indiget; column* a re&itudine nutabunt, Sc incur-
vabuntur, 8c a fundamento recedent, a trabibus dif-
jungentur } eolores 8c piótur* parietum Sc colum-
narum inveteratione cadent j tunc imagines in cis pi-
éhc truncabuntur } vitrea, (qu* funt Do&ores , per
quos tanquam per feneftras illuftratur Domus Dei,
qu* eft Ecclefia,) adh*fione pulveris fqualefcent,
Sc obtenebrefcent.
Et ita, nifi Ecclefia continua follicitudine fiiorum
archïteftorum, temporibus debitis , priufquam defe-
6tus nimis increverint, vifitetur , reparetur Sc reno-
vetur; pi&ur* ejus cadent, fcilicet veritatisScfeien- A
t i* , Sc column* nutabunt, feneftr*, ideftDoéto-
res , non dabunt lucem , Sc tandem in fuis partibus
irreparabilem ruinam patietur.
C a p . X V I.
Sdltiberrimas Patrum primomm Conftitutiones
, de falutari Ecdefiaftica
difciplma prorsus Ulo avo exulajje.
■ R Ortè dicetur mihi: Ecclefia fundata bft fuper fir-
■ *" mam petram ,'flaverunt vend, inundaverunt flu-
mina, non eft pafla ruinam. Quomodo tu dicis , re- g
formatione indiget? Aut die, in quibus.
Sèd, fi in nullis ejus partibus heterogeneis, id eft,
flatibus , vel in nullis ejus partibus matcrialibus, five
fluentibus, ideft, fingularibusfuppofitis, hodie cor-
re&ione & emendatione Ecclefia indiget : qu*fo,
ubi funt nunc pr*cedentium Patrum fanét* Sc ratio-
nabiles Conftitutiones innumer*, in eorum Conciliis,
vel in Epiflolis Papalibus tradit* ? Quarum obfer-
vantia, nuncabolita, nedum expedivit olim j fed Sc
magis modö fidclibus faluberrima eflèt, Sc oportuna.
Et ut de pluribustaceam, Sc grandioribus. Primo,
ubi eft hodie , quöd Epifcopus bonus Sc probatus
opcre Sc doSlrina eligatür, non homo carnalis , fpi-
ritualium ignarus?
Ubi eft , quöd Clerici in duabus civitatibus vel
Ecclefiis,Pr*bendas velPr*lationes non habeant?
U b i, quöd pro Scpultura, Confeflïone, Ordina-
tione, promotione, nullo pr*textu, ubicunquefue-
r it , aliquid exigatur, autdetur? C
Quöd nullus Principum laïcorum Capellanum ha-
beat, nifi ab Epifcopo datum, in cafu ab iplb depo-
nendum vel corrigendum?
Quöd nullus Epifcopus aut Sacerdos muneribus,
precibus ac favóribus , perfonarum acceptionibus,
promoveatur?
. Ubi eft , quöd Epifcopi extra propriam Dicecefin
non morentur ?
- Quöd Clerici non plures, quam (ufficiat , ordi-
nentur?
Quöd Epifcopi Sc Saccrdotes fpe&aculis Sc ludis
non interfint, nee deleélentur ?
Quöd Sacerdotes nihil fcenoris aut ruftici minifterii
exerceant, nee.mercatores, venatores, aut negotia-
tores fiant?
Quöd négotia caufarum Feftivis diebus in Ecclefia
non traölentur'?
I Ubi eft hodie: N e restores Ecclefiarum in fuis ftre-
nui fint rebus , Sc in Ecclefiafticis remilfi , aut plus
propria, quam Ecdefiaftica jura procurent ?
- .Quöd noh.liceat Dominis Sc Pr*latis, obfervationi-
bus fuperftitiofis gentilium attendere , nee divinato-
res cortfulere, aut ftellarum curfum refpicereinagen-
dis?U
bi fiint Synodi Provinciales , fecundiim Patrum
Conftitutiones , femel vel bis in anno celebrand* ?
Ubi , „quöd non liceat quemcun<jue Clericum vel
Ëpifcopum die Dominico abfentem eflè, fed Mifla-
rum folenniis intereflè jejunum?
Quöd Clerici, ad Matutinum Sc Vefpertinum Officia
non venientes , deponantur , nifi Epifcopo vel
Decano fatisfariant ?
Quöd non liceat Clericis ante tertiam horampran-
dere?
Quöd nullus Sacerdotum a Quinquagefima ufquc
ad Pafcha carnes comedat?
Quöd Sacerdotes Adventum jejunent ?
Quöd Pr*lati a fubjeötorum inftruétione non cef-
fent ?
Ubi eft hodie , ne quiequam prcemii pro gradi-
bus, pro dignitatibus, pro divinis Sacramentis acci-
piatur ?
N e Pr*latiMonafteriis vel Ecdefiis, canfanguineos
fuos, vel eis faventes pr*ficiant ? Quöd non ordinen-
tur , qui Pfalmorum , Canticorum, feuHymnorum
ignari funt ?
Quöd Scripturis divinis ftudeant Epifcopi 8c Sacerdotes,
maxime Monachi 8c Religiofi, fcientiis litigio-
fis Sc praóticis omiflïs?
Ubi , quöd oppreflbres pauperum , potentes 8c
tyrannos , Epifcopi arguant 8c corripiant?
U b i , quöd per annos fingulos Epifcopi Parochias
fuas circumeant cum effeötu ?
U t ad menfam Epifcopi Scriptur* divin* legantur ?
Quöd Epifcopus angarias Sc impofitiones, vel hu-
jufmodi gravamina fubjeölis non imponat?
Quöd Clericus fcurrilis , Sc verbis turpibus jocu-
laris, ab Officio retrahatur?
Ubi eft nunc Clericorum fingularis decor continen-
t i * , in geftu, in veftitu, viötuScritu?
U b i, ne Clerici comam, barbamve nutriant, aut
veftimenta, calceamenta, aliter quam Religiofum de-
ce t, habeant?
U b i, quod ftipendia Clericorum juxta merita di-
ftribuantur perfonarum ?
Quöd Clerici nuptialia vitent convivia?
Quöd Clerici tabernas non ingrediantur , nee in
eis dominetur crapula Sc ebrietas ?
Ubi eft illud Carthaginenfis Concilii IV . ut Epifcopus
vilem fupelleüilem & menfam ac viÜum panper ent
habeat, & dignitatis fua autoritatem Fide & vita mentis
quaratp ,
Quöd Epifcopus pro rebus tranfitoriis leviter non
j litiget?
Quöd Epifcopus dcloco.ignobili ad nobilem, per
ambitionem autavaritiam non tranfeat?
Quöd ftudendum eft Clericis, ut diffidentes fratres
ad pacem magis, quam ad Judicium cohortentur ?
Quöd Clerici per plateas Sc fora difcurrere nonde-
beant?
Quöd Clericus, quantumlibet verbo Deieruditus,
ne pauperes graventur, ut Paulus , artificio viötum
qu*rat?
Quöd Clericus artificio vel agricultura fibi viöhim,
abfque (ui Officii detrimento pr*paret ?
Ubi eft quöd Clerici in aliena civitate, fine legiti-
ma caufa, non morentur extra Praebendas vel Eecle-
fias fuas?
Quöd ab his , qui Sacramentis divinis infcrviunt,
fingularis caftitas euftodiatur ?
D Quöd Clerici a&us fecularium, vel procurationes
non fufeipiant?
Quöd laïci Clericos aölores, vel ratiocinatores fibi
non conftituant?
Ubi eft hodie illud Chalcedonenfis Concilii: A/ö-
nachi tantummodo intenti fint jejnnio, & orationi\ inlo-
cis, ubi rennneiaverunt feculo, remanentes\ nee Eccle-
Jiajiieis, nee fecularibtts negotiis propria A4onaJieriadeJè~
rendo, infiflant'i Et maxime, quid opus eft Monachos
evocari ? Cum infiniti feculares hodie ftudeant in Fa-
cultatibus litium, Juris fcilicet Sc Legum.
Ubi eft, non liceat Epifcopo a fua Ecclefia plus
tribus hebdomadibue abeffe?
U b i,
U b i, quöd Glérici aleatores, venatores, Scc. Com-
munione priventur :
Quöd Officia Ecclefiaftica pecunia non obtineantur?
U t nihil pro Ordinatione, velPallio, velchartis, vel
poftello detur, aut accipiatur. Capit. V. Epift. III.
Gregorii Pap*.
Numquid lübet modö verum efiè verbum illud
bead Hieronymi, quod qui Clericorum audierit, am-
b*auresejustinnieht? Vet er es, inquit, fcrutans Scripturns,
tnvenire)
Domo Deipopulos feduxijfe , prater eos , qui Sacerdotes
d Deo poßti fuerant, & Propheta. Et Ghryfoftomus,
fuper illud Matth, xxi. & imravit Jefus in templam,
fic dicit: ficut de templo omne malum egreditur , ita de
templo omne malum procedit. Si enim Sacerdotium
integrum fuerit , tota Ecclefia floret , fi au-
tem corruptum fuerit , omnium Fides Sc vir-
tus marcida eft. Sicut, cum videris arborem pallen-?
tibus foliis, intelligis quöd vitium habet in radice :
fic, cum videris populum indifciplinatum, fine dubio
cognofce, quöd Sacerdotium ejus non eft fanum.
Ubi eft, fortè propter hoc, hodiedevptio 8cobe-
dientia inferiorum, defenfiomilitum, pax Principum
Chriftianorum, adfinem, ut interfe Concordes, im-
pugnent fchifmaticos Sc infideles, recuperando Regiones
quas jam ä Chriftianis abftulerunt, 8c pervertcrunt ?
Scd numquid hodie omnes Domini Sacerdotes 8c
Pr*lati, in antediölis 8c poftdicendis culpabiles funt
malis? Abfit. Reliquit enim Dominus fibi in Ifrael
I 3«
centrumquietis ambiunt, derelidispartibus Ecclefîæ
in circuitu, ubiimpiiambulant, invifîtatis, ScàDo-
Storibus illuc mittendis Sc promovendis vacuis Sc in-
cultis, ubi Fides eftdebilis, virtusimperfeda, fchifi-
matici abundant, infideles impugnant ? Utique ibi
opus effet in Lege Chrifti expertioribus Prælatis, Sc
dodioribus Magi (Iris, atqueprobiori Sc abundantio-
'ri militari poteftate.
Quid eft, quod gladius Ecclefi* j five cxcommupqjfum,
fcidijfe Ecciefiam , :& de A nicatio, in fui contemtum modö tarn leviter extrahitur,
Sc pro modica re, uty pro debitis velhujufmo-
d i, tam crudeliter in pauperes extenditur ?
Quid eft , quod una Caufa fuper modica re durât
jam multis annis ? Quare litium prolixitas, pauperum
fpoliatrix j convenienti modo non refeinditur?
Quare converfis Judæis , de eorum bonis mifericor-
diter non datur vit* neceffitaspotiùs, quàm egeftate
compulfi apoftatent, 8c Chriftianos impietatis arguant?
Etiam qüâre non Ordinatur, Jud*osinterChriftia-
nos morari non debere, nifi vel Chriftianis fervicn-
do, vel agros colendo , vel in mcchanicis laborando
acquirant vi&um fuum, Sc non ufurando, eis in pec-
catum, 8c Chriftianis in fpolium ?
Quid etiam fibi v u lt , quod quarundam Ecclefiarum
Cathedralium Canonici calceis roftrati, veftibus
accurtati, abjedo habitu Clericali, Sc afliimto militari,
in armis Sc haftiludiis fe exercent? »
r . . . . . . I _ Epifcopi quoquecappa, fuppellicio, Librisdepoieptem
millia virorum, quorum genua non funt cur- B fîtis , arma fûmunt, in campis armati pugnant, ut
vata ante Baal. II I . Reg. XIX. Cap. Principes feculares?
Quid eft, quod nonnulli Prælati Jurisdidiones, fpi-
C A x vii.
T)e corruftijjimo illius tern for is Ecclefia
regimine.
J T e rum , ad quid expedit, aut quid utilitatis Ecclef
i* confert tam magnifica Principum gloria, Sc tam
fuperflua Pr*latorum8cCardinaliumpompa, iltqua-
fi fe homines elfe nefcire faciat?
E t qu* utique abominatiö , quöd unus tenet du-
centa, alter trecenta Beneficia Ecclefiaftica? Nonne
inde divinus cultus diminuitur, Ecclefi* depauperah-
tur, valentibüs viris Sc Dodoribus privantur, fideli-
bus mala exempla dantur ?
ritualem Sc temporalem , quibufdam potentibus T y rannis
8c avaris, pro certa fumma locant, in gravamen
Ecclefi* , fubverfionem ju ft it i* , Sc oppreflionem
pauperum ?
Quid eft, quöd hodie Epifcopi, Abbates, Monachi,
plus funt Officiales fifei quam Chrifti, totisnifi-
bus militantes mundo in Curiis Principum, Sc fecularium
Judiciorum, feuParlamcntorum?
Ec ce, quid fibi vult etiam, quöd modöpotiusomnes
Epifcopi, Pr* lati, Sc parochiales Sacerdotes per
Papam conftituuntur, quam eliganturperfon* not*,
Sc aptiores de Patria, ut non pr*ferantur Ecclefiis homines
extranei in moribus 8c linguis 8c confoetudini-
bus?
Quid eft, quöd hodie Potentum 8c Nobilium pueri,
Q Ecclefiafticis pr*ficiuntur dignitatibus , Sc Cleri fa-
Quid fibi voluit, quöd Cardinales folum de üna
Natione, vel quafi de una Patria fiebant ? inter quos de
fingulis regnis, vel nobilibus linguis aliqui eflè debe-
rent. Numquid apud Chriftum eft diffèrentia Gr* ci
Sc Latini, Gallici 8c Alemanni, Hifpani Sc Ungari 8cc ?
Quid eft etiam quöd hodie unus , utinam medio-
criter doétus, tenet quatuor, quinque, fex vel o6to
Beneficia, quorum uno non eft dignus, quibus o&o
fuftentari poflènt, Dodrinis, orationibus, Sc divinis
laudibus infiftentes? Attendite, an potius hodie equi,
canes , aves , Sc fuperflua Ecclefiafticorum familia}
patrimonium Eclefi* comedere debeant, quam pauperes
Chrifti? V el quam ad divini cultus ampliatio-
mofi in vita & DoSlrina eis iubjiciuntur?
Quid eft , quod nunc fpiritualium penitus ignaris,
qui a puero mundan* Sc litigiof* feienti* , ut L egum
, quarum ftudium Sacerdotibus eft prohibitum,
vacaverunt, regimen Ecclefi* potius committitur?
Numquid Ecclefia fecundum mundum gubernan-
da eft , & non potius contra morem mundi, eo,
quod fcriptum eft : Nolite conformari butt feculot
Rom. xii. z.
Et cetera multa.
X V I I I .
nem, & pro infidelium convcrfionc , aut in hujuf-
modi pietatis operibus modis congruis expendendum D D g ( X tm m E c c le f ia ft ic o r um illw s tem.
Quod hodie loca Divini cultus, utMonafteria, Sc
venerabilium Martyrum Ecclefi* , Rom* 8c alibi,
ob pr*di<5ta, 8c ex Pr*latorura incuria defert* funt
8c deftruSt*?
Judicate, fi etiam juftum f i t , quandoque Librum
Ecclefiarum Sc hujufmodi vendi, Sc caftra Sc villas
obligari, ut exaSliones ab Epifcopis Glero impofi-
t * , colledtoribus folvantur?
Quid eft etiam, quod hodie omnes medium Chri- I
ftianitatis, pinguibus abundansBeneficiistanquam
I ^Appendix, ad Tom, II,
forts corruftione.
R Ursùs, oculos aperite , & inquirite, fi qu* ho-
x die Clauftra Monialium, fa6la fint quafi proftibu-
la meretricum ?
Si qu* Deo confecrata Canonicorum Monafteria,
fiant quafi fora 8c diverforia ?
Si qu* Cathédrales Ecclefi*, fââæ fint quafi fpelun-
cæ raptorum 8c latronum ?
Scrutemini, fi alicubi Sacerdotes in confûetudinem
G g g i duxe