1 0 6 3
teftatem Regiam Davicli, eo quöd Poteftas Regia
fuerit collata Sacerdótibus, imö Samuel non erat Sa-
cerdos, quia non ei/at de domo Aaron. Ergo Doóto-
res, attribuentes'rapte plenitudinem Poteftatis in
temporalibus , in hoe male le fundabant quod in
Antiquo TeftameiVto fuit collata Poteftas Regibus
per ipiosSacerdotes; nam hoe fo uturn êft.
Conftantinus neque dedit, neqtte dare po- A
tuit Imperium Romiïno ‘Pontifici.
DOétor jam in x t. capite, ibi, Quod verb praditti,
8cc. nititur probarc quod iftas allegationes funt
contra ailegantes , 8c quod Conftantinus, Juftinia-
nus, 8c Carolus Magnus, non recognoverunt Sa-
cerdotes tamquam Superiores in temporalibus. Primo
, patet de Conftantino , qui dedit tempovalia
SummoPontifici; ergo illa non erant Summi Pon-
tificis, fed iplius Conftantini , ante donationem.
Item, non Jegitur quod Conftantinus relignaverit
Poteftatem Imperialem, tamquam non fuam , 8c
poitea habuerit earn ex dono Pontificis: legitur tarnen
quod ipfe temporalia dedit, ex can. Conftantinus,
: fuum. Igitur non recognovit
'Ter venerabilem, Quifil'd funt legitimi, 8c Glofla in illo
capite corrumpit textum, neque quadrat cumtextu.
fufttmams Qf Carolus Magnus nonag-
noverunt Papam Superiorem in temporalibus.
T \ E Juftiniano exprefse dicit Doctor, 8c bene ex
verbis Juftiniani in Legibus pofitis habetur,
quod ipfe non recognofcebat Papam fuum Superiorem
in temporalibus, imö inferiorem. Patet: ille
non recognovit' ilium fuum Superiorem in temporalibus,
qui condidit Leges quas vult ab illo obfer-
vari, fuper difpofitione temporalium : fed Juftinia-
nus edidit Leges fuper difpofitione temporalium ,
quas volebat etiam a Summo Pontifice obfervari.
Patet: edidit Legem quod contra Romanum Pon-
tificem non curreret praferiptio nificentenaria ,per
hoc enim fatebatur fe habere fupremam Jurifdi&io-
nem in temporalibus fuper Pontificem, quamvis re-
cognofcat fe fimpliciter inferiorem , quia Poteftas
fpiritualis eft excellentior temporali, 8c poteft ex-
communicari 8c abfolvi ; ergo eft fimpliciter infedift.
p & e ig o h ö c -m t mum. igitur BB recognovit iorI fed qu!mtüm adres temporales, JuffiinianmnoS
Papam fuum Superiorem in temporalibus. Non e it^ ç . . a ;— a
difficultas apud opinionem communiorem, qua; fa-
tetur quod ante Conftantinum Magnum, Papa non
habebat authoriratem Imperialem , 8c fic earn non
habuit authoritate Uei, vel ex inftitutione Chrifti.
Sed difficulras eft inter Do6tores, an poll illam col-
lationem faétam Sylveftro Papa;, Papa habuerit il-
lam authoritatem Imperialem: 8c videtur quod fic,
per illos duos Canones Conftantinus, ubi dicitur, quod
Conftantinus coronam 8c authoritatem Imperialem
dedit Apoftolis 3 ergo ex refignatione fa&a, jam Sum-
mus Pontifex habet fupremam Porcftatem in temporalibus,
faltem in Regionibus Occidentis. Item,
ex 2. can .Conftantinus, habetur quöd confilio Satra-
parum, omnem Poteftatem Imperialem contulit Se-
di Apoftolicæ : ergo, 8cc. Dicitur quod in capire il^
lorum Canonum , tamquam non habentium authoritatem,
ponitur Palea. Nam dicunt coramuniter
recognovit Superiorem. Similiter dicendum eft de
Carolo Magno, quod non recognofcebat Superiorem
in temporalibus.
C A P . X I I I . D o C t o r i s .
Chriftus non contulit Petro Poteftatem excel*
lentisE, fed Ordinariam 8c limitatam.
Ad quint am allegationem, v&c.
ARguit quinto, 8c circa hoc motaeft qua ftio«
Chriftus habuit Poteftarem in temporalibus>
fed Papa eft ejus Vicarius: ergo habet lupre-"
mam in temporalibus. Et Innocentiiis III. adducit
pro fe., quod Imperator accepit ä Papa enfem , 8c
eum vibrat, ad denotandum quod habet Poteftatem
illam ä Papa, uti enfe. Di&um eft de Chriftoquo
Do&ores, quöd numquam legerunt in hiftoriis au-^>ad divinitatem, quöd habuit fupremum Dominium;
thenticis j quöd Conftantinusrefignaverit Imperium :
legitur bene quöd Conftantinus fundavit Ecclefias
Romm, 8c eas dotavit, fed quöd refignaverit Imperium
Occidentale, numquam legitur. Ultra dicunt
plerique Doctores, quöd quamvis nifus fuiflet refig-
nare , hoc tarnen nonpotuit: nam dicitur Imperator
Auguftus ab augendo, poteft enim augere, fed
non diminuere Imperium, 8c non habet authoriratem,
neque Poteftatem dandi, neque Regiones iliius
alienandi, ficut R e x Francite non habet authoritatem
refignandi Regnum , neque Provinciam datam
Fifco, alteri dare. Regnum enim non eft Regis ,
fed Communitatis, 8c ip'a Poteftas Regia eft ipfius
Communitatis, ideo non poteft alceri ad libitum re-
.fignare: de patrimonio poteft, fed non de Regno j
ita dicunt de Conftantino. Unde donatio videtur qute-
8c utrüm, quo ad humanitatem, diöturn eft ample
fupra. Jam difficultas eft , an Jhabuerit fupremam
Jurifdicbionis Poteftatem in temporalibus: non habuit
ä Patre, nec ä Matre 3 an ä Deo? Aliqui dicunt
quöd non, ut Mendicantes, qui tenent quöd
Chriftus fuit vere mendicus : fed quidam Doctor
hoc reputat htereticum. Dico quöd fi illam habuit 3
tarnen non fequitur j Chriftus habuit fupremam Ju-
rifdiftionis Poteftatem in fingulis rebus temporalibus}
ergo etiam ejus Vicarius. Non valet confe-
quentia: nam Chriftus fecundum humanitatem, ma-
jorem Poteftatem habuit quam Papa habeat , puta
inftituendi Legem Evangelicam, neque etiam habuit
potentiam aliigatam Sacramentis} poterat enim edn-
donarefine applicatione Sacramentorum. Et Vicarius
ejus non habet illam, fed foliim illam qua; exdamefle,
fed unusimperator non poteft condereLc Dplicatur in fuo Vicariatu. Nam dedit ei Poteftatem
gem qua; fuccefforem liget 8cobligee} ergo non po- remittendi peccata, praedicandi , inftituendi mini-
teft, quantum ad ea qua;funt Imperii, donationem ftros Ecclefiae, excommunicandi, dandi Indulgen-
facerequa; obliget fequentes. ' tias, 8cc. fed nullibi reperitur quod dederit ei Po-
. . . . teftatem inftituendi, 8c deftituendi Reges tempora-
R eg n um F r a n c i s m tm qm m fr n t JW je c lum les: ideo ex collatione Poteftatis fibi fad:K a Chri-
Imperii
■ p\Tcunt tertio, fuppofito quod Conftantinus ha-
•L/i buerit Poteftatem dandi, adhuc propter hoc non
poteft argui quod Papa habeat authoritatem fuper
Regnum Francise , quia illud non erat fubjeâum
Conftantino : nunquam enim Rex Francise habuit
Superiorem in temporalibus : 8c dato quod aliquan-
do Regnum Francise tyrannicè occupatum fuiflet,
nunquam tamen pacificè. Hoe etiam patet,capite ,
fto , non habet Poteftatem fupremam Jurifdidfionis
in temporalibus. An Chriftus illam habuerit ä D eo,
credo quöd fic , Data eß enim, inquit, mihi fumma
Poteftas tn ccelo & in terra: Matth, xxvm. 1 8 . 8cali-
quando illam exercuit, videlicet quando mifit dse-
mones in porcos, alias intulifl'et damnum proximo:
fimiliter, quando , acceptis funiculis , ejecit ven-
dentes 8c ementes de templo.
C A P . X IV .
C A P . X I V . D o c t o r i s . C A P . X V I I . D o c T O R I s.
Aliquas efle a&iones corporis, quænonfubji- Tribus de caufis Papa fubire debet humanum
ciuntùr animæ. Judicium.
Md fixtam Allegationem, &c. Ad aliam Allegationem ibidem, &c.
A D fextam, cùm ficarguitur. Sicutfe habet ani- . Dultimam allegationem , arguunt pro fecunda
^■ maad corpus ,r^afpmtualia ad fupretJus fn temporalibus, à
cujus Judicio in quacumque re non licet appellare,
nec de ejus Judicio judicare : fed Papaeft ejufmodi}
igitur, 8cc. Minor patet. p.q. 3. Can. patet. Sed ne-
gatur Minor, imö Papa in tribus cafibus j.udicari poteft.
Primus , poriitur dift. 40. Can. f i Tapa. Ceteros
gratia eft prseferenda cuicumque bono temporali. I-
tem, ficut corpus regitur per animam, ita corpora-
lia regi debent per fpiritualia, 8c per illos qui Poteftatem
fpiritualemhabent, 8c talesdebentimpedi-
renehabentes temporalia utanturillis contra Legem ^
D e i, 8c eoscoercere:) dico quod corpus, quantum , o. r ^ • 1 r tHuaBic a\t urus, a nemm• e juaai-c albi:.t ur, nia t m crtmtne hlaread
aliauas actiones, nonlub lciturammse, utindel- gi . r -u j v 1 n
V , *1;;’ fis * ^ Ddei. ErgoperiUud Capitulum, Papa tenetur
fubire Judicium humanum in materia hasrefis.
Dicit tamen Doctor , quod contingere poteft Papam
de fa6to efle hsereticum, five interiori ha;refi,
five exteriori: contingit fecundo non efle h^reticum,
fed de hserefidiflamatum,vel fufpectum. Si autem fuerit
hasreticus qualicumque hserefi, five mentali, five
exteriori, non eft amplius Papa, 8c eft opinio Docfco-
ris quam tenet hie,8c in 1 .Libro Dialog.qubd quicum-
quecaditin hasrefim , five manifeftam , five occul-
B tam, tarn Jure divino,. quam humano, eft Ecclefia-
ftica Poteftate privatus 3 8c hoc, de Poteftate Ecclefia-
ftica Jurifdiftionis, fecus eft dc Ordine. Adducit Doctor
unam authoritatem 8c unam rationem: authori-
tas e ft, adTitum.m. 10. Hareticum hominempofi pri-
■ mam & fecundam admonitionem devita. Et ex hoc fu-
mitur tale argumentum: Nullus obligaturfuum caput
fupremum devitare,imotenetur eum fequi: fed
qullibet Chriftianus cognofcens Summum Pontificem
effe h^reticum, tenetur eum devitare,poft primam 8c
fecundam monitionem 3 ergo de fa<5to non eft amplius
Summus Pontifex. Unde dicit Glofla 24. q. 1. Cano.
Achatius. Si feirem meum Pr&latum harettcum , & ex-
communicaret me , non dimitterem celebrare in fecreto 9
non tamen in publico. Secundo arguitur fic : ille qui non
eft membrum Ecclefia:, non eft caput Ecclefise 3 fed
hasreticus qualicumque hserefi , non eft membrum
Ec clefia, quamvis fit membrum putridum vel ari-
dum^ non eft tamen fimpliciter membrum, 8cablata
cenfu 8c multis aliis operationibus. Eodem modo dic
o , quod habentes adminiftrationem rerum temporalium,
quantum ad aliquid, non fubjiciuntur ha-
bentibus Jurifdi6tionem lpiritualem, ut in iftis Con-
tra£tibus, emptione, venditione 8c multis aliis: ideo
eft aliquantulùm fimile , 8c aliquantulum diflimile}
quare nihil ex hoc concludi poteft.
C a p . x v . D o g t o r i s
Papa non eft omnibus Legibus humanis folutus.
Ad feptimam, Refpondetur, 8cc.
A I UU aantùm ad feptimum arguitur fic : Ille qui eft
Jjbjiibus Legibus folutus, habet Poteftatem fu-
premüli 8c civilem 3 fed Papa eft ejufmodi, 8cc.
Negatur Minor: quia Papa non eft Legedivinafolutus
} fed eft bene folutus Legibus humanis aliorum
Pontificum} nam ficut ille qui edit 8c conftituit L e gem,
non obligat feipfum, itaneefuos fucceflores.
An fit autem folutus Legibus Conciliorum Univer-
falium, dico quöd eft obligatus lllis, imövbvetob-
fervare Leges Conciliorum, fed hoc infra tra&abi-
tur. Dico etiam quöd aliquibus Legibus civilibus non
eft folutus, ut patet in pnelcriptionibus. Imo Papa
fatetur contra fe currere Legem prseferiptiohis. Imö,
fi fint aliqusE Leges de obligatione 8c Jure alterius,
tenetur eas oblervare, ut fi aliquis tranftulerit rem C Fide nulla eft conventio ad Chriftum: ergo non eft
fuam in Papam cum aliqua conditione, Papa tenetur
ad illam conditionem (Prariati feculares funt capaces
donorum temporalium, fecus de Regularibus),ut fi
Rex aliquam civitatem donaret Ecclefias Romanas,
cum conditione de folvendo tributo, vel recognition
ne honorum, illa Lege Pontifex obligatur, quia res
tranfit cum conditione appofita per dantem 3 ideo fal-
fum eft fimpliciter, quod fit Papa omnibus Legibus
humanis folutus.
C A P . X V I . D o c t o r 1 s.
Semper in dubiis obediendum eft Pontifici.
Ad oBavam Allegationem, &c.
AD o£bavum: Ille cui eft obediendum in omni^
bus , habet fupremam Poteftatem in omnibus 3
Papa eft ejufmodi: nego quod univerfaliter fit Paamplius
membrum corporis myftici, fcilicet Ecclefias;
ergo non eft caput, quamvis Ecclefia exiftimaret eum
Papam, quia poteft tota Ecclefia errare in fa£to, non
autemin Jure. Tamennon eftamplius Papa, neque
caput Ecclefias, fi fit vere hsereticus, 8c eft opinio
Do&oris. Sed pofito quod non fit de fa6to hasreticus,
fed folum diffamatus de hasrefi. Dicit Doctor quod tenetur
fubire Judicium humanum. Sed quis judicabit
eum? Refpondet quod Epilcopus loci in quo tunc eft
Papa; 8cfi non fit Epifcopus, tunc Epifcopi vicini
debent eum judicare: 8c fuppofito quod tales Epifcopi
nolint audireaccufantem 8c denuntiantem , 8c per
confequens neque eum judicare, tunc quihbet habens
Poteftatem coercitivam, ut Rex v e il mperator , ubi
non poteft aliter judicari, poflunt violenter eum cape-
re. Sed fi fit aliquis eumaccufans vel plures, 8c non
fit hasreticus, verumtamen tenetur fubire Judicium
humanum, puta Concilii, 8c fi non fit congregatum*
pæ obediendum in omnibus, imo f ipræciperet Pa-Ddebent congregari Epifcopi propinquiores.
_pa_ q_uiodj _co_n«t_r_auh ere—m aMatrimonium, nnnonn teneor no-. Sprnnrlns rcilnc in nun Heher fnliirp. Inrlirii
bedire: led hoc intelligitur in omnibus neceflariis ad
confequendum felicitatem a-ternam , 8c ad obferva-
tionem Legis Evangelicas. Sed quis judicabit hoc elle
neceflarium ? Dico quod do£H viri judicabunt do£tri-
nalicer, 8c Papa authoritative : fimiliter 8c Concilium
Generale poteft authoritative judicare. Sed fi Papa
false judicaret, ad prudentes fpe&at judicare ilium
malejudicafle, 8ctalisnonobediendoeft tutus,dum-
modo fît apparens quod malè præcepit, fed in dubiis
Temper eft ei obediendum.
Secundus calus quo debet fubire Judicium humanum
eft, quando eft diffamatus de peccato publico no-
torio, in prasdi&o can. Si Papa, in Glofla: ut fi fit
notorius fornicator, 8c frequenter charitative correp-
tus, 8c nolit emendari, 8c prascipue fi tale crimen cc-
dat in perniciem Ecclefi*e: dicit Glofla quod Pertina-
cia aejuivalet harefi, 8c eodem modo de eo J udicium fieri
debet, ficut de hasretico.
Tertius cafus eft, quando Pontifex aliquid defines
quod eft alterius, ut aliquam Regionem, velProvin-
X x x 5 dam