dertig ponden Vlaamsch (180 guld.) Eerst in Lct jaar 1600 heeft de kerk
zijne tegenwoordige grootte en gedaanle gekrcgen , alzoo ’s Lands Sta-
ten , bij besluit van April des zelfden jaars besloten , bet vergrooten
en uitzettcn der kerk van O o st - k a p e l l e , ten koste van den Lande te
doen aanbesteden, Zijnde bij een gelijk en nader besluit van 24 Ja-
nuarij 1614, nog bet besteden van de versoehle reparatie van den
cappe van den thoren, en eenig ander zoo hout- als metselwerclc toege-
staan. Sedert is deze kerk , tot beden, van ’s Lands wege onder-
houden, zoo als zij ook nog in bet jaar 1822, bouwvallig geworden
zijnde, voor ’s Rijks rekening is bersteld. Deze kerk prijkt inet geen
orgel, doch heeft van binnen een tamelijk goed aanzicn , pronkende
inet eenige wapcnschilden van daarin begraven zijnde lieden van aan-
zien en geboorte, onder welke bijzonder uitmunten die van den Heer
Mr. W il l em l e S a ge , in leven Heer dezer heerlijklieid , van Rorners-
waal en Lodijke, voorstellende de eersle Edele in de Rekenkamer
dezer provincie , benevens die zijner gemahn A gke s d e V r o e . Voorts
van den Heer Rrigadier v an W e l d e r e n , die den 23 Augustus 1730
alliier begraven is. Nog vindt nien er de wapenborden der Heeren
G od in en d e H a e z e , om van meer anderen niet te gewagen. De
consistorie of bet vertrek , alwaar de kerkeraad weleer vergaderde , was
onder den toren , en ruim genoeg voor dat gebruik , waaruit de dikte en
zwaarte des torens af te nieten is , die boven , waar de spits aanvang
neemt, met eenen wandelgang van steenen zerken en rondom van
eenen ijzeren lcuning voorzien is. Tot het bedienen van bet H. Avond-
maal , is deze kerk met het benoodigde zilver verrijkt , als: met vier
groole bekers , vereerd door wijlen den Heer J oha n G o d in , in leven
Pensionaris der stad Middelburg, den 13 December 1718 overleden;
drie schoteis en twee zware kannen , een gesehenk van wijlen de
Ambachtsvrouwe A cn e s d e V r o e , in het jaar 1727 gedaan , waarbij
men voegen kan een zilveren doopbekken , in het jaar 1744 vereerd
door wijlen P ie t e r H e y g e n s , in leven Breedgeerfde van Walcberen.
Ook heeft men in dit dorp een , in 1845 voltooid, Diaconie-Arm-
h u i s , grooleudeels uit vrijwillige bijdragen der ingezetcnen opgebouwd
ter vervanging van een vroeger bestaande , dat in bouwvalligen toesland
verkeerde,
Dit d. ligt in het lioutrijkste en sehoonste gedeelte van bet eiland
Walcheren, van daar dat ten alle tijde de meeste lustboven onder
O o s t - k a p p e l l e werden gevonden. Zoo vindt men nog de overblijfselen
en gracbten der tbans gesloopte buitenplaatsen", bet H u is - v a n - Oos t-
k a p e l l c en Zwa n en bu r g , waarvan de afbceldingen bij S malle-
gan ge gevonden'worden ; verder bestonden hier weleer Burg v l ie t ,
Duino, Duinh e lm, Hoogduinen, het Hui s - te r-Me e, Groot-
Mid d en h o f , Ri jnsburg en We s th o v e , thans in buitenplaatsen
en landhoeven bersch apen. Buitenplaatsen van lateren, hoewel
ouden , oorsprong zijn : het H ui s - 1 en - D u i n e , Duinbeek, Duin-
v l i e t , IJpenoord, Molenwi jk, Overduin, Scho ono o rd en>
Zee d u in.
Bij laag water komen op het Strand , achter Westhove, grafsteenen te
voorschijn , die welligt dagteekenen van de oude abdij van dien naam.
De kermis van O o s t - k a p e l l e valt i n den eersten dag na Pinksteren.
Het wapenscbild , waarmede dit geregt zijne acten en brieven van ouds
bezcgelde , bestond uit twee gouden fascen op een veld van azuur (blaauw).
even als het bij S m a l leg a n g e in de wapenkaart der heerlijkheden Bewes-
ter-Schelde Staat afgebeeld ; men wil echter dat een ander schild,
bestaande in eene kerk , welke van de oosterzon besehenen wordt, eh,
dus sprekcnde , bet echte wapen van O o s t k a p e l l e zij.
OOST-KAPELLE (HUIS-VAN-) , voorni- adell. h. ophet eil. Wal-
cheren, prov, Zeeland, arr. en H u. N. W. van Middelburg, gem. en
o n m i d d e l l i j k aan het dorp Oost-kapelle.
Dit l'raaije huis is gesloopt. Ter plaatse, waar het gestaan heeft,
ziet men thans een weiland met breede grachten omgeven.
OOST-KAPELSCHE-W ATERGANG, watergang in het eil. Walcheren,
prov. Zeeland, die omstreeks Oost-kapelle zijnen oorsprong neemt, in
eene zuidwaartsche, kronkelende rigting door deze heerl. en Grijps-
kerke loopt, en zieh vervolgens met den Domburgs cl ie-wat ergang
vereenigt en daarmedein , eenezuidoostelijke rigting, door de heerl. But-
tinge loopt, om vervolgens, in eene oostclijkestrekking, de grensscheiding
tusschen die heerl. en Koudekerke uitmakende, naar Middelburg te loo-
pen , w,aar het zieh in de vest uitstort.
OOSTKERK, voorni. d. op West-Borssele, prov. Zeeland, dat bij
den watervloed van 1332 eene prooi der golven werd, en niet weder
te voorschijn gekomen is.
OOSTKERKE , d. op het eil. Wolphaarsdijk, prov. Zeeland, arr. en
kant. en 1 | u. N. W. van Goes, gem. Wolphaarlsdijk.
Dit d. maakte vroeger reeds een afzonderlijk ambacht uit, hetwelk
bij den watervloed van 23 November 1334 in schorren werd herschapen ;
doch den 15 April 1370 gaf Hertog A l b r e c b t aan W il l em a n R e n g h e b s -
zoon van C a t s , Rentmeester van Zeeland , om trouwen dienst enz., reeds
wederom octrooi tot beversching van het Oostkerker- ambacht, met be-
zit der oude vrijheden. In de volgende eeuw stichtte men er de nog
aanwezige kerk , zijnde een vrij ruim gebouw met eenen spitsen achtkanten
toren. Van het koor der kerk is eene zeer goede school ge-
maakt, de rijke Heeren v a n K a t s , die er eene hun vOegende verblijf-
plaats hadden, deden al wat zij vermogten , om het dorp op te helfen.
In 1369 verkregen zij eigene keuren, en in 1416 daarenboven
verlof tot het heilen van zes grooten accijns op elk vat bier , tot het
aanleggen en onderhouden van straatwegen op het dorp.
Het is een groot, aanzienlijk en sterk bevolkt d., dat 14a h. en
900 inw. telt, die meest in den landbpuw hun bestaan vioden.
De Herv., die er 830 in getal zijn , behooren tot de gem. van WoU
phaartsdijk, welke de bovengenoemde kerk gebruikt, die zeer net is
en van een orgel voorzien , dat twee klavieren heeft en een pedaai.
De Afgescheidenen , van welke men er 60 aantreft, behooren mede
tot de gem. Wolphaarlsdijk, en hebben in dit dorp eene kerk, zijnde
een eenvoudig bedehuis aan den Noord-dijk , zonder toren of orgel.
De R. K., van welke er 8 wonen , worden tot de stat. van Goes
gerehfnd. — De 2 Isr., die men er aantreft, behooren tot de rjng-
syuagoge van Middelburg. :— De dorpschool wordt gemiddeld door een
getal van 180 leerlingen bezocht.
OOSTKERKE (AMBACHT-VAN-), voorm. amb. in Viaanderen. Er
lag daarvan , vöör 1786 een klein gedeelte in Staats-Vlaanderen, in
het Vrije van Sluis, en was niet veel meer dan 3 bund. groot. Het
fort van St.-Donaas, bij Sluis, was daarin gelegen. Het werd toen aan
Oosteprijk afgestaan , eit, daar thans de grenzen yan 1794 zijn aange-
nouien , ligt het gcheel buiten het Koningrijk der Nederlanden.
OOSTKIL (DE) , eene der killen van den Biesbosch, prov. Noord-
Braband, die uit de Bakkers-kil voortkomende , eerst met eene zuide-
lijkc strekking, tusschen Jannezand cn Bocrenverdriet cn vervolgens met