t
vesting Bergen-op-Zoom, waartoe zij behoorde , ten N. aan den haven-
mond, tegenover de Zuiderschans, nu de Waterschans genaamd, weite
ten Z. daaraan gelegen is.
Dit voormalig hoornwerk, dat gedurende den oorlog met Spanje
was opgeworpen , is van lijd tot tijd door het zeewater weggespoeld ,
zoodat daarvan nu alle sporen verdwenen zijn ; alleen de hooge slik-
ken doen vermoeden , waar zij vroeger gelegen heeft.
NOORDER-SCHORREN, beerl. in het eil. Goedereede-en-Overflakkee
prov. Zuid-Holland, arr. Brielle, kant. Sommelsdijk, gem. Melissant-
Noorder-schorren-en- Welleslrijpe.
Deze beerl. bevat noch dorp, noch gehucht, maar slechts eenige
verstrooid liggende huizen. De inw. vinden meest hun bestaan in den
landbouw.
De Herv., die er wonen, behooren tot de gem. van Melissant. —.
De R. K., die men er aantreft, worden tot de stat. van Middelhamis-
en-Sommelsdijk gerekend. — Men heeft in deze heerl. geene school
maar de kinderen genieten onderwijs te Melissant.
r N00RDER-VECHTD1JKEN, derde dijksdistr. in de prov. Overijssel.
J Dit dijkdistr. Staat onder het bestuur van eenen -Dijkgraaf, twee
Ijffecmraden , eenen Secretaris en eenen Ontvanger.
NOORDER-WAARD, voorm. adell. h. in hetgraafs. Leerdam, prov.
Zuid-Holland, arr. en 3J u. N. 0 . van Gorinchem, kant. en 2 u!
Z. van Vianen, gem. Schoonrewoerd.
NOORDER-WERF, voorm. b. op het eil. Marken, prov. Noord-
Halland, arr. en 4 u, Z. Z. W. van Hoorn, kant. en 1 | u. Z. Z. 0 .
van Edam, gem. Marken. Het laatste gebouw, zijnde een Rijks ma-
gazijn, is met den vloed van 1828 daar afgedreven.
NOORDER-WEYDE, uitgestrekte veenplas in bet kw. Vollenhove,
prov. Overijssel. Zie Beolakerwijde.
NOORDE-VELD (HET), bijgenaamd Dcssek-Mbilkerk , pold. in het
Land-van-Altena , prov. Noord-Braband, Twetde distr., arr. 3s Hertogenbosch,
kant. Heusden, gedeeltelijk gem. Dussen-Munster-en-Muil-
kerk, gedeeltelijk gem. Meeuwen-Hill-en-Babylonienbroek; palende
N. aan den Yierbansche-boezem , 0 . aan den pold. den Hill en aan den
Polder-van-Meeuwen , Z. aan den Polder-van-Meeuwen en het Zuide-
veld-van-Dussen , W. aan den Nieuw-Dussenscbe of Zuidhollandsche-
polder en den Vierbansche-boezem.
Deze pold., welke sedert onheugelijke jaren bedijkt is, beslaat, volgens
het kadaster, eene oppervlakte van 889 bund. 85 v. r. 26 v. eil.
bouw-, wei- en griendland, als: onder Dussen-Munster-en-Muilkerk,
volgens het kadaster, 588 bund. 22 v. r. 15 v. eil., en onder Meeu-
wen-Hill-en-Babylonienbroek, volgens het kadaster , eene oppervlakte
van 1 bund. 61 v. r., 15 v. eil.,- telt 70 h., waaronder 25 boerderijen
, alle staande onder Dussen-Munster-en-Muilkerk. Hij heeft twee
houten wipmolens, de vlugt van den eenen molen , de Oudemol en
geheeten, welke tevens de peilmolen van de vier bannen is , bedraagt
50 eil., het waterrad is ovcr kruis 6 eil. 5 palm. 6 duim., en de
schoepen breed 5 palm. 8 duim.; "de andere, de Nieuwe'molen
genaamd, heeft gelijke vlugt, het scheprad is over kruis 6 eil. 5 .palm.
8 dmra. en de schoepen zijn 5 palm. 8 duim. breed. Door middel
van deze watermolens wordt de pold. op den Vierbansche-boezem en
vervolgens door de Vierbansche-Gantel, op de Bleek-kil en den Amer,
van het overtollige water ontlast. Het zomerpeil is 5 palm. 5 duim.
bcneden A. P. Het maalpeil is 6 palm. 7 duim. boven A. P. Het
kestnur bestaat nit eenen President, tevens Penningmeester, en vier
^H^ sed ee lte van dezen pold. onder Meeuwen begrepen , bestaande
uit eemge weinige perceeltjes land, is gelegen aan de noordz.jde,
nabij d elap el, van den Hill, fegen de Hillschestraat. Op de zmdz.jde
1 tesen de Dussen , een gedeelte van het d. Dussen , alsmede het
Kasteef-van-Dussen gelegen, welk laatste in 1421 reeds bestond.
NOORD-FORT , voorm. fort in de heerl. Niervaart, prov. Noord-
Braband. Zie N o o r d - s c h a n s .
NOORDGEEST , voorm. heerl. in het markgr. van Bergen-op-Zoom,
„rov. Noord-Braband, Vierde distr., arr. en kant. Bergen-op-Zoom,
fern. Halsleren; grenzende N. aan de heerl. Halsteren, 0 . en Z. aan
de Poorterij der stad Bergen-op-Zoom, W. aan den Theodorus-polder
en den Bijemoer-polder, waarvan een gedeelte, voor de overstroommg
in de viiftiende eeuw , ook daartoe behoorde.
Deze heerl. draagt den naam van N o o r b g e e s t , als aanduidende die
hoogelanden, welke zieh bniten het glacis der vesting ten noorden
uitstrekken , ter onderscheiding van de voorm. heerl. Zmdgeest, welke
bestaat uit een groot gedeelte dier hooge gronden , welke ten zuidoosten
der stad op ruirii een half uur gaans daarvan leggen.
Deze heerl. had eene uitgestrektheid van 664 gemeten en 107 roeden
W eveer 515 bund.), en zoude thans bevatten 51 huizen waaronder
eenige groote boerderijen ; met 270 inw. Tcgenwoord.g behooren de
itronden van deze heerl. allen tot de gem. Halsteren, makende het
L o tste gedeelte daarvan eene sectie van die gemeente u it, welke onder
dien naam bekend is, en bevat 57 huizen waaronder 4 groote boerderijen
en een steenen windkorenmolen de St. An ton in s mol en
genaamd. Ook ligt in deze sectie een gedeelte der lime van Steenber-
gen met het verfallen fort Pins sen. *
Vroep-er vindt men weleens gewag gemaakt van een dorp van dien
naam , doch dit is onjuist, daar het niet bekend is dat er ooit eene
kerk in deze heerl. heeft gestaan; wel is waar dat het vroeger, voor
de genoemde overstrooming, een meer bewoond oord kan zijn geweest.
Thans wordt echter bij de inwoners geene bepaalde plaats ot gehucht
aangegeven, dat de N o o r b g e e s t genoemd wordt doch wordt alleen de
hier vermelde landstreek daarmede bedoeld ; echter vindt men op de
kaart van bet kadaster een geh. Noordgeest aangegeven , zijnde eene
verzameling van zes huizen, waaronder twee boerderijen, die gelegen .yn
aan den steenweg van Bergen-op-Zoom naar Tholen , 10 min. ten N.
van eerstgenoemde stad en J n. Z. Z. 0 van Halsteren waartoe het
behoort, welke ligging zeer wel overeen komt, met de plaats , welke
op oude kaarten , voor het zoogenaamde dorp wordt aangegeven.
NOORDGOUWE, gem. op het eil. Schouwen} ProJ- ¿celand^
arr. Zierikzee , kant. Brouwershaven (2 k. d., 15 m. k;v 2 s- d-)> Pa*
lende N. en N. 0 . aan de gem. Zonnemaire, 0 . aan Dreischor, L. U. aan
het Dijkwater, Z. W. aan Zierikzee, W. aan Kerkwerve-Nieuwerkerk-
Renserskerk-en-Zuidland.
Deze gem. b e s ta a t u it d e n P o l d e r - 'i a n -N o o r d g o n w e , den
S t. J o o s - p o l d e r , d e n 3 e r o e n s - p o l d e r , den Gn l g e - p o l -
der, den St. J a c o b s - p o l d e r , de Ver r e - S c h o r e n längs
het Dijkwater, en een gedeelte van den V e r bra n d e ma n - p o de r ,
en bevat het d. Noordgouwe en het geh. Schuddebeurs , beslaat,
volgens het kadaster, eene oppervlakte van b94 bund._ 2a v. r.
68 v. eil. Men telt er 92 h., bewoond door 152huisgez., uitmakende