geh eel tot aan liet Barensche Teen, in Eeinland, beoosten, het dorp
Hilversum , uit. Zij grenzen noord-westwaarts aan Achttienhoven en
oostwaarts aan het geregt van de Bilt, welke onder het Overkwar-
tier van de provincie Utrecht behoort. Zoodat de Oostveensche landen ei-
genlijk de scheiding maken tusschen het Overkwartier en het Nedcrkwar-
tier, aan de noordzijde van de stad Utrecht, ofschoon zij tot het Neder-
kwartier behooren. Zij beslaan 3141 bnnd. en behoorden oudtijds onder
het regtsgebied van den Domproost, die er eenen Schout en eenen
Secretaris aanstelde, nu aan het domein.
Zij bevat de dorpen Maartensdijk en Bl a a uwc a p e l , de gebuchten
Achte r -we t e r ing en de Groenekan, benevens de buur-
ten de Nieu w e-wete ri ng, de Bi l t s t r a a t en het Zwarte-water,
en maken alzoo de gemeente Maartensdijk uit, op welk art. de
grootte, legenwoordige bevokking enz. wordt opgegeven.
OOSTVLIET, buit. in Rijnland, prov. Zuid-Holland, arr. enl^u.
N. 0 . van ’s Gravenhage, kant. en 1 u. N. 0 . van Voorburg, gem.
Stompwijk-ff'ilsveen-Leydschendam-Zuidzijde-en-Tedingerbroek.
Dit buit. werd op het laatst der vorige eeuw door den Nederduit-
sche Dichter J o h a n n e s v an S pa a n bezeten.
OOSTVLIET, voorm. d. in Staats- Viaanderen, in het Land-van-Kad-
zand, thans prov. Zeeland. Het moet gelegen hebben | u. N. 0.
van Kadzand en ruim 1 u. N. W. van Nieuwvliet.
Men weet van dit dorp en zijnen ondergang weinig. Het wordt nog
aangeduid op kaarten van het begin der zeventiende eeuw. Ook' is er
omtrent dien tijd geboren Gebabdds Blasids Fror, in de Geneeskunde,
door wien vele werken over de ontleedkunde geschreven zijn (1).
OOSTVLIET-POLDER (DE), pold. in Rijnlandt prov. Zuid-Holland,
arr. en kant. Leyden, gern Soetencoude; palende N. W. aan de Vliet,
N. 0 . aan den Knotter-polder, Z. 0 . aan den Meerburger-wetering,
Z. W. aan den Hof-polder,
Deze pold., beslaat, volgens het kadaster , eene oppervlakte van 144
bund., waaronder 142 bund, schotbaar land ; telt 7 h., waaronder 6
boerderijen , en wordt door 1 molen , op den Bijn, van het overtol-
lige water ontlast. Het polderbestuar bestaat uit den ßurgemeester,
twee Molenmeesters en eenen Secretaris.
OOST-VOGEL-POLDER (DE), gedeelle of wijk van de watering van
Lamswaarde, prov. Zeeland. Zie L amswaarde.
OOSTVOORNE, voorm. heerl. in het Land-van-Voorne-en-Putten,
prov. Zuid-Holland, arr., kant. en 2 u. W. van Brielle, gem. Oost-
voorne-Rugge-en-Oosterland; palende N. W. aan de Noordzee, N. 0.
aan de heerl. Oosterland, 0 . aan de stad Brielle, Z. 0, aan de heerl.
Rugge, Z. aan Rockange.
Dezeheerl. bestaat uit den pold. Oos tvoorne , de Kruininger-
gors, en de duinen onder de gem. Oostvoornc-Rugge-en-Oosterland
behoorende. Zij bevat het dorp Oos tvoorne, benevens eenige ver-
strooid liggende huizen , en beslaat, volgens het kadaster, eene oppervlakte
van 1228 bund. 54 v. r., waaronder’/l-Q89 bund/'^S v. r.
•TB v. ell/belastbaar land. Men telt er 121 h. en hutten, bewoond
Ariutttmd'i•/oHt’Ä door 147 huisgez., uitmakende eene bevolking van 820 inw., die hun
' ¿s-r.r.ii v.J’f. bestaan vinden in landbouw en veeteelt.
De Herv., die er 790 in getal zijn, maken, met de overige uit de
bürg. gem. Oo s t v o o r n e -Rn g g e - e n -Oo s t e r l a n d , eene kerk.
(1) Zie Algemeen noodwendig Woordenboek der tamenleving , op 151.19103.
«rem. uit, welke tot de klass. en ring van Brielle behoort, en 820 ziel
e n onder welke 330 Ledematen telt. De eerste, die in deze gem.
het leeraarambt heeft waargenomen , is geweest W i l B e lm o s A d r ia n i ,
die in het jaar 1374 hier in dienst was en het volgende jaar opgevolgd
werd door A d r ia n o s J o h a n n is . Het beroep geschiedt door den kerkeraad ,
onder/agreatie van den Ambachtsheer.
De R. K., die men er 30 telt , behooren tot de stat. van Brielle. —
Men heeft in deze heerl. eene school, welke gemiddeld door een getal
van 60 leerlingen bezocht wordt.
Het dorp ligt 1 u. 0 . van Brielle en is niet groot, teilende men
er slechts 38 h., mel 290 inw. De juiste tijd der stichting en de
wäre ouderdom van dit dorp in het bijzonder, zijn niet wcl te bepa
len. Waarschijnlijk is het, dat de bürg van O o s t v o o r n e een overoud
geslicht is , en waarmede het oogmerk zal geweest zijn , om een uit-
zigt op zee te hebben , waarom ook door sommigen de oude stad Brielle
aldaar geplaatst wordt; dan , zekerder is , dat D ie d e r ik IV, Graaf van
Holland, bij zijne huisvrouw, zijnde eene dochter van eenen Palts-Graaf
van den Rijn , vier zonen verwekt had , van welke de jongste, P e l g r iu
genaamd, volgens den uitersten wil zijns vaders , die in 1163 overleed ,
tot Burggraaf en Heer van Voörne werd aangesteld. Deze zou nu ,
op zijn verkregen goed, een hof of slot, in de nabijiieid van zijn
burggraafschap Zeeland, hebben doen bouwen, waardoor hy , als het
wäre, zijne geheele bezitting onder het oog had , en het O o s t v o o r n e
zal genoemd hebben ; gelijk wij dan ook, op grond van deze geschied-
kundige zekerheid , veilig gelooven mögen, dat, ingevolge dit besluit,
zijne onderhoorigen zieh in de nabijheid van dit slot zullen hebben
nedergezet, en waardoor dit dorp dan ook sedert zal zijn aangewassen.
De voormalige kerk en toren, welke te midden van het dorp ston-
den , zijn den 10 Julij 1612 afgebrand te gelijk met veertien huizen en
twee schüren ; op de zelfde plaats is onmiddellijk daarna eene zeer nette
kerk gebouwd. Deze kerk heeft geen orgel , maar er Staat daaraan
vast een vierkante toren , waarop eene ronde bol; in het vierkant is
een uurwerk. De glazen in de kerk zijn, in de jaren 1744 en 1746,
zeer fraai beschilderd , met de wapens van den Ambachtsheer, den
Schout, Secretaris en Leden van den Geregte van O o s t v o o r n e , Rugge
en Oosterland, en van den Predikant. Men heeft toen ook het kerk-
hof met eenen nieuwen steenen muur omringd en met een fraai
hek versierd. Volgens besluit van de Staten van Holland, van den
20 September 1627, werd aan die van O o s t v o o r n e eenen onderstand
van vijftien honderd gülden verleend, "tot opbouwing van hunnen toren
, dewijl deze voor eene baak in zee strekte, en in het volgende
jaar werd deze onderstand tot twee duizend gülden verhoogd , om
de kerk te herstellen.
In dit d. is de vermaarde bürg van O o s t v o o r n e gesticht, waarvan
nog eenige overblijfsels te zien zijn, even als van het Hof der Heeren
van V o o r n e , dat niet ver van de bürg moet gestaan hebben.
De kermis te O o s t v o o r n e valt in den 8 September.
Builen het d. O o s t v o o r n e , tegen het duin , hebben de Opper-Dijkgraaf
en Heemraden eene keet, waarin rijswerken en andere behoeften, tot
de bedijking , bewaard worden. Op deze heeft eene houten koepel ge-
diend tot verblijf dier Heeren , wanneer zij hunne schouwen en aan-
bestedingen in dit kwartier deden, doch dewijl men dit te klein
oordeelde, hebhen Opper-Dijkgraaf en Heemraden , buiten kosten v'au de
bedijking, in den jare 1743 , eenen grooten steenen koepel, Ze eburg