24 7 Joanms Gerforin pofleffiones & Jurifdi&iones proprias, quas tollere lie-
quit pro libito Papa. Rccogiiolcit Conftatinum vel
alios Principes aliquid Ecclefiae noviter contuliffe.
nihilominiis tradit quod fummus Pontifex fupicraus eft
Monarcha , nedum in fpiritualibus, fed temporali-
bus, habens poteftatem hanc.immediate a Ghrifto; fed
alii Reges omnes & Pnncipesfuam recipiunt domina-
tioncm ab eo 5 & ioliiin mediate a Deo. Alioqiiin, ait,
monlh uofus eflet hie mimdus li haberet tot capita qua:
non lub unico regerentur, rediretque Maniclixi de-
2 4 . 8
lignum aliquod oftenfivum itineris rec li, ne fortè
oftendantad lapidem erroris pedem fuæ inquifitio-
nis ferutatores veritatis. Unde dicimus Ecclefiafti-
cos 8c capaces efle bonorum temporalium 8c milita
eis ex debito, non ex eleemolyna pura compete-
re , 8c non debere eos cocrceri vel fpoliari per fe-
cularem poteftatem, nift vocatafitin fui Jurisfub-
fidium : quod dicitur, propter hæreticos 8c rebelles.
Pofliint ipft denique cum divitiis aliter quàm
Apolloli vivere, converfari vel incedere, pro tempoliramentum,
ponentis duo principia, unum bonorum 8c A turn, locorum 8c aliarum circunftantiarum variaqualifpiritualium
, aliud malorum & temporalium. Unde
ÔC ficut corpus eft propter animam 8c ab anima vivit 8c
regitur > fic poteftas fecularis propter fpiritualem à qua
recipit iuum efle legitimum. Quam autoritatem Ipiritualem
quinegantvelimpugnant3 fint intus, fint fo-
risEcclefiam, poflunt gladio, vel fpirituali Excom-
municationis, ficut Catholici ; vel debeilationis, ficut
infidèles feriri : 8c eorum Dominia vel bona in alios
transferri.
Hanc æftimationem habuifle vifus eft Bonifacius
oftavus in quadam Decretali : & in hac fundari putatur
ab aliquibus Dominorum Prutenorum adverlus infidèles
debellatio , fuorumque bonorum 8c Dominiotate
, prout fapiens judicabit* Nec ita funt Hieronymi,
vel Bernardi verba generaliter ad omnes Ecclefiafti-
cos, tanquam proprium habeant nihil, detorquenda.
Monachis autem quibus loquebantur, alia Lex eft*
Vitamus ex adverfo ftullas Sc fallàs adulationes 8c
infanas, attribuentes Summo Pontifici plenitudinis poteftatem
, qualem, del'cripfimus > quæ tanta, eft quan-
tam fapientiflimus Lcgillator Chriftus prævidit fuffi-
cere ad ædificationem continuam Ecclefiæ dileftilfi-
mæ fponfie luæ, quam propria morte firmavit 8c do-
tavit, cui poteftati detrahere, eflet impietas facrilega
indigniflimaque : fed glorificent Deum qui poteftatem
talem dedit hominibus, mifericordiflima pietate lua ;
rum conquifitio/Putatur àb aliis depofitio vniusRc- quæ poteftas quanto fublimior eft, pulçhrior, &: dials
Franciæ per Papam Zaohariam hie efle fimdata, gnior, tanto ne vertatur in abufum vilem, turpem,
ttaannqquuaamm Pira'appaa' lfiitt qquuii ttrraannssrfeerrrree ppoofifnitt iR-oecggeess o&t Ri^éeggnnaa.. S c indignum, prqvidere debet Summus Pontifex, S c
Rurfùs animadvertens Adulatio, duriiin efle multis
hune fermonem , Sc ideo minus credibilem > ftudet
]-oqui reftriftiùs, concédons qubd ficut ante Petrum
fuerunt apud infidèles vera. Dominia, quemadmo-
dùm irrefragabilis autoritas facræ Scripturæ Sc Evan-
gelicæ narrationis teftis eft : fic non oportet mine, poft
Petrum vt omnis poteftas Imperialis , Regalis, vel
altéra fecularis fit immédiate jobur habens à Summo
Pontifice, ficut Rex Francorum Chriftianiflimus fu-
periorem hoc modo non habet, nee recognolcit in
terris. Idcirco transfert verbum fuum Adulatio loqui
de Dignitatibus, Officiis & bonis Ecclefiafticorum,
quæ omnia fic fubjicit Summo Pontifici, vt quidquid
circaea placuerit difponere mutando, transiérendo,
appropriandoj hoc poflit, hoc teneat & ratum fit*
eam ut fapiens judicabit, reguläre* Quid autem fa-
pientius in terris generali Concilio, quod & Spiritu
lanétoregitur, 6ccujus agi frenis fumma libertaseft.
Præclarè dixit Ariftoteles : N o n eß e f e r v i t u t em obed ire
L e g ib u s .
Addamus Summum Pontificem cum Collegio fuo,
ita præfidere bonis Ecclefiafticis,vt de eis ftatum habere
fufficientem ôc decentem oporteat * fed non ita vt'ca-
put gravidum membra reliqua obruat mole fua, neque
velit vfurpare contra naturam fingularis membri, om-
nia officia membrorum 5 quibus fingulis, vt ait Apo-
Aolusproprium datum e f iofficium. Nam fi omnia oculus,
vel caput, vbi pes ? Concernit hoc collationem Bene-
ficiorum , multiplicitatem exemptionum odiofifli-
mam, plenam erroris ôc confufionis in Ecclefiaftica
licet hoc fine caufa, licet cum peccato fuo peregerit: C Hierarchia, ôc ita de reliquis. Refervationem præter-
quamvis peccatum circa hoc vult Adulatio longe à Papa eà tot cafuum , tot Excommunieationüm in Foro
lie facere, u t eum fimoniam pofle neget eommittere,
quoniam fua fiint omnia Ecclefiaftica bona. Concedit
iiifuper quöd fliper J us eft, potens abalt ero jus fuum
tollere, ôc quodnecab eo appellari, neque eum ju-
dicialiter evocari, nec obedientiam ab eo fubtrahi,
præfertim extra cafum hærefis, fit aliquatenùs pofli-
bile.Hic folus Symbolum Fidei condere,hic folus Cau-
fas ejufdem Fidei ôc Majores ceteras traôlare poteft;
folus , ut jam taernm eft , Definitiones , Regulas,
Leges ôc Canones condit : alioquin quidquid per
alios definitur, decernitur, conditur, ftatuitur, ir-
ritum eft ôc jnane > nec aliquid ex eis que ftatuerit poteft,
nifi peripfumquomodolibet calfari vehinfringi:
ipfmu verb aliéna qualifcumqueConftitutio ligat nulla.
Fallor fi non ante celebrationem hujus Sacrofanétæ
Conftantienfis Synodi fic occupaverat mentes pluconfcientiæ,
evocationem tam facilem omnium Cau-
farum ab Ordinariis, fint Caufæ illæ prophanæ, fint
facræ Fidei, quales Fidei Caufas omnes ab Ordinariis
fingulis, prælèrtim in doôtrinis notoriè Icandalizanti-
bus Dioecefes fuas, Ôc ubi vigent ftudia literarum, veile
prôhibere -, quid aliud eft quam januam grandem erro-
ribus aperire ? Poltremo fuis lê terminis ita poteftas
Ecclefiaftica fe coërceat, vt meminerit poteftatem fe-
cularem etiam apud infidèles, fua habere propria jura^
fuasDignitates, fuas Leges, fua Judicia, de quibus
occupare fe Ecclefiaftica poteftas non præfumat vel
ufurpet j nifi dum redundat abufus poteftatis feculafis
in impugnationem Fidei ôc blafphemiam Creatoris, ôc
in manilèftam Ecclefiafticæ poteftatis injuriam : tune
enim attendereconvenitultimam hujus Confideratio-
nis duodecimo particulam, qubd in his Ecclefiaftica
rimorum , literalium magis quàm literatorum ifta D poteftas habet Dominium quoddam regitivum, dire-
Traditio, ut oppofitorum dogmatizator, fuiflet de hie-
retica pravitate vel notatus vel damnatus. Hujus
rei fignum accipe: quia poft declarationem ex Theologie
principiis luce clariorem , Sc quod urgen-
tius eft , poft determinationem & praóticationem
ejufdem Sandle Synodi, inveniuntur qui talia palam
aflèrere non paveant : tam radicatum, & ut
cancer ferpens tam medullitus imbibitum fuit hoe
prifce adulationis virus letiferum!
Tandem, miferante Deo, moderatrix Difcretio col-
luftrata lumineLegis Euangelice mediam ac Re-
giam viam tenens inter devios errores extremos De-
traefcionis 8c Adulationis ponit diélam hanc confi-
derationem duodecimam cum prioribus , tanquam
«äivum , regulativum 8c ordinativum. Concludunt
hoc 8c nihil fere aliud rationes Sc allegations omnes
inducifolitej qubd plenitudo poteftatis Papalisfupo
rior eft 8c ad omnem aliam Ecclefiafticam, 8c temporalem
: quamvis, fub hoc refpc&u, poteftas Uniuerfa-
lis Ecclefie vel generalis Concilii legitime congregati
dici poflit major in amplitudine vel extenfione, major
in intallibili directione, major in morum reformationej
in capite 8c in membris, major in coercitiva poteftate,
major in Caufarum Fidei difficilium ultimata decifio*
n e , major denique quia copiofior: compleblitur enim
faltem virtualiter omnem poteftatem 8c omne po-
liticumregimen, Papale, Imperiale,. Regale, Ari-
ftocraticum 8c Timocraticum, prout alias dedubtum
e f t,
24.9 De Pote&ate Ecclefiaflica,€J) de Online J u r i s c . 250
eft ex deferiptione Concilii generalis qua; talis eft. qubd in generalibus Conciliis contra Arrium, tempo-
Concilium generale, eft congregatio legitimä re Athanafii, fuerit interrogatus Gentilis Philofophus
autoritate fabta ad aliquem locum,ex omni ftatu de materia nedum pure morali, fed quas tangebat
1 ‘ -chico totius Ecclefiac Catholicas , nulla fi- Beatie Trinitatis eamdem eilen tiam. Ceterumdevo-
,, deli perfora quæ audiri requirat exclufâ ; ad falu-
,, briter traftandum Sc ordinandum ea quæ debitum
„ regimen ejufdem Ecclefiæ in Fide 8c moribus re-
„ Ipiciunt. „
Dicamus hie aliqua circa definitiônem hanc Con- /
cilii generalis. Et primo , qubd congregatio légitima
autoritate facia dicitur regulariter à Papa, ficut
forant Décréta ôc Decrerales innumeræ. Ex-
cipiuntur tamen très cafus ubi congregatio Concilii
generalis fit legitime fine Papa. Unus dum defiit
efle per mortem naturalem, vel civilem , feu cano-
nicam, quæ eft depofitio j vel fi cadat in perpetuam
maniam , aut fi ad eum capuivatum non pateat ac-
ceflus. Alius, dum fufificienter requifitus de convo-
cando Concilium, renuit contumaciter in perniciem
Ecclefiæ , præfertim fi tangat ipfum. Tertio , fi
Concilium , poftquam eft à Papa legitime congre-
gatum , ftatuat ccrtum tempus 8c locum pro cele-
brando generali Concilio 3 ficut infi*atriennium, vel
de decennio in decennium , etiam ubi Papa renue-
ret : nec refert in primo 8c fecundo cafu per quos
evocetur Goncilium, dummodo congregetur, quem-
admodiim fuit Pifis. Nihilominiis expedit decer-
nere pro futuro modum convocationis, ficut in re- 1
Formatione falubriter eft avifatum , utinam 8c fyno-
daliter jam eflet definitum.
Dicamus fecundo, juxta probabilem valde fênten-
tiam , quod de ftatu hierarchico Ecclefiæ non funt
propriè nifi duo ftatus. Prælatorum majorum, videlicet
qui fuccedunt Apoftolis Sc funt Epifcopi ,
Archi-Epifcopi, 8c ita mrfum : 8c minorum , qui
fucceflbres fiint. feptuaginta duorum Difcipulorum :
8c dicuntur Prælati fecundi Ordinis , dignitatis vel
honoris, quales funt Curati, quibus ex ftatu 8c or-
dinario Jure çonveniunt très aa:us hierarchici prima-
rie, eflentialiter, 8c immediate à Chriftoj qui funt pur-
gare per correclionem, illuminare per doblrinam 8c
prædicationem , perficere per Sacramentorum mi-
niftrationem. Fundatur hæc fententia. M a t . x x x . n i . 18.
17. ubi poftquam Chriftus dixerat, d ie E c c l e f a , fubjun-
xit de quibus loquebatur dum ait; Q u o d c um c ju e f i t -
v e r it i s fu p e r t e r r am & c . Conftat autem qubd nedunT(
Apoftolis, fed 8c Difcipulis loquebatur, juxta glof-
fas Dobloinm in hoc loco , 8c M a t t b . x . 1. 8c L u e .
x. 1. ubi. fit fermo de miflione feptuaginta duorum
Difcipulorum, 8c M a t t h . - x v i . ip. ubi Chriftus Petro
dixit pro omnibus : Q u o d c u m q u e U g a v e r is & c . E t
iterum. S u p e r b a n c T e t r a m a d tfica b o E c c le j tam m eam ,
& porta in fe r i non p r a v a le b u n t a d v e r fu s eam . Concordant
Auguftinus , Hieronymus , Ifidorus , Beda.
Magifter ubi priùs , 8c exprefsè multum Damalus
Papa. N o n am p liu s , inquit , q u am duos ord in e s in te r
d ifç ip u lo s D o m in i effie co g n o fc im u s , i d e f t , d u o d e c im A -
po fto lo rum & fe p tu a g in ta d u o r um D i f c ip u lo r um . Z Jn dc
ift e procejferit ig n o r am u s , & q u o d ra tion e c a r e t , e x t ir p a t e -
n ecejfe e ft , loquitur contra Cor-Epifcopos.
Dicamus tertio naturam generalis Concilii talem
efle, ut nullus fidelis qui audiri voluerit, debeat ex-
cludi ab audientia, quatenus vel doceatur vel doceat,
ficut legitur in principio Concilii. Diftingui tamen T
folet de habentibus vocem in Concilio. Quidam h a -1
bent confultivam, alii definitivam. Primi funt quibus
ineft notitiatalium quæ trablantur, etiam ufque ad
mechanicas art.es. U t fi quæratur de modo reparatio-
nis Ecclefiarum materialium , efle potent in latomis
vox confultiva. Sic in auri-fiibris 8c fabris. Sic dùm
fit quæftio de Philofophicis 8c Moralibus difeiplinis,
utfunt PræceptaDecalogi: poflunt feculares eruditi
inPhilofophiæ Legibus 8c moribus dare confilium 8c
aliquando falubrius quam nonnulli Prælatorum ,• vel
Curatorum , vel etiam Theologorum 5 ufque adeo
ce definitiva quales eam habeant, non eft dubium de
Epifcopis8c fuperioribus Pra.*latis, ficut juxta pnedi-
£la prablicatum fiepius invenitur in prioribus Conciliis.
Sed neque videturambiguitas efle de minoribus
Pra^latis qui funt Curati $C Hierarchs, neque de illis
qui adhunc duplicem Prcelatorum Ordinem reducun-
tu r, quibus non ex privilegio folo, fed ex ftatu 8c or-
din.ario Jure competit animarum cura ■, quemadmo-
diim funt multi Abbates , Decani , Priepofiti, cum
fimilibus. l'acit ad hoc determinatio facrx Facultatis
Theologize Parifienfis nuperedita, contra temerita-
tem' extollentium Privilegiatos fuper Curatos in pra;-
dicationibus 8c Confeflionibus, ubi fic dicitur in duo-
bus primis Articulis. ,, Domini Curati lunt in Ec-
,, clefia minores Pnelati 8c Hierarchy, ex primariain-
,, ftitutione Chrifti j quibus competit ex ftatu jus pne-
,, dicandi, jusConfeflionesaudiendi, jus Sacramenta
,, Ecclefiaftica, lecundum exigentiam flii ftatus 8c
„ parochianorum miniftrandi, jus fepulturas dandi,
,, jus infuper Decimas Sc alia jura parochialiarecipien-
,, d i.„ Secundus Articulus. ,, Quod jus przedicandi
„ 8c confeflandi competit Przelatis 8c Curatis princi-
,, paliter 8c eflentialiter , 8c Mendicantibus de per
,, accidens ex privilegio j quoniam funt introdubbi vel
,, admifli ex edneeflione 8c beneplacito Dominorum
,, Przelatorum !„
Dicamus poftremo qubd licet ea quee ftatim dibla
funt, confonare videantur Juri divino Sc obfervationi
priorum Conciliorum atque rationi > nihilominiis
Concilium poteft certis decaiifis 8c ad tempus confti-
tuere .voces definitivas in pluribus vel paucioribus 8c
in aliis quam dibti fint, latis fimiliter ad ilia quze fa-
£la funt 8c fieri poflunt vario modo, circa inftitutionem
Przelatorum Ecclefiafticorum majorum Sc minorum,
qua; quandoque fiebat a toto populo 8c Clero, quan-
doque a toto Clero folum, quandoque a folis Cano-
nicis Ecclefize Cathedrals, 8c novilTime crebrius per
folum Papam atamen exoibitantiflime, ficut plurimo-
rtim eft judicium.
Conjideratio Decima tertid.
PO t e s t a s Ecclefiaftica, ficut Sc alia quadibet,
originatur.apnmajuftitia, lecundum quam Jura
omnia, Leges, j urifdibtipnes atque Dominia puichra
Ordinis varictate fundantur.
Defcribitur itaque J uftitia, qux eft perpetua 8c con-
ftans voluntas , jus fuum unicuique tribuens. H x c
autem deferiptio competit principaliter J uftitia; divi-
nze in ordine ad fuas creaturas. Deus nempe lolus eft,
quivoluntate perpetua 8c conftanti dat unicuique rei
quod fuum eft •, fuum, inquarn, non ex debito rigoris,
fed ex Uberaliflima 8c digniflima donatione Creatoris.
Sic in qualibet re tantundem eft de ju re , quantum de
entitate-; habet enim res quadibet jus feu titulum id
habendi,quod habet ex diblamine reclil'fimo primre Ju-
ftitix;
J us verb fic defcribitur. J us eft poteftas, feu facultas
propinqua conveniens alicui fecundum diblamenpri-
mas Juftitize. Porro di«5lamen hoc , Lex dicitur ,
quia Lex eft Regula conformitatem habens ad di£la-
men refine rationis: didlamen verb reflx rationis Sc
primze Juftitise conveniunt in Deo fynonime. Proin-
de diclum eft in deferiptione Juris, qubd eft facultas
propinqua 8cc. propter ilia quae in potentia obedien-
tiali convenire poflunt cuilibet creaturae, quod pofle
dicere poflumus $ vel obedientiale, vel logicale, fecundum
quale non dicitur proprie res habere Jus vel
Legem, ficut non dicimus qubd damnati jus habeant
ad beatitudinem aeternam, nec quod ftelia jus feu fa-
cultatem habeat jin tanta luce quanta refulget, in foie ;
fleet in potentia obedientiali creaturas vel abfoluta
0 . 3 Dei,