæe
verba : ,,
„ Res votivi gaudii, 6c dies nimium optatæ gra-
„ tulationis occurrit, in quo nobis datum eft confi*
,, picere pariter 6c<deflere, quantum lacrymarum de
„ præteritis Domino, debemus. Eramus enim uTque
„h u e prolabentis feculi colluvioneinftabiles. Quia
„annoia Teries temporum, Tubtradta luce Concilio-
„ rum , non tàm vida auxerat, quàm matrem om-
„ ilium errorum ignorantiam, otiofis mentibus inge-
j, rebat. Cernimusenim, quomodô Babylonicæ con-
,,fufionis olla TuccenTa nunc temporaConciliorum
,,averteret, nunc Sacerdotes Domini, relolutis mo-
,, ribus, irretiret. Purpuratæ enim meretricis leque-
f) bantur invitamenta , quia Ecclefiaftici conventus
,,nonaderat diTciplina, nec erat qui corrigeret par-
„ tes, cùm Termo divinus haberetur extorris. Et quia
„ non erat adunandorum Pontificum ulla præceptio,
„creTcebat inmajusvita deterior „
,, Sed cùm tandem divina nos dementia ex alto refi
-.„piciens, temporiætatis noftræ Te occurTuram præ-
^,, buit 6c Taluti, præparans noftris Teculis relilgiofi Prin-
„ ci pis Wanibaldi mentem devotam,pariter 6c inftru-
,,cbam, cujusprovido Tolicitudinis voto, 6c lux Con-
„ciliorum renovata reTplenduit, 6c alterna charitas
„ Te mutuo, in corrigendis 6c inftruendis moribus, ex-
,,cita vit, dùm 6c aggrediendi nobis, hortatu Princi-
,,pis religiofi, facultas eft data, oportuna corrigen*
„ dis prasparata diTciplina. U t , qui decurfis longe an-
„ te temporibus, poft iS.labentium annorum excur-
„ Turn, in unum meruimus aggregari Conventum, ut
,, mederi poflemus Tpirituali gratia Tanitatum. N ecnu-
„ merus ifte alienus eft à Talute. Sicut enim mulier ilia,
,, in Evangelio, ter Ten is annorum curfibus curva,figu-
,, ram totius generis humani geftans, Tub hujus nume-
„ ri Tacramento iàluti priftinæ eftredonata. Nos igi-
„ tur per tot annos,curvo noftriOrdinis perfiftente lta-
v ,tu , in eo quod nulla nosConciliorumdefinitiojun-
,,geret,nullus etiam Conventus Ecclefiaftici Ordi-
„ nis adunaret, tandem divinæ voluntatis imperio, 6c
„religiofi Principis jufluevocati, inTolaTaurbecon-
„Venimus. Ubiaflumere poteramus canoram in can-
„ tu fraternæ lætitiæ tibiam, quod divina pietas Con-
c e n tum noftrum ad concordiæ devocaverat ftudia,
,, 6c convenerat mceftitiam mutarey ■ quoniam vifita-
„tione, diTciplinæ videbamur priftinas régulas inno-
„vafle. 6cc. „
C A P . IX .
Fortè Æds,
817 Confilium ‘P a cis, de Unione Ecclefiæ, & c. 818
C A P. IX. C A P. x.
Ardor Pralatorum Primitive Eccle/îoe
in congregatis Conciliis, fro integrit
y Ecclefiæ.
Zelus frificorum Pafarum, fro Conci-
liari emendatione difeiflinoe Ecclefia•
fticoe, CS“ concordiæ reftauratione.
£JÆterùm Concilium Toletanum o&avum, ficinci-
pit : ,, Anno quinto orthodoxi atque gloriofi, 6c
„ vera dementias dignitate præcipui , R E C E N -
„ S A N I C H I R E G I S . Cùm nos omnes divina "
„ ordinatio voluntatis, ejuldcm PrincipisSereniflimo
„ juflu, in Bafilica Tandorum Apoftolorum, ad facrum
, , Synodicoegiflèt aggregari Conventum, dies tandem
lætitiæ appetitu diutiflimo præoptatus 6c gratus ad-
„ fuit 6c jucundus, tanto noftri pedoris avidiori Vo-
„ to fufceptus, quanto ad remedium lalutis cxftitcrat
5, anhelantium præcordiis exquifitus,6cc.
Rursùs ingeftisBracarenfisConcilii II. ficlegitur:
j, Martinus, Bracarenfis Ecclefiæ EpiTcopus, dixit:
„ InTpiratione hoc Dei crcdimus provenifle, TandiT-
„ fimi fratres, ut per ordinationem Domini gloriofif-
„ fimi filii noftri M I R I R E G I S ex utroque
3, Concilio conveniremus in unum, ut non folùm dc
3, vifioncalterutriscongratulemur j Ted etiam ea quæ
„ ad ordinationem 6c diTciplinam Ecclefiafticam per-
,3 tinent, colloquamur. Scriptum eft enim in Evan-
3, geliis dicente Domino : 'Vbicmque fuerint duo vel
„ très in nomine meo congregati , ibi ero in medio eo- g
„ rum. Matth. xviii. 20. N ec aliud poteft credi,
,, nifi ea, quæ ad utilitatem noftrarum pertinent ani-
3, marum, divina inlpirationc, 6c inchoari 6c perfici
„ oportere. E t ideo unanimes omnes j atque idip-
„ Turn in Domino fentientes , quæcunque ad inftru-
„ dionem noftram pertinent, in medium prolata
3, defideramus , ut Ipirituali vcntilata examine Tqua-
, , lida purgentur. Sandi enim Patres 6c prædcceflo-
3, res noftri, aut generales Synodos undique colligi
3, pro unitate redæ Fidei fecerunt : ficut in Nicca,
„ contra Arium, 318. Epifcoporum, 6cinConftan-
3, tinopoli, contra Maccdonium, 140. 6c;inEphelo,
„ contra Neftorium, 200. 6cinChalcedonia, contra
„ Eutychen, 6 30. Aut ccrte fpeciales Synodos per
„ Tuas unufquifque Provincias, pro retundendis contcn-
3, tionibus vel emendandis aliquorum negligentiis col- ç
3, legerunt. Et prout cventus culparum, aut qualifi
,3 cunqueexcefliisexegit, perfingula quæque defini-
3, tas Canonum Scntentias, mediante inter eos Dei Ipi-
3, ritu, conTcripferunt} quas oportet relegere 6c in-
33 tclligcrej 6ctcnere- E t quia,opitulanteChriftigra-
3, tia, de unitate 6c reditudine Fidei in hac Provincia
,3 nihil eft dubitandum : illud nobis modo (pecialiùs
33 eft agendum, u t , fi quid fortafle extra Apoftoli-
3, cam dodrinam, per ignorantiam, aut pcrhegligen-
, , tiam reprehenfibile invenitur in nobis, récurrentes
, , ad teftimonia facrarum Scripturarum, vel ad anti-
3, quorum Canonum Inftituta, adhibito communi con-
3, fenfu, omnia quæ dilplicuerint, rationabili Judicio
,3 corrigamus, 6c quicquid non eodem tenore, ficut
3, Princeps Apoftolorum cdocuit, agi videtur à no-
3, bis , fine ulla cundatione ad emendationem dedu-
,, cere feftinemus. N e forte, dum aliis prædicamus,
„ ipfi reprobi efredi, divino illo condemnemur clo-
3, quio, dicente : Tu verb odifti difeifilinam , & pro-
,, jecifii fermones meos poft te. PT.xlix. 17. Senior es ^ D
,, inquit bcatus Apoftolorum Princeps, obfecrc confe-
,3 nior , pa/cite qui eft in vobis , gregem Dei , provi-
„ denter, non coalite , fed Jfiontanee, fe cun dum Domi-
5, num^ non turpis lucri gratia,, fed voluntarie, necut
3, dominantes in Cleris, fed forma faStigregis, & ex ani-
5, mo -y ut cum appropinquaverit Princeps Paftorum, per-
5, cipiatis immarce/cibilemgloria coronam, i.P c t, V. I.
3, 2. 3 .4 .
J ^ R g o , noftri infaufti temporis Ecclefiæ Præfides,
Venerabilium Paftorum Patrum zclum 8c veftigia
foblequentes, divinis obeditc præceptis, Apoftolicæ
Epiftolæ, quæ vobis recitata eft, in omnibus formu-
lam imitantes. N e forte, fi in aliquibusèdiverfoain-
bulaveritis, divinojudiciocondemnemini, quiinpræ-
deceflorum requie participium mereri debuiftis, 8c
inmarcelcibilem illam gloriæ, quæ vigilantibus repro-
miflà eft , coronam inperpetuum hæreditare fperavi-
ftis.
Quam igitur confequi volentes & debentes, fando-
rum Patrum veteribus recenfitis Canonibus , ea quæ
*d inftrudionem Clericalis diTciplinæ, 6c pacis inftaura-
tionem pertinent, Tecundùm quod uniuTcujuTquc rei
expofeitratio, concilialiter difoernentes, ftatuercnoil
pigritemini, {âlubriter hortati verbis Leonis Papæ,
in Epiftola ad jinaftaftum Theffalonkenfem Epifcopum.
cap. i . dicentis : jAd hune enim fiiiem omnem affectum
noftrum curamque dirigimus, ut ^ quod ad unitatemcon-
cordia O- euftodiam pertinèt difîiplina, nulla diffenfione
violetur, nulla dejîdia negligatur.
Item, verbis Innocentii PapæII. cap.xi. generalis
Concilii Romæ celebrati, AnnoIncarnationis 113p.
dicentis : „Quoniam funiculus triplex difficile rum-
3, pitur: præcipimus ut Epifcopi ad folum Domi-
3, num, 6c fàlutcm populi habentes refpedum, omni
,3 tepiditate fepofita, ad pacem firmiter tenendam mu-
5, tuum fibi confilium 6c auxilium præbeant, nec hoc
„ alicujus amorc, velodio prætermittant. Quod fi
„ quis in hoc Dei opéré tepidus inventus fuerit, dam-
,, num propriæ dignitatis incurrat, quinimo beati-
„ tudine pacis careat à Salvatore promiflà. Beati^
,3 inquit, pacifici , quoniam ipfi filii Dei vocabuntur.
„ Matth. v. p. Audiant hoc jurgiorum 6c diflènfio-
„ num fominatores, 6c négligentes pacis reftaurato-
j, res , 6c è diverfo colligant, quod fi filii Dei vo-
,, cantur, qui pacem faciunt> procul dubio fathanæ
„ font filii, qui diTcordiam fovent, 6c pacem impe-
„ diunt. Révéra ratione : quoniam tales in unoma-
3, lo innumera propagant vitia j cumfeminando, vel
,, foftinendo diTcordiam j charitatem , quæ omnium
,, virtutum mater eft j extinguunt } in quo diabolo
,, graciflîmè obTcquuntur. Quia ficut nihil eft Deo
„ pretiofius charitativo vinculo pacis; ita nihil diabo-
„ lo defidefabilius confradione vinculi charitatis.
„ Noverint etiam diflèntientes, alio Salvatoris tefti-
„ monio , quod tamdiù nullum boni operis gratum
Deo fàcrificiumimmolatur, qùamdiùàChriftiano-
„ rum charitate difcordant : Si offers , inquit, munus
tuum ante ait are , & ibi recordatus fueris, quod
„ frater tuus habeat aliquid adverfùm te , relinque ibi
„ munus tuum, &vade prius reconciliari fratri tuo. &
,, veniens offer niunus iuum. Matth. v. 23. Penlênt il-
„ li, quorum hoftia fic repclli innuitur, quàm into-.
,, lcrabilis culpa demonftretur. Et cùm cunda ma-
,, la bonis fequentibus diluantur , ponderemus quan-
,3 ta firit mala diTcordiæ , quæ nifi extinda funditùs
„ fuerint, nullum bonum fobfcqui permittunt.
„ Si etiam folerter afpicimus, concordandofibiiV-
,, rationalis natura indicat, quantum malum per di£
„ cordiam rationalis natura committat, quando hæc
3, rationis devio perdidit, quod ilk modo naturali
,, euftodit. Hinc eft, quod ait Apoftolus; Cum fit
•„ inter vos zoelus & contentio , nonne earn ale s eftis ?
,3 I.Cor.ni. 3. Et iterum. Pacem fèquimini & fanüi-
3j montam^ fine qua nemo vidit Dominum, Heb.xn. 14.