3 7 5 , , m fmoannïs Gerfoniï m lionem induceretur populus magis ad rebeluonem,
murmur, 8c detraftionem, quam «edificaretur ad o-
bedientiam, patientiam 8c amorem. Atcento, quod
non fatis capiunt, aut intelligent ea qua: funt Do-
minorum , licuc nec pueri m fcholis ea qua: funt
Magiftrorum. Attento prasterea, quod, ut frequenter
ad partialitates, 8c Dominorum murmurationes repe-
riuntur inclinati. Sic e converfo non funt inculpan-
di per Prasdicatores populi , vel fubditi coram Do-
minis fuis, temporali, vel Ecclefiaftica poteirate fun-
gentibu's, propter innatam in multis Dominorum fu-
perbiam, atque tyrannidem violentam. Ajptetur er-
' go Prjedicatoris lingua vario modo , juxta varieta-
tem audientium docendorum, prout Joannes Bapti-
fta legitur effecifTe. Ratio fecundi fumitur ex. ratio-
ne priEcedentis , 8c ab .experientia. Unde Pra:-
dicantes contra poteftatem Curatorum, ut fuamex-
tollant j vel ut redditusSc jura fua fraudulenter pra>
ripiant, non funt coadjutores, fed oppreflores. Rur-
.sus aliqui habentes Forte zelum, fed non fecundum
lcientiam , prk.dicantes contra Curatos concubina-
rios, allerendo quod Miflaeorum vitari debet , etiam
fi tolerentur a Prselatis, fiifcitaverunt majus incom-
parabiliter fcandalum, quam profecerint. Eft igitur
potius adeunda, poftulanda, 8c expe8hmd.a provifio g
Prcebtorum, qua: fi non juffecerit, vel ex eorumdif-
fimulatione , vel ex morbi radicatione in peccantibus
obftinatis j reftat, ut corre£tio remittatur divinoju-
dicio cum quadam permiffione , ficut de meretrici-
b is in Republica , 8c multis aliis crirainibus etiam
publicis, non minus enormibus fieri necefle eft, ne
lcandalum deterius oriatur. Ratio tertii eft , quoniam
poteft flatus, 8c ornatus‘mulierumlicitevaria-
ri juxta perfonarum Nobilium, locorum quoque, 8c
temporum, 8c maritorum fuorum varietatem, atque
voluntatem. Quia igitur unus Pr^dicator detelte-
tur abfolute unum communem prnatum in mulieri-
bus, ut peccatum mortale, quem alius priedicare potent
forte rationabiliter tolerabilem, 8c licitum , cir-
cunftantiis hinc inde penfatis V hoc nihil aliud eft a-
gere quam fcandala, diffamationes , odia 8c fcifluras
J O A N N I S GE RSONI I
Dotforis & Cancellarii Parißenßs,
S E R M O
D E V I T A
:l e r i c o r u m
Habitus tempore Gjuadragefimali
A D C L E R U M.
Collât. MSS. Codd. Vidi. zS f. 8c Navarricum
unum.
PO E T f l T StJfyCI N I & crédité Evangelio -, Marc,
i. i f . Evangelium hodiernum , cui credi o-
portet, fub tali fine conclufit Chriftus, ut di-
ceret : Luc. xiv. 1 1 . Qp* fe humiliât , exaltabitur.
Quid autem aliud eft poenitentia, quàm humilitasve*
ra fub Deo, placationem ejus poflulans cum venia delithrum.
Toenitemini ergo, hoc eft, humiliamini fiib Deo
offenfo, 8c ab eodem placato exakabimini. Itàenim
credere Evangelio æquum eft, quoniam qui fe humiliai
exaltabitur. Qui fe humiliât in Curia Poenitentiæ, exal-
tabit.eum Curia mifericordiæ, quoniam fuperexaltatmi-
fericordia judicium.Jacob.n.i^- Damnati quidem fiimus
nos peccatores coram Juftitia : ad miferiçordiam ap-
pellare fas habemus quamdiù vivimus j tandiu enira
fedem tenet èadem mifericordia. Quod fi advérfa-
rius, 8c accufator nofter diabolus quomodolibet ob-
niti voluerit, habemus te Patronam clementiffim^m,
te Advocatam lapientiflimam , te auxiliatricem po-
tentiffimam, Virginem Matrem , quæ ab omni Ec-
clefia Regina miiericordiæ, 8c AdVocata noftra con-
clamaris. Si igitur Regina mifericordiæ es, ficut es,
tuum eft caufam mifericordiæ tueri , 8c Curiæ fuæ
inducere> propterea recurfendurnyidetur ad pro- ... I M - , ^ . ■ .
vifionem veterum Romanorum, qui fuper ornatu fe- C Jura lllibata fervare. Eft autem Jus Curiae hujus, ut
minanim fic vel fic habendo Legesftatuebant, immo aui venit ad eam non eiiciatur foras* rpri arrndirin-
'8c viri fuper feipfos reperd fùnt hoc fecifle. Etadhuc
in civitate quadam Alemaniæ magnifica, dida Nu-
renbcrga, Lex tabs dicitur obfervari, quod 2pnas ar-
genteas, peplaSc tunicas, non nifi certipretii, quod
excedere non lice t, inftituifle 8c obfervare feruntur.
Non obftat, fi dicatur quod talis ornatus mulierum
provocat infpicientes ad libidinem, 8c ipfas ad luper-
biam, 8c lafciviam, quoniam nullus ornatus e ft , immo
nulla eft res exterior, qua non contingat abuti : fuprà
modum tamen videtur inverecundiadeteftanda, ficut
eft irons meretricis. Ratio quarti eft, quoniam experientia
do&rice Prædicatores quantùmcumque multi-
plicati ad populum, nullo modo reperiuntur impedire
quin tales exceffus 8c perjuria fiant, 8c in eis Prædiqui
venit ad eam non ejiciatur foras, fed accufado-
ne fuafublevetur, abfoluaturque. E c ce , Patres, 8C
Fratres, quanta nobis fiducia eft de falute, 8c exai-
tatione noftra, fi per Pcenitendie appellationem ad
mifericordia: Forum caufam noftra: pravitatis, jam a
Juftitia rite damnatam deducimus. Dcducimus autem,
fi nofmetipfos accufamus, judicamus, 8cdam-
namus. Si nofmetipfos dijudicaremus ( inquit Apoftolus
i Cor. xi. 2i.) non utique judicaremur. Si judicaremus
pcenitendo, non judicaremur pcenam patiendo. No-
lumus certè damnaii, ecce unicum poft peccata pa-
tet effugium. Confugiamus ad Curiam mifericordia:,
ad illamPcenitentia nos deducet, ubi pro Advocata
8c Patrona fororem noftram habemus, 8c Matrem Ju*
dicis noftri, qui fpernere nos non poterit, quoniam ipfê
cationes nihil aliud quàm contemptum majórem op e- j) f ai'° noftra, 8c frater eft. Hanc Matrem adeamus pn
rantur. Effet igitur provifio facienda per Leges Supe-
riorum pcenales, quorum fieret efficax execudo, quod
certum pretium daretur in rebus venalibus, ficut de
vino 8c pane, 8c quibufdam fimilibus. Et quoad blaf-
phemias negando, 8c vituperando, atque defpicicn-
doDeum cum fuis San&is, videretur fimilitcr per L eges
poenales executorias, juxta quod pluries atten-
tatum eft fieri per fan£tum Ludovicum, 8c alios ei
vigilanter providendum. Debet Pindicator attende-
re , ne nimia facilitate definiat aliquem actum cfle
peccatum mortale , prEcfertim in operationibus qua:
poffunt aliquando bene fieri, circunftantiis appofitis.
impetratione mifericordiæ. Et Ht de Poenitentiæ hu-
militate, pro noftra ,exaltatione, vivaci frudtuofoque
fermone loquamur : fupplicemus 8c dicamus illud An-
gelicum j Ave gratia plena, Dominus tecum.
POENÎTEMINI & crédité Evangelio. Marc.i. I f . No-
minatim huic Evangelio. Quife humiliât exaltabitur.
Luc. xiv. i l . Q i i fe humiliât perPoenitentiam, exaltabitur
per gratiam, 8c gloriam, Viri Patres, 8c Fratres
, ctfi folum Domini noftri Jefu Chrifti impep
rium fubditis fuis omnibus (8c quidem omnia fibifub-
jedta funt jure creationis, reparationis, 8c conferva-
tionis ) fatis efîe debcat ad obedieqdum fibi, ut agant
dignos Poenitentiæ fruétus j Poenitemini ait : nihilo-
minùs appropriate ad perfonas noftras, quæ Ec-
clefiafticæ dicimur, 8c quas Sermonis noftri tenui^
tas commonere nunç ac.cepit, afîùmi p.ofiè video
pere
7 y Sermo de vit a Clencorum.
perfuafionem nôftram ad poenitendum ex tribus, more
oratorio. A ftatu perfonæ , à loco , à tempore.
Ira enim agere Cicerq, ita Ariftoteles, 8c Oratores
docuerunt. Secundum quæ tria tripartitam
fuper peenitendi neceffitate orationem contexefnus.
Prima quidem argumentatio ä ftatu perfonas fumetur.
Tales nos efle confidero, Viri Patres, 8c Fratres,
tales, 8c in tali nos elfe gradu , ftatuque confpicio
quos oportet peenitentiam agere , non pro peccatis
578
ceteris qui fuis nos laboribus alunt, alueruntque.
Quanto minus ifta data flint, ut luxurierisfuperbein
pompis, equis, familiis, foediffime in merctricula-
rum lenociniis. Non prasterea commiffa funt ut co-
meflationes crapulofas, 8c fumptuofas, in otio diffo-
luto, cum maxima temporis confumptione, 8c one-
ratione corporis, acanimarum quotidie fequeremur,
Denique ut ditaremus carnem, 8c fanguinem j immo
quandoque carneos , 8c fanguineos homines de bonoftris
tantummodo, fed pro delidcis alienis. Alio- ^ nis pauperum, de patrimonio Crucifixi j fedutcufto
rumquippè peccatacomedimus, aliorum quippeculpas
bibimus, aliorum defe6tus calciamus , 8c vefti-
mus. Peccata populi mei comedunt. Ofee. iv. o.
Non fit cuiquam admirationi, quod dicimus, quoniam
ità f i t , dum eleemofynis aliorum talia nobis
comparamus cibos, potus , alimenta. Quæ nimirùm
eleemofynæ ideodatæfunt, utpoenitentiamprocon-
ferentibus, 8c fatisfadlionem Deo faciamus. Status
ergo nofter, flatus poenitentium eft, eorum fcilicet
qui ultro femetipfos ad poenitentiam obligarunt.
Qiiod fi quis inter nos aliter fentit, ille proculdubio
proprii'ftatus , 8c gradus ignarus eft, quia ipfum
tanto magis poenitere convenit, quanto minus poeni-
tet, 8c quantô magis elfe fibi poenitendum diffimu-
lat, vel ignorât.
Hanc tamen veritatem plane duriflîmatn, fed tamen
prædicandam, 8c cognofcendam, multi m ftatu
noftro, in ftatu Ecclefialticorum, veldiffimulant,
vel ignorant, vel facrilega impietate contemnunt -,
alioquin nunquam tanta aviditate, nunquàmtalipræ-
cipitatione improvida inhiarent ad eleemofynas taies,
quas Bénéficia nominamus, vel Dignitates, vel Officia
quibus annexa eft talis obligatio pro aliis poenitendi
& fatisfaciendi ; cum tamen pro noftris iatisfàcere
delictis vix fufficiat vita noftra , 8c utinam fufficiat.
Nunc quanta eft dementia, hominem tôt culpis
propriis obnoxium, prefîlim, 8c obrutum, fufeipe-
re , . immo rapere modis etiam indebitis aliénas
offenfas , 8c fuper cervices debiles apponere. Hoc.
quippe fit , ( ut diximus ) dum Bénéficia Beneficiis
cumulamus ■ ; nam pluralitas Beneficiorum ex eleemofynis
fundatorum , ad poenitentiam pro pluribus
faciendam aftringit. Nunc verb heu cæcitas ! heu
infania! Nos his obligationum vinculis, fervitutibus
fpiritualibus mifera colla fubjicimus , quafi non ju- p pnedidhim,8c Gre
gum grave fatisfiiciendi pro aliis, fedlibertas, Scab - difplicet^ ad intercede» dum nr,folutio videivtur. ’ j.
AddamusadhuC, quod flatus nofter, flatus Eccle-
fiafticorum, penitus eft in exemplum provocativum
aliorum ad Poe nitentiam, quafi vel Liber, velfpecu-
lum , vel imago Pcenitentia:. Quod fi pro Pceni-
tentia legatur in nobis petuiantia, pro Contritione
dcftrudlio, Scdiflolutio, pro Satisfadtione irritatio Dei,
8c vitiorum omnium accumulatio ; nos tot damna-
nationibus digni i-eddimui* , quot homines noftris e-
xemplis corruptiflimis feducuntur. Si damnandus eft
qui ieipfum fpontaneo peccato depravat, nunquid
non ergo damnatior, qui multos fecum in interitum
trahit, rapit 8c dejicit. Rursum ftatui noftro comes
efle debet facra fcie'ntia , hoc eft Sacrorum., 8c Sa-
cramentorum'notitiaj qualis cognitio abfque Poeniten-
tia nec perfedle cognolci, nec efficaciter tradi poteft.
Hiee quippe ilia eft fapientia, aut pars eft, de
diamus juftificationes Domini, 8c Legem ejus mqui-
ramus. Cuftodiamus , inquam , non diffamemus,
diffipemus, irrideamus, laceremus juftificationes Domini
: 8c Legem ejus inquiramus, non tradentes nos,
noftraque inllitutionibus mundi, 8c LegibusJuflinia-
n i, fed Legi Domini, quæ immaculata eft convertens
animas, & fapient iam praft ans parvults, Pf. xvin. 8. glolla,
humilibus y quales funt poenitentes. Poenitemini ergo.
Poftremo moveat nos qui dicit : quanto gradus altior.
( qualis eft nofter , qui Sacerdotes dicimur , 8c qui
genus eleSlum , regale Sacerdotium I . Pet. 1 1 .9. Chrifti
Domini, immo, 8c dii nominamur) tanto cafus gra-
vior, confonè ad illud fatyricum:
Omne animi vitium tanto confpeclius in fe
Qrimen habet, quanto qui peccat major habetur.
Porrb fi cafus nofter gravior , confequens eft ut
refurredfcio per poenitentias fortior exigatur.
® Conclamo igitur,precor 8c obteftor,per Evangelium
fàcratiffimum Domini noftri Jefü Chrifti Poenitemini, &
crédité Evanglio Marc. 1.1 y . quoniam qui fe humihat per
poenitentiam, exaltabitur Matth.xxm. 1 z. ad gloriam.
Hoc modo flatus nofter , flatus EcclefiafticuS, ur-
get nos magnis , 8c certis rationibus poenitere, fi
non obtorpuimus, fi non omnino perditi, 8c Chrif-
tiana Religione, abalienati fumus. Rursiis com pel-
lit ad idem locus ipfe materialis in quo converfamur,
qui locus eft Ecclefia. Commonebat prætaélus nof-
træ orationis ordo, ut fimiliter ex loco in quo converfamur,
qui locus eft materialis Ecclefia, roburei*
dem orationi noftræ donaremus.
Sed multis quæftionibus agitatur animus ex his
quæ didta funt. Una fi Ecclefiaftici non poenitentes
pro feipfis proficiant aliis pro quibus eos diximus
ad fatisfaciendum obligatos? Videtur, quod non,
per prædiélum, Sc per illud Gregorii : Cum is qui
um mitt it ur,
irati animus ad de-
provocatur. Alia , fi Ecclefiaftici non poenitentes
pro aliis, faciunt bona Ecclefiæ flia, 8c fi ad
reftitutionem obligantur ? Videtur enim quod contra
donantium intentionem bonis illisabutuntur, nec
laborant in vinea Domini, Tiec denarium habere me-
rentur. Altera 3 fi Ecclefiaftici omnes tenentur ad
ftudium Lcgis divinæ? Videtur quod fic per prædibla,
quià ideo dedit illis Deusregiones gentium t & laborespo-
pulorum pojfederunt, ut cuftodiant juftitias ejus, <dr legem
ejus exquirantyVC civ.44. ut diétum eft. Ad oppofita ilto-
rum omnium eft argumentum, quia talia dicere, eft
partem Ecclcfiaflicorum longe majorem ponere extra
ftatum falutis, eamque damnationis ream affir-
mare.
Aliæ quæftiones funt, u t, fi licet ex bonis Ecçle-
flæ aliquid fibi retinere ultra id quod dicit Apofto-
lus : 1 Tim. vi. 8. Habcntes alimenta, & quibus tc<raqua
bene eaunciatum eft, quod in malcvolam antmam j )mur his contenti fumus? Videtur enim, quodrefiduum
oibit fapientia, nec habitabit incorpore fubdi
catis. Sap. i. 4. Itaque Sacerdos quilibet Angelus
dicitur , quoniam Dei nuncius efle debet ad populum,
quilibet in gradu fuo, & Legem ejus -, fcilicet
Dei, aby óre ejus requirent. Ma lach. i l . 7. Dedit illis
regiones Gentium ( inquit Propheticus ferme Pf. civ.
44- ) & labores populorum pojfederunt , ut cuftodiant ju -
Jlificaitones ejus & Legem ejus rcquirant. Non dédit
nobis Dominus laborem aliorum , ut in fudore vul-
tus al,cm vefeamur pane noftro, 8c nihil inde officii,
nihil fuffragii, nihil fatisfaólionis impenderemus pro
Tomi l i Pars. LV.
fl Ec clefiæ,8c pauperum,quale auferre fiicrilegum,
8c impium dicunt Hieronymus 8cBernardus. Annexa
eft huic quæftio de ditatione parentum ex bonis E c clefiæ.
De collatione Beneficiorum indignioribus.
De multiplicatione Beneficiorum ultra decentem
fuftentationem perfonæ oCcupantis. De lucranti-
bus diftributiones ex ’folo introitu ad Horas. De
dantibus fe totos ad praélicationes fæculares, 8c
quandoque ad turpes quællus. Et fimiles limitas
, quas omnes difiolvere brevitas afteStata réclamât.
OO oo Scd