84 3 Refponfw r apte, adpreefatas L itte r as. §44
bo. Clama nunc apud eum , 6c bulbutire non cefla- in Chrifto Filii noftri Caroli Regis Fran.corujn Illu-
bo : & fi novo ho mine 'nunc induaris, tanquam ftris, luasnobis-diredas ificluias habentes r-ecepimus:
fponfijs ,, ut Pater'Patfum magis laborare tenefis. .qua: jJjse ,*vte: cbrdialem $e noftra actSummi ^pntifi-
ProPace ifaqiie almsetua: fponfie infla nunc opportu- catüs apicem promotion©^ lstitiam', fpemque de fe-
n e , 6c importune : fi vero , quod abfit , mutatio cutura proinde unione Ecclefiaftica concepifle -, fin-
novi hominis prifcos mutarct mores , nediim a facie cerum etiam'ad. iiös de^tionisSc diIe_6tionis filialis
Regis terreni, quin immo'SC RegisTummi opport'etv ‘affedum gefere , - nobis luculentius. indicaverunt:
me fugere ; quia tantam Chrifti nefcirem injuriam, . ,de quibus gratiarum tibi perfolvimus adiones , ze-
6c Petri opprobrium diflimulare. Cum jam proptd- n lum quem ad unionem pratadam habere te perpendi-
ca facultates omnes, famamque expoluerim ludibrio: mus, in Domino commendantes. Ut autem, fiiper
dcinde fic in me'aliud nihil'reftat , nifi ' caput pto- ’contends in litteris tuis , rei Veritaterri, & noflram
prium, cùm res, Chrifto difjxment©, exegerit,gla-i
diis hoftilibus objedare \ -6c utinam pto ré adeo cele-
bri, Orbitotifruduok, tanta jocunditate, in remif-
fionem peccatorum meorum, apud Deum mererér
infigniri. Arbitror enim vos oblivioni non dcdifle
veftræ me Parifius dixifle Sanditati, qua ex caufa
inutilis j&ä indignus hue accefli , 6c fi pro pace kn-
diffimæ-fponfæ veftræ , atteftetur Dominus ille qui
iervum fiium Moyfem in montem difcalceatum tranf-
mifit Synay , ut Légem mereretur fufëipere Domini,
per quam pax Orbis repararetur univerfi.
Ceterùm, quia, ab experto , dudùm veftra San-
dtitate novi circa præfentcm mater iamredam inten-
tionem veftræ * proptereà eidem fignifico Sandi*
tati , quod cum'Pâtre Veftra Sanditatis fando"
juvamen per quemeumque modum imaginari
queam, pacis, Sponfæ veftræ tranquillitatem, illam
apud .quofcumque , modis tarnen juridicis , aut alias
ratiqnabilibus , ad fanguinis ufque.efFufionem pôfi-
fetenùs , favente Domino , profequi non dififtam -,
6c fi contrarium peragerem , crederem proculdubio
ædificare ad gehennam..
Præmifiîs ifâ confideratis, veftræ fiipplicopietati,
quod omnia mihi mandare dignemini quæ volucritis
circa materiam hujuftnodi me fadurum, 6 c, dante
D e o , pro pace non defiftam incommiflis. Veftram
Sanditatem diù 6c féliciter confervarc dignetur-piiflî-
musjeius , in Ecclefia ftia fandta , ut pacem fuo in
tempore videât Iponlæ (uæ dignæ. Amen.
Pater Beatiflimc , Régi obnixiùs , Dominique
Ducibus regalibus , tenctur Sanditas veftra regratia-
ri , bonam affedionem quam erga pacem Sandæ
Matris Eclefiæ unanimiter gerunt omnes piæ fponfæ
veftræ , quam etfi , ab experto , noveritis $ tandem
autem per litteràs novi Regis , 6c Dominorum
præcipuè Ducum , tantum inde facientes , quod1
Orbis totus , veftræ piæ mentis agnofeat erga pau-
perem Eçclefiam finccritatem, 6c pacis afïedum,
antequam emergat feandalum -, ne dicatur, væ illis per
quos feandalum venit. Dubito tarnen propter peccata
mea, quod vix Ecclefia abfque illoreparabitur,quod
flens feribo , ab illo fiquidem præfervet nos Dominus.
Indigniflîma veftræ Sandlitatis crcatura, in
monte Sandi Leti refidens.
* Locus corrupius.
Sequitur Refponfio Papa ,fetb Bulla, ad
pr a fat as Litteràs.
E x ’iifdem M S S. Codd. Anno 1 3P4. 4. Kal.
Dile&o Filio Magiftro
JOANNI d e VARENNI S ,
Capellano noftro.
Enediâus Epilcopus, Servus fervor am Dei. Dxleéto
Filio Magiftro Joanni de Varennis, Salutem
& Apoftolicam benediftionem. Litteràs Chariffimi
intendonem agnofèas ; novërijx tua d ig re^ ) , quod
tanti molem honoris', nobis Deb & cönïCKntia ac
omnibus qui in faâo eleâionis adfuerunt teftibus,
nobis jnjundam invitis ad hoc foiiim fufeipere con-
fehiïmus , ut unionis prædiâse negouum per nos in
tot Regnis & populis, ac cum tot laboribus & fol-
licitudinibus anteà profècutum,“ pcrulteriôrisdijlgen-
tiæ noilræ ftudium, optajum fderiùs foritiretur efîe-
âum: & àcprtoÿ tantö paceih & unionïm Eccjefiæ
ap^etimus nfitic‘âïdentius êrVlfcerôîîus , quaixtô
fulceprum pet nos , licèt invitos , & indignos ipfius
Eccleiiæ regimen, ad ejufdem procuranda commoda,
fubmovendâque, pofl'etenus^igabdala perampliùsnos
aftringit; quatn pacem & uniojiem , omnibus poffi-
bilibus nobis viis, & modis proiequi, ceteris omiflis,
intendimus, ac fine- moræ dApendio , toto conanime
procurare. Pro quo negotio jam ad præfatum , ce-
teroique Reges & Principes O r th o d o x o S ,Nuncios
noftros mifimus, viros utioue litteratos, comtten-
dabiles , & folemnes, unionifqueprædiâæ fervidos,
ni fàllimur , zeiatores, de mente noftra fufficienter
. inftruâps: ipfoi'um Regum &Principum, ad noftri
præfeti fâciliorem & compendidîiorem executionem
propofiti juvamen, fàvorem, &confilium pro nobis,
& Ecclefia petituros, præfertim Regis prædicti Franc
i s , ceterorumque de gloriofa Domo fua Princi-
pum, quos, ficud claræ memoriæ progenitôres ço-
rtim haétenùs in fimilibus eXtiëerunt, ad abftergen-
dum à fàcie fponfæ Chrifti tam inhoneftam macu-
lam, eflè feimus indubiè voluntarios, benivolos &
intentos , & per quorum direétionem ac follicitudi-
nem oppofiram principaliter , poft Deum , confidi-
mus , & fperamus deinde negotium féliciter & cele-
riter confummari. Circa quæ , concedente Domino,
tantum & taliter fàciemus , quod totus mundus
noftram bonam, ac omni ambidone vacuam cognof-
feere poterit voluntatem , nec nobis quominùs didta
ftquaturunioquidquam, perDeigratiam, poterit im-
putari. Ad hoc autem quod feribis Eleélionis acce-
lerationem minus gratam fuilfcRegi prædi£to. Pro-
feélo, Fili, VenerabilesFratres noftri, SandtæRo-
manæ Ecclefiæ Cardinales, inter quos & de quorum
numero tunc eramus, deduâis in medium & diieuf-
fis prohxiùs, ac maturiùs ponderatis rationibus, quæ
pro parte utraqucfàcerevidebantur, infaûo Eleâ ionis
modos & ordincm tenuerunt, quos, fecundum
Deum, ad bonum & utilitatem EOclefiæ , fecilio-
remque & tutiorem extirpationem fehifmatis credi-
derunt potiùs expedire : confidentes etiam , & ita
fieri placitum Régi fore. Quæ diferetioni tuæ fie
ftribenda ducimus , ut memorato Régi fuper petitis'
peripfum, confultiùsvaleas refpondere. Dilcretionem
camdem caritative rogantes , ac paternaliter exhór-
1 tantes quantominùs Regis etiam, piis & fedulis præ-
cibus, implores-clementiam j ut Ecclefiæ fuæ tandem
ignofeat, ipiàmque regens pacificare & adjuva-
re dignetur. Statum autem & fuccdfus tuos , utinam
femper fecundum utrumque hominem proiperas
& fèlicçs , nobis per crebras litteràs tuas gaudebi-
mus intimari. Datum Avenioni iv. Kal. bïovexnbris.
Pontificaux! noftri Anno primo.
G . Parmeti.
S A N C T I S-
14I Ep. ad Bened B aP. X I I I detollendofehifim. 145
SAN C T I S S IMO
In Chrifto Patri Domino
B E N E D I C T O,
SanBa Sedis Romana
A L M O P O N T I F I C I .
Ex iifdem JldSS. Codd,
J ) A t e r Beatiflime, & Domine nofter ä DeoBe-
nedi6te. Devotiflima poft pedum ofeula beatorum,
in Chrifto Jefu priemiflä femper recommendatione.
PerPriorem Ignacii harum geftorem, quamdammo-
dicam litterulam pacem Ecclefias continentem Veftra:
dirigo Beatitudini: & quia magni dignofeitur efle
ponderis, veftra penfata Ecclefiaftica majeftate, hac
fimpliciter de caulä , ipftim veluti mihi fidclem nun-
tium earundem eligere decrevi: cum proptereä,fi li-
ccat, veftra magnificentia credere, mei ex parte, dignetur
in dicendis. „
Verum P a t e r S a n c t e , quia per litterulam0
memoratam , aut penes nunc ad Votum mentis non
poflum explicare conceptum j veftra: protanto, per
vifcera mifericordi« Jefu Chrifti, fupplico dementia:,
quod ilium mihi tranfmitterc bcnivole curetis Deum
timentem, in quo, ccelcfti in hujufmodi materia, poft
Deum, ccetumque Dominorum magis confiditis, cum
quo jfari vifceriofiüs geftiam , tanquam cum veftra in
peramantiffima finceritate , & per ilium viam talcm
quam fub ccelo viventinufquamdetegi, eidem veftrs:
dirigam excellentise , quod ipfam veluti habitatioriis
gloriae fu^ reor rationi confonam recufare quövis
modo , ad decoremque domus fuae non valebit, &
locum habitations gloria lua:, cum reparatione de-1
decoris proh dolor! nuper jam elapfi, & interim apud
Dominum Francias, pofleteniis, Domino concedente
, laborare contendam, quod omnis via ceflet fadi.
Oblecro itaque, P a t e r S a n c t e , quod hunc
non contemnatis pufillum -, fed poft harum infra quin-
decim dies, velcitiüs , fi placet, receptiönem littera-
rum , animse fu s celeriter complere dignemini defi-
derium : cum Spiritus fän&i gratia tarda nefeit mo-
limina, & magnum, ut arbitror, orthödoxis cundis
exhibebitis fuffragium, fi vise illi Deo , ut «ftimo,
grata:, acquiefccre velitis.
Secure enim, P a t e r S a n c t e , in lervulo ve-
ftro in prxmiffis, & in quibufvis aliis, Veftra confide-
rc non formidet Beatitudo, cum bifaciem novi nuf-
quam, fed quidquid memoror non celandum, palam
ad Dei laudem nuntiare mundo non erubefco. Verum
autem nullus duplex, dolomalo, omniprofedö
evaeuatur iniquitate.
Litterula verb pra:fäta, quam ut prariibavi, Veftra
dirigo Beatitudini, viam pratendit fepe fatam •, per
me tandem, Chrifto primo , adinventam ; & ideir-
co animum veftrum , fi eidem molefta f i t , ipfa non
exafperet: immo ante vobis * quod illam vivens nun-
quam legit , nifi quidam fidus hic mihi *mutatusqui
hie poft manum meam earn feripfit, quam referibere
minus glolätam fas mihi non fu it , qu^fo non atten-
datis corticem, fed meniem, tefte Deo, fända: Se-
däs vobis neenon finceram ze lo , utinam Fide nöri
femiplenam.
Pacem, veftro in tempore, ccelo tenüs Vobis triüm-
phante, DeiGenitrice luffragante, prout’die, riodu-
que luppliciter exoro, breviter in Ecclefia vos feliciter
videre, piiflimusjeftis concedere dignetur, ad laudem
6c gloriam nominis fui. Amen.
Sanditas Veftra licentiam mihi dignetur impertiri,
adverlärio veftro qu£e mihi videbuntur feribendi: &
cum fibi litteras per aliquem Regum tranfmifero, fi
poflim curforem harum , V eftra mox copiam dirigam
Beatitudini. Jam autem dudüm poft veftram,
de qua fiepe, indulgentiam , effedum mancipaflem >
fed vix formam reperire geftio , cum intra & extra,
fecundum Deum, eidem injuriari nolens, intitulandi.
Veftra.Sanditatis fervulus humilis,
pauper peccator Sandi Leti.
Ave Pater J J ES U C H R I S T e ]I & Beatiflimc
Omnipotens*! M A R I A J Spiritus.
B E A T I S S IMO P A T R I
D O M I M O
B E N E D I C T O,
SanBa Romana Ecclefia
A LMO P O N T I F I C I .
J 7 Jufdem Beatitudinis pauper catulus , non leonis,
fed vermiculi potiùs, habitans nunc in abditis fandi
Leti, oirinem fübjedionem , poft pedum ofeula beatorum
,. pacem & lætitiam fempiternam. Tuas dudùm
, P a t e r S a n c t e , Bullas reccpi devotiffi-
mas , inutilis cujufdani litterulæ meæ refponfivas, in
quibus tua fincera canebatur affedio, quam ad pacem
geris Ecclefiæ, terreftris Jerufalem, fponfæ tuæ : fiib-
jungens quod in Apoftolatu, hac folùm de cairfà, præ-
buifti confenfum, ut ardentiùs per te pax eadem, ce-
leriùfque fortiretur effedum j nonnulla alia gratiofâ
C continentes, de quibus, omnium retributor, tuæ fit
Majeftati condigna merces.
Has autem , P a t e r Sa n c t e , circa primor-
dium tuæ in Apoftolatu afîumptionis, mihi direxifti:
fed mültipharià tandem pramiflis fere, proh dolor,
plerifque aflerentibus , contraria extiterunt innovata,
quibus vix adhibere fidem valeo , follicitudinibus attends,
quas in tôt Regnis, ftidoribufque variis vifce-
rofiùs aritea, pro eadem pace fubegifti, de quibus,
præfàtis attentis, non finerér, fi vera forent, præni-
miùm admirari.
Qüis énim finæ mentis arbitrai præfiimeret Orbis
lumen, 6t Chriftum Dominum veile dejerare : quæ
etenim ab hiis impingitur, fcificet juramento te in in-
troitu Conclavis fpofpondifie, quod fi eligereris, Pa-
patùi renuntiares, dùm opus foret, pro via pacis co-
leriori, fi pars ad hoc Dominorum fànior aflènfum
præberet Cardinalium.
Si hoc denique veritate falciatur, te , 6c Dominos
reor memoratos , apud didum Orbem quod univer-
fim dé tam celébri Ecclefiæ provifione, a cundis
Chrifticolis meritb0èxtollendos , ut unde mors orie-
batur, inde Vità r'elurgeret.
Si autem pars Dominorum ilia major , aflènfiim
tandem præbuérit, Ducibusinftantibustribus, Bitu-
rienfis 6c Burgündiæ, avunculis, Aurelianique Franco-
rum Germano Regis tam inclinads. Ubi verb tunc
füit Summus Pontifex, verus Papa, fal ter ra, veri-
tatifque aflertôr, qui opus Deo tam amabile, neenon
toti mundo , executioni demandare renuerit. Si fal
namque tunc evarmer it, in quo falie tur ? A d minium
va