prctii die invalidam, 8c non efle cogendum cmpto-
rcm ad fopplendum juftum prctium -y fed folumdi-
citur emptionem citra dimidum jufti prctii efle refcin-
dendam, aut cmptorem cogendum efle ad fupplendum
juftum pretium: ex quo non fequitur, quod fi fit fupra
dimidium jufti pretii, non fit cogcndus. Notandum
eft tarnen, quod hac Poteftate non eft utendum in ali-
quam perfonam j nifi tribus iftis concurrentibus, quem-
admodum optime deducit Carleriusin, Tra&atu. De t
mnitione crimum publicorum Ecclefiaflicorum contra Bo-
hemos. Primum eft Jurifdiöio: fecundum convi&io:
tertium eft pax (alva* 8c iftud tertium fatis patet ex parabola
Salvatoris, Matth.-khi. de zizaniis 6c frumento.
C a p . VI.
ln qm oftenditur Lege divina, quibus immediate
ß t collata Suprema Poteftas
Ecclefiafticad Chrifto.
COnfequenter videndum eft quibus fit immediate
collata h x c Poteftas Ecclefiaftica : 8c fit
Prima Propofitio.
Immediate ä Chrifto collata eft Petro primo Sum-
mo Pontifici. Probatur primo, quia Matth.xvi. i f .
poftquam Petrus Chrifto fcifcitanti , vos autem quern ]
me ejfe dicitis ? relponderat. it. 16. Tu es Chriftus Filius
Dei v ivi: aliquibusinterpofitisdicit ei Chriftus. f . i p .
dabo tibi claves regni codorum: quodeumque ligaverisfu-
per terram , erit ligatum & in ccelis , & quodeumquefiol-
veris fuper terram, erit filutum& in ccelis: ergo Chriftus
cum fidelis fit ^ 8c feipfum negare non poflit, ali-
quando contulit claves Regni coelorum bcato Petro,
inter quas ponitur Poteftas illa coercitiva. Secundö
patet, quia ä Chrifto diöum eft beato Petro, Pafce
oves meas , pafce agnos meos. Joan, ultimo. Super
quibus verbis dicit Gloflaordinaria, Pafeere, eft cre-
dentes ne deficiant confortare 5 terrena fubßdia , f i ne-
cejfe <?/?, providere'j exempla virtutumprabere, adv er -
fariis obfiftere, peccantes corrigere. Et iftud ultimum no-
tum eft ad hanc coercitivam Poteftatem fpe&are : 8c
in hoc conveniunt fätis finguli Dodtores, dicentes,
Chriftum tunceum fcciflefoum Generalem Vicarium,
8c ad hoc adducunt innumeras authoritates.
Sccunda Propofitio. Chriftus hanc Poteftatem immediate
contulit Ecclefiae, capiendo Ecclefiam pro col-
le&ione omnium fidelium \ five pro colledtione omnium
Praelatorum, majorum 8c minorum,qui foccedunt Apoftolis
8c Difcipulisjfive pro Concilio Generali Ecclefiam
repraefentante. Probatur per illud Chrifti, Matth, xvm.
prasallegatum. Sipeccaverit inte f r at er tuus, &c. Ubi
praecipit Chriftus, nolentem corrigi ad fraternam corre-
dtionem, denunciari Ecclefiae, & fi Ecclefiae moni-
tioni non obtemperet, excommunicandum: & dat
Ecclefiae authoritatem excommunicandi diccns, qua-
cumque alligaveritis, &c. 8c quod de Ecclefia, prout
eft plurium colledtio intelligatur , patet ex eo quod
poftquam dixit: D i e Ecc le s ia , & ßnon audierit Eccle-
fiam, fit tibi ficut Ethnicus &publicanus , ftatim fobjun-
git pluraliter , quacumque alligaveritis fuper terram ,
&c. Ergo non capit ibi Ecclefiam pro unico fuppofi-.
to , fed pro pluribus. Et quod non intelligat deliga-
tione 8c folutione in Foro fecreto 8c pcenitentiali, ut dicit
de Palude, in fuo Tradtatu deiftamateria, mani-
fefte patet ex praecedentibus. Nam in Foro fecreto,
nullus debet peccatum alterius deferre leu revelare, nifi
quando eflet peccati proprii circumftantia mutans
lpcciem, & non poflet proprium confiteri peccatum
fine revelatione alieni. Scd Chriftus injungit ibi alie-
num peccatum deferri & revelari, 8c eüm cujus eft
peccatum ligari aut folvi: ergo loquitur de ligatione
& (olutione in Foro publico 8c exteriori.
Secundö, probatur per »illud quod feribitur,
Abluum XV. z i . In quo capite narratur quomodö in
Concilio Apoftolorum 8c Seniorum,propofita fuit quæ-
ftio de ceflàtione Legalium, 8c an converfi ex Genti-
bus circumcidendi dient. Placuit Apoftolis & Senio-
ribus cum omni Ecclefia, eligere viros ex eis , dir mit-
tere Antiochiam, cum Paulo & Bar nab a , fudam qui
cognominabatur Bar fab as, & Silam, viros primär ios in
f r at ribus, feribentes per manus eorum: Apoftoli & Seniores
fratres, &c. Et aliquibus interpofitis, fubjungitur
conclufio Concilii. ir. 28. Tifum eft Spiritui fanblo &
nobis, nihil imponere ulra vobis oneris quam hac necef-
faria, ut abftineatis vos ab immolatis fimulacrorum, &
fanguine, fuffocato, & fornicatione. Ubi non dicitur
Petrum hoc impofoiflè , quamvis eflet praefens, (cd
totum Apoftolorum 8c Seniorum Concilium : ergo
penes Ecclefiam eft Poteftas ftatuendi, feu præcipien-
di quæ ad Poteftatem Jurildidtionis (pedtant.
Tertio, probatur authoritate Gregorii quæ ponitur
in can. Sicut fanbli Evangeliiquatuor L ibr i, fic
quatuor Concilia fufiipere & venerari me fateor , Nica-
num^ Conflantinopolitanum, Ephefinum, & Chalcedo-
nenfe 5 8c in fine Canonis redditur caula , quia dùm
univerfali funt conftituta cenfenfu, f e & non illa deftruit9
quifquis prafitmit abfitlvere quos ligant, aut religare quos
abfolvmt. Non dicitur enim , quia dùm Petri aut
Summi Pontificis confenfu conftituta funt 5 nec dicitur
quos Summus Pontifex ligat, (ed quos Patres ligant.
Ad hoc eft can. Decrevit 88. diftinc: ubi dicitur.
Decrevit fanbla Synodus, 8c non dicitur : decrevit
Summus Pontifex ; ad denotandnm quod autho-
ritas definitiva apud Synodum refidet. & ca. nimis,
de jurejurando, ubi Summus Pontifex authoritate Sacri
Concilii, 8c non authoritate propria præcipit, ne
Clerici perfbnis (ecularibus præftare juramentum fidc-
litatis cogantur, à quibus nihil temporale obtinent.
Quarto, Ecclefia poteft elargiri Indulgentias, quod
fpedtat ad claves Fori exterioris} ergo Ecclefia habet
illas claves. Probatur antecedens : dantur Indulgentias
de thelàuro Ecclefiæ, 8c non de thefauroPapas}
ergo Ecclefia à fortiori poteft cas dare quàm Papa.
Item , poteft Concilium reprælèntans Ecclefiam 9
condere Canones Sententiæ latæ depofitionis, 8c ex-
communicationis, ut patet de Carthaginenfi Concilio
vin. ut leribitur in Can. Placuit 1 1. q. 1. Placuit
ut quicumque ab Imperatore cognitionem Judiciorumpubli-
£ corum petierit, honore proprio privetur.
Item, poteft aliquem deftituere, quod eft Jurifi-
di&ionis , ut patet per Ca. E x geftis, de Clericis
non refidentibus, ubi dicitur, in Synodo. Anaftafius
Cardinalis Presbyter, Tituli beati Marcelli, ab omnibus
canonice eft depofitus)9 eo quod Parochiam fitam per
annos quinque contra ftatuta deferuit j ubi non dicitur à
folo Papa depofitum eflè.
Hanc materiam latiflimè traötat Gaufrcdus De monte
elcéto, Abbas fanóti Honorati, inlùlæ Lirinenfis,
in Tradlatu quem edidit, tempore Concilii Bafileenfis,
difcurrendo per fingulos adlus Jurildidtionis , puta
per Excommunicationes, per Indulgentias, Difpen-
(ationes, Canonum editiones, ,8cficdealiis, quæ ibidem
latiflimè poteris videre.
Ex hic omnibus, (èquitur corollariè , confor-
miter ad Joannem de Gerlbnio , quod per hæc
_ verba, Die Ecclefia , data eft EcclefiæJ 8c Conci-
^ lio Generali Poteftas cognofcendi : 8c per verba lè-
quentia , f i non audierit Ecclefiam, &c. data eft ,
cognitione prævia, fententiandi Poteftas, 8cnon obtempérantes
Sententiæ mulôtandipoenâ. Et per verba
(equentia, Quacumque alligaveritis, &c. data eft primo,
Ecclefiæ Poteftas aliquem ligandi excommunica-
tione, 8c ab eadem folvendi : data eft fecundö, Poteftas
aliquem ligandi Statuto feu Præcepto, cüiobe-
dire tenetur quilibet pro rationabili caula j 8c pro
fimili caula eum folvendi ab codem præcepto, 8c ibi
fundatur Poteftas dilpenlândi. Data eft tertio, Poteftas
aliquem ligandi ad pcenam temporalem , procriraine,
& ab eadem,pro rationabili caula,lolvendi per Indulgen-
tiarum largitionem. Data eft quarto Poteftas aliquem
alligandi animarum curasj quam fi fumpferit, juxta
didtum Sapientis, in Proverb, vi. 2. Iliaqueatus eft verbis
orisfui, &captuspropriisfermonibus \ 8c eundcmjpro rationabili
caula, ab eadem cura folvendi, ut infra magis
declarabitur. Et fequitur iterum, quod in Ecclefia eft
Poteftas legiflativa, contra Thomam de V io , cap. 12.
Et ftatim fubdit ad propofitum; quafi non eis ad hoc di-
ci poflet, 8c juftiffime dici: Êcce put emus illos Epifiopos
qui Romajudicarunt non bonos Judicesfuiffe, reftabat ad-
hucplenarium univerfa Ecdefia Concilium, ubi etiam cum
ipfis Judicibus caufapojfet agitari, ut f i malè judicaffe con -
vibli effent, eorum Sententia folverentur. Ex quibus verbis
manifeftè fequuntur duo. Primum, quödnonfo-
, lùm à Sententia Summi Pontificis, verum etiam à Sen-
& jftud deducetur infra magis. De^Poteftate immediate A tentia Summi Pontificis 8c Concilii particularly ad Unidata
Apoftolis (loquendo femper de ifta Poteftate Jurif-
didfionis) pro nunc dicereomitto.
C a p . VII.
ln quo, ex praxi primitiv<e Ecclefia, com-
paratur Poteftas furifdiclionis data
Ecclefia, ad Petrum , ßve Summos
Pontifices ejus fuccejfores, quantum
X^Tdendum eft confequenter, quoniam in Ecclefia eft
Poteftas JurifdidtionsEcclefiafticæ, fimiliter Sein
Summo Pontifice, ex immediata Chrifti collatione,
quomodö fohabeat Ecçlefia ad Summum Pontificem,
quantum ad hanc Poteftatem, utrum in proportione
particularis,adUni-
verfale Concilium appellari poteft. Secundum eft, quod
ab Univerfali Concilio, Sententia Summi Pontificis 8c
Concilii particularis, folvi poteft. Legatigitur& perle-
gat -, 8c iterum relegat illam Epiftolam, 8cnondicet
fidtionem efle novam Joannis de Gerfoniö, fed antiquam
Auguftini veritarem.
Secundö'j probatur: nam inviii.ConcilioCano. 2 t.
qui incipit, Definimusneminemprorfüs, cujus pars habetur.
22. dift. Can. Definimus, dicitur, ZJniv er falls Synodus
cum convenientia quamlibet quaftionem de Romanorum
S e de ex or tarn audire tenetur, & in eapPofieere, non
tarnen audabler Sententiam in Romanum Pontificem dicere.
Ec ce, quod licet Concilium omnem quaftionem dc
Romana Sededefinirehabeat, id tarnen cum reveren-
tia, propter ejus Primatiam facere debet, 8c hoc no-
tiflimum eft ad majorem fpedtare authoritatem.
Tertiö, arguitur audloritate Damafi Pap«, qu«
æqualitatis, aut in proportione majoris inæqualitatis, g ponitur inter Ëpiftolas Ambrofii, Epiftola 72. inLibris
(vcl in proportione minoris inæqualitatis, 8c eft materia ' ------* 1
huius Tradtatus principaliter intenta.
Pro qua materia, fupponendum eft quod de ràtione
inajoris Pôteftatis multa font.
Primum, à minori ad majorem eft appellatio.
Secundum, conftitutus in majore Poteftate, poteft
judicare conftitutum in minore Poteftate.
Tertium, poteft ufom minoris Poteftatis limitare*
8c quafdam conftituere Leges, fecundum quas tenebitur
minor procedere.
; Quartùm, poteft conftitutum in minori Poteftate
eâprivare, exigente delidto.
Secundo, fopponendum eft, quod quando compare
Ecclefiam, feu Concilium ad Summum Pontificem, in-
differenter intelligo de Ecclefia feu Concilio earn repræ-
fontante, non inclufoSummpPontifice, ut putà quia
non eft, aut fi fit, non poteft com parère, quia eft
detentus apud infidèles captivus} autfipoflit, contu-
maciter non vult, fufficienter vocatus.
Iftis fuppofitis, pono hanc Propofitionem contra
Magiftrum Thomam, Cap. 17. fui Tradtatus : Ecclefia,
five Concilium Generale eft in hac Poteftate Summo Pontificefuperior.
Et quamvis ifta Propofitio fit per Sacra Concilia
Conftantienfe 8c Bafileenlc determinata, itaqubd
ficut Sacrum Evangelium foret veneranda j quia tamen
illa Concilia, pro tempore determinationis, nullius ex-
iftimat vigoris \ contra eum procedam alia via.
Primo, oftendendo hanc Propofitionem hon efle
fi£tionem novam, ut dicit ille Doctor} fed antiquam
Doélorum fententiam.
Auguftinus in Epiftola ad Glorium, Eleufium, 8c
Felicem Grammaticum, &cæteros, quæ eft 1 <52. inter
Ëpiftolas, commémorât de depofitioneCæciliani
CarthaginenfisEpifcopi, ab Epifoopis Africanis inju-
ftèfàéta, qui videntes Orbem communicarecumCæ-
ciliano, 8c non cum eo quem inftituerantj nec non à
itnpreflis: ubi deputati a Concilio Capuenfi j ad cog-
nolcendumdeBonofoEpifcopo in aliquibus acculato,
Sententiam (cifoitati font a Damafo Papa, ex confilio
Ambrofii, ut patet Epiftol. 7 1 .8c ita relpondet Dama-
fos: fed cum hujufmodi fuerit Concilii Capuenfis Judicium
, ut finitimi Bonofo Epifoopo atque ejus accu-
latoribus Judices tribucrentur, 8c pr«cipuc Mace-
dones, qui cum Epifoopo Theflalonicenfi de ejus fa£tis
Cognofocrent, Advertimus quod nobis judicandi forma
competere notif offer, namfi Integra tffet ho die Synodus, reble
de his qua veftrorum feriptorum comprehends feriesdecer-
neremus. Feftrum eft igitur, qui hoc recepiftis Judicium+
Sententiam ferre de omnibus, nec refugiendi aut elabendi
accufatoribus vel accufato copiam dare, vicem enim Synods
recepiflis, quos ad examinandum Synodus elegit. Eccd
quod Damafos Papa dicit, fo non pofle de illa caula
cognofoere 5 de qua poflet, fi Synodus adhuc eflet inte-
gra, id eft, non commififlet aliis Judicium. Et quod
q ilia verba non fint Ambrofii, patet ex fequentibus 5 fob-
^ ditur enim deinde : cum Epifcopus Bonofos, poft
Judicium, mififlet ad fratrem noftrum Ambrofium ,
qui ejus Sententiam # confuleret interdi&am fibi Eccle-
fiam irrumpere atque ingredi} relponfom eft ei, quod
nihil temerandUm foret, led omnia modeft8, patienter,
ordine gerenda , neque contra Sententiam veftram
tentandum aliquid, ut quod videretur vobis juftiti«
convenire ftatueretis, quibus hanc Synodus dederit authoritatem.
Hoc de fe non dixiflet Ambrofius. Sequitur
iterum: ideoprimum eft, ut itjudicent^ quibus judicandi
facultas eft data9 vos enim, ut feripfimus, Synods vice
decernitis , nos quafi ex Synodi authoritate judicare non
convenit. E‘x his manifefte patet Damafom Papam ,
non folum confeflum Concilium efle eo foperius in judi-
cando, fod 8c ipfos Deputatos per Concilium, in ea caula
in qua deputati funt.
Quarto argitur: contulit Dominus claves Petro SumtranfinarinisEcclefiis
(quæ in ordine ad nos font citra- D mo Pontifici, ut figno 8c figuræ Ecclefiæ. Ergo per
marinas) ad Gecilianum communicatorias literas tranf-
mitti j Elegerunt (dicit Auguftinus) ut ferturpropter duas
caufas agere caufam cum Caciliano apud Melciaaem Epif-
copum Romanum, & tranfmarinos Epifiopos, parati ad
utrumque, utfi eumpotuiffent quacumque verfutiafalfk cri- ’
minationis evincere, fatiarentpleniffime cupiditatemfitam:
fiautem non poffent^ in eadem quidem perVerfitate dura-
rent, fid jam tamen quafi haberent quod dicerent, malos
Judices f i ejfe perpefjbs , qua voxeft omnium malorum liti-
gatorum^cumfuerint etiam manifeftiffima veritate fuperati.
ampliùs, 8c magis contulit Ecclefiæ. Probatur antecedens
per Auguftinum fuper Joannem, 8c ponitur 24.
q. i . Can. quodcumque. Petrus quando claves accepte
Ecclefiam fimblarfs fignificavit. Nec valet dicere, ficut
dicit Thomas de Vio, quod hoc eft intelligendumad
iftum fenfom,quèd non folùm perfonæ Perti : fed & officio
fuo in æternum duraturp, collatæ font claves : 8c quia
officium Petri eft officium capitis quod habet influe-
re in corpus reliquum, ideo officio capitali data, toti cor-
: ’ J. ' ' - ■ pori
Locus corruptus.