Potdlatem fuper excommunicatum, & fi concédât il-
lud, Concilium poflè excommunicate Papam, quomodo
fàlvabit quodinConcilio (feclufoPapa) nulla fit
Poteftas Jurifc^ictionis ?
Ampliùs, dicit Papam poflè aliquibus (puta Domi-
nis Cardinalibus) committere illam miniftcrialem Poteftatem
fupra Papam hærcticum, cura quo defenfare
non poflèt, quin par in parem haberet imperium, 6c fie
eflèt verum quod dicit Glofla, 24. quæfl. 1. Can. A -
c h a t iu s . Hic eft cafus in quo Papa Papam ligare poteft:
poflet enim Papa lapfus in hærefim, à Cardinalibus illam
auferre miniftcrialem Poteftatem, & non teneretur
fubire eorum minifteriale Judicium. Et, ut puto, fpeciali
Dei concurfu, tàm manifefte ad invicem repugnantia
pofuit, ut fuæ dodlrinæ falfitas ex eis manifefte omnibus
paterct; hoc eft enim proprium falforum teftium,
dicit Auguft, fuper Pfalmo. 3 6 . Nolitmulari, quod ex
diétis eorum, aut fignis aliquibus, femper con vinei
poflunt : quod probat exfàèlo militum, qui erant eufto-
diæ fepulçhri Chriftideputati, dixerunt enim. Nobis
dormientibusvenerunt Difcipulificc. Matth.XKVIU. 1 3. Si
enim dormiebanç, quomodo fciverunt eos venifle. ?
Suntigitûr iftæ Propolitiones verse. Prima. Papa hæ-
reticus, hærefi interiori folùm, non eftdepofitus, ipfo
fadto : 6c hæreticus, hærefi exteriori, non eft depofi-
tuSjipfo fadto, Jure divino. An autem fit depofitus,iplo fa-
â o , Jure humano non Papali, fed Conciliorum (poflunt
enim Statuta condere Sententiæ latæ depofitionis, fi-
cut dicit, de F on ti bus, ut qui poft adeptum Beneficium
infra annum non promovetur, ipfo fàéto perdattitu-
lum)noneft omninoimprobabile dicere quod fie : op-
pofitum tarnen mihi probabilius eft.
. Secunda Propofitio. EftdeponendusàConcilioha-
bente authoritativam Poteftatem fuper ipfum, 6c non
folùm fuper conjunèlionem , à quo vocatus tenctur
comparera, neenon ad interrogata refponderc : 6c hanc
Poteftatem authoritativam, Papa nulli poteft committere
, cùm par in parem nullam habeat Poteftatem :
concedendum eft tarnen behè, cum Thoma de Vio,
quod Concilium nullam habet Poteftatem fuper Papa-
tum in fe confideratum : 6c hoc ponit Gcrfon in fuo
Tradlatu, De E c c le f ia f t i c a Poteftate, 6c de ifto habitum
eft fàtis in 2. capitulo.
C a p . XII.
In quo inquiritur, utrùm in aliis cafibus,
fréter quam in hærefi, défont voffit
Summus Pontifex.
V Idendum eft confequenter, an poflît Summus
Pontifex puniri depofitione, propter aliud crimen
ab hærefi. Circa quam materiam pre-
di6tus frater Thomas, à xxv. capitulo inclufivè,ad finem
ufque tenet quod non : unum fundamentum ejus, in
xxv.capitulo, eft,quhd non poteft Papa in aliquo cafu dc-
poni, nifi in cafu determinato Lege divina. Cafus autem
hærefîs in facra Scriptura, plerifque in locis, eft determinatus,
ut patet, ad Galat.xvui. ubi de hæretico dici-
tur: Anathema fit, id eftfeparatum. Et 11. ad Theffal.
in. 6. fubtrahatis vos. Et ii. ad Corinth, vi. 14. Noliteju-
gum ducere.Kt.il. Joannis 11.1 o. No Ute recipereyiec ei Ave
dixeritis. Et ad Titum,m. lo.hareticum hominem devita,
6cc. In quibus omnibus authoritatibus fignificatur, hæ-
reticum hominem eflè feparandum 6c excommunican-
dum;8c nulliis eft alius cafus exceptus: quod patet ex fen-
tentia Salvatoris, Matth, xxm. 2. Super Cathedram Mo-
fis federunt Scrib.a& Pharifai, omnia ergo quacumque di-
xerint, facite , fecundùm autem opera eorum nolite facere.
Ubi Dominus aperte ftatuit fubditos debere audirePræ-
latos malæ vitæ, 6cbonæ doétrinæ.Confiât autem quod
doôlrina ad Fidem fpeéfcat, vita autem & opera, ad malos
mores aliorum criminum: ôcconfirmaturex fententia
Petn i.E pift.n . 18. Obeditefr&pofitisveftris^ non tantum
bonis y fed etiam dyfçolis. Et pro ampliori probadone
fupponit in xxvi. capitulo quod ad hoc ut Poteftas ifta
Eçcclefiaftica conjungatur cum aliquo fuppofito, aliquæ
difpofitiones requiruntur in illo fuppofito de neccffitate
fimpliciter,6c aliquæ de benè eflè. Requifitæ de neceflî-
fimplicitcr funt duæ, fciliceteflè voluntarium, 6c eflè
Chriftianum; nunquam enim aliquis quantumeumque
A elcdlus eft Papa, nifi confcntiat,6c fimiliter nifi fit mem-
brumChrifti, non eft Papa: fecunda difpofitio exigi-
tùr de Jure divino, 6c prima de Jure naturæ. R equifitæ
autem difpofitiones ad benè eflè, funt boni mores,
fcientiaEçclefiaftica, charitas, experientia régiro
n s , 6c alia hujufmodi; fine his enim Petrus ele-
âus, fi acceptât, eft Papa, quamvis malus: 6c quia
facilius eft deftmere quàm conftruere, duabus fimul re-
quifitis neceflàrio ad deftru&ionem, quæcumque carum
deficiat diflolvi poteft.
Ex his format adverfàrius rationem ad probandum
intentum, hoc modo. Sola contraria (ex conditioni-
bus neccfTario rcquifitis ad eflè Papæ) reddunt Papam
deponibilem : fed inter crimina, fola infidelitas con-
trariatur conditionibus neceflàrio rcquifitis ad eflèPa-
pæ:çrgo fola infidelitas, inter crimina, reddit Papam deponibilem.
Prima propofitio patet ex hoc quoddepo-
fitio eft non eflè Papæ, 6c unumquodque in fuo eflè
g perfèverat, fi contrarium non fupervenit. Secunda
autem propofitio probata eft, quia cetera vitiacontra-
riantur conditionibus requifitis ad benè eflè Papæ. Statim
fubdit : Vellem hanc rationem in Jîatera poni 5 &
nonfrivolas & apparentesper accidentia vagantes.
Sed, meo judicio, fi in ftatera poneretur, parvi fèperi-
retur ponderis,Fides enim non requitur neceflàrio ad eflè
Papæ (cum eftèélus hæreticus fit adhuc Papa, apud ad-
verfariumj 6c fi eligatur hæreticus 6c acceptet, effi-
citur Papa) fed folùm reqüiritur neceflàrio baptifma-
lis Charaéler, qui eft indelebilis, cum confènfü ex parte
Petri: ergo æquè fortiterprobaret fuaratio i quod
pro hærefi deponi non poflèt. Et mirum eft, quomodo
hanc rationemtam fortem reputaverit, quæ æqüaliter
probaret oppofitum determinati per ipfum in capi-
tulis immediate præcedentibus , ficut prôpofitum.
Infuper, ficut reperitur in facris Literis, homineni
hæreticum eflè fèparandum, feu cxcommunicandum,
ita 6c pro aliis vitiis hoc idem reperitur, ut 1. Corinth.
V. i l . Si is qui frat er nominantur inter vos, eft fornicator,
aut avarus , aut idol is fèrviens5 aut maledicus ? aut ra-
pax , cum hujufmodi ne cibum fumere. Et Chriftus
innuit hominem eflè excommunicandum pro quolibet
mortali, cuijun<fta eft eontumacia, Matth. xvm.
Quos paflus, fi glofiàverit adverfàrius , de fiibditis
habentibus Superiorem ; gloflàbo 6c fimiliter paflus per
eum allegatos, de hæretico. Et ad di&a Salvatoris, 6c
Petri, conceditur quod quandiù benè docent 6c remanent
Prælati, funt audiendi.
Oftenfb ergo fiifficienter ejus opinionem non eflè
fundatam fupra firmam petram , fed fupra arenàm,
j)ono hanc propofitionem. Summus Pontlfèx nonfo-
lù m deponi poteft ab Ecclefia, feu Concilio, pro hærefi;
verum etiam 6c pro alio crimine notorio Ecclefiam fean-
dalizante : probaturifta propofitio ex his quæ ponun-
tur in Epiftola Clementis ad Jacobum. Refert enim Pe-
trum fibi dixiffè cùm eum inftitueret ; Neque enim fu -
J) dicem aut cognitorem fèeularium caufarum te hodie con-
Jlitui voluit Chrijlus, ne proefocatus proefèntibus hominum
caris, non pojjis verbo Dei vacare , & fecundùm veri-
tatis regulam fecernere bonos à malis, 6c infra. Si enim
mundialibus curis fueris occupatus , teipfum decipies,
& eos qui te audiunt ; non enim poteris qua ad falutem
pertinent plenius Jîngulis quibufque diftinguere, & ex eo
fitt, ut tu tanquam non docueris qua ad falutem hominum
pertinent, deponaris, & difcipuli per ignorantiam
pereant. E x quibus manifeftum eft Papam etiam propter
negligentiam deponi pofle. Nolo tamen aflèrere
Cle-
Clementemita âd Jacobum fcripfiflè, cùm reperitur,
Jacobum ilium, ante Petrum 06I0 annis dccefliflè mar-
tyrio ; fed Ecclefia non fpernit illam Epillolam : quod
fufficit.
Secundo. Argitur fie, vibrando argumentum in quo
adverfàrii fè fundant, in ipfbs. Si Ecclefia non poflît auferre
Papam regentem earn in deftruétionem ejus, 6c
catervatim animas ducentemad inferos, fuo inftinèlu
6c fuo exemplo j fèquiturPolitiam purè naturalem 6c
civilcm, eflè meliùs inftitutam, quàm fit Ecclefiafti-
caPolitia. Non enim benè effet inftitutaPolitia purè
civilis 6c naturalis, fi ejus Regem perturbantem eam,
deftituere non poflèt. Imo Poteftatem eum defti-
tuendi 6c oeddendi (tanquam membrum corrupti-
vum totius corporis ) Communitas à fe abdicare non
poteft. Imo oppofito dato, videretur-Politiaeflè fèr-
va defpoticè. Cum ergo Chriftus inftituerit Ecclefia-
fticam Politiam ad finem fupernaturalem, perfeâiorem
in fuo genere, quàm fit Politia purè naturalis, cùm po-
fteriora generatione, fint priora perfeélione ; fequitur
quod Politiæ Ecclefiafticæ reliquerit Poteftatem, fuum
Principem 6c Regem Ecclefiafticum, fi non in ædi-
ficationem, fed deftruètionem regat, deftituendi : imo
alias non folùm pejus inftituiflèt eam, quàm Politiam
purè civiiem , fed à Communitatc aliquid auferret,
quod ex Jure naturali ei competere dignofeitur, neenon
Communitatem Chriftianam liberam non effecif-
fet, imo potiùs fèrvam , ftrièliflîma etiam fervitute. !
Ethane rationem ponderet, 6c non eam quæ leviffima
eft, quammagni æftimatponderis: 6cdicere quod in
fimili cafu non reliquerit Deus rcmedium Commünita-
t i , nifi orationes, cùm aliud remedium opportunum 6c
opportunius relinquere potuiflèt 3 nihil aliud eft, nifi
dicere Politiam Ecclefiafticam non benè inftitutam, 6c
eftèôtam fervam.
Ampliùs. Notum eft, feclufà hærefi, Summum
Pontificem eflè poflè Reipublicæ ita perniciofum,quod
à Republica veniret auferendus per mortem corpora-
lem, ex ilia Poteftate einaturaliterindita. Si non poflît
ergo tunc deftitui, aut poft deftitutionem, fi perfeve-
ret, nec tamen per mortem corporalem auferri poflît;
nonne neceflàrio concedendum erit, Chriftum in in-
ftituendo Ecclefiafticam Politiam , eam privaflè ali-
qua Poteftate fibi naturaliter indita, ad ejus pacifiam
confèrvationem ?
Ampliùs. Cùm duo fint contendentes de Papatu ;
quemlibet eorum poteft Univerfàlis Synodus prætenfà (
Poteftate privare, propter unionem 6c pacem Eçcle-
fiæ, quamvis in aliquo eorum fit vera Papalis Poteftas:
ergo à fortiori, pro crimine perturbativo totius Ecclc-
fiæ : 6c Antecedens patet manifeftè, ex can. Si duo. 7p.
diflinü. ubidicitur; Si duo contra fasfuerint e le Eli, nullus
eorum debet recipi, fed Ule quem univerfàlis cbnfen-
fuselegerit. Et iftiusfententiæ eft Gloflà,incan.iS’/ Papa
^ ubi dicit: Certè credo quod f i mtorium eft crimen
ejus quodeumque-, & inde JcandalizMtur Ecclefia, &in-
corrigibilis f it , quod inde pojfit accufari: nam contuma-
cia aliquando dicitur hærèfis , ut 7 1 . dift. Can. Si
qui Presbyteria 6c contumax dicitur infidelis, ut 38.
dift. Can. Nullus.
Ampliùs. Si eleétus in Summum Pontificem non
conftitutus in fàcris , accipiat uxorem ; quis audebit
dicere totum Ecclefiafticum ftatum ita decolorari abf-
que poflîbiliremedio?
Ampliùs. Si Rex aliquis in longinquam decedens re- j
gionem relinquitaliquem Vicarium generalem, ôcjlle
intereà regat tyrannicè; Vicarius ille, ut notum eft,
à Communitate poterit deponi: ergo eodem modo, cùm
Chriftus decedens à Communitate Chriftiana, qui eft
verus Rex nofter, reliquerit Vicarium miniftrum
generalem, à Communitate auferri poterit, fi tyrannicè
regat.
Ampliùs. Cùm ex prædièlis notum fit, Ecclefiam,
feu Concilium eam repræfentans, eflè in cafu hærefîs
Appendix ad Tom. IT,
ordinarium Judicem Papse, 6chabere Poteftatem authoritativam
fuper ipfum, quoad deftitutionem ; &
non legitur ä Chrifto cfle Ecclefia: collata talis authori-
tativa Poteftas in eo folo cafu, imönon legitur quö.
Ecclefia: fuerit collata aliqua talis, nifi Afctth.xvm .ub1
in omni cafu peccati notorii, cui jundta eft contuma-
cia j collata efle videtur. Et hae fuit primitiv* Ecclefiafententia,
fanüorum Dottorum Hieronymi, Ambrofii ,
OP Auguft ini: fed fupervenientibus cafibus in Stimmis
Pontificibus , in quibus deponi poffent , non defuerunt
adulatores eis fuggerentes, quod non poffent judicari;
afferentes Cos non miniftros Ecclefia, fed Dominos. Id
quod mirum eft; cum finguli Do£tores dicant quem-
cumque Prselatum inadminiftrationeSacramentorum,
efle fblum miniftrum Ecclefia:, 6c non Dominum:
hinc in eo requiritur intentio faciendi quod Ecclefia in-
tendit, de neceflitate, 6c non alia, 8c velint nolint ifti,
habent hoc fateri, in exercitioJurifdidlionis.
Et fi non legatur Chriftum dixifle auferendum efle
caput, fed bene oculum, manus, aut pedes; Verum
eft quod nunquam auferendum eft totaliter caput, fic
quod numquam fit ampliüs futurum aliquod aliud caput
: fed bene auferendum eft iftud, fine quo in corpore
remanet vita * imo quod corpori infirmitatem affert,
quantum eft ex fe. Ad hsec autem probanda innumera:
6c rationes 6c authoritates adduci poflunt.
. Sequitur primö, quod Poteftas in Summö Pontifice
ä Concilio poteft quibufdam certis Legibus limitari,
8c quantum ad uflim ardlari. Si enim caput in corpore
humano efficiatur languidum , feu infirmum,
licitumerit ceteris membris, membrum illud ligare 6c
cauterizare, neenon unam partem capitis abfeindere,
pro fanitate totius corporis.
Secundö. Sequitur cörollarie quod Concilium Generale
Summum Pontificem (exigente utilitate Ecclefia:)
abfqueculpa ipfius Summi Pontificis, deftituere
poteft , ficut tempore fchifmatis, de vero Summo
Pontifice.
Similiter, fi incarceratus foret apud infideles, 8c
de ejus liberatione nulla foret fpes, poft adhibitum la-
borem ad redimendum.
Et hoc ex prazeedentibus eft ita notum, quod aliis
rationibus non curo munire; nec aliquid npparentise
habet in oppofitum argumentum de Petro, cum eilet
in vinculis, cum pauco tempore ibi fuerit, 8c de ejus
deliberatione apud Fideles extiterit fpes. Si enim in ta-
; li cafu hon poflet Ecclefia Summum Pontificem fibi
conftitucre , ita nec poflet aliquem qui Summi Pontificis
gereret vices. # Et ciim poflint occurrere multa
qua: per Summum Pontificem expediri debent, ut con-
firmationes Archiepifcorum , 6c Pradatorüm ei immediate
fubjedlorum , nullo modo illa expediri poffent.
Sequitur tertiö; quod Poteftas Univerfalis Ecclefia:
, feu Concilii Univerfalis fupra Papam, fimplici-
ter6c abfolute non eft chima:ra ^ ut dicit pra:fatus Do-
6lor, in Ecclefiam fändlam blafphemans.
Sequitur quarto: quod Chriftus non inftituit Summum
Pontificem fuum Generalem Vicarium in omni-
moda Poteftate quam habebat,(ecundum humanitatem:
nam habebat Poteftatem inftituendiSacramenta, fimiliter
inftituendi Summum Pontificem, fimiliter faciendi
Articulum novum fuper infideles, 6cfuper to-
tam Ecclefiam categorematice, 6c nullamiftarum habet
Summus Pontifex.
Sequitur quintö. Summum Pontificem efle Vicarium
Ecclefia: Univerfalis 6c miniftrum, quamvis di-
caturetiam Vicarius6cminifter Dei; quemadmodum
Princeps Lai'cus eft minifter Communitatis, qüi tamen
ab Apoftolo Paulo dicitur minifter Dei. Sed fpecialiüs
Summus Pontifex dicitur minifter Dei 6c Vicarius, in
quantum miniftrat in ea Poteftate gua: non eft in Cora-
munitate naturalis,fed pofitiva pra:cife,6c ex fola inftitu-
tione Dei; illa tamen Poteftas eft Communitati collata.
S f f Sequi