niets aan zieh, dan de hulde van acht en veertig ponden pari-
sis (24 guld.). üeze regten gingen spoedig door koop over aan.
J ea n A d ou rn e (A d o r n e s ) , en de bedijkingen geschiedden in den loop
der zestiende eeuw, van lieverlede en stuksgewijze ; waardoor denke-
J > reeds onder gemelden J e a n A d o u r n e , de verdecling der heerl.
plants greep in die van Ni e uwv l i e t , Sint Pie r en Mette nije
welke namen ook later als titel der heerl. in openbare stukken ge-
bruikt werden. S int Pie te r schijnt niet veel ineer uitgehreidheid
gehad te hebben dan het oude dorp. In 1330 komt reeds voor J e r o -
n ym u s A d o e r n e s , als Heer van N ie u w v l ie t j in 1558 was Baljuw van
bent J a k o b v an A o o r n e s , Ridder, Heer van N i e u w v l i e t , Nieuwenhove
enz. Naderhand heeft M a e c e l l o s v an d e b G o es deze heerl. van de fa-
mihe A d o b n e s gekocht, en , door huwelijk van zijne eenige dochter
kwam die aan van B o r s s e l e v an d e r H o o g e , wiens zoon, Burgemeester
van den Vrije van Sluis , die verkocht aan den Heer P ie t e b d e Vos
later Bewindbebber der Oostindische-Compagnie te Middelburg. Deze
was het, die het, nu afgebroken , heerenhuis , in 1717 bouwde, en
kinderloos stervende, de heerl., in het jaar 1733 , naliet aan ziiner
zusters zoon , P ie t e b S c h e y t e e e v t d e V o s .
In 1770 verkreeg Mr. J a cobus M e s s e n , Baljuw van de wateren in
de provmcie Zeeland, de heerl. bij koop van C o r n e l is P ie t e r S c h e y -
t e r u y t d e Vos. Eindelijk werd zij, in 1790, gekocht door den
öeer J o ha nn e s F a b o , die de laatste Leenheer was, daar in 1794, bij
den mval der Franschen , alle beerlijke regten in Staats-Viaanderen
zijn vernietigd en niet meer zijn hersteld geworden.
Op het einde van de zestiende eeuw , gedurende de Spaansche onlusten
schijnt deze gemeente reeds veel door inbraken der zee geleden te hebben -
doch zij werd ook geteisterd door den vloed van 27 Januarij 1682 , daar
toen de Zwartepolder met den Groote-St.-Anna-polder en den Kleine-
bt.-Anna-polder en bij gevolg het dorp zelve, overstroomd werd.
Naderhand op het laatst der vorige en in het begin dezer eeuw, zijn
Wuipen Coppeni j es en de Z wa rte-pold er gevloeid , zonder
weder berdijkt te zijn geworden. — Deze gedurige inbraken der zee
zyn denkelyk oorzaak van de menigvuldige overgang der heerlijkbeid
door verkoop Tan de eene aan de andere familie.
Het wapen van N ie u w v l ie t is van zilver, met drie liggende halve
manen van azuur (blaauw), geplaatst twee en een , het schild p-edekt
met eene kroon van goud.
NIEUWVOORDE buit. in Iielfland, prov. Zuid-Holland, arr. en
i u. Z. ten ü. van s Gravenlmge, kant. en f u. Z. ten W. van
r oorburg , gem. Rijswijk.
NIEÜW-WEST-FRANKENLAND (HET), pold. in Schieland, prov.
Zuid-Holland, arr. Rotterdam, kant. en gem. Schiedam; palende
IN. aan het Zuidergors , 0 . aan den polder Oud-West-Frankcnland
¡tädaSchiedarnd SchledaD“ ’ W- aan het Zuiderff<>rs en de grienden der
Deze pold., welke vermoedelijk in de zestiende eeuw bedijkt is be-
slaat , volgens het kadaster, eene oppervlakte van 63 bund. 46 v. r
37 v ell.; bevat geene huizen of boerderijen , en wordt door een ’¡re-
metselde duikersluis, in de buitenbaven der stad Schiedam, van het
overtollige water entlast. Een afzonderlijk polderbestuur voor dien
polcler bestaat niet, aangezien de daarin gelegene landerijen meeren-
dee s aan de stad Schiedam toebehooren, die het beheer over den
polder heeft.
NIEVELD, voorm. kast. in het. Ncderkwarlier der prov. Utrecht,
arr. err l f u’. W. van Utrecht, kant. en 1 u. Z. van Maarssen,
gem. Vleuten, aan den Ouden-Rijn. %
In het jaar 1336 nain J an , Heer van Lgmond, die door W ille® V ,
Graaf van Holland, tegen de Stichtschen gezonden was, dit slot bij
verdrag in , doch het werd, tegen het verdrag aan, door het volk,
zijns ondanks , ten gronde toe vernield.
NIEZEL (DE) , voorm. b. in Amstelland, prov. IVoord-Holland,
buiten Amsterdam, welke, bij eene der vergrootingen van die stad ,
daar binnen getrokken is. Oudtijds was zij L ie s d e l l e en L ie s d a a l ge-
naamd , hetwelk zoo veel als laagte of dal, met lis of lies bezet,
beteekent. r. , .
NIEZIJL , N ie u w z i j l of N i j e z i j l , d. in het Weslerkwartier, prov.
Groningen, kant. en 3£ u. W. N. W. van Groningen, kant. en 1 u.
N. W. van Zuidhom, gem. en 20 min. 0 . van Grijpskerk.
Het is de plaats, waar, vöör de indijking van den Ruigenwaard,
en het leggen der Kommcrzijl, ter uitwatering van het Wolddiep,
dat bij Trimunt, in Vredewold, begint, op het westeinde van het dorp ,
in het zoogenaamde Hoendiep, dat van de Gaarkeuken in het Poel-diep
af komt, eene sluis of zijl was. Op het oosteinde der straat, ten
Westen van de Biggestaart, in het kanaal, dat bij Scbeeftil uit het
Trekdiep afvloeit, lag de Nieslooter-zijl, waarvan Niezijl misschien
eene verkorting is. Het dorp behoorde, als zijnde niet ou(1, onder
Oosterdeel-Langewold in het gemeenteregt.
In de lijst van den jaartaks van 1500 komt N i e z i j l nog niet voor,
maar werd toenmaals nog begrepen , zoo men meent, onder Oldekerk.
In den Spaanschen oorlog was het plaatsje versterkt, maar thans
niet meer. Ook zijn de sluizen aldaar reeds lang vernietigd en
overgegaan in de Kommerzijl. Twee kaualen stroomen uit het Wes-
terkwartier herwaarts en sluiten het dorp genoegzaam geheel in ; het
eene diep loopt längs het West- en het andere längs het Oosteinde
van N i e z i j l , en beide vereenigen zieh, aan de Noordzijde, in het Kom-
merzijlster-diep. Er liggen over deze beide kanalen Sterke steenen
bruggen of pijpen. De naam van het dorp duidt aan, dat er, vermoedelijk
bij eene uitlegging , eene nieuwe sluis gebouwd werd. De
straatweg van Groningen naar Friesland gaat hier door. Van hier
vaart ook eene trekschuit op Groningen.
Men te lt er 84 h . en 560 inw., die meest liun bestaan vinden in
den landbouw. Aan h e t W^ester-kanaal is eene scheepstimmerwerf j
aan h e t O o s te r-k an a a l, ten Z. de r s t r a a t , Staat een a ch tk an te k o ren -
en p e lm o len , en ten N. der s tr a a t, nabij be t p u n t van vereeniging der
k a n a le n , een in 1839 nieuw gebouwde oliemolen. De grond is klei.
Op de kaart van C o b n d e b s ziet men de Slooterzijl aari den weg, zoo
het schijnt, van Noordhorn naar N i e z i j l , bij de Okswerder-kolk; v a n
S t a b k e n b o r g heeft die zijl, zijnde later door de Nieslooter- of Nieuw-
Slooterzijl, bij N i e z i j l , vervangen, mede aldaar.
Omstreeks het jaar 1530, denkt men, dat de nieuwe Midwolder-zijl
bij het Spegat gelegen heeft, 40 of 50 roeden westelijker dan de oude
Slooter-Okswerder-zij 1. Later zijn beide overgebragt en vereenigd tc
N i e z i j l , zoo als eenigen meenen, onder den eenen naam van Nies
loot e r - z i j l . Deze naam zict, volgens sommigen , op den bürg of
het slot, hetwelk er tot dekking opgetrokken werd, doch meer waar-
scliynlijk naar eene nicuw gegravene sloot of waterlossing, körnende
van de Scbeeftil cn de Katershals.