geh. Bcrkt, Zi ttard of S i t t e r t , Hal fmi j l , Vlu t , de Seher»
pe n he ring en To l e r fout . Zij beslaat, volgens het kadaster eene
S I S h 67 buntl- 3 ? V- r> 32 v- el!-J 131 liuisgez., uitmakende eene bcvolking tevlta n1 5603 0h ‘>i nhwe.w oodnido
meest hun bestaan vinden in den landbonw. Rogge en haver ziin de
voornaamste voortbrengselen, welke hier gewonnen worden; ook boek-
1*..’ f.eni6e keukengroenten en voederkruiden. Er zijn hier drie leer-
ooyeryen en een graanmolen ; ook worden er vele schoenen fernaakt
De in » , die er allen R. K. zijn, onder welke 300 Communikan-
ten maken eene par. uit, welke tot het apost. vic. gen. van 's Her-
togenbosch dek. van Eindhoven, behoort, en door eenen Pastoor bediene!
wordt. De pastorij van Oerie is van ouds bediend geweest door
tteligieuse Priesters der Premonstreitsche abdij van Floreffe bij Namen,
en, sedert omtrent twee eeuwen, door Priesters van die zelfde
orde uit de abdij van Postei. Toen, na den dood van den Vicaris-
Apostoliek van s Hcrtogenbosch, P etrus Govärts , het vicariaat open
stond, werd Arnoldus van Heumen, geboortig van Oss , door den Nuntius
te Brussel, als gelast van den H. Stoel, in de pastorii van Oerie
gestern, doch met geduld door de Staten , omdat ziine aanstellW
met door eenen mlandschen erkenden Vicaris geschied was. Hii werd
op bevel der Staten van den 22 October 1728, uit de pastorii ver-
dreven. Naderhand, onder den Yicaris van den Asdonk, als Pastoor
erkend , heelt inj die gemeente gedurende vier en vijftig iaren bliiven
bedienen , zynde den 13 Februarij 1782 te Oerie overleden.
IVien heeft in deze gemeente eene school , welke gemiddekl door een
getal van 60 leerlingen bezocht wordt.
d: O erle , voortijds Oirle en Oere , doch tegenwoordig gewoon-
J m de wandelmg meestal Oers genoemd, lieft l i u. W. Z. W.
van undhoven , 5J u. Z. Z. O. van ’s Hertogenbosch, aan de Kleine-
Hun; men telt er 82 h. en ruim 380 inw.
Oerie was in vroegere tijden een aanzienlijk vlek en een der voornaamste
plaatsen van Kempenland, alwaar veel handel gedreven werd,
doch het heeft rijkelijk in de rampen des oorlogs gedeeld , waardoor
het veel verminderd is , en zeer veel van zijne schoonheid en vorigen
bloei verloren heeft, zijnde het tegenwoordige zelfs geen fraai dorp,
daar de huizen er zeer verspreid liggen. Het wordt verdeeld in
n t i a 6"- e r k ' ° e r l e - Zie die artikels- De k e r k , die in de laatstgenoemder b u u rt op eene hoogte S ta a t,
e n a an d en H. J ohannes is to e g ew ijd , is e en fra a i g e b o u w , d a t vroeger
een kruisgebouw was, doch tharre zonder kruiskoren is. Het
wor t zeer Mel onderhouden, en de evenredigheid der bouwkunde is
aarin zeer wel waargenomen ; het draagt op zijnen toren eene nette
en ooge spits, Het kerkhof ligt op eenen verheven grond rondom
met eenen hoogen wal en aan drie zijden met eene gracht omgeven.
n de gracht, onder den wal, aan de zuidzüde , vindt men
nog brokken van eenen ouden muur , welke men gist, dat de grondsagen
van een kasteel zijn, dat daar terplaatsezoudegestaanhebben,
e meer, om at op de hoeken van het zuiderkoor nog ronde pilasters
gezicn worden welke welligt tot gemeld kasteel behoord hebben. Deze
kerk was tot m het jaar 1798 bij de Hervormden in gebruik, doch den
o uny van dat jaar, vervoegden zieh twee Schepenen van Oerle bij
den Predikant en den Schoolmeester, om hun aan te zeggen , dat zoo zij
lets in de kerk hadden, hetwelk niet tot dat gebouw behoorde, dat
*>J d it dan d en v o lg e n d e n d a g d a a ru it k on d en h a len , e n , zoo zij iets
OER.
, n(ler zieh hadden, hetgeen aan de kerk behoorde, dat zij dit dan
ook konden inbrengen. Nadat dit geschied « r » * " f®
Ttnnmsch-Katholijken in bezit genomen , die den 6 Julij 179» daarm
de eerste dienst verrigtte. Deze kerk heeft. geen orgel. In het jaar
1754 brandde zij , benevens den toren, door den bliksem af, beide
«erden daarna weder herteld, doch de spits des torens .s met zoo
irnnfp als van den oude. , . ,
Tusschen Kerk-Oerle en Zand-Oerle plagt eertijds eene kapel te
staan aan den H. Antonius toegewijd ; doch deze is| reeds sede t
lang vervallen , zoodat men er zelfs geen de minste overblijfselen meer
^N a b f 'e n ten Noorden van de kerk, ter plaatse waar de pastorij
Staat, ziet men ook een heuveltje , bijna rondom in het water ofeen
vischvijver gelegen , dat in de oude beschrijving van Oerie den Bo on-
berg genoemd en voot de plaats gehouden wordt alwaar weleerhet
huis of het kasteel van zekere H. Cebmentia , die ook de kerk zoude
Jesticht hebben, gestaan heeft. Dit kasteel ,s denkelyk in den Spaansrhen
oorlog onder den voet geraakt. , . ,
Onder dit dorp, tusschen Oerle en Oirschot, vindt men , in de
beide, onderscheiden groote vennen en vijvers, die zeer water- en
" S L Ü K Oerle het regt tot acht jaarmarkten en eene wekelyk-
sche markt, die voorheen sterk bezocht werden, doch later gehecl
vervallen zijn, en thans zelfs niet meer gehouden worden.
le n plagt in dit d , dat, volgens sommigen yoor de oude hoofd-
stad van Kempenland moet gehouden worden , drie gcnootschappen of
sebutterijen te hebben , welke door de Hertogen van Braband mildel.jk
met wetten en voorregten begiftigd waren. ,
Ditd. ontving, in 1323, van J an III, Hertog van Braband, de palen
van zijne vrijheid, welke , den 10 Julij 1387 , door Hertogm J ohanna
werden uitgebreid en vergroot. Onder de regtbank van dit d. behoorden,
voorheen Me r e ve ldhoven , Z e e l s t , B l a a r t h e m G e s c l V e d -
hoven, Ye s s em, KnCgsel en Win t e l r e dochm l360 of 1366
werden de zeven laatste dorpen er van afgescheiden en ont™Sen
reftbanken wordende Oerle met Me rev elh o ven door P ilip^ IV ,
Hertog van 'Braband, bij brieveit, van 11 Maart 1360, verpand aan
Jonker W illem de Borchgrave , doch weder ingelost in 1658, toen
Jonker J ohan Gharles de J egere daarvan bezitter was. ,
In het jaar 1543 werd'dit dorp, nevens z ip geh., door_den^beruch-
ten Gelderschen Yeldoverste Maarten van R ossek , op 2500 gülden
gebmndschat^ ^ beeft dit dorp , door b^nd en plundering,
veel geledeu van het krijgsvolk, dat er meer dan honderd hu.zen
afbrandden , en na het jaar 1583 het dorp dnemaal mtplunderden.
Het wapen dezer gem. bestaat uit eenen eik, waaraan een schild hangt,
met vier leeuwen. . . . . . . . , „ ,
OERLE, Oirle of Oorle, geh. in de Meijenj van s Herlogenbosch,
kw. Oisterwijk, prov. Noord-Braband, arr. en 4 u. Z. W. van s ««--
togenhosch, kaut., gem. en J «. Z. van Tilburg; met 343 b. en
OERLE (BREUGELS-), b. in de Meijerij van 3s Hertogenbosch,
kw. Peelland, prov. Noord-Braband. Zie B r e u g e l s - O e r l e .
OERLE (KERK-) of Kerr-Obrs, b. in de Meijerij van s Hertogenbosch,,
kw. Kempenland, prov. Noord-Braband, Herde distr., arr., kant. en