» 6 N E D.
90 v. r. 94 v. d l. Hij heeft eenen houten duiker, wf|d 9 palin., voor-
zien van eene drijfdeur en gelegen aan de westzijde der Oude-Straat,
waardoor hij zieh in de kade tegen de Capelsche-vaart öf hareii, ver-
volgens op het Oude-Maasje, van het o#ertollige water ontlast. De
Buitenpolder-van-Klein-Waspik ligt met dezen in de zelfde bekading
maar de uitwatering heeft afzonderlijk plaats. De scheiding tussehen
de beide polders, van welke eerstgenoemde den naam draagt van
P old er-bo v e n - d e - k e r k - o ve r-Vrou wkens-vaar t , gaat door
het midden van een perceel land. In de kade längs de Kromme-vaart en
het Oude-Maasje, aan de noordzijde des polders, worden nog eenige houten
duikers gevonden , door partikulieren gelegd, ten einde versch water
te kunnen inlalen. Het zomerpeil is 1 palm. boven A. P. De hoogte
der dijken is 2 eil. tot 2 eil. 2 palm. boven A. P. Hij wordt bestuurd
door het polderbestuur van Nederveen-Capelle, bestaande uit eenen
Schout , zes Poldermeesters en eenen Secretaris.
N EDER-WA ARD, hetzuidelijk gedeelte van den Alblasserwaard, prov.
Zuid-Holland, bevattende de dorpen : Gi ess en-Oudker k metGies-
sendarn, Sl i edr e cht , Papendrecht , Oud-A l b las , A lbl a s-
s e r d am, N ie u w-L e kk er 1 a n d , S t r e e f k e r k , Molenaars-
graaf , B l esk en sgra af , ßrandwi jk met Gi jbeland, H ofw e-
gen , Wi jngaarden met Ruigbroek en Neder -Blokland.
De Nedebwaabd wordt bemalen door 25 binnen- of achtermolens en
8 steenen voormolens, aan den Elshout , welk laatsle in het jaar 1739
gebouwd zijn , en door twee sluizen op de Lek uitwateren. Ook heeft
men eene sluis te Alblasserdam , tot uitwatering van de Graaf en Al-
hlas in de Merwede. Bovendien hebben Pa pendr e cht , Nieuw-
Lekkerlan d en Streefkerk hunne eigen sluizen en uitwateringen,
als die van Papendrecht op de Merwede en die van Nieuw-Lek-
kerland en Streefkerk op de Lek. Die van Papendre cht hebben
eenen voor- en eenen achtermolen j die van Nieuw-Lekke r-
land eenen voor-en twee achtermolens en die van St r ee fkerk twee
voor- en drie achtermolens. In de N e d e b - w a a b d zijn twee waterschap-
pen : het Wa t e r s c h a p - v a n - d e - Gr a af -en -Alblas en het
N i e u w e - wa t e r s c ha p -v a n- de n- N ed e rwaar d, die ieder hun
kollegie hebben, en het gezameniijk bestuur uitoefenen over de uitwateringen,
de kaden , molens en andere werken , die in den N e d e b w a a b d
moeten onderhouden en uit eenen gemeenen ömslag betaald worden.
. NEDER-WAARD (HET NIEU WE- WATERSCHAP-VAN-DEN-). uitwatering
in den Alblasserwaard, prov. Zuid-Holland.
Dit werd opgerigt in het jaar 1391, volgens handvest van A l b b e c m
v a « B e h e b e « , om uit te wateren uit den Alblas door den Blokweer
en Nieuw-Lekkerland tot de diepte van de Lek, beneden het water-
schap van den Overwaard. De Hertog gaf dit handvest ten behoeve
van de volgende Heeren en hunne landen : te weten , den Heer vah
A b k e l met Ruigbroek j* den Heer vah B b e d e b o d e met Hofwegen, Wijngaarden,
Papendrecht en Matena; den Heer van b e b L e c k e met Brand-
wijk, Gijbeland, Bleskensgraaf en Nieuw-Lekkerland; den Heer D a n
ie l v an M e b w e d e met Blokland, die gelegen is ten Yuilendam , met
zijn toebehooren, van Hofwegen, Giessen, benevens der kerke met zijn
toebehooren , Molenaarsgraaf met zijn toebehooren , het heerschap van
Alblas met zijn toebehooren; den Heeren H e b b a b e n van L ie s v e l d , W il l e m
van N a a l d w i jk en J an van M e b w e d e Heeren E l o h is met hunne drie
ambachlen van Sliedrecht. Dil Waterscbap zouden schouwen zeven
Gezworene, een uit den lande van der Lecke, twee uit Blokland^,
NED.
een rtit Giessen en Molenaars-Graaf, een uit de drie Ambachten van
Sliedrecht een uit de Waterschap-van-Alblas. De Ambachtsheer van
Alblasserdam en van Alblas zou den Beschouwer zetten en deze de Ge-
zworens eeden. Uit dit regt van den Beschouwer .te zetten is hat Ambt
van Watergraaf in dit Waterschap aan de Heeren van Alblasserdam
en Alblas erflijk geweest; doch door verkoop is dit regt van Alblasserdam
vervreernd. Thans bestaat het kollegie uit twee Erf-Water-
graven , een Adjunct-Erf-Watergraaf, zeven Heemraden en eenen Secretaris
en Penningmeester.
NEDERWEERT , gem. in het voorm. graafs. Home, prov. Limburg,
distr. en arr. Roermonde, kant. Weert (9 k. d., 14 m. k., 3 s. d.) *
palende N. W. aan de Noordbrabandsche gem. Asten, JN. 0-. aan de
gem. Meijel, D. aan Heylhuizen , Z. aan Weert en Grathem, W. aan
de Noordbrabandsche gem. Budel en Soerendonk-Sterksel-en-Gastel.
Dèze gem. bevat het d. Nederweert of de Ke rk st r a a t , benevens
de geh. Staat , Rosve l d , Hey ste rs traa t , Bo eke t ,
Herstraat , Strateris, Bos serstraat , Wennestraat , Horik,
Klaas s traat , Os p e l , W.aa t s k amp , Krei jel , Buds c ho p,
Schans s t ra at , Hoeven , Hulseni , Eynd, Sc.hoor, Roeven,
Kraan en Nieuwstr’a a t , bertevens Leveroy. Zij beslaat, volgens
het kadaster, eene oppervlakte van 9441 bund. 85 v. r. 20 ,v. .dl.,
waarönder 9207 bund. 12 v. r. 80 v. eil. belastbaar land. Men teil
er 723 h., bewoond door 803 huisgez., uitmakende eene bevolking
van 46Ó0 inw., die meest in den landbouw hun bestaan vinden.
Ook heeft men er 1 katoendrukkerij, 1 aarden-pijpenfabrijk , 3 brou-
werijen, 4 looijerijcn , 1 houtzaag-, 4 olie- en 4 korenmolens , en
eenen, water-graanmolen. — Yroeger had men er ook eene linnen-
bandfabrijk, doch deze is thans buiten werking. ,
De inw.,, die allen Ri K. zijn , onder welke 3000 Communikanlen ,
maken eene par. uit, welke_ tot het apost. vie. van Limburg, dek. van
Weert, behoort, en door eenen Pastoor en drie Kapellanen bediend wordt.
De hervormde leer had reeds vroeg in N e d e b w e e b t vele aanhangers
gekregen , weshalve L in d a n b s , de eerste Bisschop van Roermond, zieh
in 1571 derwaarts, begaf om de. afgevallene weder tot de Roomschen
godsdienst terug te roepen , hetgeen hem echter niet dan bij herhaalde
pogingen gelukte (1).
Men heeft in deze gem. drie scholen, als: ééne te Nederweert ,
éène. te Le v eroy en ééne te Sc h a nss t raa t , welke gezameniijk
gemiddeld door een getal van 370 leerlingen bezocht wordt.
Het d- N e d e b w e e b i ligt 4 u. W. ten N. van Roermonde , 1 u. N. ten
O. van Weert. Men teil er, in de kom van het d. 102 h. en 530 inw.
De kerk, aan den H. L a u b e b t u s toegewijd , is een prächtig gebouw,
met eenen schoonen hoogen toren en van een orgel voorzien. —• De
dorpschool wordt gemiddeld door een getal van 250 leerlingen bezocht.
Yroeger lagen onder dit d. drie schansen , genaamd de Ul iker-
s c h a n s , de Roe v e n t er s eh an s en de Krey lersch ans.
Het wapen van N e d e b w e e b t bestaat in een kapel en drie horens met
het Umschrift : C a b in o bum d e M e b e f e l t .
, NEDERWETTEN , op Fransche kaarten B a s - W e t t e n en bij verkor-
ting ook wel N e e b w e t t e n , genaamd, . d, in de Meijerij van %-H'erto-
genbosch, kw. Peelland, prov. Noord-Braband, Derde distr., arr. en
Hl) Zie A rn . H a v e n s iü s , Commmtarius de Erectione Nororüm in Bdgio EpUcopaiuum, Col.
1600 'in; A0 , pag. i l i .