bedrago ran bonderd twtntlg duizend gülden aan waarde, worden als-
dan gewoonlijk ijzer-, staal-, koperwerk en itofgoud, labak, lijnwaad
van Madras en Snratte, mitsgaders Cliinescho waren ingeruild. Varkens
vindt men aldaar in gröote menigte, en de klappernoot wordt bim tot
voedsel gegeven. • Het pluimvee is er ook overvldedig; bet ründvee en
de bafTels zijn van de Maleisehe bezittingen overgebragt. Hoezeer het
»out op N ia s niet van Sumatra als een handelsartikel wordt ingevoerd,
en men ook op bet eiland zelf geen zoutpannen aantreft, alzoo de i-nlan-
der niet zecrophetgebruik van zout bij zijnespijzen gesteld scbijnt te zijn ,
misschien wel om den lioogen prijs, wordt er echter zont aangemaakt.
Het eiland is in ongeveer 80 districten verdeeld, die allen ,0nder, van
elkander onafhankelijke, Radjas of Hoofdcn verdeeld zijn , welke laatste
gestadig in oneenigbeid leveü ; hetwelk daaraan vöornainelijk is toe te
sGbrijven , dat zij krijgsgevangenen zeeken te verkrijgen , om die als sla-
ven te kunnen verkoopen.
De Maleijers en Achinezen bebben zieh in de noordelijke bavens van
bet eiland nedergezet,’ en niet de Hoofden verbindtenissen aangegaan.
Het Bu rceds meer dan zeventigp of tdchtigp ja-reii geleden , dat zi|;
die overeenkomsten bebben gesloten, en zieh door het aangaan van ha-
welijk-en , op dien voet met de bevolking hebben vereenigd , dat de
Hoofden zieh met hunne Maleisehe vrienderr, in alle onderbandelin-
gen mei vreemde natien, la-ten geleiden ; doch zij bebben hun nimmer
eenige regten of gezag töegekend, en hen geheel knien hunne
inwendige huishouding gebouden.
- De Maleijer beeft zieh dan ook van den geheelen handel, in bet
noordelijk gedeelte van bet eiland, meester gemaakt, en de inboorling
beschikt niet over zijne produeten , dan door tusschenkornst der Maleijers.
— Aan den zuidkant van het eiland is bet echter geheel anders
gesteld; vermits zieh aldaar gecße vreemdelingen bebben nedergezet1,
is de inlander zeit handelaar en sleveßt met eigene vaßrtuigen naar
alle gedeelten van Sumatra. Het is dan öök daaraan töe te sebrijven,
dat de inboorlingen aldaar welvarender zijn , en j op efcfien hoogeren
trap van beschaving , dan die aan den Noordkanty staan. Het is duS
mede, als een gevolg van bet verblijf der Achinezen, aan den Noordkant,
aan te merken, dat aldaar meer onlusten en oneenigbeden bestaan ;
vermits de laatstgemelden de eerste opkoopers van slaven zijn, en
geene middeten , van welken aard ook, ontzien, om dit oogmerk te
bereiken.
In 1810 bebben de Engelscheß bier contracten aangegaan, tot we-
ring Van den slavenbandel, eri bepalingen vastgesteld , om de slaven
te können lassen Cn als Schuldenaars (pero'etoßg) naär de' weslkust
van Sumatra te vervoereö. Deze bepalingen zijn , nadat wij de- be-
zittingen op Sumatra weder uit banden van bet'1 Engelsche göuverne-
ment hadden overgenomen,- door het Nederlaridscbe gouvernemeni
vernieuwd.
In het jaar 1833 bebben wij op P oelo-N ias eene bezetting gehad,
nainelijk ceUen Poslbouder te Goenong-Sicolie en eenen te Nako-
doeh f deze posten zijn- in bet jaar 1826 weder ingetrokken. Sedert
w*j op het eiland geen Posthouder meer hebben, beeft men aan den
Achiueds, genaamd D ato Maboeta A llah , eene vlag en acte, uitge-
reiktj en toegestaan om zieh als Jfakil (waarnemend Posthouder) van
ons goiivernement te beschouwen. Aan den Radja van Nako, is öok
eene aete en vlag uilgereikt, waardoor wy ons op het eiland gevestigd
houden.
De dorrffin zijn meest op de boogten en op het gebergto aangckgd,
daar de kwoners zieh zoo ver mogelijk van bet zeestrand. verwyde-
ren d t « S van door hunne vijanden overvalten, ta zullen worden.
De dorrten kunnen ook als p laatsen van verded.gmg beschonwd wo rd en ,
Zii ziin zecr zindelijk , en de wegen derwaarts gewooulyk van stee-
non opffeworpen, en met vtakke steenen belegde d.jken y ter weder- <
zijden L t
r aS geboSuw d ? h e t ‘binnenste gedeelte is „etjes en met^snijwerk v e ^
sie rd , zoodat h e t geheel een sierlijk voorkomen heeft. De groote wc«
e eBiiZlieder dorp beeft men twee overdekle en geslotene steenen ge*
bouwen, die voornamelijk tot badplaatsen bestemd zijn. Eene van
deze badplaatsen is voor de mannen, en de andere voor de vrou-
wen: en bet is aan de eerst gemeldey op straf van boete, verboden ,
om zieh in dat der vrouwen te baden. ' ’ ,
De Niasser is van een geheel ander geslacht met alleen, dan de
inwoners van het eiland Sumatra , maar ook onderscheideu van die
srem alle de zuidelijke eilanden. Hij beeft een openhartig_, gul voorkomen
, en beeft eene minder donkere kleur dan de Maleijer, terwyl
de blankheid zijner buid meer naar die van de Ch.nezen overheit.
Hij heeft eenen platte neus, breeden mond , kleine oogen verschnkke-
liik lange, en sommigen zelfs tot op de scbouders nedergetrokkene,
doorboorde ooren , Waarin versierselen of ringen,. somwylen van dne
duim diameter kunnen gestokcn worden. De vrouwen zijn over het
algemeen tenger en klein vatt gestalte; ook treft men met vele mannen
van eene groote gestalte onder ben aan. .
Men wil dat deze eilanders onderbevig zyn aan zekere hn.dziekte
of uilslag , waarmede dikwijls bun gebeele ligcbaam bedekt is , en
betwelk, bii sommigen, bet voorkomen van denringworm heeft. De
Niassers zijn zeer vernnftig, en bebben, boven de Maleyers , zeer veei
gescbiktheid tot buisarbeid ; Sij zijn over het algemeen goede hand-
werkslieden, verväardigen zelven hunne wapenen, en maken hunne
kleedingstukken, waar bij zij neel smaak aan den da^|
De 'N ia sse r, bij Verkiezing geen r y s t voor zijn vocdsel g eb ru ik en d e ,
b epaalt zieh to t de kecella en andere aard v ru ch ten , als ook pluimvee ,
en , wanneer h u n n e omstandigheden h e t tö e la te n , verkiezen zy v a rkens-
vleesch wäarvan zij bijzondere liefhebbers zy n . H an k a ra k te r is z a e b t,
meegaande en o n d erworpen; zij zijn n iet te m in stoutmoed.g en o n-
dernemend : zij zijn zeer m atig en d r in k e n , even als de meeste Indische
n a tie n , niets dan Water, waardoor dan ook b y ben de d ro n k en -
sebap geheel onbekend is. Niet verslaafd a an h e t s p e i, ondemcbeiden
zii z ieh'ook hierdoor boven den M a leijer, die byzouder a an b e t schouw-
Spel van h e t hanengeveebt en a an h e t opiumrooken verslaafd is.
Hunne taal vcrscliilt zöö weinig van de Batakbs Cn de Lampongs,
als dezen van elkauder, en heeft waarscbijnlyk den zelfden oorsprong.
Zii heblien- ook die bijzonderheid, dat zy de lettetf P in bet Maleiscb
niet kunnen uitspreken, zoo als b. v. Poelo-Pmang,, noemen zi, Eoelo-
Finang , daar integendeel de Maleijer mmmer van de F gebrmk uiaakt,
en de Arabische F als P, b. v. Fikir als Pikm u.tspmekt, r
NJAAVANA , onderdistr. in Oost-Indte, op bet Sundasche eil. Java,
resid. Bantam, afd. Serann, distr. Bantam, ,
NIBBTXWOüDE of Nobixwöode , ook Nuboxwodde ot eigenlyk «ibbw-
bokswovde of Nieowe-BotxWoode , d. in de Vier~NoorderKOff.gm s prov.