eene bcvolking van rnim 640 inw., die meest hun bestaan vinden in
den landbonw. Ook heeft men er eene meestoof en eenen korenmolen.
De bierbrouwerij , welke hier vroeger stond,' is sedert vele jaren te niet.
De Herv., die hier 630 in getal zijn , onder welke 240 Ledematen,
inaken eene gem. uit, welke tot de klass. van Zierikzee, ring van
Brouwershaven, behoort. Toen de Hervormde leer alhier de heerschende
was geworden , kon deze gem. terslond gecn eigen Predikant heb-
ben, vermils nog geene genoegzame Predikaoten te vinden waren,
om icder kerspel ten platte lande te kunnen voorzien , ook zullen de
gemeenten, in den beginne , slechts uit weinige Ledematen hebben
bestaan. Hoe het zij', de parochie moest, nevens die van Elkerzee
en Kerkwerve, zieh met eenen Predikant vergenoegen , welke was
A n d r e a s v a n D o o r n e , die van het jaar 1689 tot het jaar 1602, wan-
neer hij overleden i s , hier, zoo wel als op evengemelde dorpen,
het predikambt bekleed heeft. Het was gedurende zijne dienst, in
het jaar 1692, da}; reeds eene klass. te N o o r d g o u w e gehouden is.
Doch van het jaar 1600 a f, schijnt de combinatie met E l k e r z e e
opgehouden, en alleen die met Kerkwe r v e plaats te hebben gehad ,
als wanneer E l ia s d e M o n ie r , Predikant te Noordgouwe-en-Kerkwerve werd.
Met het overlijden of vertrek van C o r n e l is H ayman , in 1626 , eindigde
de combinatie met Ke rkwe r v e mede , zoodat P h il ip p u s d e W e e s em a -
k e r de eerste Predikant is geweest, welke deze gem. alleen heeft bedient.
Onder de Predikanten , welke hier later gestaan hebben , vinden
wij vermeld P e t r u s H a a k , die den 27 Julij 1824 als Predikant,
met den titel van Hoogleeraar, te Amsterdam, overleed. Hij was te
N o o r d g o uw e in 1769 beroepen en van daar , in 1776 , naar Breda ver-
trokken. — De R. K., die hier 110 in getal zijn , hehooren tot de
stat. van Zierikzee. — Men heeft in deze gem. eene school.
Deze gern is eene heerl., die vroeger een goed onversterfelijk erfleen
was. Zij wordt verdeeld in Be oo st e n - S t e en e en Bewesten-
Steene; beide deze deelen plagten voorheen door hoog opgaande boomen
, daartoe van ’s Lands wege geplant, en door blaauwe steenen
in den grond gezet, onderscheiden te worden , daar zij hunne bena-
ming van hebben. Thans worden zij alleen door blaauwe dorpelstee-
nen , met het eene einde in den grond staande , op welker boveneinde
slaat-uilgehouwen Beoosten-Steene of Bewesten-Steene, van elkander af-
gescheiden. Zij hadden eerst ieder hun eigene bijzondere läge regtbank.
Die zieh van eenig vonnis, bij Schepenen van N o o r d g o uw e gewezen,
wilde beroepen, moest zulks doen aan de vierscbaar van Dreischor;
doch dit is bij nitbreiding op de koopvoorwaarde , volgens besluit van
de Staten vanZeeland, op den 8 December 1704 genomen , afgeschaft.
Het hoog regtsgebied over Beoos t en-Ste ene, kwam buiten alle te-
genspraak toe aan den Baljuw van Drejschor, en werd eertijds geoefend
bij de Hoog-Schepenen van Dreischor; maar, aangezien de heerlijk-
heid van, Dreischor, in het jaar 1706, zoo wel als die van Zonne-
maire en Noordgouwe, wegens de Staten van Zeeland, alleen met
ambachtsregt en ambachlsgevolg verkocht werden , blijvende al het
overige aan de grafelijkheid , zoo werd het hoog regtsgebied over N o o r d -
g o u w e , later uitgeoefend bij Burgemeesteren en Schepenen van Zie-
riltzee , in hoedanigheid als President en ’s Gravenmannen Beoosten-
Schelde. Maar over Bewesten-Steene is lang tusschen de Baljuwen van
Zierikzee en Dreisehor getwist. Ondertusschen is het zeker , dat het
ambacht van N o o r d g o u w e , Bewesten-Steene, altijd gestaan heeft on-
*ler de bedeen op de steenrolle van Schouwen , daar Beoosten-Steene
en Zonnemaire gevolgd hebben de heerlijkheid. Dreischor. Het geen
alles schijnt zijnen oorsprong schuldig te zijn aan de gestcldheid der
schorren en aanwassen, ten tijde der bedijkmg , nadat die , ot aan
den kant van Schouwen, of aan dien van Dreischor, waren aange-
¡rroeid Om deze reden werden , tot aan de omwenteling van het jaar
1796,, de landen in Bew e s ten- St eene gemeten met de Schouwsche
maat, en die in Beoos t en-St e ene met de Dreischorsche maat ot wel
Blooische maat, welke 21 roeden 2 voeten 4J5 duimen op het gemet
verschilden zijnde de Schouwsche maat zoo veel grooter, (tan de
Blooische. Hierdoor is het, dat vele stukken lands, liggende op
de scheiding , met tweederlei maat moesten gemeten worden. Uok
werden de landen , van iedere maat, in het veldboek bijzonder gegaard
cn aangeteekend. Dit zou ook de reden kunnen zijn , dat alleen de
vier vijfde deelen van Beoosten-Steene, eenen langen tijd aan de grafelijkheid
van Zeeland hebben toegekomen. Men vindt een geslacht,
hetwelk zieh v a n N o o r d g o u w e noemde. J an J a cq u e s v a n N o o r d g o u w e ,
die in het jaar 1740 Burgemeester van Zierikzee was, moest in het
jaar 1474 Hertog K a r e l van B o u r g o n d ie ten oorlog dienen , met twee
vechtenden te voet. Mr. J an J a n s z . v a n N o o r d g o u w e bezatin Bewesten-
Steene 1 6 gemeten 102|roeden (7 bund. 42 v. r. 66 v. eil.), m Beoosten
Steene , 12 gemeten 461 roeden (6 bund. 84 v. r. 70 v. eil.), en
in St. J eroens-polder, Bewe s t en-St e ene , 281J roeden (21 v.r.
36 v. eil.) tienden , die bij,zijn overlijden aan den Graaf verviclen en
verkocht werden aan F r a n c o is v a n S a n d y k . De laatste, welke zieh dien
geslaehlsnaam toeeigende, was, voor zoo veel men weet, h r i s t in a
van N o o r d g o u w e , die in het jaar 1646 leefde, en gehuw was me
J u st in u s S t e e n g r a c h t , Kommandeur van het fort op e oerspui.
Of dit geslacht echter de heerl. N o o r d g o u w e immer bezeten hebbe, is
onzeker. Vast gaat het, dat W il l em H o n t W il l b m s z . , die gedurende
de jaren 1368, 1370 en 1377 Burgemeester van Zierikzee was, de
eerste H e e r v a n N o o r d gou we-Beooste n - S teene, geweest is, we e
h e e rl. h i j , in h e t ja a r 1374 , door g if t b e k w am . U i t d it g e s la c h t k om t
ook a ls B u r g em e e s te r d e r g em e ld e s ta d , in h e t ja a r 1396 , )^*TTE1) Ih~
lem Honts Fs. voor , en in h e t ja a r 1400 , o ok in 1407 en 1421 , P hilip
W illem H onts F s ., d ie z on en v a n den v o o r g em e ld e n W illem s c h y n e n
gew ee st t e z ijn ; o f d e z e h em e ch te r in d e h e e r l. o p v o lg d en is m e t
zeker. Zoo is h e t ook m e t J acob P hilip H onts F s . , d ie in “ e t ja a r
1422 en 1423 m ed e a ls B u r g em e e s le r v o o r k om t ; d o c h o n tw ijte lb a a r is
h e t , d a t J acob H ont P hilipsz. in lic t ja a r 1438 e en g e d e e lt e in d i t
amb ach t a a n k o ch t. V e rd e r v in d t m en v a n d a t g e s la c h t g e e n m e ld in g
g em a a k t. Z ek er is h e t , d a t h e t in Z ie rik ze e in a an z ien w a s , d o c h
o n z e k e r , h o e la n g h e t d it am b a ch t b e z a t , en h o e h e t v a n d a t g e s la c h t
aan den Graaf kw am t e v e r v a llen , o f op h o e d am g e w y z e He e r P hilip
van R avestein h e t b e k om en h e e f t ; d i e , in h e t ja a r 1828, e y z ijn
overlijden a c h t e r l i e t , waardoor d it am b a ch t a ah d en K e iz er , a s raa ,
kwam t e v e r v a l l e n , en s ed e r t in d en h o e z em d e r g r a fe lijk h e id is g e -
b lev en , t o t h e t ja a r 1706, a ls w an n e e r h e t d a a ru it is v e r k o c h t , w o r -
dend e daa rv an e ig en a r e s J on k v ro nw e I sabella Cornelia d e uybert ;
de z e , d ie ook b e t d e e l B e w e s t e n - S t e e n e b e z a t , en du s e g e i e e e
h e e r l. in e ig e n d om h a d , in h e t ja a r 1727 , zon d e r n a z a ten over ee
dus kw am daardoor h e t d e e l B e o o s t e n - S t e e n e , op io re ® ve
z u s te r , V r o u w e A driana E lizabeth d e Hbybert , w ed uw e v an en e er
Mr. F rancois S teengracht , in le v e n S ch ep en en R a ad d e r sta i
d e lb u r g , w e lk e vrouw d it d e e l , in h e t ja a r 1762 , v e rk o ch t a an en