ambachtsheerl. van Zevenhoven behoort. Mogelijk is No orden voor-
heen afgezonderd geweest. Hertog Albbecht spreekt, in zijn bovcn-
gemeld handvest, alleen van Ni euwkoop.
De hooge heerl. van Nieuwkoop- en-N oorden behoorde,- in het midden
der vorige eeuw, aan den Heer H enrik F rancois Baron van W assenabr
Heer van Alltemade , Nieuwkoop, Noorden, Achttienhoven , Teccop en
den Vrijenhaak, in wiens geslacht zij tot nu toe gebleven is , werdende
zij thans in eigendom bezeten door Mevrouw G. A. Baronesse van W as-
senaer , echtgenoote van den Heer M. A. de Geyr
NIEUWKOOP-EN-NOORDEN (POLDER-VAN-), pold. in Rijnland,
prov. Zuid-Holland, arr. Leyden, kant. Woerden, gem. Nieuwkoop-
en-Noorden. ■
Nieuwkoop-en-N oorden heeft een dijkgraaf- en heemraadschap, onafhan-
kelijk van het hooge heemraadschap van Rijnland. Vroeger was de Bal-
juw Dijkgraaf en zat met vijf Heemraden , waaruit twee Poldermeesters
benoemd werden. In het eene jaar gingen er drie en in het andere
gingen er twee Heemraden af. In of omtrent het jaar 1594 heeft Nieow-
koop , ten aanzien van zijne uitwatering in den Rijn , geschil gehad
met den Baljuw of liever Dijkgraaf en Hoogheemraden van Rijnland,
van welke » dingtale, boete en kosten die van Nieuwkoop gebleven zijn
» aan dien ßaljnw en Heemraden. Voorts zouden zij en die met hen
»wateren , bewaren , al zulke aardwerke , als Rijnland heeft, en on-
» gehocfslaagt is , op Swammerdamme, en hierom zouden zij mede
» vry wateren in den Ryn , Sparendamme uit , als hun ouders altvd
» gedaan hadden, en men zou gelden by de hoeven, als van ouds
» altyd costumelyk is geweest , den onraad die hier op geloopen is.
» Voorts zouden die van Nieuwkoop blyven in hunne oude costumen
» en de Heemraden van Rynland zouden hen niet meer belasten dan
» voorschreven is.” Hieruit blijkt, dat Nieuwkoop van zeer oude tij-
den over Zwammerdam heeft uitgewaterd, en weleer, ten aanzien van
net waterschap, onder het dijkgraaf- of hoog-heemraadschap van Rijn-
land gestaan heeft. Hoe of wanneer het hiervan onafhankelijk we-
wdraen is, vindt men niet vermeld.
NIEUWKOOP-EN-ZEVENHOVEN, kerk. gem. der Remonstranten ,
prov. Zuid-Holland, tot de Devdc klassc behoorende.
Men telt er 250 zielen , en heeft er twee kerken , als : eine te
Nieuwko op en eene te Ze venhoven.
NIEUWKOOPER-BOSCH, boschje in Rijnland, prov. Zuid-Holland,
gem. en J u. 0 . ten Z. van Nieuwkoop , aan de Miie
NIEUWK00PSCHE-DR00GMAKER1I, droogm. in Rijnland, prov.
Zuid-Holland• Zie Zeven-Ambachts- polder.
NIEUWKUIK, heerl. prov. Noord-Braband, arr. ’s Herlogenbosch,
/ 2/ , kant. Waalwijk gem. Nieuwkmk-en-Omenoord; palende N. aan de heerl
aan ILUoii t, W. aan Drunen.'
/ Deze heerl. bevat het d. N i e u w k u ik /oe het geh. Ho e v e n / benevens
eenige verstrooid liggende h., en beslaat, volgens het kadas-
Keen.e 07PPervlakVe 324 bund. 59 v. r. 40 v. eil., waaronder
o r l bund. 77 v. r. belastbaar land. Men telt er 148 h., bewoond
door 157 huisgez., uitmakende eene bevolking van 1100 ihw. die hun
voornaamste bestaan trekken uit den landbouw , hebbende men er eenen
vruchtbaren grond, welke rogge , boekweit, haver, hop , ook tarwe en
garst oplevert.
Dej " w- > ^ er> °P H n3> allen R. K. zijn, hehooren tot de stat.
van Nieuwkuik-en-Onzenoort. — De 11 Herv., die men er aantreft,
hehooren tot de gem. Drunen-en-Nieuwkuik. — Men heeft in deze heerl.
eene school, welke gemiddeld door een getal van 90 leerlingen ba-
zocht wordt.
Het d. Nieuwkuik ligt 2 u. W. van ’s Hertogenbosch , 2 u. 0 . van
Waalwijk. Men telt er, in de kom van het d., 128 h. en 960 inw.
Dit d. heeft nooit onder de Meijerij van ’s Hertogenbosch behoord ,
en verscheen op geene Meijerijscbe kwartiersvergaderingen , ofschoon
het veelal, om zijne ligging , tot het kwartier van Oisterwijk gebragt
werd. Het is in 1385 door J an van Cuyk , Heer van Hoogstraten,
als eene heerlijkheid uitgegeven aan Bobdewijn K uyst van W iick ,
zoo als zij ook altijd door den bezitter van den Hertog van Hooe-
straten is verheven. Niebwkuik hoorde in vroegeren tijd niet onder
Braband, maar onder het Land-van-Luik, en betaalde in de quoti-
satien daarvan, hetwelk in de zeventiende eeuw ook door die van
Niedwkbik is aangevoerd, met dat gevolg, dat zelfs de Algemeene Staten,
den 10Julij l656, verklaarden , dat Nieuwkuik ressorteerde onder den
Lande van Luik. Naderhand is zulks echter anders begrepen , en Niebw-
kuik onder de Generaliteit gekomen en gebleven , en op den zelfden
voet, als een Meijerijsch dorp behandeld , maar evenwel zoodanig, dat
het nooit tot Meijerijsche of kwartiersvergaderingen behoorde of in de
kwartierstaxe betaald heeft. Men heeft ook in dit dorp de onderhoo-
righeid aan de hoofdstad ’s Hertogenbosch, in het stuk van hooger be-
roep (appel) of beschrijven van vest- of verbandbrieven , niet willen
erkennen , hoewel van de eerstgemelde voorbeelden, en wel reeds van
oude tijden, voorhanden zijn. Men yolgde vroeger te Nieuwkuik niet
het ’s Hertogenbossche maar het Hollandsche versterfregt.
Deze heerl. werd in het midden der vorige eeuw bezeten door den
Heer J ohan Haiewassenaar van Onsenoord , in wiens geslacht zij tot na
toe verbleven is, wordende thans in eigendom bezeten door Jonkheer
Mr. F rederik F ranciscbs Halewassenaar van Onsenoord , woonachtig te
Eindhoven.
De kerk, welke hier vo6r de Reformatie stond , was sedert. den vrede
van Munster bij de Herv. in gebruik. Zij is bij den Da te melden
brand van 2 Junij 1746 geheel afgebrand , waarna door de Herv. ge-
meente , deels uit liefdegiften , deels uit gecollecteerde penningen, eene
andere is gebouwd , welke niet groot en inet een klein torentje op het
dak voorzien is, doch geen orgel heeft. Deze kerk is in het jaar '1796
tot gebruik der R. K. gem. van Nieuwkuik-en-Onzenoord , welke tot
dus verre alleen eene kerk te Onzenoord had, overgegaanen door haar
aan den H . J orannes den Dooper toegewijd ; terwijl sedert dien tijd ook
het verblijf van den Pastoor der beide plaatsen te Nieuwkuik is gevestigd.
De kermis valt in den eersten Zondag in October.
Den 2 Junij 1746 werd dit dorp geteisterd door eenen feilen brand,
die in het naburige Vlijmen ontstaan was, en zoo in dit dorp, als te
Onzenoord en te Nieuwkuik, wel 300 huizen vermeide; waarschijnlijk
zou de vlam hare verwoesting nog verder uitgestrekt en ook het dorp
Drunen verwoest hebben , zoo niet een boschje, ten W. van Nieuwkuik
, den brand gestuithad.
NIEUWKUIK-EN-ONZENOORT, gem., p r o Noord-Braband, Tweede
distr., arr. ’s Hertogenbosch, kant. Waalwijk (9 k. d., 10 m. k.,
2 s. d. ) ; palende N. aan Oudheusden-en-Elshout, 0 . aan Vlijmen,
Z. aan Helvoirt, W. aan Drunen.
Deze gem. bevat de heerl. Ni euwkuik en Onz eno o r t , en beslaat
, volgens het kadaster, eene oppervlakte van 411 bund. 9 v. r.